Hermes

Uit OV in Nederland Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken

Hermes is een Nederlands vervoerbedrijf dat op 1 januari 1995 ontstond uit een fusie tussen Zuidooster en Verenigd Streekvervoer Limburg. Het hoofdkantoor lag aanvankelijk in Weert, maar is verplaatst naar Eindhoven toen Hermes uit Limburg verdween. Sinds 1999 is Hermes een dochteronderneming van Connexxion. Na verlies van de concessies in Limburg verkochten de provincie Limburg en enkele Limburgse gemeenten hun aandelen in Hermes aan Connexxion. Daarmee werd Connexxion de volledige eigenaar van Hermes.

Geschiedenis

Oprichting en beginfase

Op 1 januari 1995 fuseerden de vervoerders Zuidooster uit Gennep en VSL uit Heerlen tot Hermes. De fusie kwam tot stand omdat de VSN-groep, de busholding waar vrijwel alle vervoerders uit Nederland deel van uitmaakten, door schaalvergroting de levensvatbaarheid van de bedrijven wilde verbeteren. Grotere gebieden moesten tot schaalvergroting, efficiëntieverbetering en daarmee kostenbesparing leiden. Het nieuwe hoofdkantoor kwam in Weert. Er werd gekozen voor Weert omdat het geen historische binding had met een van de oude vervoerders (bij het ontstaan van Zuidooster ontstond onrust bij fusiepartner Vitesse omdat het oude hoofdkantoor van de MBS in gebruik gehouden werd) en centraal lag in het vervoersgebied. Hermes kreeg een huisstijl los van de twee oude vervoerders. Het vertrouwde streekgeel maakte plaats voor witte bussen en grijze schort met schuine gele en blauwe strepen op de zijkanten, zowel aan de voorkant als aan de achterkant. Oude bussen bleven in hun oude jasje rondrijden zodat het vertrouwde streekgeel tot 2008 nog sporadisch te zien was. De stadsdienst Eindhoven kreeg een crèmekleur met een rode schort en geen strepen.

Hermes beschikte in het begin over een vrij groot vervoersgebied. Hermes verzorgde vanaf 1995 het vervoer in heel Limburg, met uitzondering van de stadsdienst Maastricht, de stadsdienst Eindhoven, streekvervoer in SRE/De Peel, Noordoost-Brabant, de regio Nijmegen en in Rivierenland, met uitzondering van enkele lijnen in de Bommelerwaard rond Rossum; hier reed BBA. In Rivierenland reed Hermes rond Tiel. In Noordoost-Brabant reed Hermes oostelijk van de lijn Eindhoven-Veghel-Uden-Oss. Dit gebied liep over in het eigen vervoersgebied SRE/De Peel. In Nijmegen werd samengewerkt met gemeentevervoerbedrijf CVD en later met opvolger Novio. Midden- en Zuid-Limburg waren afkomstig van VSL, de rest van Zuidooster. Hierdoor had Hermes ruwweg Zuidoost-Nederland onder zijn hoede. Hermes verloor door openbare aanbestedingen echter snel aan terrein.

Op 1 mei 1995 verloor Hermes het vervoer in het Limburgse Heuvelland aan Vancom door middel van een aanbesteding. Het ging hierbij om een proef met aanbestedingen in het OV en de nieuwe Vancomconcessie was de eerste aanbestede concessie in Nederland. Op 5 november 1995 breidde Hermes zijn Interliner-netwerk uit met enkele nieuwe lijnen. Later volgden nog enkele lijnen. Op zijn hoogtijdagen zou Hermes acht Interliner-lijnen hebben.

Vraagafhankelijk vervoer

Lijntaxi

Bordje lijntaxi

Vanaf 1 juni 1997 voerde Hermes de nieuwe lijntaxi in.[1] Lijntaxi's waren belbussen die op basis van vraag gereden werden met een taxi-auto, een 8-persoonsbusje, een midi-bus of een streekbus. Nog uit Zuidoostertijd reden al enkele belbussen in het gebied van Hermes, zogenaamde Buxi's. Deze lijnen reden op zwakke verbindingen waar een gewone streekbus en een buurtbus niet rendabel waren. Deze Buxi's gingen op in het lijntaxinetwerk en dit netwerk als geheel werd fors uitgebreid.

