OV-chipkaart

OV-chipkaart
Land	Nederland
Operator	Trans Link Systems
Technologie	Infineon SLE 77
Verkooppunten	Online, ophaal- en oplaadautomaten, balies vervoerbedrijven
Valuta	Euro (max €150,-)
Website	OV-chipkaart.nl

De OV-chipkaart is een elektronische betaalpas met een interne nfc-chip (tot eind 2008 was dit een RFID-chip) voor het openbaar vervoer in Nederland. De OV-chipkaart was geruime tijd het enige betaalmiddel om het openbaar vervoer te gebruiken, maar in een aantal regio's kan op een andere manier voor de reis worden betaald. Kinderen jonger dan 4 jaar kunnen gratis meereizen en hebben hierdoor geen OV-chipkaart nodig.

Korte geschiedenis

Vanaf 1980 werden in het openbaar vervoer van Nederland al diverse proeven gedaan met elektronische vervoerbewijzen. De meest in het oog springende waren de Magneetkaart van Siemens en de Tripperpas.

De ontwikkeling van het OV-chipkaartsysteem begon in oktober 2001 met de oprichting van Trans Link Systems. Om ervaring op te doen deed de Nederlandse Spoorwegen in 1999 een werkbezoek aan Hongkong, waar twee jaar eerder de Octopus card was ingevoerd. Hierop is het systeem dat in Nederland wordt gebruikt grotendeels gebaseerd.

In 2002 werden voor het eerst poortjes getest bij de RET in Rotterdam met de tournicard en in 2003 deed de NS testen met poortjes op de Hoekse Lijn. In 2005 was het systeem zodanig ontwikkeld dat reizigers in Rotterdam de OV-chipkaart konden testen. Het duurde nog tot 2012 voordat het systeem volledig, oftewel landelijk, was geïmplementeerd.

Door technische problemen, (maatschappelijke) onvrede over de invoering en exorbitant grote prijsstijgingen in sommige gebieden, was de OV-chipkaart aanvankelijk vaker negatief in het nieuws.

Werking

Om te kunnen reizen dient de kaart vooraf te worden opgeladen met voldoende saldo en/of een geschikt reisproduct (bijvoorbeeld abonnement). Om de OV-chipkaart als geldig vervoerbewijs te kunnen gebruiken dient iedere reis geregistreerd te worden. Registratie is verplicht volgens Artikel 47 lid 2b van het Besluit personenvervoer 2000 (Bp2000) Dit kan door de kaart bij het in- en uit- of overstappunt van de reis of een trajectdeel aan te bieden bij een kaartlezer van de vervoerder. Op trein- en metrostations waarvan gedeeltes zijn afgesloten met poortjes wordt de OV-chipkaart ook als toegangspas gebruikt voor (tijdelijk) verblijf in dat gebied.

Aan het begin van een reis moet worden ingecheckt en aan het eind van de reis weer uitgecheckt. Ook bij overstappen is het in de meeste gevallen nodig, uit- en daarna weer in te checken.

In bus en tram kan in het voertuig in- en uitgecheckt worden bij de kaartlezers bij de in- of uitstapdeuren. Bij sneltram, metro of trein moet dit bij de ingang als hier poortjes staan en in andere gevallen via een paal op het perron. Daarnaast worden poortjes ingezet om zwartrijden tegen te gaan. De poortjes zijn geplaatst op alle metrostations en bij ruim 80 NS-stations. In de zomer van 2014 is de NS begonnen om de poortjes gefaseerd te sluiten.

Wachttijd

Op een treinstation direct uitchecken na inchecken of omgekeerd kan om diverse redenen:

• als de eerste handeling een vergissing was (overigens kan men niet kosteloos elke verkeerde in- of uitcheck zo terugdraaien)
• bij een via-reis waarbij men gelijk verder reist
• om de termijn van een half uur opnieuw te laten beginnen waarbinnen de reis na inchecken moet aanvangen; deze reset kan tot een uur na het laatste inchecken.

Dit kan bij NS direct, mits bij een andere kaartlezer; bij andere treinvervoerders wacht men maximaal 3 (Arriva: 2) minuten. Als men bijvoorbeeld aan het eind van een spitsperiode per ongeluk een minuut te vroeg incheckt met een dalurenabonnement moet men uitchecken en weer inchecken, dan is er twee keer de genoemde wachttijd.

Kaartsoorten

Er zijn twee kaartsoorten die landelijk zijn te gebruiken, de anonieme- en de persoonlijke OV-chipkaart. De aanschafkosten van deze kaart bedragen eenmalig € 7,50. Iedere instantie, bijvoorbeeld provincie of busbedrijf, mag kaarten uitgeven met een eigen opdruk. De standaard anonieme kaart is blauw, de standaard persoonlijke kaart is geel. Bij de NS kan men bij aanschaf van een nieuw treinabonnement dat minimaal een jaar geldig is desgewenst een gratis OV-chipkaart krijgen. Met beide kaartsoorten kan men toegang verkrijgen tot een online transactieoverzicht op de website OV-chipkaart.nl en voor de NS-transacties ook op NS.nl.

Anonieme OV-chipkaart

Deze kaart is niet persoonsgebonden, waardoor meerdere personen met de kaart kunnen reizen, maar niet tegelijkertijd. Een beperking is dat persoonsgebonden kortingen en abonnementen niet mogelijk zijn.

De kaart is te koop bij ticketautomaten op stations, in tabakszaken, bij balies van vervoerbedrijven en in supermarkten.

Persoonlijke OV-chipkaart

Deze kaart is voorzien van de naam, pasfoto en geboortedatum van de kaarthouder en hierdoor geschikt voor persoonsgebonden abonnementen en kortingen. De kaart is via internet te bestellen met een Nederlands, Belgisch, Duits of Luxemburgs woonadres en kan worden betaald met iDEAL. Voor België, Duitsland en Luxemburg zijn ook PayPal of creditcard als betaalwijze beschikbaar. Elk van deze landen heeft toegang tot een nationaal klantenservicenummer.

