Amsterdam Centraal: verschil tussen versies
k (Robot: automatisch tekst vervangen (-Arriva Nederland +Arriva)) |
|||
(66 tussenliggende versies door 14 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
− | + | {{StationInfo | |
− | |||
− | |||
|naam=Amsterdam Centraal | |naam=Amsterdam Centraal | ||
|geopend=15 oktober 1889 | |geopend=15 oktober 1889 | ||
Regel 8: | Regel 6: | ||
|verkorting=Asd | |verkorting=Asd | ||
|fecode=058 | |fecode=058 | ||
− | |vervoerders=[[NS Reizigers]] , [[NS International]], [[ | + | |vervoerders=[[NS Reizigers]], [[NS International]], [[Eurostar]], [[European Sleeper]], [[Arriva Nederland|Arriva]] |
}} | }} | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
[[Afbeelding:Cuypershal.JPG|290px|thumb|right|De zogeheten Cuypershal in het middendeel van het stationsgebouw. 25 december 2009.]] | [[Afbeelding:Cuypershal.JPG|290px|thumb|right|De zogeheten Cuypershal in het middendeel van het stationsgebouw. 25 december 2009.]] | ||
− | + | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
Station [[Amsterdam Centraal]] is het grootste en drukste station van Amsterdam. Tegelijkertijd is het station het drukste binnen Nederland. Vele treinen hebben hier een tussenstop of het station als eindpunt. Dit station is het beginpunt van de [[Rhijnspoorweg]] naar Arnhem. | Station [[Amsterdam Centraal]] is het grootste en drukste station van Amsterdam. Tegelijkertijd is het station het drukste binnen Nederland. Vele treinen hebben hier een tussenstop of het station als eindpunt. Dit station is het beginpunt van de [[Rhijnspoorweg]] naar Arnhem. | ||
− | |||
− | |||
− | Het station en directe omgeving was decennialang een grote bouwput, vanwege de op 22 juli 2018 geopende [[Noord/Zuidlijn]]. | + | Het door Pierre Cuypers ontworpen stationsgebouw is geopend op 15 oktober 1889. De vanuit het westen en oosten komende spoorlijnen eindigden vóór die tijd op de tijdelijke eindstations [[Amsterdam Westerdok|Westerdok]] en [[Amsterdam Oosterdok|Oosterdok]]. Door de opening van het Centraal Station zijn deze spoorlijnen aan elkaar geknoopt. Het station areaal is gebouwd op drie kunstmatig aangelegde eilanden. |
+ | |||
+ | De centrale stationshal is vernoemd naar de architect en heet daarom Cuypershal. Vanuit deze hal gaat een middentunnel onder alle perrons door en vanuit deze, en ook vanuit de aan de zijkant gelegen west- en oosttunnel, zijn alle perrons bereikbaar. Tussen deze tunnels door lopen de IJ- en Amstelpassage die geen toegang geven tot de perrons, waardoor men zonder OV-chipkaart door het station heen kan lopen. | ||
+ | |||
+ | Het station en directe omgeving was decennialang een grote bouwput, vanwege de op 22 juli 2018 geopende [[Noord/Zuidlijn]]. Tegelijk met de opening van deze lijn is het busstation van de centrum- naar de IJzijde van het stationsgebouw verhuisd. Aanstaande projecten zijn de bouw van een ondergrondse fietsenstalling onder het Open Havenfront en het herinrichten van de wisselstraten rondom het station waardoor de lijnvoering ontvlochten kan worden en treinen sneller kunnen binnenkomen en vertrekken. Hierbij worden de perrons verbreed en worden perronloze middensporen verwijderd. | ||
− | == Dienstregeling | + | == Dienstregeling 2024 == |
− | === Richting Zaandam | + | === Richting Zaandam - Alkmaar === |
{{PatTop | | {{PatTop | | ||
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .09 | 3000 | [[Den Helder]] |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .13 | 4000 | [[Uitgeest]] |10a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .23 | 7400 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .28 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Den Helder]]) |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .39 | 3000 | [[Den Helder]] |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .43 | 4000 | [[Uitgeest]] |10a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .53 | 7400 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .58 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Den Helder]]) |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00}} |
− | {{PatRij1 | . | + | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | |
− | {{PatRij1 | . | + | === Richting Hoorn - Enkhuizen === |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatTop | |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .06 | 4500 | [[Enkhuizen]] |7a| [[Intercity]] | [[NS]] | ma-do om 17.06}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .19 | 3900 | [[Enkhuizen]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 19:30 ma-do}} |
+ | {{PatRij1 | .23 | 2900 | [[Enkhuizen]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | na 19:30 en vr-zo}} | ||
+ | {{PatRij1 | .36 | 4500 | [[Enkhuizen]] |7a| [[Intercity]] | [[NS]] | ma-do om 17.36}} | ||
+ | {{PatRij1 | .49 | 3900 | [[Enkhuizen]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 19:30 ma-do}} | ||
+ | {{PatRij1 | .53 | 2900 | [[Enkhuizen]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | na 19:30 en vr-zo}} | ||
}} | }} | ||
=== Richting Haarlem === | === Richting Haarlem === | ||
{{PatTop | | {{PatTop | | ||
− | {{ | + | {{PatRij4 | .05 | {{S|2200}}/{{S|2300}} | [[Vlissingen]] |2a| [[Intercity]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .10 | 5400 | [[Zandvoort aan Zee]] |1| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .20 | 2100 | [[Den Haag Centraal]] |2a| [[Intercity]] | [[NS]] | Ma-do 6:00-22:00, vr 15:00-21:00, za/zo 11:00-22:00}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .25 | 4800 | [[Hoorn]] |1| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .35 | 2200 | [[Vlissingen]] |2a| [[Intercity]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .40 | 5400 | [[Zandvoort aan Zee]] |1| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .50 | 2100 | [[Den Haag Centraal]] |2a| [[Intercity]] | [[NS]] | Ma-do 6:00-22:00, vr 15:00-21:00, za/zo 11:00-22:00}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .55 | 4800 | [[Alkmaar]] (- [[Hoorn]]) |1| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
}} | }} | ||
=== Richting Schiphol === | === Richting Schiphol === | ||
{{PatTop | | {{PatTop | | ||
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .01 | 5800 | [[Hoofddorp]] |14b| [[Sprinter]] | [[NS]] | ma-vr tot 21:45 <br> za & zo tot 23:45}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .11 | 4600 | [[Leiden Centraal]] (- [[Den Haag Centraal]]) |15a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | + | {{PatRij1 | .16 | 1000 | [[Rotterdam Centraal]] |11a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS]] | zondag niet tussen 9:00 en 12:00}} | |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .31 | 5800 | [[Hoofddorp]] |14b| [[Sprinter]] | [[NS]] | ma-vr tot 21:45 <br> za & zo tot 23:45}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .38 | 900 | [[Breda]] |11a/15a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS]]}} |
− | {{PatRij1 | .38 | 900 | [[Breda]] | | + | {{PatRij1 | .41 | 4600 | [[Leiden Centraal]] (- [[Den Haag Centraal]]) |15a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .55 | 1000 | [[Rotterdam Centraal]] |11a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS]] | zondag niet tussen 9:00 en 12:00}} |
− | {{PatRij1 | . | ||
}} | }} | ||
=== Richting Weesp - Hilversum / Almere === | === Richting Weesp - Hilversum / Almere === | ||
{{PatTop | | {{PatTop | | ||
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .08 | 2600 | [[Almere Centrum]] |11b/13b| [[Intercity]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .11 | 5800 | [[Amersfoort Vathorst]] |10b/11a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .23 | 4600 | [[Almere Centrum]] (- [[Almere Oostvaarders]]) |10b/11b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .28 | 1500 | [[Amersfoort Centraal]] (- [[Deventer]]) |13b/14b| [[Intercity]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .38 | 2600 | [[Almere Centrum]] |11b/13b| [[Intercity]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .41 | 5800 | [[Amersfoort Vathorst]] |10a/10b| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .53 | 4600 | [[Almere Centrum]] (- [[Almere Oostvaarders]])|10b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .58 | 1500 | [[Amersfoort Centraal]] (- [[Deventer]]) |11b| [[Intercity]] | [[NS]] | 1x/2 uur doordeweeks}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .58 | 140 | [[Berlin Ostbahnhof]] |10a| [[Intercity]] | [[NS International|NS Intern.]] | 1x/2 uur; soms als [[Treinserie 240 ({{drgljaar}})|240]]}} |
+ | }} | ||
=== Richting Amsterdam Amstel - Gouda / Utrecht === | === Richting Amsterdam Amstel - Gouda / Utrecht === | ||
{{PatTop | | {{PatTop | | ||
− | {{PatRij1 | .05 | 800 | [[Maastricht]] | + | {{PatRij1 | .05 | 800 | [[Maastricht]] |4b/5b| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .09 | 7400 | [[Utrecht Centraal]] (- [[Driebergen-Zeist]]) |4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .10 | 2900 | [[Maastricht]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | na 19:30 en vr-zo}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .15 | 3900 | [[Heerlen]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 19:30 ma-do}} |
− | {{PatRij1 | .19 | 4000 | [[Rotterdam Centraal]] | | + | {{PatRij1 | .19 | 4000 | [[Rotterdam Centraal]] |5| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | .24 | 3000 | [[Nijmegen]] |4| [[Intercity]] | [[NS]]}} | + | {{PatRij1 | .24 | 3000 | [[Nijmegen]] |4| [[Intercity]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | .35 | 800 | [[Maastricht]] | + | {{PatRij1 | .35 | 800 | [[Maastricht]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do}} |
− | {{PatRij1 | .39 | 7400 | [[ | + | {{PatRij1 | .39 | 7400 | [[Utrecht Centraal]] (- [[Driebergen-Zeist]])|4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .40 | 2900 | [[Maastricht]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | na 19:30 en vr-zo}} |
− | {{PatRij1 | .45 | 3900 | [[Heerlen]] | + | {{PatRij1 | .45 | 3900 | [[Heerlen]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 19:30 ma-do}} |
− | {{PatRij1 | .49 | 4000 | [[Rotterdam Centraal]] |4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]]}} | + | {{PatRij1 | .49 | 4000 | [[Rotterdam Centraal]] |4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]] | }} |
− | {{PatRij1 | .54 | 3000 | [[Nijmegen]] |4| [[Intercity]] | [[NS]]}} | + | {{PatRij1 | .54 | 3000 | [[Nijmegen]] |4| [[Intercity]] | [[NS]] | }} |
+ | }} | ||
+ | |||
+ | === Nachtnet (vrijdag- en zaterdagnacht) === | ||
+ | {{PatTop | | ||
+ | {{PatRij1 | .19 | 1400 | [[Utrecht Centraal]] (- [[Nijmegen]]) |4a/7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.19 t/m 5.19; eerste trein naar Nijmegen}} | ||
+ | {{PatRij1 | .20 | 32790 | [[Groningen]] |??| [[Nachttrein]] | [[Arriva Nederland|Arriva]] | vr/za-nacht om 5.20; speciaal tarief}} | ||
+ | {{PatRij1 | .25/.26 | 1400 | [[Utrecht Centraal]] |2b/8b| [[Intercity]] | [[NS]] | vr/za-nacht om 6.26 en za/zo-nacht om 6.25}} | ||
+ | {{PatRij1 | .34 | 32790 | [[Schiphol Airport]] |??| [[Nachttrein]] | [[Arriva Nederland|Arriva]] | vr/za-nacht om 3.34; speciaal tarief}} | ||
+ | {{PatRij1 | .43/.46 | 1400 | [[Rotterdam Centraal]] |7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.46 t/m 4.46, za/zo-nacht tot 5.43}} | ||
+ | {{PatRij1 | .46 | 21500 | [[Utrecht Centraal]] |13a| [[Intercity]] | [[NS]] | vr/za- en za/zo-nacht om 2.46}} | ||
+ | {{PatRij1 | .50 | 22200 | [[Haarlem]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | vr/za- en za/zo-nacht om 2.50 en 3.50}} | ||
+ | }} | ||
+ | |||
+ | === Nachtnet (overige nachten) === | ||
+ | {{PatTop | | ||
+ | {{PatRij1 | .18/.19 | 1400 | [[Utrecht Centraal]] |2a/2b/<br>4a/7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.19 t/m 5.19}} | ||
+ | {{PatRij1 | .46 | 1400 | [[Rotterdam Centraal]] |7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.46 t/m 4.46}} | ||
}} | }} | ||
=== Internationaal === | === Internationaal === | ||
{{PatTop | | {{PatTop | | ||
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .08 | 9300 | [[Paris-Nord]] |14b| [[Eurostar]] | [[NS International|NS Intern.]] | }} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .28 | 9200 | [[Brussel-Zuid]] |15a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS International|NS Intern.]] | }} |
− | {{PatRij1 | .38 | 100 | [[Frankfurt (M) Hbf]] | + | {{PatRij1 | .38 | 100 | [[Frankfurt (M) Hbf]] |2b| [[ICE]] | [[NS International|NS Intern.]] | soms als [[Treinserie 200 ({{drgljaar}})|200]]}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1 | .47 | 9100 | [[London St. Pancras International]] |15| [[Eurostar]] | [[Eurostar]] | 1-2x/dag}} |
}} | }} | ||
− | === | + | === Internationale nachttrein === |
− | {{PatTop | | + | {{PatTop| |
− | {{PatRij1 | .19 | | + | {{PatRij1| 6.31 | 450 | [[Brussel-Zuid]] |5/5a| [[European Sleeper]] | [[European Sleeper]] | ma + wo + vr; speciaal tarief}} |
− | {{PatRij1 | . | + | {{PatRij1| 19.00 | 420 | [[Innsbruck Hbf]] / [[Wien Hbf]] |10b| [[Nightjet]] | [[ÖBB]] | }} |
+ | {{PatRij1| 20.28 | 400 | [[Zürich HB]] |7| [[Nightjet]] | [[ÖBB]] | }} | ||
+ | {{PatRij1| 22.34 | 450 | [[Praha hl.n.]] |8| [[European Sleeper]] | [[European Sleeper]] | ma + wo + vr; speciaal tarief}} | ||
}} | }} | ||
{{PatVoetnoot}} | {{PatVoetnoot}} | ||
+ | ''Aan de dagranden wordt dit station soms ook bediend door Sprinter {{s|7300}}.'' | ||
{{HistBedienLink}} | {{HistBedienLink}} | ||
+ | |||
===Volgende stations=== | ===Volgende stations=== | ||
[[Amsterdam Sloterdijk]]-hoog ''5.3 km richting Schiphol'' | [[Amsterdam Sloterdijk]]-hoog ''5.3 km richting Schiphol'' | ||
Regel 140: | Regel 142: | ||
|metronetwerk=[[Metro van Amsterdam|Amsterdam]] | |metronetwerk=[[Metro van Amsterdam|Amsterdam]] | ||
|lijn=[[Afbeelding:M51.png|45px|link=Lijn 51 Amsterdam, Centraal Station - Isolatorweg]][[Afbeelding:M52.png|45px|link=Lijn 52 Amsterdam, Noord - Station Zuid]][[Afbeelding:M53.png|45px|link=Lijn 53 Amsterdam, Gaasperplas - Centraal Station]][[Afbeelding:M54.png|45px|link=Lijn 54 Amsterdam, Gein - Centraal Station]] | |lijn=[[Afbeelding:M51.png|45px|link=Lijn 51 Amsterdam, Centraal Station - Isolatorweg]][[Afbeelding:M52.png|45px|link=Lijn 52 Amsterdam, Noord - Station Zuid]][[Afbeelding:M53.png|45px|link=Lijn 53 Amsterdam, Gaasperplas - Centraal Station]][[Afbeelding:M54.png|45px|link=Lijn 54 Amsterdam, Gein - Centraal Station]] | ||
− | + | ||
}} | }} | ||
[[Afbeelding:Metro CS.JPG|290px|thumb|right|Blik over het perron van de Oostlijn, 25 december 2009.]] | [[Afbeelding:Metro CS.JPG|290px|thumb|right|Blik over het perron van de Oostlijn, 25 december 2009.]] | ||
− | |||
− | |||
Onder het oostelijke deel van het stationsplein, en midden onder het station door, bevindt zich een metrostation van het [[GVB]]. Dit metrostation is geopend op 11 oktober 1980 bij de tweede fase van de metrotunnel, als eindpunt van de Oostlijn. Het metrostation bestaat uit een breed eilandperron, de sporen die erlangs liggen lopen enkele meters ten westen van het perron dood. Meteen ten oosten van het perron ligt een kruiswissel. Er zijn sponningen bevestigd om een waterkering in te bouwen voor het geval het IJ overstroomt. Meteen na het perron begint een lange krappe bocht naar rechts waar een maximumsnelheid van 40 km/h geldt. Deze bocht is aangelegd om het metrostation parallel aan het treinstation aan te kunnen leggen en zo een verlenging richting het westen mogelijk te maken. Deze verlenging is tot op heden nog niet gebouwd, maar is wel in studie en bouwkundig voorbereid. | Onder het oostelijke deel van het stationsplein, en midden onder het station door, bevindt zich een metrostation van het [[GVB]]. Dit metrostation is geopend op 11 oktober 1980 bij de tweede fase van de metrotunnel, als eindpunt van de Oostlijn. Het metrostation bestaat uit een breed eilandperron, de sporen die erlangs liggen lopen enkele meters ten westen van het perron dood. Meteen ten oosten van het perron ligt een kruiswissel. Er zijn sponningen bevestigd om een waterkering in te bouwen voor het geval het IJ overstroomt. Meteen na het perron begint een lange krappe bocht naar rechts waar een maximumsnelheid van 40 km/h geldt. Deze bocht is aangelegd om het metrostation parallel aan het treinstation aan te kunnen leggen en zo een verlenging richting het westen mogelijk te maken. Deze verlenging is tot op heden nog niet gebouwd, maar is wel in studie en bouwkundig voorbereid. | ||
<br>Midden onder het treinstation liggen op 21 meter diepte de perrons voor de Noord/Zuidlijn. Dat station heeft twee zijperrons. Aan de zuidzijde zijn deze perrons met dat van de Oostlijn en de stationshal verbonden in een grote hal dat door de hoogte en de kloeke kolommen ook wel ''de Kathedraal'' wordt genoemd. | <br>Midden onder het treinstation liggen op 21 meter diepte de perrons voor de Noord/Zuidlijn. Dat station heeft twee zijperrons. Aan de zuidzijde zijn deze perrons met dat van de Oostlijn en de stationshal verbonden in een grote hal dat door de hoogte en de kloeke kolommen ook wel ''de Kathedraal'' wordt genoemd. | ||
Regel 154: | Regel 154: | ||
{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Station Amsterdam Centraal|type=Metro}} | {{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Station Amsterdam Centraal|type=Metro}} | ||
− | Met de Noord/Zuidlijn | + | Met de Noord/Zuidlijn werd het aanbod op het Centraal Station uitgebreid met metrolijn M52 die in de richtingen [[Amsterdam Zuid|Station Zuid]] en [[Amsterdam Noord|Noord]] gaat. Dwars op de bestaande metrolijn, één niveau lager, ligt het station voor deze lijn, dat bestaat uit twee zijperrons die midden onder het Centraal Station liggen op 17 meter diepte. Aan de noordzijde hebben de perrons toegangen richting de IJhal, het busstation en de veerdiensten, aan de zuidzijde is een grote hal (bijgenaamd ''de Kathedraal'') met toegangen naar de Oostlijn en de verdeelhal. De opening was op 22 juli 2018. |
''[[Metro van Amsterdam|Klik hier voor een uitgebreid artikel over de Amsterdamse metro.]]'' | ''[[Metro van Amsterdam|Klik hier voor een uitgebreid artikel over de Amsterdamse metro.]]'' | ||
+ | |||
+ | {{HistMetroLink}} | ||
===Volgende stations=== | ===Volgende stations=== | ||
− | [[Afbeelding:M51.png|30px|]][[Afbeelding:M53.png|30px|]][[Afbeelding:M54.png|30px|]] [[Nieuwmarkt]] >> ''(850m richting Gaasperplas/Gein/Isolatorweg)'' | + | [[Afbeelding:M51.png|30px|]][[Afbeelding:M53.png|30px|]][[Afbeelding:M54.png|30px|]] [[Amsterdam Nieuwmarkt|Nieuwmarkt]] >> ''(850m richting Gaasperplas/Gein/Isolatorweg)'' |
