De belangrijkste verbindingen (tegenwoordig alle [[Intercity|Intercity's]] en [[Sprinter (treinsoort)|Sprinters]]) zijn gebundeld in het [[hoofdrailnet]]. Deze concessie is door het [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu]] tot zeker 2025 [[onderhands gunnen|onderhands gegund]] aan [[NS Reizigers]]. Enkele gedecentraliseerde treindiensten worden ook nog door NS uitgevoerd, waaronder het [[Kamperlijntje]].
Internationale treinen van en naar Nederland worden gereden door [[NS HispeedInternational]] en door de buitenlandse vervoerders [[Deutsche Bahn]], [[NMBS]] en [[Thalys]].
Elke treinrit heeft een eigen [[Treinnummering|treinnummer]]. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per rit, de overige cijfers duiden de [[:Categorie:Treinserie|treinserie]] aan. Het meeste [[:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieel]] voor personenvervoer rijdt tegenwoordig op elektriciteit. Slechts op enkele trajecten wordt nog [[dieselmaterieel]] ingezet. In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) eigen [[plaatsnaamverkortingen]].