Kinderen van 4 t/m 11 jaar krijgen automatisch aan de hand van de geboortedatum 34% korting op bus-, tram- en metroreizen en 40% korting op treinreizen. Dezelfde korting geldt ook voor studenten met OV (studentenreisproduct) buiten de vrij reizen periode. 65-plussers krijgen automatisch aan de hand van de geboortedatum de 34% korting, maar geen korting op de trein. 60-plussers kunnen bij de treinabonnementen Voordeelurenabonnement, Dal Voordeel en Altijd Voordeel tegen een gering bedrag zeven dagkaarten per jaar verkrijgen, de keuzedagen. Kinderen van 4 t/m 11 jaar kunnen, indien er een volwassene meegaat, nog voordeliger met de trein meereizen met een railrunner-kaartje of Kids Vrij.

Wegwerpkaart / Eenmalige chipkaart

In bepaalde regio's zijn ook kartonnen wegwerpkaarten verkrijgbaar. Deze kaart heeft een beperkte geldigheid (bijvoorbeeld ritkaartje) en werd aanvankelijk gebruikt door het GVB in Amsterdam en de RET in Rotterdam. Ook de NS maakt sinds medio 2014 gebruik van het wegwerpkaartje.

Betaalmethoden

Reizen op saldo

Op de anonieme- en persoonlijke OV-chipkaart kan saldo worden geladen waarmee reizen kunnen worden betaald. Het maximumsaldo is 150 euro. Saldo kan online gekocht worden via de webwinkel op OV-chipkaart.nl en vervolgens opgeladen worden bij een OV-chipkaartophaalpunt (automaat). Bij de meeste ophaalautomaten kan direct saldo en een beperkt aantal reisproducten worden gekocht en opgeladen. Een persoonlijke OV-chipkaart kan gekoppeld worden aan een bankrekening, zodat saldo automatisch aangevuld wordt. Het saldo wordt aangevuld zodra het saldo bij het inchecken (met aftrek van het instaptarief) onder de 0 euro komt (deze grens was eerst 5 euro) of wanneer er een negatief saldo ontstaat bij het uitchecken.

Reizen met een product

Reizen op saldo kan ook aangevuld worden met een reisproduct (bijvoorbeeld een abonnement of een dag-, traject- of ritkaart) dat (op bepaalde uren of in bepaalde periodes) een kortingpercentage geeft.

Reisproducten kunnen worden besteld via de webwinkels van de vervoerbedrijven. Sommige reisproducten zijn (ook) verkrijgbaar via de kaartautomaat, bijvoorbeeld de maandversies van Altijd Voordeel en Altijd Vrij kunnen bij de NS-kaartautomaat gekocht worden.

In principe kunnen er meerdere producten opgeladen worden, maar sommige producten kunnen conflicten met elkaar geven.

Reizen op rekening

Reizen op rekening voor al het openbaar vervoer wordt voor steeds meer klanten algemeen beschikbaar. Zakelijke reizigers kunnen reizen op rekening met een NS Business Card. Reizen op rekening in de trein is verplicht voor reizigers met een trajectabonnement. In beide gevallen wordt de prijs van de reis na afloop berekend door NS en aan de klant gefactureerd. De klant kan in dit geval ook een werkgever zijn

Deze methodiek maakt het verder mogelijk dat meerdere vervoerders abonnementen aanbieden met onbeperkt reizen (bijvoorbeeld dagkaarten), waarbij elke vervoerder virtueel zijn deel van de reiskosten declareert aan de hand van de OV-chiptransacties. De opbrengsten van de abonnementen kunnen dan naar rato van gebruik verdeeld worden.

Tarieven

Instaptarief

Bij het inchecken wordt een borg, het zogenaamde instaptarief, afgeschreven. Het is niet noodzakelijk dat dit hele bedrag op de kaart staat. Bij een lager saldo kan ook ingecheckt worden zolang het saldo, minus instaptarief, niet onder de -4 euro komt. Bij het uitchecken wordt dit bedrag, minus de reiskosten, teruggestort op de kaart.

De afgeschreven borg kan afhangen van de vervoerder, het vervoermiddel, het soort OV-chipkaart (persoonlijk of anoniem), de reisproducten die erop staan, en de tijd (of het product dan vrij reizen biedt). Hij hangt af van de lengte van een verbinding (bij de trein is het tarief hoger omdat vaak een langere afstand wordt afgelegd dan met een bus). Het instaptarief voor de trein hangt niet af van de klasse.

Overzicht van de instaptarieven:

Anonieme OV-chipkaart

• 4 euro: bus, metro, tram en Waterbus.
• 6 euro: bussen van Connexxion Amstelland-Meerlanden, EBS Zaanstreek-Waterland uitgezonderd nachtbussen en R-netlijnen regio Almere.
• 8 euro: De Bravo direct-bussen, Brabantliner, Eftelinglijn en Brabantse nachtbussen van Arriva, de nachtbussen van U-OV (met uitzondering van lijn 412), de nachtbussen van Connexxion Amstelland-Meerlanden en de nightGo-lijnen van/naar/in Almere.
• 10 euro: treinen van Arriva, Breng en Syntus/Keolis, en de Qliners van Arriva.
• 20 euro: treinen van NS en Connexxion

Persoonlijke OV-chipkaart

• 0 euro: alle treinvervoerders indien men bij die vervoerder op dat moment vrij kan reizen; behalve bij Connexxion en Qbuzz als het product niet altijd vrij reizen biedt.
• 1,20 euro: bus, metro, tram en Waterbus voor visueel beperkten met het Sentire reisproduct.
• 4 euro: bus, metro, tram en Waterbus.
• 6 euro: treinen van Arriva met het Arriva Dalkortingproduct, bussen van Connexxion Amstelland-Meerlanden en EBS Zaanstreek-Waterland uitgezonderd nachtbussen.
• 8 euro: De Bravo direct-bussen, Brabantliner, Eftelinglijn en Brabantse nachtbussen van Arriva, de nachtbussen van U-OV (met uitzondering van lijn 412), en de nachtbussen van Connexxion Amstelland-Meerlanden.
• 10 euro: treinen van Arriva, Breng en Syntus/Keolis, en de Qliners van Arriva. Bij NS alleen met geldig kortingsproduct.
• 20 euro: treinen van NS en Connexxion

Basistarief

Het basistarief, dat ook wel vaste voet of opstaptarief genoemd, is een bedrag waarmee de reissom wordt begonnen. Dit tarief geldt alleen op verbindingen waar een kilometertarief geldt en niet waar tariefeenheden gelden.