Hiermee wilde Hermes ondanks bezuinigingen voorkomen dat er in landelijke gebieden, vooral in Noordoost-Brabant en in Rivierenland, een kaalslag zou plaatsvinden. Delen van lijnen of hele lijnen werden op bepaalde tijden of zelfs geheel omgezet in lijntaxi's. Buiten Limburg werd vrijwel geen enkele streeklijn niet deels of geheel omgezet (lijn 21 leek een van de weinige of zelfs enige uitzondering, buiten de Interliners). Op drukke uren bleef de streekbus gehandhaafd, op rustige tijden kwam de lijntaxi. Hierdoor werden geen lijnen geschrapt en werden op sommige lijnen de frequenties en perioden waarin gereden werd zelfs fors verhoogd. Deze formule sloeg echter niet aan. Het moeten reserveren bleek te hoogdrempelig. Daarom werden op 28 mei 2000 de lijntaxi's weer afgeschaft. Rendabele ritten werden weer omgezet in gewone ritten, maar vooral bij zwakke lijnen was ook dit niet genoeg en verdwenen ze na verloop van tijd of werden in het gunstigste geval omgezet in een buurtbus.

Ho & Go

Als vervanger startte Hermes op 1 december 2000 het nieuwe concept Ho & Go om de landelijke gebieden van Noordoost-Brabant beter te ontsluiten. Reizigers konden ritten reserveren vanaf speciale Ho & Go-bushaltes in kleine dorpen naar grotere bushaltes of knooppunten in de buurt waar op regulier ov kon worden overgestapt. Deze haltes lagen altijd binnen de bebouwde kom en op "logische plekken", zoals winkelcentra of verzorgingstehuizen. Zeven dagen per week kon men tussen 7:00 uur en 23:00 uur een rit aanvragen, minstens één uur van tevoren. In tegenstelling tot de lijntaxi's waren er geen vaste rijtijden of vaste lijnen en kon men ritten aanvragen wanneer men wilde. De enige voorwaarde was dat men opstapte bij een speciale Ho & Go-bushalte en naar een reguliere bushalte in de buurt of vice versa reisde. Deur-tot-deurvervoer was niet toegestaan in verband met oneerlijke concurrentie ten opzichte van taxibedrijven.

Het vervoer werd verzorgd door vrijwilligers met hun eigen auto en er kon betaald worden met de strippenkaart. Het project werd gestart in de gemeenten Grave, Landerd, Mill en Sint Hubert en zou op proef lopen tot eind 2002.[2] Op 19 juni 2001 werd dit uitgebreid naar de gemeenten Boxmeer, Cuijk, Wijchen, Oss, Uden en Ravenstein. De resultaten stelden teleur en het project werd voortijd op 1 januari 2002 beëindigd, mede ook doordat de concessie Oost-Brabant aan BBA gegund werd en Hermes zou verdwijnen uit Noordoost-Brabant.[3]

Flexbus

Op 14 december 2014 introduceerde Hermes in samenwerking met de gemeente Helmond de Flexbus. De eerste Flexbus ging rijden op lijn 552 van Station Helmond Brandevoort via Mierlo-Hout naar Station Helmond. De lijn rijdt zodanig als een lijnbus maar een aantal haltes wordt alleen op aanvraag bediend. Dit zijn de zogenaamde Flexhaltes. De bus rijdt dan een korte omweg. Als men wil opstappen aan een Flexhalte dient men vijf minuten (!) voor de vertrektijd aan de halte te reserveren.

Het nummer staat rechtstreeks in contact met de chauffeur. Als men wil uitstappen aan een Flexhalte geeft men dit bij het opstappen aan de chauffeur door. De Flexbus is een pilot en duurt minimaal twee jaar.

Op 30 augustus 2015 ging een tweede flexbus rijden. lijn 513 verving daar de opgeheven lijn 13.

Verder verlies van concessies en inkrimping

De concessie Oost-Brabant ging per 25 augustus 2002 naar BBA (mogelijk was de concessie per 1 januari 2002 al gegund, maar de dienstregeling werd pas in de zomer gewijzigd). BBA had de openbare aanbesteding hier gewonnen. Hiermee verdween Hermes na ruim zeventig jaar uit dit deel van Brabant, teruggaand tot Zuidooster, Vitesse, Van de Rijdt en ATO. Hermes bleef aanvankelijk nog enkele lijnen exploiteren, onder andere in samenwerking met BBA. Het ging hierbij om lijnen die concessiegrenzen met het KAN (regio Nijmegen) overschreden of met het SRE of zelfs allebei: 21, 23, 25, 91 en 121.

Op 5 januari 2003 werden alle doorgaande lijnen naar Nijmegen alsnog geknipt op last van het KAN, dat niet wilde dat BBA in Nijmegen kwam rijden. Novio-dochter Stadsvervoer Nederland had meegedongen naar de concessie Oost-Brabant. BBA wilde daarop de lijnen op de concessiegrenzen afknippen. Omdat Hermes toch graag wilde samenwerken zijn de lijnen in het SRE-gebied niet geknipt en werd de lijn Eindhoven - Nijmegen alleen in Uden geknipt. Tussen Eindhoven en Uden werkten Hermes en BBA samen met lijn 21 en lijn 121. Tussen Uden en Nijmegen gingen de lijnen 99 en 199 van Hermes rijden. Lijn 91 werd in Cuijk geknipt en opgesplitst in 91 tussen Uden en Cuijk en 55 tussen Cuijk en Nijmegen. De laatste bleef bij Hermes.

Op 14 december 2003 werd een bezuinigingsronde van de Rijksoverheid doorgevoerd. Hierdoor werd ook lijn 23 geknipt, in Boxmeer. Hermes bleef rijden tussen Boxmeer en Helmond als 23 en tussen Boxmeer en Gennep kwam BBA-lijn 93. Op lijn 21, 25 en 121 stonden bezuinigingen te wachten die door samenwerking deels werden opgevangen. Lijn 21 ging geheel naar Hermes en werd ingekort. Lijn 25 ging door beide vervoerders gereden worden, BBA op werkdagen het hele traject, Hermes in het weekend tussen Helmond en Boekel. Op lijn 121 ging BBA het grootste deel van de ritten rijden, Hermes reed alleen op maandag tot en met vrijdag overdag ongeveer de helft van de ritten.

Op 5 januari 2003 ging de concessie Rivierenland naar Arriva. Hiermee verdween Hermes voor een groot deel uit Gelderland. Deze lijnen gingen terug tot de jaren zeventig toen Zuidooster de toenmalige BSM uit Tiel had overgenomen. Ook bij deze concessieovergang werden doorgaande lijnen naar Nijmegen geknipt, in Druten. Hermes bleef tussen Nijmegen en Druten rijden met de lijnen 85, 87 en 89. Al snel kwam op lijn 87 een samenwerking met Arriva tot stand om in de spitsuren een doorgaande dienst te herstellen.

Afscheidsflyer Hermes in Limburg

Op 9 december 2006 gingen de Limburgse concessies naar Veolia Transport. Hiermee verloor Hermes in één klap het grootste deel van zijn resterende vervoersgebied. Men had geleerd van oude aanbestedingen: doorgaande lijnen werden niet geknipt. Samen met Veolia voerde Hermes lijn 83 uit. Voor de rest verdween Hermes uit Limburg, na meer dan 85 jaar trouwe dienst, teruggaand op voorgangers van Zuidooster en VSL. Hierdoor lag ook het hoofdkantoor in Weert niet meer in het eigen vervoersgebied. Later zou dit kantoor naar Eindhoven verhuizen, hoewel steeds meer diensten integraal bij Connexxion kwamen te liggen.

Nieuwe concessies

Hiermee was Hermes gereduceerd tot vervoer rond Eindhoven en Nijmegen. Per 14 december 2008 nam Hermes de gehele concessie SRE over, waardoor de BBA-lijnen in de Kempen ook bij Hermes kwamen. De huisstijl van Hermes werd vernieuwd met als basis blauw en grijs. De gele streep van de oude huisstijl bleef behouden. Dit betekende een redding voor Hermes, dat op 13 december 2009 het vervoer in Nijmegen verloor. Novio, inmiddels een zusterbedrijf nadat het was overgenomen door Connexxion, had hier het vervoer voor drie jaar gewonnen en ging rijden onder de naam Breng. Voor de regio Nijmegen betekende dat Hermes, teruggaand op zijn voorgangers, na bijna honderd jaar verdween uit de stad.

Vanaf 9 december 2012 keerde Hermes weer terug naar de regio Nijmegen en nam het vervoer in de gehele Stadsregio Arnhem-Nijmegen over van Novio. Hermes is in Nijmegen de merknaam Breng blijven hanteren. Hierdoor rijdt Hermes in de Stadsregio met een eigen huisstijl. Hier rijden witte bussen met lichtblauwe daken (Arnhem) en roze daken (Nijmegen). De naam Hermes is niet terug te vinden. De trolleybussen in Arnhem hebben een geheel eigen stijl. Met ingang van deze concessie ging Hermes voor het eerst in zijn bestaan trolleybussen en een treindienst exploiteren. De treinen rijden in dezelfde kleuren als de Arnhemse bussen: wit met lichtblauw.

De concessie SRE liep op 10 december 2016 af. Hermes had als enige bedrijf ingeschreven op de nieuwe concessie Zuidoost-Brabant. Het bod van Hermes werd door de provincie geaccepteerd en zodoende bleef Hermes in het gehele gebied voor nog eens tien jaar het openbaar vervoer verzorgen. Dit deed Hermes echter niet meer onder eigen naam maar onder de nieuwe merknaam Bravo, waaronder al het OV in de gehele provincie Noord-Brabant verzorgd ging worden. Alle bussen kwamen in de nieuwe kleuren van Bravo, welke afgeleid was van de provinciale huisstijl waarin de bussen van Arriva al sinds 2007 reden. In tegenstelling tot Breng voerden zowel Hermes als Arriva nog hun eigen naam op de bussen.

Reisinformatie

Hermes was een van de eerste bedrijven die op grotere schaal ging experimenteren met dynamische reisinformatie op bushaltes in dunbevolkte gebieden. Hiertoe werden in de zomer van 2005 in Sittard en omgeving bij alle bushaltes de zogenaamde InfoTins opgehangen. Deze relatief kleine kastjes werden bevestigd aan het haltebord zelf en werkten met batterijen en radiosignalen. Deze oplossing was relatief eenvoudig en goedkoop omdat hiervoor geen kabels getrokken hoefden te worden en geen extra palen hoefden te worden geplaatst. Met het verdwijnen van Hermes verdwenen ook de InfoTins weer.

De InfoTin deed op grotere schaal zijn herintrede bij Hermes toen Hermes de aanbesteding van het SRE-gebied won. Vanaf 14 december 2008 werd vrijwel elke halte ermee uitgerust, uitgezonderd haltes in Eindhoven die al van andere schermen voorzien waren en begin-/eindhaltes. Bij eindhaltes was een vertrektijd niet noodzakelijk en een bus werd bij het begin altijd geacht op tijd te vertrekken. Helaas waren er problemen met de radiosignalen, die niet goed ontvangen werden. Hierdoor zochten InfoTins gedurende de hele dag naar signaal waardoor de batterijen rap opraakten. Snel werkte daardoor vrijwel geen enkele InfoTin meer. Pas in juni 2010 werd een oplossing gevonden.[4] Pas in september 2010 liep het in gehele gebied weer. Maar snel daarna deden zich nieuwe storingen voor, dit keer in het kader van grotere storingen bij meer informatiesystemen.[5] Ook nadien heeft InfoTin nooit vlekkeloos gewerkt.

Met ingang van de nieuwe concessie Zuidoost-Brabant op 11 december 2016 zijn alle InfoTins opgeruimd. Er is geen vervanging gekomen voor de InfoTin. De toegevoegde waarde was met het grootschalig gebruik van smartphones nog maar minimaal. Grote schermen, met name in Eindhoven en op beginpunten, bleven wel in gebruik.

Bedrijfssituatie

Zowel Zuidooster als VSL was onderdeel van Verenigd Streekvervoer Nederland (kort VSN of VSN-groep), de holding waarin bijna alle Nederlandse vervoerders ondergebracht waren. Ook Hermes was daarmee onderdeel van VSN. In 1997 werd besloten de VSN-groep op te gaan splitsen. In VSN-1 kwamen de grotere ondernemingen die voornamelijk in de Randstad reden en in totaal 65 procent van de Nederlandse markt in handen hadden. In VSN-2 zouden de overige, minder grote, bedrijven terecht komen. Hermes werd ingedeeld bij VSN-2.[6] Volgens dit plan zouden de bedrijven uit VSN-2 uiteindelijk verkocht worden; BBA zou bij Hermes gevoegd worden. BBA, waarin VSN slechts een minderheidsbelang had, zag hier echter geen brood in en stapte uit de VSN-groep waardoor deze fusie niet doorging.[7]

Ook het plan om Hermes te gaan verkopen was uiteindelijk van de baan. In 2001 werden de aandelen van Hermes ondergebracht bij Connexxion, de vervoerder die in 1999 was ontstaan door het fuseren van de vervoerders van VSN-1. Connexxion had een meerderheidsbelang in Hermes, maar geen volledig belang. Teruggaand tot de tijd van LTM had zowel de provincie Limburg als een aantal Limburgse gemeenten (verenigd in Gebaltram: Vereniging Gemeenschappelijk Bezit van Aandelen in de Limburgsche Tramweg-Maatschappij) minderheidsaandelen. Deze constructie zorgde voor problemen bij de aanbestedingen in Limburg waardoor Connexxion zich op het laatste moment genoodzaakt zag een nieuwe dochtermaatschappij op te richten om mee te bieden. Dit nieuwe bedrijf, LimLink, verloor de aanbesteding van Veolia Transport.[8] Gezien Hermes verdween uit Limburg werden de Limburgse aandelen in Hermes in 2007 verkocht aan Connexxion, dat daarmee volledig eigenaar werd van Hermes.

Sindsdien bestaat Hermes als zelfstandige dochteronderneming. Veel zaken, zoals het wagenpark en dienstverlening, zijn echter met Connexxion geïntegreerd.

Concessies

Voormalige concessies

(De stadsdienst Maastricht en streekvervoer in Heuvelland behoorden niet tot de oude concessies.)
(De streeklijnen van de voormalige vervoerder Onze Tram behoorden niet tot de oude concessie.)

Wagenpark

Hermes beschikt over een wagenpark dat vrij gestandaardiseerd is per regio. De bussen rond Eindhoven rijden met de naam en huisstijl van Bravo, van de provincie Brabant, de bussen in Veluwe-Zuid rijden met de naam en huisstijl van RRReis en de bussen rond Arnhem en Nijmegen rijden met de naam en huisstijl van Breng. De naam Hermes komt in laatstgenoemde concessie niet voor, alleen op haltevertrekstaten. In Arnhem rijden enkele trolleybussen. Tevens onderhoudt Hermes een treindienst.

Eindhoven:

Veluwe-Zuid:

Arnhem:

Nijmegen:

Voormalige dienstregelingen

Hermes Dienstregelingen Hermes

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties: