Staatslijn A

Uit OV in Nederland Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Staatslijn A
Naam Staatslijn A
Lengte 166 km
Geopend 1865 - 1868
Huidige status In gebruik
Geëlektrificeerd 1952 - 1953
Aantal sporen 2, Dv - Ost: 1
Vervoerders NS

Staatslijn A is de door de staat aangelegde spoorlijn tussen Arnhem, Zutphen, Deventer, Zwolle en Leeuwarden. Het traject tussen Arnhem en Zwolle staat ook bekend als de IJssellijn.

Tussen Zutphen en Deventer volgt het spoor geen logische route maar volgt het een omweg. Het meest logische tracé liep via Gorssel, echter, het grondgebied aldaar was in eigendom van kasteel Het Joppe. Er werd alleen toestemming tot aanleg gegeven als het spoor zo dicht mogelijk langs het kasteel zou lopen; vandaar dat het spoor tot de dag van vandaag met een grote boog om Gorssel heen gaat.

In Deventer maakt het spoor een omweg om industrieterrein Bergweide, aangezien de Bergweide toentertijd nog een nat gebied was, ongeschikt voor een spoorlijn. Ook in Zwolle wordt een opvallende knik gemaakt in de wijk Ittersum. Die situatie is ontstaan in 1888 om ruimte vrij te maken voor het aanleggen van een goederenemplacement.

Opening en elektrificatie

Opening van de spoorlijn:

  • Arnhem - Zutphen: 2 februari 1865
  • Zutphen - Deventer: 5 augustus 1865
  • Deventer - Zwolle: 1 oktober 1866
  • Zwolle - Meppel: 1 oktober 1867
  • Meppel - Heerenveen: 15 januari 1868
  • Heerenveen - Leeuwarden: 1 september 1868

Elektrificatie van de spoorlijn:

  • Arnhem - Zwolle: 1953
  • Zwolle - Leeuwarden: 1952

Traject

  Station
Route 0sr.svg Arnhem Centraal
Route rsr.svg Arnhem Velperpoort
Route AtnL.png lijn naar Emmerich-Elten  
Route rsr.svg Arnhem Presikhaaf
Route rsrg.svg Plattenburg  
Route ViWb.png snelweg A12  
Route rsrg.svg Café Unie  
Route rsrg.svg Hotel Naeff  
Route rsr.svg Velp
Route rsrg.svg Wordt-Rheden  
Route rsr.svg Rheden
Route rsrg.svg De Steeg  
Route rsrg.svg Hotel Den Engel  
Route rsrg.svg Diepesteeg  
Route rsrg.svg Holleweg  
Route rsrg.svg Klein Avegoor  
Route rsrg.svg Ellecom  
Route rsrg.svg Villa Hofstetten  
Route rsr.svg Dieren
Route AtnR.png lijn naar Apeldoorn  
Route rsrg.svg Spankeren  
Route rsrg.svg Leuvenheim  
Route rsr.svg Brummen
Route rsrg.svg Weg naar Voorst  
Route rsrg.svg Het Vosje  
Route rsrg.svg Voorstonden  
Route AtvR.png Oosterspoorweg van Amsterdam Centraal  
Route rsrg.svg Hoven  
Route brug.png brug over de IJssel  
Route rsr.svg Zutphen
Route rsrg.svg Nieuwstad  
Route AtnL.png lijn naar Winterswijk  
Route brug.png brug over het Twentekanaal  
Route AtnL.png Staatslijn D naar Glanerbeek  
Route rsrg.svg Hungerink-Mettray  
Route rsrg.svg Eefde  
Route rsrg.svg Gorssel  
Route rsrg.svg Epse  
Route ViWb.png snelweg A1  
Route rsrg.svg Colmschate Stopplaats  
Route rsrg.svg Snippeling  
Route AtvL.png lijn van Almelo  
Route rsr.svg Deventer
Route AtnR.png lijn naar Apeldoorn  
Route rsrg.svg Boksbergerweg  
Route rnr.svg Deventer Noord
Route rsrg.svg De Platvoet  
Route vAtnL.png lijn naar Ommen  
Route rsrg.svg Rande  
Route rsrg.svg Diepenveen West  
Route rsrg.svg Puinweg  
Route rsrg.svg Hoenlo  
Route rsr.svg Olst
Route rsrg.svg Beltenweg  
Route rsrg.svg Duurschestraat  
Route rsrg.svg De Boerhaar  
Route rsrg.svg Bovendorp  
Route rsr.svg Wijhe
Route rsrg.svg Wijnvoorden  
Route rsrg.svg Herxen  
Route rsrg.svg Windesheim  
Route rsrg.svg Herculo  
Route rsrg.svg Ittersum  
Route rs0.svgRoute 0sr.svg Zwolle
Route rer.svgRoute AtnL.png lijn naar Almelo  
Route rer.svgRoute AtnL.png lijn naar Stadskanaal  
Route rer.svgRoute rsrg.svg Berkum  
Route rer.svgRoute rsrg.svg Dedemsvaart  
Route rer.svgRoute rsrg.svg Staphorst  
Route rer.svgRoute rsr.svg Meppel
Route rer.svgRoute AtnL.png Staatslijn C naar Groningen  
Route rer.svgRoute rsrg.svg Nijeveen  
Route rer.svgRoute rsr.svg Steenwijk
Route rer.svgRoute rsrg.svg Willemsoord  
Route rer.svgRoute rsrg.svg Peperga  
Route rer.svgRoute rsr.svg Wolvega
Route rer.svgRoute rsr.svg Heerenveen IJsstadion
Route rer.svgRoute rsr.svg Heerenveen
Route rer.svgRoute rsrg.svg Stobbegat  
Route rer.svgRoute rsr.svg Akkrum
Route rer.svgRoute rsr.svg Grou-Jirnsum
Route rer.svgRoute rsrg.svg Idaard-Roordahuizum  
Route rer.svgRoute rsrg.svg Wirdum  
Route rer.svgRoute rnr.svg Leeuwarden Werpsterhoeke
Route rer.svgRoute AtvR.png Staatslijn B van Harlingen Haven en lijn van Stavoren  
Route rer.svgRoute vAtvR.png lijn van Anjum  
Route rer.svgRoute rs0.svg Leeuwarden

