Staatslijn A
| Staatslijn A | |
|---|---|
| Naam | Staatslijn A |
| Lengte | 166 km |
| Geopend | 1865-1868 |
| Huidige status | in gebruik |
| Geëlektrificeerd | 1952-1953 |
| Aantal sporen | 2 |
| Vervoerders | NS |
Staatslijn A is de spoorlijn Arnhem - Zutphen - Deventer - Zwolle - Leeuwarden. Het traject tussen Arnhem en Zwolle wordt ook wel de IJssellijn genoemd.
Inhoud
Traject
Dienstregeling 2024
| Treinsoort | Treinserie | Frequentie | Traject | Vervoerder | Opmerkingen |
|---|---|---|---|---|---|
| Intercity | 12600 | 1x/dag | Groningen → Amsterdam Centraal | NS | 1x in de vrijdag- en zaterdagnacht |
| Intercity | 1800 | 1x/uur | Leeuwarden - Den Haag Centraal | NS | |
| Intercity | 3600 | 2x/uur | Roosendaal - Zwolle | NS | |
| Intercity | 500 | 1x/uur | Groningen - Rotterdam Centraal | NS | |
| Intercity | 600 | 1x/uur | Leeuwarden - Rotterdam Centraal | NS | |
| Intercity | 700 | 1x/uur | Groningen - Den Haag Centraal | NS | |
| Nachttrein | 32790 | 1x/week | Groningen - Schiphol Airport | Arriva | Rijdt alleen op vrijdagnacht. |
| Sprinter | 7600 | 2x/uur | Zutphen - Wijchen | NS | |
| Sprinter | 8100 | 2x/uur | Groningen - Zwolle | NS | |
| Sprinter | 9000 | 2x/uur | Leeuwarden - Lelystad Centrum | NS | |
| Stoptrein | 30700 | 2x/uur | Arnhem Centraal - Doetinchem | Hermes | Rijdt alleen op werkdagen overdag. |
| Stoptrein | 30900 | 2x/uur | Arnhem Centraal - Winterswijk | Arriva | |
| Stoptrein | 36900 | 1x/uur | Arnhem Centraal - Didam (→ Terborg) | Arriva | Rijdt alleen in de ochtendspits (ma t/m do) en op zondagochtend. |
Historische dienstregeling
- Informatie over de bediening van Staatslijn A door treinen in het verleden is te vinden onder Staatslijn A/Bediening.
Verdubbeling Zwolle - Herfte
Eind 2013 is besloten om het deel van Staatslijn A tussen Zwolle en Herfte verdubbelen[1]. Dit is nodig om de betrouwbaarheid van de dienstregeling te vergroten en meer treinen mogelijk te maken. Nu moeten de treinen van en naar Emmen nog uit- en invoegen te Herfte aansluiting via een gelijkvloerse aansluiting. Tot 2022 wordt het spoor verdubbeld waardoor de treinen van en naar Emmen vrij komen te liggen van de treinen van en naar Groningen/Leeuwarden. De voordelen op een rijtje:
- De wachttijd van IC van en naar Leeuwarden kan met 3 minuten worden verminderd
- Door reistijdverkorting van en naar Leeuwarden/Groningen ontstaat een betere aansluiting op de regionale treinen aldaar
- Een derde en vierde trein tussen Zwolle en Leeuwarden wordt mogelijk gemaakt
- Overstaptijden en snelheden worden verbeterd
- Robuustheid en betrouwbaarheid worden verbeterd
Ter hoogte van Herfte aansluiting wordt een dubbelsporige dive-under gerealiseerd waardoor de treinen elkaar ongelijkvloers kunnen kruisen. Naar verwachting wordt het project volledig opgeleverd medio 2021[2]. Eind 2017 kan een tussenfase worden gerealiseerd waarmee de gelijktijdigheid van de lijnen naar Meppel, Deventer en Enschede en gelijktijdigheid aankomst/vertrek tak naar Meppel gerealiseerd wordt.
Lijnvoering Arnhem – Zwolle / IJssellijn
De IJssellijn is de spoorlijn Arnhem - Zutphen - Deventer - Zwolle en is onderdeel van Staatslijn A. De 76 kilometer lange spoorlijn ontleent zijn naam aan het feit dat de lijn bijna alle plaatsen langs de rivier de IJssel met elkaar verbindt. Sinds 1952 is het hele traject dubbelsporig-geëlektrificeerd, echter, nadat de bezetter in 1942 het tweede spoor weghaalde voor eigen gebruik is het traject Deventer-Olst nog altijd enkelsporig. De spoorlijn is aangelegd in 1865/1866. Tussen Zutphen en Deventer volgt het spoor geen logische route maar volgt het een omweg. Het meest logische tracé liep via Gorssel, echter, het grondgebied aldaar was in eigendom van kasteel Het Joppe. Er werd alleen toestemming tot aanleg gegeven als het spoor zo dicht mogelijk langs het kasteel zou lopen; vandaar dat het spoor tot de dag van vandaag met een grote boog om Gorssel heen gaat. Ook in Deventer maakt het spoor een omweg om industrieterrein Bergweide, aangezien de Bergweide toentertijd nog een nat gebied was, ongeschikt voor een spoorlijn. Ook in Zwolle wordt een dergelijke rare knik gemaakt in de wijk Ittersum.
Traject
 |
Arnhem |
 |
Arnhem Velperpoort |
|
Arnhem Presikhaaf |
|
Velp |
|
Rheden |
 |
Dieren |
|
Brummen |
|
Zutphen |
|
Deventer |
|
Olst |
|
Wijhe |
 |
Zwolle |
Lijnvoering
Dienstregeling 2011
Tussen Arnhem en Zwolle rijdt Intercity 3600, tussen Arnhem en Zutphen rijdt Sprinter 7600
De frequenties van de lijn tussen Arnhem en Zwolle is sinds spoorslag '70 amper veranderd, maar de eindpunten van lijnen en de halteringen wel.
Dienstregeling 1971-1972, 1974-1975
In deze dienstregelingen had de lijn de volgende stations onderweg:
|
Arnhem |
|
Arnhem Velperpoort |
|
Arnhem Presikhaaf |
|
Velp |
|
Rheden |
|
Dieren-Doesburg |
|
Brummen |
|
Zutphen |
|
Deventer |
|
Olst |
|
Wijhe |
|
Zwolle |
De dienst van/naar Zwolle werd uitgevoerd door treinseries 4300 Zwolle – Roosendaal (spits: Bergen op Zoom) die buiten de spits niet stopte te Olst en Wijhe en 4600 Zwolle – Vlissingen die niet stopte tussen Arnhem en Zutphen. Verder waren er nog stoptreinseries 1300 (Dieren-Doesburg – Amsterdam Centraal) en 9000 (Arnhem – Zutphen). Alle treinen reden eens per uur. Serie 1300 heette in dienstregeling 1974-1975 serie 7300 en de 9000 werd vernummerd tot 7500.
Dienstregeling 1975-1978, 1982-1983
Zowel de 4300 als de 4600 zouden tussen Arnhem en Zutphen niet meer stoppen. In plaats van de 4300 zou voortaan de 4600 buiten de spitsen niet meer stoppen te Olst en Wijhe. In dienstregeling 1982-1983 was Dieren opgenomen als halteplaats voor zowel de 4300 als de 4600. Treinserie 4300 had voortaan de gehele dag Roosendaal als eindpunt. Verder reden er nog treinseries 9700 en 9800 tussen Zutphen en Rotterdam Centraal/Den Haag Centraal; beide eens per uur. Komende uit het westen bleven soms treinstellen achter in Arnhem; van de 9800 gingen een aantal door naar Nijmegen. In dienstregeling 1976-1977 werd Dieren-Doesburg vernoemd tot Dieren.
Dienstregeling 1989-1990
Zowel treinserie 4300 als treinserie 4600 had voortaan Roosendaal als eindpunt. Verder reed voortaan treinserie 9800 tweemaal per uur van Zutphen naar Rotterdam Centraal en Den Haag Centraal als stoptrein.
Dienstregeling 1996-1997
Treinserie 4300 en 4600 waren vervangen door sneltreinserie 3600 tussen Zwolle en Roosendaal. Tussen Arnhem en Zwolle werd nog gestopt te Dieren, Zutphen, Deventer en eens per uur in Olst en Wijhe (spits: tweemaal per uur). Tussen Zutphen en Arnhem reed nog stoptreinserie 19800 naar Utrecht Centraal.
Dienstregeling 2000-2006
In plaats van stoptreinserie 19800 reed voortaan de 7600 tussen Zutphen en Nijmegen tweemaal per uur.
Dienstregeling 2007-2008
In plaats van de 3600 zou voortaan de 3700 rijden tussen Zwolle en Nijmegen. Nieuw hierbij was dat tweemaal per uur gestopt werd te Olst en Wijhe. De 7600 werd vervangen door de 7500 die voortaan Ede-Wageningen als eindpunt had (buiten de spits eenmaal per uur Arnhem).
Dienstregeling 2009
De wijzigingen van twee jaar eerder werden grotendeels weer ongedaan gemaakt: de 3600 reed weer door naar Roosendaal (met nog wel twee stops per uur te Olst en Wijhe) en de 7600 zou wederom tussen Nijmegen en Zutphen gaan rijden.
Bronnen
- Geëlektrificeerde spoorlijnen
- Spoorlijn
- Station Arnhem
- Station Arnhem Velperpoort
- Station Arnhem Presikhaaf
- Station Velp
- Station Rheden
- Station Dieren
- Station Brummen
- Station Zutphen
- Station Deventer
- Station Deventer Noord
- Station Olst
- Station Wijhe
- Station Zwolle Zuid
- Station Zwolle
- Station Zwolle Hessenpoort
- Station Meppel
- Station Steenwijk
- Station Wolvega
- Station Heerenveen IJsstadion
- Station Heerenveen
- Station Akkrum
- Station Grou-Jirnsum
- Station Leeuwarden Werpsterhoek
- Station Leeuwarden
- Pagina's met onjuiste bestandskoppelingen
- Staatslijn A