<br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]] [[Amsterdam Rokin|Rokin]] >> ''(1100m richting Station Zuid)'' | <br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]] [[Amsterdam Rokin|Rokin]] >> ''(1100m richting Station Zuid)'' | ||
− | <br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]]<< [[Amsterdam Noorderpark|Noorderpark]] ''(1740m richting | + | <br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]]<< [[Amsterdam Noorderpark|Noorderpark]] ''(1740m richting Noord)'' |
== Tram == | == Tram == | ||
Regel 185: | Regel 187: | ||
|naam=Centraal Station IJzijde | |naam=Centraal Station IJzijde | ||
|plaats=Amsterdam | |plaats=Amsterdam | ||
− | |concessie=[[Concessie Stadsvervoer Amsterdam (2012-2024)|Stadsvervoer Amsterdam]], [[Concessie Waterland ( | + | |concessie=[[Concessie Stadsvervoer Amsterdam (2012-2024)|Stadsvervoer Amsterdam]], [[Concessie Zaanstreek-Waterland (2024-2033)|Zaanstreek-Waterland]], [[Concessie Amstelland-Meerlanden (2018-2032)|Amstelland-Meerlanden]], [[Concessie Busvervoer Almere (2018-2027)|Busvervoer Almere]] |
− | |vervoerders=[[GVB]], [[EBS]], [[Connexxion]] | + | |vervoerders=[[GVB]], [[EBS]], [[Connexxion]], [[Keolis Nederland]] |
|vorm=Eilandbusstation | |vorm=Eilandbusstation | ||
|type=statisch | |type=statisch | ||
}} | }} | ||
− | + | [[Afbeelding:Busstation IJSEI.JPG|300px|thumb|Het busstation aan de IJzijde van Amsterdam Centraal, 20 augustus 2014.]] | |
− | Busstation IJSEI.JPG|Het busstation aan de IJzijde van Amsterdam Centraal, 20 augustus 2014. | + | Op 13 december 2009 werd busstation IJzijde geopend. Het busstation bij het Prins Hendrikplantsoen werd gesloten op 22 juli 2018, tegelijk met de ingebruikname van de [[Noord/Zuidlijn]]. Wel bleef er een halte aan de Prins Hendrikkade voor langeafstandsbussen. |
− | + | {{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal IJzijde|type=Bus}} | |
− | |||
− | + | === Langeafstandsbussen === | |
− | + | Aan de Prins Hendrikkade, aan de voorzijde van het station, stopten in het verleden langeafstandsbussen. Er is historische bedieningsinformatie beschikbaar. | |
− | |||
− | |||
− | |||
{{HistBusLink}} | {{HistBusLink}} | ||
Regel 207: | Regel 205: | ||
|naam=Centraal Station | |naam=Centraal Station | ||
|plaats=Amsterdam | |plaats=Amsterdam | ||
− | |concessie= | + | |concessie=[[Concessie IJ- en Noordzeekanaalveren (2019-2024)|IJ- en Noordzeekanaalveren]] |
|vervoerders=[[GVB]] | |vervoerders=[[GVB]] | ||
}} | }} | ||
Regel 213: | Regel 211: | ||
{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal (veer)|type=Veer}} | {{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal (veer)|type=Veer}} | ||
+ | {{HistVeerLink}} | ||
== Verbouwing == | == Verbouwing == |
Huidige versie van 28 sep 2024 om 18:20
Station Amsterdam Centraal | |
---|---|
Plaats | Amsterdam |
Geopend | 15 oktober 1889 |
Verkorting | Asd |
FE-code | 058 |
Vervoerder(s) | NS Reizigers, NS International, Eurostar, European Sleeper, Arriva |
Reisinformatie | Actuele vertrektijden |
Station Amsterdam Centraal is het grootste en drukste station van Amsterdam. Tegelijkertijd is het station het drukste binnen Nederland. Vele treinen hebben hier een tussenstop of het station als eindpunt. Dit station is het beginpunt van de Rhijnspoorweg naar Arnhem.
Het door Pierre Cuypers ontworpen stationsgebouw is geopend op 15 oktober 1889. De vanuit het westen en oosten komende spoorlijnen eindigden vóór die tijd op de tijdelijke eindstations Westerdok en Oosterdok. Door de opening van het Centraal Station zijn deze spoorlijnen aan elkaar geknoopt. Het station areaal is gebouwd op drie kunstmatig aangelegde eilanden.
De centrale stationshal is vernoemd naar de architect en heet daarom Cuypershal. Vanuit deze hal gaat een middentunnel onder alle perrons door en vanuit deze, en ook vanuit de aan de zijkant gelegen west- en oosttunnel, zijn alle perrons bereikbaar. Tussen deze tunnels door lopen de IJ- en Amstelpassage die geen toegang geven tot de perrons, waardoor men zonder OV-chipkaart door het station heen kan lopen.
Het station en directe omgeving was decennialang een grote bouwput, vanwege de op 22 juli 2018 geopende Noord/Zuidlijn. Tegelijk met de opening van deze lijn is het busstation van de centrum- naar de IJzijde van het stationsgebouw verhuisd. Aanstaande projecten zijn de bouw van een ondergrondse fietsenstalling onder het Open Havenfront en het herinrichten van de wisselstraten rondom het station waardoor de lijnvoering ontvlochten kan worden en treinen sneller kunnen binnenkomen en vertrekken. Hierbij worden de perrons verbreed en worden perronloze middensporen verwijderd.
Inhoud
- 1 Dienstregeling 2024
- 1.1 Richting Zaandam - Alkmaar
- 1.2 Richting Hoorn - Enkhuizen
- 1.3 Richting Haarlem
- 1.4 Richting Schiphol
- 1.5 Richting Weesp - Hilversum / Almere
- 1.6 Richting Amsterdam Amstel - Gouda / Utrecht
- 1.7 Nachtnet (vrijdag- en zaterdagnacht)
- 1.8 Nachtnet (overige nachten)
- 1.9 Internationaal
- 1.10 Internationale nachttrein
- 1.11 Historische dienstregeling
- 1.12 Volgende stations
- 2 Metro
- 3 Tram
- 4 Bus
- 5 Veer
- 6 Verbouwing
Dienstregeling 2024
Richting Zaandam - Alkmaar
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
.09 | 3000 | Den Helder | 8/8a | Intercity | NS | |
.13 | 4000 | Uitgeest | 10a | Sprinter | NS | |
.23 | 7400 | Uitgeest | 7a | Sprinter | NS | spits ma-do |
.28 | 800 | Alkmaar (- Den Helder) | 8/8a | Intercity | NS | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00 |
.39 | 3000 | Den Helder | 8/8a | Intercity | NS | |
.43 | 4000 | Uitgeest | 10a | Sprinter | NS | |
.53 | 7400 | Uitgeest | 7a | Sprinter | NS | spits ma-do |
.58 | 800 | Alkmaar (- Den Helder) | 8/8a | Intercity | NS | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00 |
Richting Hoorn - Enkhuizen
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
.06 | 4500 | Enkhuizen | 7a | Intercity | NS | ma-do om 17.06 |
.19 | 3900 | Enkhuizen | 8a | Intercity | NS | tot 19:30 ma-do |
.23 | 2900 | Enkhuizen | 8a | Intercity | NS | na 19:30 en vr-zo |
.36 | 4500 | Enkhuizen | 7a | Intercity | NS | ma-do om 17.36 |
.49 | 3900 | Enkhuizen | 8a | Intercity | NS | tot 19:30 ma-do |
.53 | 2900 | Enkhuizen | 8a | Intercity | NS | na 19:30 en vr-zo |
Richting Haarlem
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
.05 | 2200/2300 | Vlissingen | 2a | Intercity | NS | |
.10 | 5400 | Zandvoort aan Zee | 1 | Sprinter | NS | |
.20 | 2100 | Den Haag Centraal | 2a | Intercity | NS | Ma-do 6:00-22:00, vr 15:00-21:00, za/zo 11:00-22:00 |
.25 | 4800 | Hoorn | 1 | Sprinter | NS | |
.35 | 2200 | Vlissingen | 2a | Intercity | NS | |
.40 | 5400 | Zandvoort aan Zee | 1 | Sprinter | NS | |
.50 | 2100 | Den Haag Centraal | 2a | Intercity | NS | Ma-do 6:00-22:00, vr 15:00-21:00, za/zo 11:00-22:00 |
.55 | 4800 | Alkmaar (- Hoorn) | 1 | Sprinter | NS |
Richting Schiphol
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
.01 | 5800 | Hoofddorp | 14b | Sprinter | NS | ma-vr tot 21:45 za & zo tot 23:45 |
.11 | 4600 | Leiden Centraal (- Den Haag Centraal) | 15a | Sprinter | NS | |
.16 | 1000 | Rotterdam Centraal | 11a | IC direct | NS | zondag niet tussen 9:00 en 12:00 |
.31 | 5800 | Hoofddorp | 14b | Sprinter | NS | ma-vr tot 21:45 za & zo tot 23:45 |
.38 | 900 | Breda | 11a/15a | IC direct | NS | - |
.41 | 4600 | Leiden Centraal (- Den Haag Centraal) | 15a | Sprinter | NS | |
.55 | 1000 | Rotterdam Centraal | 11a | IC direct | NS | zondag niet tussen 9:00 en 12:00 |
Richting Weesp - Hilversum / Almere
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
.08 | 2600 | Almere Centrum | 11b/13b | Intercity | NS | |
.11 | 5800 | Amersfoort Vathorst | 10b/11a | Sprinter | NS | |
.23 | 4600 | Almere Centrum (- Almere Oostvaarders) | 10b/11b | Sprinter | NS | spits ma-do |
.28 | 1500 | Amersfoort Centraal (- Deventer) | 13b/14b | Intercity | NS | |
.38 | 2600 | Almere Centrum | 11b/13b | Intercity | NS | |
.41 | 5800 | Amersfoort Vathorst | 10a/10b | Sprinter | NS | |
.53 | 4600 | Almere Centrum (- Almere Oostvaarders) | 10b | Sprinter | NS | spits ma-do |
.58 | 1500 | Amersfoort Centraal (- Deventer) | 11b | Intercity | NS | 1x/2 uur doordeweeks |
.58 | 140 | Berlin Ostbahnhof | 10a | Intercity | NS Intern. | 1x/2 uur; soms als 240 |
Richting Amsterdam Amstel - Gouda / Utrecht
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
.05 | 800 | Maastricht | 4b/5b | Intercity | NS | tot 18:30 ma-do |
.09 | 7400 | Utrecht Centraal (- Driebergen-Zeist) | 4/5b | Sprinter | NS | spits |
.10 | 2900 | Maastricht | 4b | Intercity | NS | na 19:30 en vr-zo |
.15 | 3900 | Heerlen | 4b | Intercity | NS | tot 19:30 ma-do |
.19 | 4000 | Rotterdam Centraal | 5 | Sprinter | NS | |
.24 | 3000 | Nijmegen | 4 | Intercity | NS | |
.35 | 800 | Maastricht | 4b | Intercity | NS | tot 18:30 ma-do |
.39 | 7400 | Utrecht Centraal (- Driebergen-Zeist) | 4/5b | Sprinter | NS | spits |
.40 | 2900 | Maastricht | 4b | Intercity | NS | na 19:30 en vr-zo |
.45 | 3900 | Heerlen | 4b | Intercity | NS | tot 19:30 ma-do |
.49 | 4000 | Rotterdam Centraal | 4/5b | Sprinter | NS | |
.54 | 3000 | Nijmegen | 4 | Intercity | NS |
Nachtnet (vrijdag- en zaterdagnacht)
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
.19 | 1400 | Utrecht Centraal (- Nijmegen) | 4a/7a/11a | Intercity | NS | van 1.19 t/m 5.19; eerste trein naar Nijmegen |
.20 | 32790 | Groningen | ?? | Nachttrein | Arriva | vr/za-nacht om 5.20; speciaal tarief |
.25/.26 | 1400 | Utrecht Centraal | 2b/8b | Intercity | NS | vr/za-nacht om 6.26 en za/zo-nacht om 6.25 |
.34 | 32790 | Schiphol Airport | ?? | Nachttrein | Arriva | vr/za-nacht om 3.34; speciaal tarief |
.43/.46 | 1400 | Rotterdam Centraal | 7a/11a | Intercity | NS | van 1.46 t/m 4.46, za/zo-nacht tot 5.43 |
.46 | 21500 | Utrecht Centraal | 13a | Intercity | NS | vr/za- en za/zo-nacht om 2.46 |
.50 | 22200 | Haarlem | 8a | Intercity | NS | vr/za- en za/zo-nacht om 2.50 en 3.50 |
Nachtnet (overige nachten)
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
.18/.19 | 1400 | Utrecht Centraal | 2a/2b/ 4a/7a/11a |
Intercity | NS | van 1.19 t/m 5.19 |
.46 | 1400 | Rotterdam Centraal | 7a/11a | Intercity | NS | van 1.46 t/m 4.46 |
Internationaal
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
.08 | 9300 | Paris-Nord | 14b | Eurostar | NS Intern. | |
.28 | 9200 | Brussel-Zuid | 15a | IC direct | NS Intern. | |
.38 | 100 | Frankfurt (M) Hbf | 2b | ICE | NS Intern. | soms als 200 |
.47 | 9100 | London St. Pancras International | 15 | Eurostar | Eurostar | 1-2x/dag |
Internationale nachttrein
Vertrek | Serie | Bestemming | Spoor | Soort | Vervoerder | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|
6.31 | 450 | Brussel-Zuid | 5/5a | European Sleeper | European Sleeper | ma + wo + vr; speciaal tarief |
19.00 | 420 | Innsbruck Hbf / Wien Hbf | 10b | Nightjet | ÖBB | |
20.28 | 400 | Zürich HB | 7 | Nightjet | ÖBB | |
22.34 | 450 | Praha hl.n. | 8 | European Sleeper | European Sleeper | ma + wo + vr; speciaal tarief |
Let op: bovengenoemde vertrektijden en -sporen kunnen in de vroege ochtend, in de late avond of in het weekend anders zijn. Kijk voor meer informatie op de pagina van de desbetreffende treinserie en raadpleeg voor vertrek altijd een reisplanner. Aan de dagranden wordt dit station soms ook bediend door Sprinter 7300.
Historische dienstregeling
- Informatie over de bediening van Amsterdam Centraal door treinen in het verleden is te vinden onder Amsterdam Centraal/Bediening.
Volgende stations
Amsterdam Sloterdijk-hoog 5.3 km richting Schiphol
Amsterdam Sloterdijk-laag 4.5 km richting Haarlem/Zaandam
Amsterdam Muiderpoort 3.8 km richting Utrecht/Weesp
Metro
Metrostation Centraal Station | |
---|---|
Metronetwerk | Amsterdam |
Plaats | Amsterdam |
Verkorting | CS |
Lijn(en) |
Onder het oostelijke deel van het stationsplein, en midden onder het station door, bevindt zich een metrostation van het GVB. Dit metrostation is geopend op 11 oktober 1980 bij de tweede fase van de metrotunnel, als eindpunt van de Oostlijn. Het metrostation bestaat uit een breed eilandperron, de sporen die erlangs liggen lopen enkele meters ten westen van het perron dood. Meteen ten oosten van het perron ligt een kruiswissel. Er zijn sponningen bevestigd om een waterkering in te bouwen voor het geval het IJ overstroomt. Meteen na het perron begint een lange krappe bocht naar rechts waar een maximumsnelheid van 40 km/h geldt. Deze bocht is aangelegd om het metrostation parallel aan het treinstation aan te kunnen leggen en zo een verlenging richting het westen mogelijk te maken. Deze verlenging is tot op heden nog niet gebouwd, maar is wel in studie en bouwkundig voorbereid.
Midden onder het treinstation liggen op 21 meter diepte de perrons voor de Noord/Zuidlijn. Dat station heeft twee zijperrons. Aan de zuidzijde zijn deze perrons met dat van de Oostlijn en de stationshal verbonden in een grote hal dat door de hoogte en de kloeke kolommen ook wel de Kathedraal wordt genoemd.
Het station heeft uitgangen aan drie kanten. Aan de kant van het Centraal Station bevinden zich drie roltrappen, twee vaste trappen en een lift naar de hal, waarin zich een AH to Go en diverse kaartautomaten bevinden. De uitgang aan de Kamperbrug is alleen met vaste trappen te bereiken. Er bevindt zich een hal naar het tussenniveau, vanwaar er vier trappen naar de straat leiden. Via het noordelijke einde van de Noord/Zuidlijnperrons zijn de IJhal, het busstation en de aanlandingen van de veerdiensten aan de achterkant van het Centraal Station bereikbaar.
Metrostation Amsterdam Centraal is het drukste metrostation van Amsterdam, in het derde kwartaal van 2018 passeren er op werkdagen gemiddeld 89.570 reizigers door de poortjes.
Het metrostation is verbouwd en uitgebreid voor de Noord/Zuidlijn. In het bestaande metrostation komen en vertrekken de volgende lijnen:
Met de Noord/Zuidlijn werd het aanbod op het Centraal Station uitgebreid met metrolijn M52 die in de richtingen Station Zuid en Noord gaat. Dwars op de bestaande metrolijn, één niveau lager, ligt het station voor deze lijn, dat bestaat uit twee zijperrons die midden onder het Centraal Station liggen op 17 meter diepte. Aan de noordzijde hebben de perrons toegangen richting de IJhal, het busstation en de veerdiensten, aan de zuidzijde is een grote hal (bijgenaamd de Kathedraal) met toegangen naar de Oostlijn en de verdeelhal. De opening was op 22 juli 2018.
Klik hier voor een uitgebreid artikel over de Amsterdamse metro.
Historische dienstregeling
- Informatie over de bediening van Amsterdam Centraal door metrolijnen in het verleden is te vinden onder Amsterdam Centraal/Bediening (metro).
Volgende stations
Nieuwmarkt >> (850m richting Gaasperplas/Gein/Isolatorweg)
Rokin >> (1100m richting Station Zuid)
<< Noorderpark (1740m richting Noord)
Tram
Halte Centraal Station | |
---|---|
Plaats | Amsterdam |
Concessie(s) | Stadsvervoer Amsterdam |
Vervoerder(s) | GVB |
Het stationsplein is verdeeld in twee delen: een westzijde en een oostzijde. Beide keerlussen zijn voorzien van vier sporen.
Stationsplein West (van/naar Nieuwezijds Voorburgwal)
Stationsplein Oost (van/naar Damrak of De Ruyterkade)
Historische dienstregeling
- Informatie over de bediening van Amsterdam Centraal door tramlijnen in het verleden is te vinden onder Amsterdam Centraal/Bediening (tram).
Bus
Busstation IJzijde
Centraal Station IJzijde | |
---|---|
Plaats | Amsterdam |
Concessie(s) | Stadsvervoer Amsterdam, Zaanstreek-Waterland, Amstelland-Meerlanden, Busvervoer Almere |
Vervoerder(s) | GVB, EBS, Connexxion, Keolis Nederland |
Vorm | Eilandbusstation |
Type | statisch |
Op 13 december 2009 werd busstation IJzijde geopend. Het busstation bij het Prins Hendrikplantsoen werd gesloten op 22 juli 2018, tegelijk met de ingebruikname van de Noord/Zuidlijn. Wel bleef er een halte aan de Prins Hendrikkade voor langeafstandsbussen.
Langeafstandsbussen
Aan de Prins Hendrikkade, aan de voorzijde van het station, stopten in het verleden langeafstandsbussen. Er is historische bedieningsinformatie beschikbaar.
Historische dienstregeling
- Informatie over de bediening van Amsterdam Centraal door buslijnen in het verleden is te vinden onder Amsterdam Centraal/Bediening (bus).
Veer
Halte Centraal Station | |
---|---|
Plaats | Amsterdam |
Concessie(s) | IJ- en Noordzeekanaalveren |
Vervoerder(s) | GVB |
Aan de De Ruijterkade aan de IJzijde van het station ligt een aantal steigers waar de volgende veren vertrekken:
Route | ||||
---|---|---|---|---|
F2 | Amsterdam: Centraal Station - IJplein | Veer | GVB | |
F3 | Amsterdam: Centraal Station - Noord | Veer | GVB | |
F4 | Amsterdam: Centraal Station - NDSM-werf | Veer | GVB |
Historische dienstregeling
- Informatie over de bediening van Amsterdam Centraal door veerlijnen in het verleden is te vinden onder Amsterdam Centraal/Bediening (veer).
Verbouwing
Station Amsterdam Centraal wordt verbouwd zodat het hogere reizigersaantallen aankan. Hierbij worden nieuwe passages en langere perrons gebouwd. Ook komt er extra opstelruimte voor de treinen. Bovendien worden er nieuwe verkeerstunnels en veilige kruisingen aangelegd. In 2026 moet Amsterdam Centraal het spoorboekloos rijden aankunnen; in 2028 moet het project gereed zijn.