Bij leeftijdskorting krijgt men 34% korting op het basistarief.

	Tarief (€)
Jaar	Normaal	Reductie
2006	0,67	0,44
2007	0,70	0,46
2008	0,70	0,46
2009	0,75	0,50
2010	0,78	0,52
2011	0,79	0,52
2012	0,83	0,55
2013	0,86	0,57
2014	0,87	0,57
2015	0,88	0,58
2016	0,89	0,59
2017	0,89	0,59
2018	0,90	0,59
2019	0,96	0,63
2020	0,98	0,65
2021	0,99	0,65
2022	1,01	0,67
2023	1,08	0,71
2024	1,08	0,71

Overstaptarief

Bij een overstap binnen 35 minuten na het uitchecken wordt het basistarief in bepaalde gevallen niet nogmaals berekend. Dit geldt voor een overstappen tussen bussen, trams en metro's onderling, tussen treinen onderling en tussen treinen van Blauwnet en de bus. Voor de reizigers met een studentenreisproduct en overstappende reizigers van Arriva naar NS op de stations Leeuwarden, Groningen, Groningen Europapark en Zwolle is dat ongemak per april 2013 opgelost.

Overigens is uit- en weer inchecken bij een overstap van trein op trein of van metro op metro van dezelfde vervoerder niet nodig, behalve bij het volgen van een niet door de reisplanner toegestane omweg.

Kilometertarieven bus, tram en metro

De reissom wordt voor bus, tram en metro berekend uit een vast basistarief plus een bedrag voor de afgelegde afstand, deze wordt berekend per kilometer. Er wordt geen gebruik meer gemaakt van zones.

De kilometerprijs kan per regio, concessie, vervoerder of soort lijn verschillen en ligt in 2016 rond de €0,15. Sommige regio's hanteren een vast kilometertarief per rit, zoals de stadsdienst Lelystad en de Parkshuttle in Rotterdam.

In 2013 zijn de OV-chipkaart tarieven voor reizen op saldo per bus, tram en metro met gemiddeld 3,83% verhoogd. In bepaalde regio's is het tarief forser gestegen.

In onderstaande tabel staan de tarieven ingedeeld per provincie per concessie ingedeeld. De bedragen zijn vol tarief. Heeft men recht op leeftijdskorting of heeft men een reisproduct opgeladen dan krijgt men korting op zowel het basis- als het kilometertarief. Ter vergelijking staan de tarieven van voorgaande jaren vermeld.

Het tarief geldt alleen op de lijnen die onder de genoemde concessie(s) valt/vallen. Sommige concessies hebben uitlopers naar andere provincies en kan het tarief op die lijn(en) afwijken, bijvoorbeeld enkele buslijnen van de concessie GD die uitlopen in de provincie Friesland. Soms is dat te zien aan de vervoersmaatschappij of kleur van het materieel.

Over het algemeen is de OV-chipkaart niet geldig op belbussen c.q. opstappers en buurtbussen. De OV-chipkaart is ook niet in alle nachtbussen te gebruiken. In sommige regio's zijn er wel nachtbusreisproducten of verhoogde nachtbustarieven.

Groningen/Drenthe

Voor de nachtbus Groningen gold t/m 31 december 2014 een hoger tarief van 0,190 (2011), 0,264 (2012), 0,302 (2013) en 0,306 (2014).

		Tariefjaar (€)
Concessie(s)	Verbinding(en)	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
GD Publiek Vervoer Groningen-Drenthe	Alle bussen, uitgezonderd buurtbussen	0,126	0,132	0,151	0,153	0,155	0,157	0,157	0,160	0,166	0,170	0,171	0,175	0,188	0,188

Friesland

Tarieven voor de concessies Noord- en Zuidwest-Fryslân en Schiermonnikoog en Zuidoost-Fryslân en Wadden.

Voor de Waddeneilanden geldt een prijs per rit. In de buurtbussen van Zuidwest-Fryslân werd de OV-chipkaart in 2013 ingevoerd. Op Terschelling, Vlieland en Ameland en in de buurtbussen van Zuidoost-Fryslân werd de OV-chipkaart pas in 2017 ingevoerd en op Schiermonnikoog pas op 8 januari 2019.

Tariefjaar en prijs (€)
Verbinding(en)	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
Stadsbus Leeuwarden	0,089	0,094	0,098	0,116	0,135	0,147	0,148	0,157	0,166	0,170	0,171	0,175	0,187	0,187
Streekbus	0,118	0,124	0,129	0,137	0,145
Qliners 320, 322	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	0,148	0,179	0,189	0,193	0,195	0,199	0,213	0,213
Qliner 355	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	0,158
Qliners 315, 324, 335	0,15	0,156	0,162	0,164	0,166	0,168	0,169
Qliners 350, 351 (Fryslân)	0,142	0,149	0,155	0,157	0,159	0,161	0,162
Qliners 350, 351 (Noord-Holland)		0,115	0,129	0,131	0,138	0,140	0,141	0,142	0,154	0,157	0,159	0,162	0,179	0,179
Buurtbus Zuidwest-Fryslân	n.v.t.	n.v.t.	??	0,05?	0,07	0,07	0,07	0,07	0,07	0,07		0,074	0,079	0,079
Buurtbus Zuidoost-Fryslân	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	??	0,157	0,166	0,170	0,171	0,175	0,187	0,187
Vlieland	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	1,40	1,50	1,60	1,65	1,67	1,70
Terschelling 1 zone	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	1,50	1,50	1,60	1,65	1,67	1,70
Terschelling 2 zones	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	2,25	2,25	2,50	2,55	2,57	2,63
Ameland 1 zone	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	1,50	1,50	1,60	1,65	1,67	1,70
Ameland 2 zones	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	2,25	2,25	2,50	2,55	2,57	2,63
Schiermonnikoog	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	2,00	2,05	2,07	2,11

Overijssel/Flevoland/Gelderland

Voor de Qliner 345 Emmeloord-Lelystad gold een tarief van € 0,149 (2011), € 0,156 (2012) en € 0,162 (2013). Deze lijn is sinds 8 december 2013 een normale buslijn, waarbij het tarief van IJsselmond geldig is.

		Tariefjaar (€)
Concessie(s)	Verbinding(en)	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
IJssel-Vecht	Alle bussen										0,1786	0,1786	0,182	0,196	0,196
Midden Overijssel IJsselmond	Alle bussen	0,126	0,132	0,137	0,139	0,141	0,143	0,144 / 0,156	0,164	0,173	0,177		0,172 (Flevoland) / 0,197 (Overijssel)	0,196
Twente	Alle bussen	0,126	0,132	0,137	0,139	0,151	0,163	0,164 / 0,178	0,186	0,197	0,202	0,203	0,208	0,223
Stadsvervoer Lelystad	Alle bussen, binnen A6 (let op prijs per rit (overstap toegestaan) excl. basistarief)	0,32 0,36	0,38	0,40	0,49	0,64	0,51	0,51	0,52	0,54	0,55	0,55	0,56	0,60
	Alle bussen, buiten A6 (Vliegveld). (let op prijs per rit (overstap toegestaan) excl. basistarief)			1,05	1,16	1,31	1,18	1,19	1,21	1,27	1,30	1,31	1,34	1,44
Busvervoer Almere	Stads- en streekbussen	0,105	0,113	0,120	0,121	0,125	0,127 / 0,137	0,137	0,141	0,150	0,154	0,156	0,161	0,177	0,177
Achterhoek-Rivierenland	Alle bussen	0,126	0,132	0,137	0,139	0,141	0,143	0,144 / 0,155	0,166	0,172	0,175 / 0,174	0,175	0,179	0,192	0,192
Veluwe	Alle bussen									0,175	0,178 / 0,177
Arnhem Nijmegen	Alle bussen	0,111	0,116	0,125	0,127 / 0,137	0,146	0,148	0,149	0,161 / 0,159	0,168	0,170 / 0,168	0,170 / 0,169	0,173	0,186	0,186
Verkeersverbond VRR	Duitse gedeelte lijn SB58. In Nederland geldt het tarief van Arnhem Nijmegen.	0,200	0,200	0,200	0,210	0,217	0,225	???	0,240

Utrecht

Op nachtbussen gelden vaste ritprijzen met de OV-chipkaart, zie voor meer info:

• Nachtbus provincie Utrecht
• Nachtbus Regio Utrecht

		Tariefjaar (€)
Concessie(s)	Verbinding(en)	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
Provincie Utrecht	Alle bussen behalve nacht- en buurtbussen	0,120	0,110	0,113	0,123	0,128	0,132	0,137	0,143	0,154	0,169	0,171	0,175	0,187	0,187*
Regio Utrecht	Alle bussen behalve nachtbussen en de sneltram			0,125	0,127

*) Op de buurtbuslijnen van Syntus Utrecht geldt bij reizen op saldo een maximumtarief van € 4,95.

Noord-Holland

		Tariefjaar (€)
Concessie(s)	Verbinding(en)	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
Stadsvervoer Amsterdam	Alle bussen, trams en metro's, behalve nachtbus	0,105	0,142	0,145	0,148	0,151	0,154	0,154	0,155	0,162	0,170	0,174	0,179	0,196	0,196
Amstelland-Meerlanden	Alle bussen, incl. R-net en Schipholnet.	0,105	0,126	0,134	0,136	0,140	0,142	0,142	0,155	0,166	0,172	0,174	0,179	0,198	0,198
Zaanstreek	Alle bussen, incl. R-net	0,105	0,126	0,134	0,136	0,141	0,154	0,154	0,155	0,166	0,171	0,174	0,179	0,196
Gooi- en Vechtstreek Noord-Holland Noord Haarlem-IJmond	Alle bussen, incl. R-net. Excl. Qliners 350 en 351.	0,105	0,126	0,134	0,136	0,138	0,140	0,141	0,143	0,1537	0,157	0,159	0,164	0,179	0,179
Waterland	Alle bussen. behalve de Bizzliners	0,105	0,126	0,134	0,136	0,151	0,154	0,154	0,155	0,166	0,171	0,174	0,179	0,196
	Bizzliners	?	0,137	0,174	0,177	0,181	0,185	0,185	0,186
Zaanstreek-Waterland	Alle bussen, incl. R-net														0,196

Zuid-Holland

In de regio Haaglanden inclusief de bussen en tram in Den Haag en de RandstadRail gold van 1 januari 2012 tot 1 juli 2012 een tarief van 12 eurocent. Op Qliner 396, die per 13 december 2015 is opgeheven gold een tarief van 0,154 (2011), 0,162 (2012), 0,173 (2013), 0,170 (2014), 0,134 (2015).

		Tariefjaar (€)
Concessie(s)	Verbinding(en)	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
DAV-gebied	Alle streeklijnen inclusief buurtbus	0,119	0,125	0,130	0,132	0,134	0,135	0,136	0,137	-	-	-	-
	Stadsdienst Dordrecht	0,137	0,144	0,150	0,153	0,155	0,157	0,157	0,159	-	-	-	-
	Qliners 387 en 388	0,154	0,162	0,173	0,170	0,172	0,174	0,175	0,177	-	-	-	-
Drechtsteden, Molenlanden en Gorinchem	stadsBuzz Gorinchem, streekBuzz en buurtBuzz	-	-	-	-	-	-	-	0,134	0,138	0,141	0,142	0,145	0,155	0,155
	snelBuzz 316/392	-	-	-	-	-	-	-	0,134	0,138	0,141	-	-	-	-
	stadsBuzz Drechtsteden	-	-	-	-	-	-	-	0,155	0,159	0,162	0,164	0,168	0,180	0,180
	snelBuzz 387/388 en R-net	-	-	-	-	-	-	-	0,172	0,177	0,181	0,183	0,186	0,200	0,200
	bestelBuzz (let op prijs per rit)	-	-	-	-	-	-	-	2,700	2,855	2,900	-	-	-	-
	E-Wheels (let op prijs per rit)	-	-	-	-	-	-	-	2,000	2,000	2,000	2,000	-	-	-
Hoeksche Waard - Goeree-Overflakkee	Alle streeklijnen inclusief buurtbus	0,119	0,125	0,130	0,132	0,134	0,135	0,136	0,137	0,137	0,140	0,142	0,145	0,145
Zuid-Holland Noord	Alle streeklijnen exclusief buurtbus en traject Schoonhoven - Utrecht.	0,119	0,125	0,130	0,139	0,141	0,142	0,143	0,137	0,141	0,140	0,142	0,145	0,145
	Qliner (eerder Interliner) en R-net inclusief Keukenhoflijnen.	0,154	0,162 0,165	0,173	0,175	0,177	0,179	0,180	0,177	0,181	0,181	0,180	0,186	0,186
Haaglanden Stad Rail Haaglanden	Alle bussen en trams.	0,114	0,139	0,144	0,146	0,152	0,154	0,155	0,157	0,166	0,169	0,171	0,174	0,174
Haaglanden Streek	Streekbussen binnen Den Haag	0,114	0,139	0,144	0,146										0,146
	Streekbussen buiten Den Haag	0,133	0,162													0,162
RandstadRail Den Haag-Zoetermeer RandstadRail Den Haag-Rotterdam	Laan van NOI - Loosduinen (3) / De Uithof (4) Centraal Station - Laan van NOI (E)	0,114	0,139	0,144	0,146										0,146
	Laan van NOI - Zoetermeer Centrum-West / Javalaan (3&4) Laan van NOI-Pijnacker Zuid (E)	0,133	0,162	0,168	0,170										0,170
Bus Rotterdam Rail Rotterdam Voorne-Putten en Rozenburg	Alle bussen, trams en metro's (E: vanaf Pijnacker Zuid)	0,121	0,127	0,132	0,134	0,135	0,137	0,137	0,139	0,147	0,150	0,151	0,155	0,155
Parkshuttle Rivium	Lijn 500 (Prijs per rit excl. basistarief)	0,50	0,50	0,50	0,50	0,50	0,50	0,55	0,54	0,69	0,71	0,72	0,73	0,73

Noord-Brabant

Op 1 januari 2011 zijn de tarieven in geheel Noord-Brabant op één lijn gebracht. Hiervoor was het tarief in de regio Eindhoven (fors) voordeliger voor de reiziger.

		Tariefjaar (€)
Concessie(s)	Verbinding(en)	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
Oost-Brabant West-Brabant Zuidoost-Brabant	Alle lijnen	0,126	0,132	0,137	0,139	0,142	0,145	0,151	0,157	0,167	0,172	0,175	0,181	0,188	0,188

Zeeland

In Zeeuws-Vlaanderen gold in 2011 een lager tarief van € 0,116.

		Tariefjaar (€)
Concessie(s)	Verbinding(en)	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
Zeeland	Streek- en scholierenlijnen	0,120	0,120	0,124	0,132	0,140	0,145	0,145	0,149	0,158	0,162	0,163 / 0,223	0,223	0,239
	Lijn 395	0,120	0,120	0,134	0,138 (o.v.b.)	onbekend	0,149	0,149	0,155	0,158	0,168	0,169 / 0,223

Limburg

		Tariefjaar (€)
Concessie(s)	Verbinding(en)	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
Limburg (vroeger Noord- en Midden-Limburg )	Alle lijnen	0,132		0,144	0,148 dal: 0,119	0,149	0,149	0,169	0,171	0,181	0,185	0,186	0,190	0,204
Limburg (vroeger Zuid-Limburg )	Alle lijnen	0,149		0,162	0,168 dal: 0,134	0,168	0,169

(Kilometer)tarieven trein 2e klas

Hoofdrailnet (NS)

Bij de Nederlandse Spoorwegen geldt het NS-tarief, met aantallen tariefeenheden en prijzen die ook worden gehanteerd worden bij de papieren OV-chipkaarten uit de kaartautomaat; de prijzen zijn veelvouden van € 0,10; de bedragen met 20% en 40% korting worden afgerond, zodanig dat het veelvouden van € 0,10 zijn.

Gouda-Alphen aan den Rijn (NS)

Zie hoofdrailnet.

Noordelijke treindiensten (Arriva)

Het Arriva-tarief bij de Noordelijke Nevenlijnen (NN) is gelijk aan het NS-tarief, afgezien van het feit dat de bedragen met 20% en 40% korting niet worden afgerond.

Achterhoek-Rivierenland (Arriva) + Arnhem - Doetinchem (Breng)

De lijn Zutphen-Apeldoorn werd tot 9 december 2012 uitgevoerd door RegioNS; de andere lijnen door Syntus.

Treinseries	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
17800: Zutphen - Apeldoorn	Tariefeenheden		0,177	0,1768	0,1797	0,186	0,1903	0,192	0,204	0,209 / 0,207	0,209	0,213	2e klas: 0,228 1e klas: 0,388
30800: Zutphen - Winterswijk 30900: Arnhem Centraal - Winterswijk 31100: Tiel - Arnhem Centraal 30700: Arnhem Centraal - Doetinchem	0,160	0,164

Valleilijn (Connexxion) en Valleilijn (Keolis)

Voor deelnemers van de pilot enkelvoudig in- en uitchecken gelden andere tarieven.

Treinseries		2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
31300: Amersfoort - Ede-Wageningen 31400: Amersfoort - Barneveld Zuid	Basistarief eerste 8 km	2,00	2,10	2,20	2,30	2,37	2,48	2,59	2,63	2,768	2,809	2,8511	2,9024	2,984
	Kilometertarief vanaf 8 km	0,137	0,140	0,143	0,156	0,1603	0,1675	0,1754	0,1779	0,187	0,1902	0,1931	0,1966	0,202

Zwolle-Kampen en Zwolle-Enschede (Keolis)

Treinseries		2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
8500: Zwolle - Kampen	Eerste klasse	Tariefeenheden						?	?	?	?	0,321	0,328	0,352
	Tweede klasse							0,171	0,173	0,183	0,187	0,189	0,193	0,207
7900/17900 Zwolle - Enschede	Eerste klasse	Tariefeenheden							?	?	?	0,321	0,328	0,352
	Tweede klasse								0,173	0,183	0,187	0,189	0,193	0,207

Enschede-Glanerbrug-Gronau (DB Regio NRW)

Voor de series 20200 en 20250 geldt hetzelfde tarief als bovenstaande verbindingen van Keolis. De OV-chipkaart is alleen geldig op het trajectdeel Enschede-Gronau. Voor reizen van en naar de overige Duitse stations is de OV-chipkaart niet te gebruiken.

Oldenzaal - Hengelo - Zutphen (Syntus)

Treinseries	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
31200: Oldenzaal - Hengelo - Zutphen	0,160	0,164	0,179	0,181	0,190	0,196	0,199 / 0,202	0,206	0,218	0,223	0,225	0,230	0,246

Vechtdallijnen (Arriva)

Treinseries		2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
31000: Hardenberg - Almelo 3800: Zwolle - Emmen 8000: Zwolle - Emmen 13800: Zwolle - Coevorden	Eerste klasse	Tariefeenheden			?	?	?	?	?	?	?	0,325	0,331	0,333
	Tweede klasse				0,162	0,165	0,169	0,171	0,174	0,184	0,188	0,190	0,194	0,208

MerwedeLingelijn (Qbuzz)

Treindiensten werden tot en met 8 december 2018 uitgevoerd door Arriva onder de treinserienummers serie 36700 en serie 36800.

Treinseries	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
7100: Dordrecht - Gorinchem 7200: Dordrecht - Geldermalsen	0,156	0,164	0,170	0,172	0,176	0,179	0,180	0,182	0,192	0,196	0,198	0,203	0,217

Limburg RS11, RS12, RS15, RS18 en RE18 (Arriva)

Treindiensten op de Heuvellandlijn en de Maaslijn werden t/m 10 december 2016 uitgevoerd door Veolia Transport.

Treinseries	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
18900: RE18 Maastricht - Heerlen - Aachen Hbf 32000: RS18 M. Randwyck - Heerlen - Kerkrade Centrum	0,199	0,199	0,216	0,181	0,182	0,186	2e klas: 0,186 1e klas: 0,315	2e klas: 0,187 1e klas: 0,317	2e klas: 0,198 1e klas: 0,335	2e klas: 0,202 1e klas: 0,343	2e klas: 0,205 1e klas: 0,346	2e klas: 0,206 1e klas: 0,349	2e klas: 0,220 1e klas: 0,373
32400: RS12 Maastricht Randwyck - Sittard - Roermond 32500: RS15 Heerlen - Sittard	Hoofdrailnet (NS)
32200: RS11 Nijmegen - Venray - Venlo - Roermond 32300: RS11 Nijmegen - Venray (- Venlo)	0,184	0,184	0,200	0,176	0,176	0,180

Tarieven veerboot

Verbinding	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2022
Waterbus Rotterdam-Drechtsteden	Geen kilometertarief		0,196	0,199	0,201	0,203	0,204	0,206	0,207	0,212	0,214	0,219	0,235
Fast Ferry Vlissingen-Breskens	?	?	?	?	2,56	2,59	2,69	2,62	OV-chipkaart niet geldig.
Fast Ferry Hoek van Holland - Maasvlakte	OV-chipkaart niet geldig.
Fast Flying Ferry IJmuiden-Amsterdam			5,30	Opgeheven

Bron tarieven

• Overzicht kilometertarieven 2013-2021 (Dova.nu)
• Adviesaanvraag tarieven 2024 (Dova.nu)

Abonnementen

Er zijn de volgende landelijke treinabonnementen met in- en uitchecken: Dal Voordeel, Altijd Voordeel, Weekend Vrij, Dal Vrij, Altijd Vrij, Traject Vrij en Kids Vrij.

Verder is er een landelijk abonnement voor bus, tram en metro: Altijd Korting. Bij het treinabonnement Altijd Voordeel kan men het bus-, tram- en metromaandabonnement OV Voordeel verkrijgen.

Marges

Er zijn enkele marges tussen wat gepubliceerd wordt door de vervoerders en wat feitelijk geldt:

• Marge bij grenzen tussen tariefperioden, bij NS: 5 minuten in het voordeel van de reiziger.
• Het minimumsaldo om te reizen met de trein is € 4 lager dan NS stelt. Bij vrij reizen met Dal Vrij of Weekend Vrij is het nog lager, behalve bij Connexxion.

Invoering van de OV-chipkaart

Begin 2005 is in de regio Rotterdam de OV-chipkaart ingevoerd. Vanaf april dat jaar kon er in de Connexxion-bussen in de Hoekse Waard, op Voorne-Putten, binnen Ridderkerk en Barendrecht, binnen het gehele metronetwerk van Rotterdam en op de Hoekse Lijn van de NS met de OV-chipkaart gereisd worden. De bedoeling was dat er in september van dat jaar een go/no go besluit met betrekking tot landelijke invoering zou worden gemaakt, maar dat peilmoment is vele malen verlegd.

Pas in juni 2007 werd het mogelijk om met de OV-chipkaart in de trams van de RET te reizen. Een maand later volgden de bussen.

Rotterdam (29 januari 2009)

Onder andere door middel van reclameposters werden reizigers attent gemaakt op de invoering van de OV-chipkaart.

In Rotterdam is het sinds 29 januari 2009 niet meer mogelijk om met de strippenkaart in de metro te reizen . In de maanden voorafgaand aan de definitieve invoering van de OV-chipkaart werden reizigers geïnformeerd via posters, advertenties en omroepen op de stations. Op de eerste dag waarop de strippenkaart niet meer kon worden gebruikt, waren er geen noemenswaardige problemen. Zie voor berichtgeving onder andere:

• Invoering ov-chipkaart soepel verlopen (video NOS),
• OV-chipkaart in metro Rotterdam (video RTL Nieuws).

Om de operatie soepel te laten verlopen heeft de RET extra personeel ingezet. Het grootste kritiekpunt tijdens deze invoering was het opgelegde extra gebruik van compensatiekaarten om dubbele basistarieven te kunnen terugvragen.

Amsterdam (27 augustus 2009)

Na de uitfasering van de strippenkaart in de Rotterdamse metro volgde in augustus de Amsterdamse metro. Het GVB voerde de weken voordat de strippenkaart werd afgeschaft een uitgebreide campagne in kranten en andere lokale media. Verder werden alle voertuigen voorzien van informatie, reden er reclamevoertuigen rond en waren stations volledig behangen met posters voor de OV-chipkaart. Daarnaast had het GVB de chipkaarten extra goedkoop gemaakt om zoveel mogelijk mensen te laten overstappen. In de weken rondom 27 augustus heeft het GVB bijna 600 man extra personeel en monteurs ingezet. Net zoals in Rotterdam ontstonden er vooral bij de verkooppunten van het vervoersbedrijf en bij de automaten lange rijen. De invoering verliep verder soepel.

Nederlandse Spoorwegen

Sinds 1 oktober 2009 is het mogelijk bij NS op saldo te reizen met een anonieme OV-chipkaart. Vanaf december 2009 werd dit mogelijk met een voordeelurenabonnement op een persoonlijke OV-chipkaart.

Om hiervan gebruik te maken moet reizen op saldo eerst geactiveerd worden, waarbij gekozen moet worden tussen 1e of 2e klas (dit kan later nog veranderd worden). NS kent geen basis- en kilometertarief: de ritprijs is net als voor gewone treinkaartjes afhankelijk van het aantal gereisde tariefeenheden.

Bij reizen op saldo zijn alleen enkele reizen mogelijk, maar de prijs voor twee enkele reizen was tot 9 juli 2014 gelijk aan een papieren retour.

Overige regio's

Introductie	Concessie(s)	Vervoerder
07-04-2005	Voorne-Putten en Rozenburg	Connexxion
01-09-2008	Amstelland-Meerlanden incl. Zuidtangent Haarlem-IJmond	Connexxion
25-04-2009	Zaanstreek	Connexxion
14-05-2009	Haaglanden Streek Duin- en Bollenstreek/Leiden Rijnstreek/Midden-Holland	Connexxion
16-06-2009	Noord-Holland Noord	Connexxion
01-07-2009	Arnhem Nijmegen	Connexxion, Novio
11-08-2009	Hele provincie Utrecht excl. sneltram	Connexxion, GVU
11-08-2009	Gooi- en Vechtstreek	Connexxion
24-08-2009	stads- en streekvervoer Almere	Connexxion
14-09-2009	Noord- en Zuidwest-Fryslân	Connexxion
01-11-2009	Twente	Connexxion
01-11-2009	Concessie Noordoost-Overijssel, Zuidwest-Drenthe en Zwolle	Connexxion
01-11-2009	Salland	Connexxion
01-11-2009	IJsselmond	Connexxion
01-11-2009	Stadsdienst Lelystad	Connexxion
01-11-2009	Haaglanden stad (m.u.v. RandstadRail)	HTM
01-11-2009	Veluwe	Veolia Transport
01-12-2009	Eindhoven/De Kempen	Hermes
13-12-2009	Hoeksche Waard - Goeree-Overflakkee	Arriva
13-12-2009	DAV-gebied (m.u.v. MerwedeLingelijn)	Arriva
15-12-2009	Utrechtse sneltram	Connexxion
01-01-2010	Concessie Zuidoost-Fryslân (2009-2016)	Qbuzz
01-01-2010	Concessie Zeeuws-Vlaanderen	Veolia Transport
01-02-2010	Noord-Zeeland Midden-Zeeland	Connexxion
01-02-2010	RandstadRail Zuid-Holland	HTM
01-02-2010	Achterhoek	Syntus
01-02-2010	Rivierenland	Arriva
11-02-2010	Rotterdam streekvervoer	Qbuzz
01-07-2010	Midden-Brabant West-Brabant	Veolia Transport
01-07-2010	Oost-Brabant	Arriva
20-08-2010	Noord- en Midden Limburg Zuid-Limburg	Veolia Transport
10-10-2010	Maaslijn (Nijmegen-Roermond), Heuvellandlijn (Maastricht-Kerkrade).	Veolia Transport
21-01-2011	Noordelijke Nevenlijnen	Arriva
16-03-2011	Groningen/Drenthe	Qbuzz, Arriva Touring
12-05-2011	Arnhem–Tiel, Arnhem–Winterswijk, Zutphen–Winterswijk, Zutphen–Oldenzaal	Syntus
01-09-2011	Valleilijn	Connexxion
15-09-2011	MerwedeLingelijn	Arriva
18-06-2012	Kleinschalig OV Groningen/Drenthe
01-01-2017	Vlieland, Terschelling en Ameland	Arriva

OV-chipkaart voor studenten

OV-studentenchipkaart.