Dienstregeling

Dienstregeling 2024

Treinsoort Treinserie Frequentie Traject Vervoerder Opmerkingen
Intercity 12600 1x/dag GroningenAmsterdam Centraal NS 1x in de vrijdag- en zaterdagnacht
Intercity 1800 1x/uur Leeuwarden - Den Haag Centraal NS
Intercity 3600 2x/uur Roosendaal - Zwolle NS
Intercity 500 1x/uur Groningen - Rotterdam Centraal NS
Intercity 600 1x/uur Leeuwarden - Rotterdam Centraal NS
Intercity 700 1x/uur Groningen - Den Haag Centraal NS
Nachttrein 32790 1x/week Groningen - Schiphol Airport Arriva Rijdt alleen op vrijdagnacht.
Sprinter 7600 2x/uur Zutphen - Wijchen NS
Sprinter 8100 2x/uur Groningen - Zwolle NS
Sprinter 9000 2x/uur Leeuwarden - Lelystad Centrum NS
Stoptrein 30700 2x/uur Arnhem Centraal - Doetinchem Hermes Rijdt alleen op werkdagen overdag.
Stoptrein 30900 2x/uur Arnhem Centraal - Winterswijk Arriva
Stoptrein 36900 1x/uur Arnhem Centraal - Didam (→ Terborg) Arriva Rijdt alleen in de ochtendspits (ma t/m do) en op zondagochtend.

Historische dienstregeling

Verdubbeling Zwolle - Herfte

Eind 2013 is besloten om het deel van Staatslijn A tussen Zwolle en Herfte verdubbelen[1]. Dit is nodig om de betrouwbaarheid van de dienstregeling te vergroten en meer treinen mogelijk te maken. Voorheen moesten de treinen van en naar Emmen gelijkvloers uit- en invoegen te Herfte aansluiting. Tot eind 2021 is het spoor verdubbeld waardoor de treinen van en naar Emmen vrij komen te liggen van de treinen van en naar Groningen/Leeuwarden. De voordelen op een rijtje:

  • De wachttijd van IC van en naar Leeuwarden kan met 3 minuten worden verminderd
  • Door reistijdverkorting van en naar Leeuwarden/Groningen ontstaat een betere aansluiting op de regionale treinen aldaar
  • Een derde en vierde trein tussen Zwolle en Leeuwarden wordt mogelijk gemaakt
  • Overstaptijden en snelheden worden verbeterd
  • Robuustheid en betrouwbaarheid worden verbeterd

Ter hoogte van Herfte aansluiting is een dubbelsporige dive-under gerealiseerd waardoor de treinen elkaar ongelijkvloers kunnen kruisen. Het project is in het najaar van 2021 volledig opgeleverd [2]. Eind 2017 is een tussenfase gerealiseerd waarmee de gelijktijdigheid van de lijnen naar Meppel, Deventer en Enschede en gelijktijdigheid voor de aankomst en vertrek van de tak naar Meppel mogelijk werd gemaakt.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties: