Amsterdam Centraal

Uit OV in Nederland Wiki
Versie door Tlp (overleg | bijdragen) op 1 aug 2019 om 19:29
Ga naar: navigatie, zoeken
Trein blauw.svg
Station Amsterdam Centraal
Plaats Amsterdam
Geopend 15 oktober 1889
Verkorting Asd
FE-code 058
Vervoerder(s) NS Reizigers , NS International, Thalys, Eurostar
Reisinformatie Actuele vertrektijden
Bestand:Kaart Asd in regio.png
De ligging van station Amsterdam Centraal in de metropoolregio.
Bestand:Amsterdam Centraal hoofdingang.JPG
De hoofdingang, 31 oktober 2011.
Bestand:Amsterdam Centraal.JPG
Het stationsgebouw, gezien uit oostelijke richting. 4 maart 2010.
Bestand:Amsterdam Centraal perronkappen.JPG
De perronoverkappingen, met links de oudste kap uit 1889. 2 mei 2010.
De zogeheten Cuypershal in het middendeel van het stationsgebouw. 25 december 2009.
Bestand:Amsterdam Centraal middentunnel.JPG
De middelste van de drie tunnels die de perrons met elkaar verbinden. Twee poortvrije doorgaande tunnels zijn in aanbouw. 20 augustus 2014.
Bestand:Amsterdam Centraal spoor 8-10.JPG
De kap over de sporen 8, 9 en 10, 20 augustus 2014.

Station Amsterdam Centraal is het grootste en drukste station van Amsterdam. Tegelijkertijd is het station het drukste binnen Nederland. Vele treinen hebben hier een tussenstop of het station als eindpunt. Dit station is het beginpunt van de Rhijnspoorweg naar Arnhem.
Het door Pierre Cuypers ontworpen stationsgebouw is geopend op 15 oktober 1889. De vanuit het westen en oosten komende spoorlijnen eindigden vóór die tijd op de tijdelijke eindstations Westerdok en Oosterdok. Door de opening van het Centraal Station zijn deze spoorlijnen aan elkaar geknoopt. Het stationsareaal is gebouwd op drie kunstmatig aangelegde eilanden.
De centrale stationshal is vernoemd naar de architect en heet daarom ook wel Cuypershal. Vanuit deze hal gaat een middentunnel onder alle perrons door en vanuit deze, en ook vanuit de aan de zijkant gelegen west- en oosttunnel, zijn alle perrons bereikbaar. Tussen deze tunnels door lopen de IJ- en Amstelpassage die geen toegang geven tot de perrons, maar waardoor men zonder OV-chipkaart door het station heen kan lopen.

Het station en directe omgeving was decennialang een grote bouwput, vanwege de op 22 juli 2018 geopende Noord/Zuidlijn. Daarnaast is het busstation van de Centrum- naar de IJzijde van het stationsgebouw verhuisd. Aanstaande projecten zijn de bouw van een ondergrondse fietsenstalling onder het Open Havenfront en het herinrichten van de wisselstraten ten westen en ten oosten van het station waardoor de lijnvoering ontvlochten kan worden en treinen sneller kunnen binnenkomen en vertrekken. Hierbij worden de perrons verbreed en perronloze middensporen opgeheven.

Inhoud

Dienstregeling 2019

Richting Zaandam / Hoorn - Enkhuizen

Vertrek Serie Bestemming Spoor Soort Vervoerder Opmerkingen
.06 4500 Enkhuizen (middagspits) 7a Intercity NS -
.09 3000 Den Helder 8/8a Intercity NS -
.13 4000 Uitgeest 7a Sprinter NS -
.19 3900 Enkhuizen (tot 19:30) 8a Intercity NS -
.23 7400 Uitgeest (tot 19:30 ma-vr) 7a Sprinter NS -
.23 2900 Enkhuizen (na 19:30) 8a Intercity NS -
.29 800 Alkmaar (- Schagen (- Den Helder)) (tot 19:30) 8/8a Intercity NS -
.36 4500 Enkhuizen (middagspits) 7a Intercity NS -
.39 3000 Den Helder 8/8a Intercity NS -
.43 4000 Uitgeest 7a Sprinter NS -
.49 3900 Enkhuizen (tot 19:30) 8a Intercity NS -
.53 7400 Uitgeest (tot 19:30 ma-vr) 7a Sprinter NS -
.53 2900 Enkhuizen (na 19:30) 8a Intercity NS -
.59 800 Alkmaar (- Schagen (- Den Helder)) (tot 19:30) 8/8a Intercity NS -

Richting Haarlem

Vertrek Serie Bestemming Spoor Soort Vervoerder Opmerkingen
.04 2200 Vlissingen 2a Intercity NS -
.11 4800 Alkmaar - Hoorn 1 Sprinter NS -
.19 2100 Den Haag Centraal 2a Intercity NS -
.26 5400 Zandvoort aan Zee 1 Sprinter NS -
.34 2200 Vlissingen 2a Intercity NS -
.41 4800 Alkmaar (- Hoorn) 1 Sprinter NS -
.49 2100 Den Haag Centraal 2a Intercity NS -
.56 5400 Zandvoort aan Zee 1 Sprinter NS -

Richting Schiphol

Vertrek Serie Bestemming Spoor Soort Vervoerder Opmerkingen
.00 5800 Hoofddorp 14b Sprinter NS -
.08 900 Breda 14a Intercity direct NS -
.12 4600 Den Haag Centraal 14b Sprinter NS -3.
.22 1000 Rotterdam Centraal 11a Intercity direct NS -
.30 5800 Hoofddorp 14b Sprinter NS -
.38 900 Breda 14a Intercity direct NS -
.42 4600 Den Haag Centraal 14b Sprinter NS -
.53 1000 Rotterdam Centraal 11a Intercity direct NS -

Richting Weesp - Hilversum / Almere

Vertrek Serie Bestemming Spoor Soort Vervoerder Opmerkingen
.00 1500 Amersfoort (- Deventer) (1x/2 uur doordeweeks) 11b Intercity NS -
.00 140 Berlin Ostbahnhof (1x/2 uur; soms als 240) 10a Intercity NS International -
.07 2600 Almere Centrum 11b/13b Intercity NS -
.10 15800 Amersfoort Vathorst 10b Sprinter NS -
.23 14600 Zwolle 10b Sprinter NS -
.30 1500 Amersfoort (- Deventer) 11b Intercity NS -
.37 2600 Almere Centrum 13b Intercity NS -
.40 15800 Amersfoort Vathorst 10b Sprinter NS -
.53 14600 Zwolle 10b Sprinter NS -

Richting Amsterdam Amstel - Gouda / Utrecht

Vertrek Serie Bestemming Spoor Soort Vervoerder Opmerkingen
.05 800 Maastricht (tot 19:30) 4 Intercity NS -
.08 7400 Rhenen (tot 19:30 ma-vr) 4/5b Sprinter NS -
.11 2900 Maastricht (na 19:30) 4 Intercity NS -
.14 3900 Heerlen (tot 19:30) 4 Intercity NS -
.19 4000 Rotterdam Centraal 4/5b Sprinter NS -
.24 3000 Nijmegen 4 Intercity NS -
.35 800 Maastricht (tot 19:30) 4 Intercity NS -
.39 7400 Rhenen (tot 19:30 ma-vr) 4/5b Sprinter NS -
.41 2900 Maastricht (na 19:30) 4 Intercity NS -
.45 3900 Heerlen (tot 19:30) 4 Intercity NS -
.49 4000 Rotterdam Centraal 4/5b Sprinter NS -
.54 3000 Nijmegen 4 Intercity NS -

Internationaal

Vertrek Serie Bestemming Spoor Soort Vervoerder Opmerkingen
.15 9300 Paris-Nord 15a Thalys NS International -
.25 9200 Brussel-Zuid 13a Intercity direct NS International -
.38 100 Frankfurt (M) Hbf (soms als 200) 2/5a ICE NS International -
.48 9100 London St. Pancras International (7:48 en 16:48) 15 Eurostar Eurostar -

Nachtnet

Vertrek Serie Bestemming Spoor Soort Vervoerder Opmerkingen
.19 1400 Utrecht Centraal 11a Intercity NS -
.48 1400 Rotterdam Centraal 11a Intercity NS -

Let op: bovengenoemde vertrektijden en -sporen kunnen in de vroege ochtend, in de late avond of in het weekend anders zijn. Kijk voor meer informatie op de pagina van de desbetreffende treinserie en raadpleeg voor vertrek altijd een reisplanner.

Historische dienstregeling

Volgende stations

Amsterdam Sloterdijk-hoog 5.3 km richting Schiphol
Amsterdam Sloterdijk-laag 4.5 km richting Haarlem/Zaandam
Amsterdam Muiderpoort 3.8 km richting Utrecht/Weesp

Metro

Metrostation Centraal Station
Metronetwerk Amsterdam
Plaats Amsterdam
Verkorting CS
Lijn(en)     
 
Blik over het perron van de Oostlijn, 25 december 2009.
Bestand:Metro CS kathedraal.JPG
De Kathedraal is de grote hal onder de verdeelhal, van waar uit men de perrons van de Noord-Zuidlijn kan bereiken. 24 juli 2018.

Onder het oostelijke deel van het stationsplein, en midden onder het station door, bevindt zich een metrostation van het GVB. Dit metrostation is geopend op 11 oktober 1980 bij de tweede fase van de metrotunnel, als eindpunt van de Oostlijn. Het metrostation bestaat uit een breed eilandperron, de sporen die erlangs liggen lopen enkele meters ten westen van het perron dood. Meteen ten oosten van het perron ligt een kruiswissel. Er zijn sponningen bevestigd om een waterkering in te bouwen voor het geval het IJ overstroomt. Meteen na het perron begint een lange krappe bocht naar rechts waar een maximumsnelheid van 40 km/h geldt. Deze bocht is aangelegd om het metrostation parallel aan het treinstation aan te kunnen leggen en zo een verlenging richting het westen mogelijk te maken. Deze verlenging is tot op heden nog niet gebouwd, maar is wel in studie en bouwkundig voorbereid.
Midden onder het treinstation liggen op 21 meter diepte de perrons voor de Noord/Zuidlijn. Dat station heeft twee zijperrons. Aan de zuidzijde zijn deze perrons met dat van de Oostlijn en de stationshal verbonden in een grote hal dat door de hoogte en de kloeke kolommen ook wel de Kathedraal wordt genoemd.
Het station heeft uitgangen aan drie kanten. Aan de kant van het Centraal Station bevinden zich drie roltrappen, twee vaste trappen en een lift naar de hal, waarin zich een AH to Go en diverse kaartautomaten bevinden. De uitgang aan de Kamperbrug is alleen met vaste trappen te bereiken. Er bevindt zich een hal naar het tussenniveau, vanwaar er vier trappen naar de straat leiden. Via het noordelijke einde van de Noord/Zuidlijnperrons zijn de IJhal, het busstation en de aanlandingen van de veerdiensten aan de achterkant van het Centraal Station bereikbaar.

Metrostation Amsterdam Centraal is het drukste metrostation van Amsterdam, in het derde kwartaal van 2018 passeren er op werkdagen gemiddeld 89.570 reizigers door de poortjes.

Het metrostation is verbouwd en uitgebreid voor de Noord/Zuidlijn. In het bestaande metrostation komen en vertrekken de volgende lijnen:

Route
M51 Amsterdam: Centraal Station - Amstelstation - Station RAI - Station Zuid - Station Lelylaan - Station Sloterdijk - Isolatorweg Metro GVB  
M52 Amsterdam: Noord - Centraal Station - Vijzelgracht - Europaplein - Station Zuid Metro GVB  
M53 Amsterdam: Centraal Station - Amstelstation - Duivendrecht: Van der Madeweg - Diemen: Zuid - Amsterdam: Gaasperplas Metro GVB  
M54 Amsterdam: Centraal Station - Amstelstation - Duivendrecht: Station - Amsterdam: Station Bijlmer ArenA - Gein Metro GVB  
    = concessie(s) of vervoerregio('s)

Met de Noord/Zuidlijn, werd het aanbod op het Centraal Station uitgebreid met metrolijn M52 die in de richtingen Station Zuid en het Noord gaat. Dwars op de bestaande metrolijn, één niveau lager, ligt het station voor deze lijn, dat bestaat uit twee zijperrons die midden onder het Centraal Station liggen op 17 meter diepte. Aan de noordzijde hebben de perrons toegangen richting de IJhal, het busstation en de veerdiensten, aan de zuidzijde is een grote hal (bijgenaamd de Kathedraal) met toegangen naar de Oostlijn en de verdeelhal. De opening was op 22 juli 2018.

Klik hier voor een uitgebreid artikel over de Amsterdamse metro.

Volgende stations

    Nieuwmarkt >> (850m richting Gaasperplas/Gein/Isolatorweg)
  Rokin >> (1100m richting Station Zuid)
 << Noorderpark (1740m richting Buikslotermeerplein)

Tram

Halte Centraal Station
Plaats Amsterdam
Concessie(s) Stadsvervoer Amsterdam
Vervoerder(s) GVB

Het stationsplein is verdeeld in twee delen: een westzijde en een oostzijde. Beide keerlussen zijn voorzien van vier sporen.

Stationsplein West (van/naar Nieuwezijds Voorburgwal)

Route
2 Amsterdam: Centraal Station - Leidseplein - Koninginneweg - Hoofddorpplein - Heemstedestraat - Johan Huizingalaan - Nieuw Sloten Tram GVB  
5 Amsterdam: Zoutkeetsgracht - Jordaan - Elandsgracht - Centraal Station - Leidseplein - Museumplein - Concertgebouw - Station Zuid - Buitenveldert - Amstelveen: Stadshart Tram GVB  
12 Amsterdam: Centraal Station - Dam - Leidseplein - Museumplein - Concertgebouw - De Pijp - Rivierenbuurt - Amstelstation Tram GVB  
13 Amsterdam: Centraal Station - Dam - Westermarkt - Mercatorplein - Jan van Galenstraat - Geuzenveld Tram GVB  
17 Amsterdam: Centraal Station - Dam - Westermarkt - Elandsgracht - Kinkerbuurt - Surinameplein - Station Lelylaan - Osdorp Dijkgraafplein Tram GVB  
    = concessie(s) of vervoerregio('s)

Stationsplein Oost (van/naar Damrak of De Ruyterkade)

Route
4 Amsterdam: Centraal Station - Dam - Rembrandtplein - Frederiksplein - Rivierenbuurt - Europaplein - Station RAI Tram GVB  
14 Amsterdam: Centraal Station - Dam - Rembrandtplein - Artis - [Muiderpoortstation ←] Indische Buurt Tram GVB  
26 Amsterdam: Centraal Station - Rietlandpark - Zeeburgereiland - IJburg Tram GVB  
    = concessie(s) of vervoerregio('s)

Historische dienstregeling

Bus

Busstation IJzijde

Centraal Station IJzijde
Plaats Amsterdam
Concessie(s) Stadsvervoer Amsterdam, Waterland, Zaanstreek, Amstelland-Meerlanden
Vervoerder(s) GVB, EBS, Connexxion
Vorm Eilandbusstation
Type statisch

Op 13 december 2009 werd busstation IJzijde geopend. Het busstation bij het Prins Hendrikplantsoen werd gesloten op 22 juli 2018, tegelijk met de ingebruikname van de Noord/Zuidlijn.

Route
18 Amsterdam: Centraal Station - Haarlemmerplein - Mercatorplein - Metro Postjesweg - Slotervaart Stadsbus GVB  
21 Amsterdam: Centraal Station - Haarlemmerplein - Bos en Lommerplein - Geuzenveld Stadsbus GVB  
22 Amsterdam: Station Sloterdijk - Spaarndammerbuurt - Centraal Station - Indische Buurt - Muiderpoortstation Stadsbus GVB  
43 Amsterdam: Centraal Station - Java-eiland - KNSM-eiland - Borneo-eiland Stadsbus GVB  
48 Amsterdam: Centraal Station - Westerdok - Spaarndammerbuurt - Houthavens Stadsbus GVB  
164 Amsterdam: Noorderpark - Centraal Station Stadsbus GVB  
165 Amsterdam: Station Noord - Centraal Station Stadsbus GVB  
305 Amsterdam Centraal Station - Schouw - Watergang - Ilpendam - Purmerend Tramplein - Zuidoostbeemster - Middenbeemster - De Rijp Streekbus EBS  
314 Amsterdam Centraal Station - Schouw - Broek in Waterland - Monnickendam Bernhardbrug - Katwoude - Edam - Oosthuizen - Scharwoude - Hoorn Station Streekbus EBS  
316 Amsterdam Centraal Station - Schouw - Broek in Waterland - Monnickendam Bernhardbrug - Katwoude - Volendam - Edam Streekbus EBS  
391 Amsterdam Centraal Station - Zaandam De Vlinder - Zaandam Kogerveld - Zaandam Zaanse Schans Streekbus EBS  
800 Amsterdam Centraal Station → Zaandam Zaanse Schans → Edam → Volendam → Katwoude → Amsterdam Centraal Station Streekbus EBS  
801 Amsterdam Centraal Station → Katwoude → Volendam → Edam → Zaandam Zaanse Schans → Amsterdam Centraal Station Streekbus EBS  
N06 Amsterdam Centraal Station - Schouw - Watergang - Ilpendam - Purmerend Weidevenne - Purmerend Centrum - Purmerend Overwhere Nachtbus EBS  
N07 Amsterdam Centraal Station - Schouw - Watergang - Ilpendam - Purmerend Purmer-Zuid - Purmerend Purmer-Noord Nachtbus EBS  
N11 Amsterdam Centraal Station - Schouw - Broek in Waterland - Monnickendam - Zuiderwoude - Marken Nachtbus EBS  
N14 Amsterdam Centraal Station - Schouw - Broek in Waterland - Monnickendam Bernhardbrug - Katwoude - Volendam - Edam - Oosthuizen - Scharwoude - Hoorn Station Nachtbus EBS  
N19 Amsterdam Centraal Station - Landsmeer - Oostzaan - Zaandam Hoornseveld - Zaandam Station Nachtbus EBS  
N23 Almere Station Centrum - Almere Filmwijk - Almere 't Oor - Muiden P+R - Amsterdam Centraal Station Nachtbus Keolis Nederland  
N47 Amsterdam Centraal Station - Amsterdam Elandsgracht - Amsterdam Amstelveenseweg - Amstelveen Busstation - Amstelveen Poortwachter - Uithoorn Zijdelwaard - Uithoorn Busstation Nachtbus Connexxion  
N57 Amsterdam Centraal Station - Amsterdam Elandsgracht - Amsterdam Haarlemmermeerstation - Amsterdam Amstelveenseweg - Amstelveen Busstation - Amstelveen Westwijk - Aalsmeer FloraHolland/Floriworld - Aalsmeer Busstation Nachtbus Connexxion  
N81 Amsterdam: Centraal Station - Haarlemmerplein - Spaarndammerbuurt - Station Sloterdijk Nachtbus GVB  
N82 Amsterdam: Centraal Station - Dam [→ Vijzelgracht → Leidseplein] - Bos en Lommer - Geuzenveld Nachtbus GVB  
N83 Amsterdam: Centraal Station - Dam [→ Vijzelgracht → Leidseplein] - De Baarsjes - Slotervaart - Osdorp Nachtbus GVB  
N84 Amsterdam: Centraal Station - Leidseplein - Buitenveldert - Amstelveen: Busstation Nachtbus GVB  
N85 Amsterdam: Centraal Station - Rembrandtplein - Wibautstraat - Station Bijlmer ArenA - Gein Nachtbus GVB  
N86 Amsterdam: Centraal Station - Wibautstraat - Station Bijlmer ArenA Nachtbus GVB  
N87 Amsterdam: Centraal Station - Rembrandtplein - Artis - Watergraafsmeer - Diemen: Centrum - Station Zuid - Amsterdam: Station Bijlmer ArenA Nachtbus GVB  
N88 Amsterdam: Centraal Station - Leidseplein - Hoofddorpplein - Nieuw Sloten Nachtbus GVB  
N89 Amsterdam: Centraal Station → Rembrandtplein - Kattenburg - Indische Buurt - Zeeburgereiland - IJburg Nachtbus GVB  
N91 Amsterdam: Centraal Station → Rembrandtplein → Nieuwendam → Station Noord → Centraal Station Nachtbus GVB  
N93 Amsterdam: Centraal Station → Rembrandtplein → Molenwijk → Banne Buiksloot → Centraal Station Nachtbus GVB  
N94 Amsterdam Centraal Station - Zaandam De Vlinder - Zaandam Station - Koog aan de Zaan - Zaandijk - Wormerveer - Krommenie Nachtbus EBS  
N97 Nieuw-Vennep Getsewoud - Hoofddorp - Schiphol - Amsterdam Amstelveenseweg - Amsterdam Elandsgracht - Amsterdam Centraal Station Nachtbus Connexxion  
    = concessie(s) of vervoerregio('s)

Prins Hendrikplantsoen (langeafstandsbussen)

Er zijn geen huidige langeafstandsbuslijnen gevonden die dit station aandoen.

Historische dienstregeling

Veer

Halte Centraal Station
Plaats Amsterdam
Concessie(s) geen
Vervoerder(s) GVB

Aan de De Ruijterkade aan de IJzijde van het station ligt een aantal steigers waar de volgende veren vertrekken:

Route
F2 Amsterdam: Centraal Station - IJplein Veer GVB  
F3 Amsterdam: Centraal Station - Noord Veer GVB  
F4 Amsterdam: Centraal Station - NDSM-werf Veer GVB  
    = concessie(s) of vervoerregio('s)

Verbouwing

Station Amsterdam Centraal wordt verbouwd zodat het hogere reizigersaantallen aankan. Hierbij worden nieuwe passages en langere perrons gebouwd. Ook komt er extra opstelruimte voor de treinen. Bovendien worden er nieuwe verkeerstunnels en veilige kruisingen aangelegd. In 2026 moet Amsterdam Centraal het spoorboekloos rijden aankunnen; in 2028 moet het project gereed zijn.