Rotterdam kent een groot aantal studenten. Het ligt voor de hand hen te betrekken bij de invoering van de OV-chipkaart. In maart 2007 heeft een groep studenten die wonen of studeren in Rotterdam een zogenoemde Preview Card toegezonden gekregen, waarmee de poortjes op de metrostations geopend konden worden .

Op 29 januari 2009, de dag dat de OV-chipkaart de enige reismogelijkheid in de metro van Rotterdam werd, hadden naar verluidt enkele tienduizenden studenten nog geen OV-chipkaart. Dit heeft de RET opgelost door een tijdelijke studentenkaart uit te geven via de verkooppunten, servicekarren en noodkassa's. De tijdelijke kaarten zijn in de zomer van 2009 alleen te gebruiken als anonieme kaarten, het studentenproduct is verlopen.

Het GVB ging vanaf 27 augustus 2009, toen de OV-chipkaart in de Amsterdamse metro verplicht werd, ook tijdelijke chipkaarten verstrekken voor studenten zonder chipkaart.

Aanvankelijk zouden studenten vanaf 1 januari 2010 uitsluitend met de Studenten OV-chipkaart kunnen reizen. Studenten dienden daarvoor zélf hun week- of weekendreisproduct op hun OV-chipkaart te zetten. Dit kon vanaf 16 december 2009 bij een van de ophaalpunten. Vanaf 1 december 2009 kwamen er 320 extra ophaalpunten verspreid over geheel Nederland beschikbaar.

De overstap naar de Studenten OV-chipkaart verliep niet zonder problemen: begin januari 2010 hadden veel studenten nog geen reisproduct voor 2010 en nog niet overal is de OV-chipkaart al te gebruiken. Bij oplaadautomaten stonden lange rijen, anderen hadden nog geen kaart ontvangen. Om deze reden is besloten om tot 16 maart 2010 ook de tijdelijke en papieren kaart uit 2009 te accepteren als geldig vervoerbewijs. Na die datum is alleen de OV-chipkaart met opgeladen studentenreisproduct geldig.

Vanaf 10 januari 2011 is het voor studenten mogelijk om te reizen op saldo. De gebruikelijke kortingstarieven zijn van toepassing.

In juli 2011 is de aparte Studenten OV-chipkaart vervangen door het Studentenreisproduct, die op een persoonlijke OV-chipkaart geladen kan worden. Het wordt echter aanbevolen geen andere (daluren)kortingproducten op te laden, omdat die een conflict kunnen geven in combinatie met het studentenreisproduct.

Afschaffing oude vervoerbewijzen

De OV-chipkaart is de vervanger van vele papieren vervoerbewijzen. De strippenkaart is per 3 november 2011 helemaal afgeschaft, zie afschaffing strippenkaart.

Het sterabonnement is per 1 januari 2013 vervangen door verschillende regionale abonnementen. Enkele abonnementen werken op dezelfde manier (met zones) als het sterabonnement, maar andere werken met een tarief per kilometer en een bepaald kortingspercentage.

Het papieren treinkaartje is in juli 2014 voorzien van een chip (wegwerp OV-chipkaart).

Een deel van de oude treinabonnementen kunnen als reisproduct op de OV-chipkaart geladen worden. Niet alle oude treinabonnementen werken echter goed op de OV-chipkaart.

In de meeste bussen zullen (voorlopig) papieren vervoerbewijzen te koop blijven voor incidentele reizigers, zoals gemaks-, daluren- en dagkaarten.

Kaartgeheugen

Het kaartgeheugen bevat onder meer:

• De reisproducten.
• Het saldo.
• De laatste tien reistransacties. Een reistransactie kan zijn een check-in of check-uit, maar in de Arriva-trein wordt ook een controle als transactie op de kaart geregistreerd. Per reistransactie zijn opgeslagen het tijdstip van de transactie, het soort transactie (check-in, check-uit, controle), het bedrag van de transactie, de halte- of stationcode, en het vervoerbedrijf. Welke informatie zichtbaar wordt gemaakt hangt af van de automaat. Bij sommige automaten leidt een opdracht tot afdrukken van een transactie tot het erbij zoeken van een bijbehorende andere en het afdrukken van de gecombineerde informatie.
• De laatste twee oplaadtransacties (saldo of product laden, automatisch opladen).

Beveiliging OV-chipkaart

In 2007 vonden onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam fouten aan in de wegwerpvariant van de OV-chipkaart. Uit dit onderzoek bleek dat het onder andere mogelijk was om meerdere keren uit te checken en dat er gratis gereisd kon worden door één pas telkens te manipuleren.

Ongeveer een halfjaar later, eind 2007, kwam de OV-chipkaart veelvuldig in het nieuws vanwege het feit dat de kaart niet goed beveiligd zou zijn. Duitse beveiligingsexperts hadden het algoritme van de Mifare Classic (waar de OV-chipkaart op gebaseerd is) achterhaald en troffen hierin fouten aan. Deze variant chip wordt gebruikt voor de anonieme en persoonlijke chipkaarten, waar ook abonnementen en saldo op geladen kunnen worden.

De kern van de in gevonden problemen met de Mifare Classic lag in het gebruikte encryptiealgoritme dat ernstige fouten bevatte. Hierdoor kan een chipkaart met relatief weinig middelen en in korte tijd gemanipuleerd of gekloond worden. Fraudeurs kunnen bijvoorbeeld zo de chipkaart van een reiziger met een jaarabonnement klonen en zo gratis reizen.

TLS reageerde in eerste instantie afwijzend op de stelling dat er gratis gereisd zou kunnen worden met de OV-chipkaart. Enkele weken bleek dat dat wel mogelijk was: verslaggevers van RTV Rijnmond konden dagenlang reizen met een gemanipuleerde kaart.

Zie ook

• Lijst van OV-chipkaarten
• OV-chipkaart.nl
• Studentenreisproduct

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties: