NoordOost: verschil tussen versies

Uit OV in Nederland Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
(Materieelinzet)
k (lf)
 
(24 tussenliggende versies door 14 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Image:NoordOost.svg|thumb|400px|De huidige lijnvoering van de NoordOost.]]
+
De '''NoordOost''' is de verzamelnaam van de Intercity's uit het Noorden en Oosten van Nederland naar de Randstad. De NoordOost in zijn huidige opzet dateert uit de jaren 70, waarin bij [[Spoorslag '70]] de dienstregeling grondig op de schop ging. De basis van de NoordOost is het aanbieden van zo veel mogelijk op elkaar aansluitende reismogelijkheden tussen Noord en Oost ([[Leeuwarden]], [[Groningen]] en [[Enschede]]) enerzijds en West ([[Amsterdam Centraal]], [[Den Haag Centraal]] en [[Rotterdam Centraal]], later uitgebreid met [[Schiphol Airport]]) anderzijds. Centraal punt in deze verbinding is [[Amersfoort Centraal|Amersfoort]], waar de treinen van/naar Noord en Oost naast elkaar aan het perron staan en zo een [[cross-platform]] overstapverbinding bieden. In alle richtingen werden uurdiensten aangeboden, maar door de overstapmogelijkheden was er op alle relaties toch elk half uur een reismogelijkheid.
De '''NoordOost''' is de verzamelnaam van de Intercity's uit het Noorden en Oosten van Nederland naar de Randstad. De NoordOost in zijn huidige opzet dateert uit de jaren 70, waarin bij [[Spoorslag '70]] de dienstregeling grondig op de schop ging.
 
  
In de NoordOost worden gedurende het uur verschillende verbindingen aangeboden, zodat zo veel mogelijk plaatsen rechtstreeks met elkaar verbonden zijn. In de jaren 70 werd vanuit Amersfoort gereden naar Amsterdam Centraal, naar Utrecht - Den Haag Centraal/Rotterdam Centraal, naar Zwolle - Groningen/Leeuwarden, en naar Enschede. De tak naar Amsterdam ging met het gereedkomen van de [[Westtak]] doorrijden naar Schiphol (via Amsterdam Lelylaan). Met het gereedkomen van de [[Zuidtak]] kwam er in 1995 een nieuwe vleugel bij, voortaan werd van Amersfoort naar Schiphol gereden zonder via Amsterdam Centraal te gaan. De stop in Hilversum kwam toen te vervallen, maar werd in 2007 weer ingevoerd.
+
In de loop der jaren is er weinig veranderd aan de opzet van de NoordOost. De basis bleef hetzelfde, slechts de frequenties werden verhoogd en de stations die bediend werden wijzigden. De eerste grote wijziging vond plaats in [[dienstregeling 1995/1996]], toen er rechtstreekse treinen tussen Amersfoort en Schiphol via [[Duivendrecht]] gingen rijden. De volgende grote wijziging vond plaats in [[dienstregeling 2013]]. De opening van de [[Hanzelijn]] zorgde ervoor dat een deel van de overstappen op Amersfoort in [[Zwolle]] werd geboden, waardoor de lijnvoering rondom Amersfoort werd aangepast. Desondanks blijft Amersfoort een belangrijk overstappunt in de treinen tussen Noord- en Oost-Nederland enerzijds en West-Nederland anderzijds. Opvallend is dat de tijdsligging door de jaren heen nauwelijks is veranderd: de treinen zijn altijd rond kwart voor en kwart over in Zwolle geweest, waarmee ook de tijdsliggingen van de andere stations nauwelijks gewijzigd zijn.
  
In de huidige opzet, sinds de [[dienstregeling 2007]], ligt de tak naar Amsterdam Centraal ([[serie 1500]]) standaard los van de andere takken. Hilversum vormt een extra overstapmogelijkheid tussen deze tak en die naar Schiphol.
+
Tussen Amsterdam en Hengelo (en verder naar Berlijn) hebben ook altijd internationale treinen gereden. Het was per trein en per dienstregelingsjaar verschillend of deze treinen onderdeel waren van de NoordOost. In onderstaande overzichten worden ze niet genoemd, tenzij ze structureel onderdeel zijn van een treinserie.
  
Het centrale knooppunt van de NoordOost is station [[Amersfoort]]: ieder half uur kan hier worden overgestapt op de diverse takken.
+
==Opzet in [[dienstregeling 1973/1974]]==
 +
In dienstregeling 1973/1974 werden de volgende rechtstreekse verbindingen aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:
 +
===Ene half uur===
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 300 (1973/1974)|serie 300]] tussen Amsterdam CS en Groningen/Leeuwarden. In Zwolle werd geplitst en gecombineerd, tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden werd als stoptrein gereden;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 600 (1973/1974)|serie 600]] tussen Rotterdam CS en Enschede;
 +
* 1x per uur de serie 600 tussen Den Haag CS en Enschede. Deze reed tussen [[Utrecht Centraal|Utrecht CS]] en [[Deventer]] gecombineerd met de trein tussen Rotterdam en Enschede, tussen Deventer en Enschede werd als stoptrein [[Treinserie 2900 (1973/1974)|serie 2900]] gereden;
  
== Opzet ==
+
===Andere half uur===
In de huidige opzet worden de volgende verbindingen aangeboden:
+
* 1x per uur de [[Treinserie 10 (1973/1974)|serie 10]] tussen Rotterdam CS/Den Haag CS en Groningen/Leeuwarden. Het ene uur werd hierbij rechtstreeks Rotterdam CS-Groningen gereden (en Den Haag CS-Leeuwarden), het andere uur was dit precies andersom (dus Rotterdam CS-Leeuwarden en Den Haag CS-Groningen). Tussen Utrecht en Zwolle reden deze treinen gecombineerd;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 400 (1973/1974)|serie 400]] tussen Amsterdam CS en Enschede;
  
{| class="vatop"
 
! Ene halfuur !! Andere halfuur
 
|-
 
| align="center" | [[Afbeelding:NoordOost 5001600.svg|375px]] || align="center" | [[Afbeelding:NoordOost 7001700.svg|375px]]
 
|-
 
|
 
*Leeuwarden ([[serie 10500]])/Groningen - Zwolle - Amersfoort - Utrecht Centraal - Den Haag Centraal ([[serie 500]])/Rotterdam Centraal ([[serie 20500]])
 
*Enschede - Amersfoort - Schiphol ([[serie 1600]])
 
*Amersfoort Schothorst - Amsterdam Centraal ([[serie 1500]])
 
  
In Hilversum kan [[cross-platform]] worden overgestapt tussen de series [[serie 1500|1500]] en [[serie 1600|1600]]. In Amersfoort kan cross-platform worden overgestapt tussen de series [[serie 500|500]] en 1600.
+
==Opzet in [[dienstregeling 1983/1984]]==
||
+
In dienstregeling 1983/1984 was de opzet nauwelijks gewijzigd. Wel hadden de treinseries andere nummers gekregen. De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:
*Leeuwarden ([[serie 10700]])/Groningen - Zwolle - Amersfoort - Schiphol ([[serie 700]])
+
===Ene half uur===
*Enschede - Amersfoort - Utrecht Centraal - Den Haag Centraal ([[serie 1700]])/Rotterdam Centraal ([[serie 21700]])
+
* 1x per uur de [[Treinserie 700 (1983/1984)|serie 700]] tussen Amsterdam CS en Groningen/Leeuwarden. In [[Meppel]] werd geplitst en gecombineerd, tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden werd als stoptrein gereden;
*Amersfoort Schothorst - Amsterdam Centraal ([[serie 1500]])
+
* 1x per uur de [[Treinserie 600 (1983/1984)|serie 600]] tussen Rotterdam CS en Enschede;
 +
* 1x per uur de serie 600 tussen Den Haag CS en Enschede. Deze reed tussen Utrecht CS en Deventer gecombineerd met de trein tussen Rotterdam en Enschede, tussen Deventer en Enschede werd als stoptrein [[Treinserie 7000 (1983/1984)|serie 7000]] gereden;
  
In Hilversum kan cross-platform worden overgestapt tussen de series [[serie 700|700]] en [[serie 1500|1500]].  
+
===Andere half uur===
In Amersfoort kan cross-platform worden overgestapt tussen de series [[serie 700|700]] en 1700.
+
* 1x per uur de [[Treinserie 500 (1983/1984)|serie 500]] tussen Rotterdam CS/Den Haag CS en Groningen/Leeuwarden. Het ene uur werd hierbij rechtstreeks Rotterdam CS-Groningen gereden (en Den Haag CS-Leeuwarden), het andere uur was dit precies andersom (dus Rotterdam CS-Leeuwarden en Den Haag CS-Groningen). Tussen Utrecht en Zwolle reden deze treinen altijd gecombineerd;
|}
+
* 1x per uur de [[Treinserie 1600 (1983/1984)|serie 1600]] tussen Amsterdam CS en Enschede;
  
=== Brede spits ===
 
In de brede spitsuren wordt dit patroon veranderd. De verbinding tussen Leeuwarden en Rotterdam wordt dan altijd aangeboden, waardoor het volgende patroon ontstaat:
 
  
{| class="vatop"
+
==Opzet in [[dienstregeling 1995/1996]]==
! Ene halfuur !! Andere halfuur
+
In dienstregeling 1995/1996 werd het mogelijk om met intercity's over de [[Schiphollijn#Zuidtak|Zuidtak]] te rijden, waardoor het mogelijk werd om rechtstreekse treinen te rijden tussen Amersfoort en Schiphol. Dit werd dan ook een onderdeel van de NoordOost. De reistijd tussen Schiphol en Amersfoort daalde van een uur naar 36 minuten.
|-
+
De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:
| align="center" | [[Afbeelding:NoordOost 5001600 spits.svg|375px]] || align="center" | [[Afbeelding:NoordOost 7001700 spits.svg|375px]]
+
===Ene half uur===
|-
+
* 1x per uur de [[Treinserie 700 (1995/1996)|serie 700]] tussen [[Hoofddorp]], Amsterdam CS en Groningen. Deze trein reed tussen Hoofddorp en Amsterdam CS en tussen Zwolle en Groningen als stoptrein;
|
+
* 1x per uur de serie 700 tussen Schiphol en Leeuwarden. In Amersfoort en in Zwolle werd gesplitst en gecombineerd, tussen Zwolle en Leeuwarden werd als stoptrein gereden;
*Groningen - Zwolle - Amersfoort - Utrecht Centraal - Den Haag Centraal ([[serie 500]])
+
* 1x per uur de [[Treinserie 1700 (1995/1996)|serie 1700]] tussen Rotterdam CS en Enschede;
*Leeuwarden - Zwolle - Amersfoort - Utrecht Centraal - Rotterdam Centraal  ([[serie 12500]])
+
* 1x per uur de serie 1700 tussen Den Haag CS en Enschede. Deze reed tussen Utrecht CS en Deventer gecombineerd met de trein tussen Rotterdam en Enschede, tussen Deventer en Enschede werd als stoptrein [[Treinserie 7000 (1995/1996)|serie 7000]] gereden;
*Enschede - Amersfoort - Schiphol ([[serie 1600]])
 
*Amersfoort Schothorst - Amersfoort - Amsterdam Centraal ([[serie 1500]])
 
  
In Hilversum kan cross-platform worden overgestapt tussen de series [[serie 1600|1600]] en [[serie 1500|1500]]. In Amersfoort kan cross-platform worden overgestapt tussen de series [[serie 500|500]] en [[serie 1600|1600]], en tussen de series [[serie 1500|1500]] en [[serie 12500|12500]].
+
===Andere half uur===
||
+
* 1x per uur de [[Treinserie 500 (1995/1996)|serie 500]] tussen Rotterdam CS/Den Haag CS en Groningen/Leeuwarden. Het ene uur werd hierbij rechtstreeks Rotterdam CS-Groningen gereden (en Den Haag CS-Leeuwarden), het andere uur was dit precies andersom (dus Rotterdam CS-Leeuwarden en Den Haag CS-Groningen). Tussen Utrecht en Zwolle reden deze treinen gecombineerd;
*Groningen - Zwolle - Amersfoort - Schiphol ([[serie 700]])
+
* 1x per uur de [[Treinserie 1600 (1995/1996)|serie 1600]] tussen Hoofddorp, Amsterdam CS en Enschede. Tussen Hoofddorp en Amsterdam CS werd als stoptrein gereden;
*Enschede - Amersfoort - Utrecht Centraal - Den Haag Centraal ([[serie 1700]])
+
* 1x per uur de serie 1600 tussen Schiphol en Enschede. Tussen Amersfoort en Enschede reden deze twee treinen gecombineerd.
*Leeuwarden - Zwolle - Amersfoort - Utrecht Centraal - Rotterdam Centraal ([[serie 12700]])
 
*Amersfoort Schothorst - Amersfoort - Amsterdam Centraal ([[serie 1500]])
 
  
In Hilversum kan cross-platform worden overgestapt tussen de series [[serie 700|700]] en [[serie 1500|1500]]. In Amersfoort kan cross-platform worden overgestapt tussen de series [[serie 700|700]] en [[serie 1700|1700]], en tussen de series [[serie 1500|1500]] en [[serie 12700|12700]].
+
===Spitsuren===
|}
+
In de spitsuren werden op diverse trajecten extra treinen toegevoegd. Zo reden er vlak voor de treinen van de NoordOost extra sneltreinen tussen Zwolle en Utrecht. Deze treinen reden na Utrecht vaak van/naar de richting [['s-Hertogenbosch]]. Tussen Utrecht en Den Haag/Rotterdam reden ook extra sneltreinen, die reden na Utrecht van/naar de richting [[Arnhem Centraal|Arnhem]]. Wanneer op welk traject een extra trein reed was afhankelijk van de verwachte drukte, het was dus niet zo dat deze ieder half uur reden. De treinen waren wel in het spoorboekje vermeld.
  
== Voortreinen ==
+
==Opzet in [[dienstregeling 1998/1999]]==
De toegevoegde treinen rijden in alle gevallen als [[voortrein]]. Dat betekent dat ze voor de normale treinen uit rijden. Tussen Rotterdam Centraal en Utrecht Centraal rijden de spitstreinseries [[serie 12500|12500]] en [[serie 12700|12700]] op de tijd van respectievelijk de [[serie 20500|20500]] en [[serie 21700|21700]], tussen Zwolle en Leeuwarden rijden deze series respectievelijk op de tijd van de [[serie 10500|10500]] en [[serie 10700|10700]].
+
In dienstregeling 1998/1999 wijzigde in een groot deel van Nederland de dienstregeling, doordat er op veel trajecten meer intercity's gingen rijden. De structuur van de NoordOost wijzigde echter niet. Al vanaf [[dienstregeling 1996/1997]] reed de trein uit Den Haag niet meer als stoptrein verder na Deventer. Hiervoor in de plaats werd een losse stoptrein aangeboden. Dienstregeling 1998/1999 bood voortaan wel elk kwartier een verbinding tussen Utrecht CS en Rotterdam CS/Den Haag CS. Tussen Amersfoort en Utrecht CS werden ook vier snelle verbindingen per uur aangeboden: de stoptrein uit Zwolle stopte tussen Amersfoort en Utrecht niet meer op de tussenstation. De voortreinen tussen Utrecht en Zwolle reden niet meer door van/naar 's-Hertogenbosch: in de gevallen dat er nu langere treinen nodig waren dan langs de perrons pasten werd er in Utrecht en Zwolle niet gecombineerd en gesplitst, maar reden beide delen achter elkaar aan.
  
Van Zwolle richting Utrecht rijden de spitstreinen voor de normale treinen uit. Omdat in Utrecht het Rotterdamse deel van de NoordOost later vertrekt dan het Haagse deel (dat op de normale tijd in Utrecht aankomt), staan de spitstreinen in Utrecht lang stil. De andere kant op rijden de treinen ook voor de normale treinen uit, wat een lang stationnement in Zwolle oplevert.
 
  
Voordeel van het standaard rijden met voortreinen ten opzichte van het inleggen van een [[volgtrein]] is dat een voortrein voor meer reizigers een alternatief is. Je hebt dan wel niet de overstappen die de normale verbinding biedt, maar je bent er wel eerder. Nadeel is dat de [[symmetrie]] niet meer klopt, wat zich met name uit bij stoptreinserie [[serie 5600|5600]].
+
==Opzet in [[dienstregeling 2007]]==
 +
In 2007 wijzigde, opnieuw, in een groot deel van Nederland de dienstregeling. Aanleiding was het gereedkomen van diverse infrastructurele projecten en de voorbereiding op de ingebruikname van de [[HSL-Zuid]]. Dit keer werd de structuur van de NoordOost aangepast: vanuit Zwolle werd geen rechtstreekse verbinding met Amsterdam Centraal meer aangeboden. Ook reed op veel trajecten voortaan elk kwartier een intercity.
 +
De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:
  
== Verdichtingstreinen ==
+
===Eerste kwartier===
Toen de NoordOost opgezet werd, waren halfuurs-Intercitydiensten (al dan niet rijdend als stoptrein) op alle baanvakken voldoende. Vanwege de reizigersgroei en de veranderende eisen van reizigers werden er echter vanaf de jaren '90 (met de komst van de [[IC '90]]-treinen) in de spits toegevoegde treinen gereden tussen Utrecht, Den Haag en Rotterdam. Deze treinen kwamen uit [[Arnhem]]. Tussen Utrecht en Zwolle werden extra treinen gereden vanuit de richting [[Eindhoven]]. De treinen uit de richting Eindhoven kennen we nu als [[serie 3500]] naar Schiphol en de voortreinen van de NoordOost. De versterkingen tussen Utrecht, Den Haag en Rotterdam kennen we nu nog. Met de invoering van [[dienstregeling 2007]] kwamen het treindeel naar Rotterdam niet meer uit de richting Arnhem of vanuit Utrecht, maar vanaf [[Amersfoort Schothorst]] als [[serie 2800]]. De [[serie 2000]] reed nog wel vanuit Arnhem (in de spits Nijmegen) naar Den Haag. Pas sinds [[dienstregeling 2009]] is er geen doorgaande trein uit Arnhem in de richting Gouda meer, en keert de serie 2000 in Utrecht.
+
* 2x per uur de [[Treinserie 1500 (2007)|serie 1500]] tussen Amsterdam Centraal en Amersfoort. In de spitsuren reed deze trein verder van/naar Deventer. In Amersfoort was wel een aansluiting op de andere treinen uit de NoordOost, maar deze was niet cross-platform;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 1600 (2007)|serie 1600]] tussen Schiphol en Enschede. Eens per twee uur werd deze vervangen door de [[Treinserie 140 (2007)|serie 140]], de internationale trein naar Berlijn. In dat geval reed er tussen Hengelo en Enschede een aansluitende pendeltrein;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 500 (2007)|serie 500]] tussen Den Haag Centraal en Groningen;
 +
* 1x per uur de serie 500 tussen Rotterdam Centraal en Leeuwarden. Tussen Utrecht Centraal en Zwolle reed deze gecombineerd met de trein tussen Den Haag Centraal en Leeuwarden.
 +
 
 +
===Tweede kwartier===
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 2800 (2007)|serie 2800]] tussen Rotterdam Centraal en [[Amersfoort Schothorst]]. 's Avonds en op zondagochtend reed deze trein niet. Tussen Den Haag Centraal en Utrecht Centraal (en Arnhem) reed ook 2x per uur een intercity (de [[Treinserie 2000 (2007)|serie 2000]]), maar die gaf geen aansluiting in de richting Amersfoort.
 +
 
 +
===Derde kwartier===
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 1500 (2007)|serie 1500]] tussen Amsterdam Centraal en Amersfoort. In de spitsuren reed deze trein verder van/naar Deventer. In Amersfoort was wel een aansluiting op de andere treinen uit de NoordOost, maar deze was niet cross-platform;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 700 (2007)|serie 700]] tussen Schiphol en Groningen/Leeuwarden. Deze trein werd in Zwolle gesplitst, tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden werd als stoptrein gereden;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 1700 (2007)|serie 1700]] tussen Rotterdam Centraal/Den Haag Centraal en Enschede. Deze trein werd in Utrecht gecombineerd. Het treindeel uit Rotterdam Centraal reed op sommige momenten niet verder dan Deventer.
 +
 
 +
===Vierde kwartier===
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 2800 (2007)|serie 2800]] tussen Rotterdam Centraal en [[Amersfoort Schothorst]]. 's Avonds en op zondagochtend reed deze trein niet. Tussen Den Haag Centraal en Utrecht Centraal (en Arnhem) reed ook 2x per uur een intercity (de [[Treinserie 2000 (2007)|serie 2000]]), maar die gaf geen aansluiting in de richting Amersfoort.
 +
 
 +
===Spitsuren===
 +
In de spitsuren werd voortaan elk half uur een rechtstreekse verbinding tussen Rotterdam en Leeuwarden geboden. Deze trein reed tussen Utrecht en Zwolle in beide richtingen voor de normale intercity uit. Het splitsen en combineren in Utrecht en Zwolle verviel in de spitsuren in beide halfuren.
 +
 
 +
 
 +
==Opzet in [[dienstregeling 2010]]==
 +
In dienstregeling 2010 kregen de treinen uit Amsterdam Centraal voortaan Amersfoort Schothorst als eindbestemming. Hierdoor werd de cross-platform overstap op de overige treinen uit de NoordOost in Amersfoort hersteld. De verbinding met Deventer (in de spits) werd voortaan geboden door de treinen uit Rotterdam Centraal, die hierdoor niet meer op Amersfoort Schothorst kwamen.
 +
 
 +
 
 +
==Opzet in [[dienstregeling 2013]]==
 +
In dienstregeling 2013 opende de [[Hanzelijn]]. Dit betekende een geheel andere opzet voor de NoordOost. Vanuit Zwolle werd voortaan standaard een verbinding richting Schiphol aangeboden, waardoor deze overstap in Amersfoort niet meer aangeboden hoefde te worden. Dit betekende ook dat de spitstreinen tussen Utrecht en Zwolle niet meer gereden worden: reizigers tussen Den Haag en Zwolle reisden voortaan via Schiphol. De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:
 +
 
 +
===Eerste kwartier===
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 12700 (2013)|serie 12700]] tussen Leeuwarden, Zwolle, [[Lelystad Centrum]], Schiphol en Den Haag Centraal. Deze trein reed tussen Zwolle en Leeuwarden als stoptrein;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 500 (2013)|serie 500]] tussen Groningen, Zwolle, Amersfoort, Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Zwolle werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12700;
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 2600 (2013)|serie 2600]] tussen Lelystad Centrum en Amsterdam Centraal en verder naar [[Vlissingen]]. In Lelystad Centrum werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12700;
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 1500 (2013)|serie 1500]] tussen Amersfoort en Amsterdam Centraal en verder naar [[Enkhuizen]]. In de spits reed deze trein van en naar Deventer. Eens per twee uur reed in plaats van deze trein tussen Hengelo en Amsterdam Centraal de [[Treinserie 140 (2013)|serie 140]], de internationale trein uit Berlijn. In Amersfoort werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 500;
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 2000 (2013)|serie 2000]] tussen Utrecht Centraal en Den Haag Centraal. In Utrecht Centraal werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 500. Door de bouwwerkzaamheden in Utrecht werd deze overstap echter ook regelmatig verbroken.
 +
 
 +
===Tweede kwartier===
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 1700 (2013)|serie 1700]] tussen Enschede en Den Haag Centraal;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 11600 (2013)|serie 11600]] tussen Amersfoort Schothorst en Schiphol. In Amersfoort werd een cross-platform aansluiting geboden op de serie 1700;
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 2800 (2013)|serie 2800]] tussen Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Gouda werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 1700.
 +
 
 +
===Derde kwartier===
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 700 (2013)|serie 700]] tussen Groningen, Zwolle, Lelystad Centrum, Schiphol en Den Haag Centraal;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 12500 (2013)|serie 12500]] tussen Leeuwarden, Zwolle, Amersfoort, Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Zwolle werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 700;
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 2600 (2013)|serie 2600]] tussen Lelystad Centrum en Amsterdam Centraal en verder naar Vlissingen. In Lelystad Centrum werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 700;
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 1500 (2013)|serie 1500]] tussen Amersfoort en Amsterdam Centraal en verder naar [[Enkhuizen]]. In de spits reed deze trein van en naar Deventer. Eens per twee uur reed in plaats van deze trein tussen Hengelo en Amsterdam Centraal de [[Treinserie 140 (2013)|serie 140]], de internationale trein uit Berlijn. In Amersfoort werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12500;
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 2000 (2013)|serie 2000]] tussen Utrecht Centraal en Den Haag Centraal. In Utrecht Centraal werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12500. Door de bouwwerkzaamheden in Utrecht werd deze overstap echter ook regelmatig verbroken.
 +
 
 +
===Vierde kwartier===
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 1600 (2013)|serie 1600]] tussen Enschede en Schiphol;
 +
* 1x per uur de [[Treinserie 11700 (2013)|serie 11700]] tussen Amersfoort Schothorst en Den Haag Centraal. In Amersfoort werd een cross-platform aansluiting geboden op de serie 1600;
 +
* 2x per uur de [[Treinserie 2800 (2013)|serie 2800]] tussen Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Gouda werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 11700.
  
== Stoptreinen als onderdeel van de NoordOost ==
 
Tussen Zwolle en Leeuwarden/Groningen rijdt de NoordOost een keer per uur als [[stoptrein]]. Tot 1996 maakte ook de {{s|7000}} (stoptrein Deventer - Enschede) deel uit van de NoordOost, een keer per uur werd de trein uit Rotterdam en Den Haag in Deventer gesplitst, waarna een deel doorging als intercity en een deel als stoptrein.
 
  
 
== Materieelinzet ==
 
== Materieelinzet ==
Tijdens de opzet van de NoordOost werd deze serie gedomineerd door de Hondekoppen ([[Mat '54]]), afgewisseld met enkele getrokken treinen. Na de komst van [[ICM]] wordt bijna de gehele serie gereden met dit materieel. In de serie 500 Groningen - Den Haag Centraal wordt een slag gereden met V-IRM en ook de serie 1500 rijdt gedeeltelijk met VIRM. Tot 14 juni 2009 reed hier [[ICL]]. Tussen alle NoordOost-series (en de [[serie 2800|2800]]) zitten materieelkoppelingen: treinen keren op de eindpunten op andere series. Het is mogelijk dat een stel op één dag in alle NoordOost-series gezeten heeft. Een uitzondering hierop vormt de [[serie 1500|1500]], deze rijdt in een aparte omloop, samen met de [[serie 4500|4500]] ([[Enkhuizen]]-[[Amsterdam Centraal]].
+
Tijdens de opzet van de NoordOost werd deze serie gedomineerd door de Hondekoppen ([[Mat '54]]), afgewisseld met enkele getrokken treinen. Na de komst van [[ICM]] wordt bijna de gehele serie gereden met dit materieel, maar ook [[VIRM]] duikt elk jaar wel in een deel van de treinen op, naast getrokken treinen in de treinen van/naar Berlijn en in de treinen tussen Amsterdam Centraal en Deventer. Vanaf dienstregeling 2013 wordt steeds meer VIRM in de NoordOost ingezet.  
 
 
== Dienstregeling 2010 ==
 
Sinds [[dienstregeling 2010]] rijdt er in de spits elk kwartier een trein tussen Deventer en de Randstad. Serie 2800 rijdt in de spits tussen Rotterdam en Deventer (in de daluren alleen tussen Rotterdam en Amersfoort). De serie 1500 rijdt niet meer naar Deventer, maar keert te Amersfoort Schothorst. In Amsterdam Centraal is deze serie gekoppeld aan de [[serie 4500]] naar [[Enkhuizen]], waarmee Enkhuizen feitelijk bediend wordt door een uitloper van de NoordOost.
 
In het Noorden was het oorspronkelijke plan van NS dat de serie 700 van maandag tot en met vrijdag overdag als Intercity zou gaan rijden, zonder stops in [[Meppel]], [[Hoogeveen]], [[Beilen]] en [[Haren]]. Deze plaatsen zouden dan bediend worden door een extra stoptrein tussen Zwolle en Groningen. De plannen hiervoor hebben met name in Hoogeveen en in de landelijke politiek veel stof doen opwaaien. Door deze discussie is dit plan uiteindelijk niet uitgevoerd, en bleef de lijnvoering dus zoals die was.
 
  
 
[[Categorie:Dienstregeling]]
 
[[Categorie:Dienstregeling]]
 +
[[Categorie:Naslagwerk]]

Huidige versie van 27 sep 2021 om 19:53

De NoordOost is de verzamelnaam van de Intercity's uit het Noorden en Oosten van Nederland naar de Randstad. De NoordOost in zijn huidige opzet dateert uit de jaren 70, waarin bij Spoorslag '70 de dienstregeling grondig op de schop ging. De basis van de NoordOost is het aanbieden van zo veel mogelijk op elkaar aansluitende reismogelijkheden tussen Noord en Oost (Leeuwarden, Groningen en Enschede) enerzijds en West (Amsterdam Centraal, Den Haag Centraal en Rotterdam Centraal, later uitgebreid met Schiphol Airport) anderzijds. Centraal punt in deze verbinding is Amersfoort, waar de treinen van/naar Noord en Oost naast elkaar aan het perron staan en zo een cross-platform overstapverbinding bieden. In alle richtingen werden uurdiensten aangeboden, maar door de overstapmogelijkheden was er op alle relaties toch elk half uur een reismogelijkheid.

In de loop der jaren is er weinig veranderd aan de opzet van de NoordOost. De basis bleef hetzelfde, slechts de frequenties werden verhoogd en de stations die bediend werden wijzigden. De eerste grote wijziging vond plaats in dienstregeling 1995/1996, toen er rechtstreekse treinen tussen Amersfoort en Schiphol via Duivendrecht gingen rijden. De volgende grote wijziging vond plaats in dienstregeling 2013. De opening van de Hanzelijn zorgde ervoor dat een deel van de overstappen op Amersfoort in Zwolle werd geboden, waardoor de lijnvoering rondom Amersfoort werd aangepast. Desondanks blijft Amersfoort een belangrijk overstappunt in de treinen tussen Noord- en Oost-Nederland enerzijds en West-Nederland anderzijds. Opvallend is dat de tijdsligging door de jaren heen nauwelijks is veranderd: de treinen zijn altijd rond kwart voor en kwart over in Zwolle geweest, waarmee ook de tijdsliggingen van de andere stations nauwelijks gewijzigd zijn.

Tussen Amsterdam en Hengelo (en verder naar Berlijn) hebben ook altijd internationale treinen gereden. Het was per trein en per dienstregelingsjaar verschillend of deze treinen onderdeel waren van de NoordOost. In onderstaande overzichten worden ze niet genoemd, tenzij ze structureel onderdeel zijn van een treinserie.

Opzet in dienstregeling 1973/1974

In dienstregeling 1973/1974 werden de volgende rechtstreekse verbindingen aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:

Ene half uur

  • 1x per uur de serie 300 tussen Amsterdam CS en Groningen/Leeuwarden. In Zwolle werd geplitst en gecombineerd, tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden werd als stoptrein gereden;
  • 1x per uur de serie 600 tussen Rotterdam CS en Enschede;
  • 1x per uur de serie 600 tussen Den Haag CS en Enschede. Deze reed tussen Utrecht CS en Deventer gecombineerd met de trein tussen Rotterdam en Enschede, tussen Deventer en Enschede werd als stoptrein serie 2900 gereden;

Andere half uur

  • 1x per uur de serie 10 tussen Rotterdam CS/Den Haag CS en Groningen/Leeuwarden. Het ene uur werd hierbij rechtstreeks Rotterdam CS-Groningen gereden (en Den Haag CS-Leeuwarden), het andere uur was dit precies andersom (dus Rotterdam CS-Leeuwarden en Den Haag CS-Groningen). Tussen Utrecht en Zwolle reden deze treinen gecombineerd;
  • 1x per uur de serie 400 tussen Amsterdam CS en Enschede;


Opzet in dienstregeling 1983/1984

In dienstregeling 1983/1984 was de opzet nauwelijks gewijzigd. Wel hadden de treinseries andere nummers gekregen. De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:

Ene half uur

  • 1x per uur de serie 700 tussen Amsterdam CS en Groningen/Leeuwarden. In Meppel werd geplitst en gecombineerd, tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden werd als stoptrein gereden;
  • 1x per uur de serie 600 tussen Rotterdam CS en Enschede;
  • 1x per uur de serie 600 tussen Den Haag CS en Enschede. Deze reed tussen Utrecht CS en Deventer gecombineerd met de trein tussen Rotterdam en Enschede, tussen Deventer en Enschede werd als stoptrein serie 7000 gereden;

Andere half uur

  • 1x per uur de serie 500 tussen Rotterdam CS/Den Haag CS en Groningen/Leeuwarden. Het ene uur werd hierbij rechtstreeks Rotterdam CS-Groningen gereden (en Den Haag CS-Leeuwarden), het andere uur was dit precies andersom (dus Rotterdam CS-Leeuwarden en Den Haag CS-Groningen). Tussen Utrecht en Zwolle reden deze treinen altijd gecombineerd;
  • 1x per uur de serie 1600 tussen Amsterdam CS en Enschede;


Opzet in dienstregeling 1995/1996

In dienstregeling 1995/1996 werd het mogelijk om met intercity's over de Zuidtak te rijden, waardoor het mogelijk werd om rechtstreekse treinen te rijden tussen Amersfoort en Schiphol. Dit werd dan ook een onderdeel van de NoordOost. De reistijd tussen Schiphol en Amersfoort daalde van een uur naar 36 minuten. De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:

Ene half uur

  • 1x per uur de serie 700 tussen Hoofddorp, Amsterdam CS en Groningen. Deze trein reed tussen Hoofddorp en Amsterdam CS en tussen Zwolle en Groningen als stoptrein;
  • 1x per uur de serie 700 tussen Schiphol en Leeuwarden. In Amersfoort en in Zwolle werd gesplitst en gecombineerd, tussen Zwolle en Leeuwarden werd als stoptrein gereden;
  • 1x per uur de serie 1700 tussen Rotterdam CS en Enschede;
  • 1x per uur de serie 1700 tussen Den Haag CS en Enschede. Deze reed tussen Utrecht CS en Deventer gecombineerd met de trein tussen Rotterdam en Enschede, tussen Deventer en Enschede werd als stoptrein serie 7000 gereden;

Andere half uur

  • 1x per uur de serie 500 tussen Rotterdam CS/Den Haag CS en Groningen/Leeuwarden. Het ene uur werd hierbij rechtstreeks Rotterdam CS-Groningen gereden (en Den Haag CS-Leeuwarden), het andere uur was dit precies andersom (dus Rotterdam CS-Leeuwarden en Den Haag CS-Groningen). Tussen Utrecht en Zwolle reden deze treinen gecombineerd;
  • 1x per uur de serie 1600 tussen Hoofddorp, Amsterdam CS en Enschede. Tussen Hoofddorp en Amsterdam CS werd als stoptrein gereden;
  • 1x per uur de serie 1600 tussen Schiphol en Enschede. Tussen Amersfoort en Enschede reden deze twee treinen gecombineerd.

Spitsuren

In de spitsuren werden op diverse trajecten extra treinen toegevoegd. Zo reden er vlak voor de treinen van de NoordOost extra sneltreinen tussen Zwolle en Utrecht. Deze treinen reden na Utrecht vaak van/naar de richting 's-Hertogenbosch. Tussen Utrecht en Den Haag/Rotterdam reden ook extra sneltreinen, die reden na Utrecht van/naar de richting Arnhem. Wanneer op welk traject een extra trein reed was afhankelijk van de verwachte drukte, het was dus niet zo dat deze ieder half uur reden. De treinen waren wel in het spoorboekje vermeld.

Opzet in dienstregeling 1998/1999

In dienstregeling 1998/1999 wijzigde in een groot deel van Nederland de dienstregeling, doordat er op veel trajecten meer intercity's gingen rijden. De structuur van de NoordOost wijzigde echter niet. Al vanaf dienstregeling 1996/1997 reed de trein uit Den Haag niet meer als stoptrein verder na Deventer. Hiervoor in de plaats werd een losse stoptrein aangeboden. Dienstregeling 1998/1999 bood voortaan wel elk kwartier een verbinding tussen Utrecht CS en Rotterdam CS/Den Haag CS. Tussen Amersfoort en Utrecht CS werden ook vier snelle verbindingen per uur aangeboden: de stoptrein uit Zwolle stopte tussen Amersfoort en Utrecht niet meer op de tussenstation. De voortreinen tussen Utrecht en Zwolle reden niet meer door van/naar 's-Hertogenbosch: in de gevallen dat er nu langere treinen nodig waren dan langs de perrons pasten werd er in Utrecht en Zwolle niet gecombineerd en gesplitst, maar reden beide delen achter elkaar aan.


Opzet in dienstregeling 2007

In 2007 wijzigde, opnieuw, in een groot deel van Nederland de dienstregeling. Aanleiding was het gereedkomen van diverse infrastructurele projecten en de voorbereiding op de ingebruikname van de HSL-Zuid. Dit keer werd de structuur van de NoordOost aangepast: vanuit Zwolle werd geen rechtstreekse verbinding met Amsterdam Centraal meer aangeboden. Ook reed op veel trajecten voortaan elk kwartier een intercity. De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:

Eerste kwartier

  • 2x per uur de serie 1500 tussen Amsterdam Centraal en Amersfoort. In de spitsuren reed deze trein verder van/naar Deventer. In Amersfoort was wel een aansluiting op de andere treinen uit de NoordOost, maar deze was niet cross-platform;
  • 1x per uur de serie 1600 tussen Schiphol en Enschede. Eens per twee uur werd deze vervangen door de serie 140, de internationale trein naar Berlijn. In dat geval reed er tussen Hengelo en Enschede een aansluitende pendeltrein;
  • 1x per uur de serie 500 tussen Den Haag Centraal en Groningen;
  • 1x per uur de serie 500 tussen Rotterdam Centraal en Leeuwarden. Tussen Utrecht Centraal en Zwolle reed deze gecombineerd met de trein tussen Den Haag Centraal en Leeuwarden.

Tweede kwartier

  • 2x per uur de serie 2800 tussen Rotterdam Centraal en Amersfoort Schothorst. 's Avonds en op zondagochtend reed deze trein niet. Tussen Den Haag Centraal en Utrecht Centraal (en Arnhem) reed ook 2x per uur een intercity (de serie 2000), maar die gaf geen aansluiting in de richting Amersfoort.

Derde kwartier

  • 2x per uur de serie 1500 tussen Amsterdam Centraal en Amersfoort. In de spitsuren reed deze trein verder van/naar Deventer. In Amersfoort was wel een aansluiting op de andere treinen uit de NoordOost, maar deze was niet cross-platform;
  • 1x per uur de serie 700 tussen Schiphol en Groningen/Leeuwarden. Deze trein werd in Zwolle gesplitst, tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden werd als stoptrein gereden;
  • 1x per uur de serie 1700 tussen Rotterdam Centraal/Den Haag Centraal en Enschede. Deze trein werd in Utrecht gecombineerd. Het treindeel uit Rotterdam Centraal reed op sommige momenten niet verder dan Deventer.

Vierde kwartier

  • 2x per uur de serie 2800 tussen Rotterdam Centraal en Amersfoort Schothorst. 's Avonds en op zondagochtend reed deze trein niet. Tussen Den Haag Centraal en Utrecht Centraal (en Arnhem) reed ook 2x per uur een intercity (de serie 2000), maar die gaf geen aansluiting in de richting Amersfoort.

Spitsuren

In de spitsuren werd voortaan elk half uur een rechtstreekse verbinding tussen Rotterdam en Leeuwarden geboden. Deze trein reed tussen Utrecht en Zwolle in beide richtingen voor de normale intercity uit. Het splitsen en combineren in Utrecht en Zwolle verviel in de spitsuren in beide halfuren.


Opzet in dienstregeling 2010

In dienstregeling 2010 kregen de treinen uit Amsterdam Centraal voortaan Amersfoort Schothorst als eindbestemming. Hierdoor werd de cross-platform overstap op de overige treinen uit de NoordOost in Amersfoort hersteld. De verbinding met Deventer (in de spits) werd voortaan geboden door de treinen uit Rotterdam Centraal, die hierdoor niet meer op Amersfoort Schothorst kwamen.


Opzet in dienstregeling 2013

In dienstregeling 2013 opende de Hanzelijn. Dit betekende een geheel andere opzet voor de NoordOost. Vanuit Zwolle werd voortaan standaard een verbinding richting Schiphol aangeboden, waardoor deze overstap in Amersfoort niet meer aangeboden hoefde te worden. Dit betekende ook dat de spitstreinen tussen Utrecht en Zwolle niet meer gereden worden: reizigers tussen Den Haag en Zwolle reisden voortaan via Schiphol. De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:

Eerste kwartier

  • 1x per uur de serie 12700 tussen Leeuwarden, Zwolle, Lelystad Centrum, Schiphol en Den Haag Centraal. Deze trein reed tussen Zwolle en Leeuwarden als stoptrein;
  • 1x per uur de serie 500 tussen Groningen, Zwolle, Amersfoort, Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Zwolle werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12700;
  • 2x per uur de serie 2600 tussen Lelystad Centrum en Amsterdam Centraal en verder naar Vlissingen. In Lelystad Centrum werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12700;
  • 2x per uur de serie 1500 tussen Amersfoort en Amsterdam Centraal en verder naar Enkhuizen. In de spits reed deze trein van en naar Deventer. Eens per twee uur reed in plaats van deze trein tussen Hengelo en Amsterdam Centraal de serie 140, de internationale trein uit Berlijn. In Amersfoort werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 500;
  • 2x per uur de serie 2000 tussen Utrecht Centraal en Den Haag Centraal. In Utrecht Centraal werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 500. Door de bouwwerkzaamheden in Utrecht werd deze overstap echter ook regelmatig verbroken.

Tweede kwartier

  • 1x per uur de serie 1700 tussen Enschede en Den Haag Centraal;
  • 1x per uur de serie 11600 tussen Amersfoort Schothorst en Schiphol. In Amersfoort werd een cross-platform aansluiting geboden op de serie 1700;
  • 2x per uur de serie 2800 tussen Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Gouda werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 1700.

Derde kwartier

  • 1x per uur de serie 700 tussen Groningen, Zwolle, Lelystad Centrum, Schiphol en Den Haag Centraal;
  • 1x per uur de serie 12500 tussen Leeuwarden, Zwolle, Amersfoort, Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Zwolle werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 700;
  • 2x per uur de serie 2600 tussen Lelystad Centrum en Amsterdam Centraal en verder naar Vlissingen. In Lelystad Centrum werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 700;
  • 2x per uur de serie 1500 tussen Amersfoort en Amsterdam Centraal en verder naar Enkhuizen. In de spits reed deze trein van en naar Deventer. Eens per twee uur reed in plaats van deze trein tussen Hengelo en Amsterdam Centraal de serie 140, de internationale trein uit Berlijn. In Amersfoort werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12500;
  • 2x per uur de serie 2000 tussen Utrecht Centraal en Den Haag Centraal. In Utrecht Centraal werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12500. Door de bouwwerkzaamheden in Utrecht werd deze overstap echter ook regelmatig verbroken.

Vierde kwartier

  • 1x per uur de serie 1600 tussen Enschede en Schiphol;
  • 1x per uur de serie 11700 tussen Amersfoort Schothorst en Den Haag Centraal. In Amersfoort werd een cross-platform aansluiting geboden op de serie 1600;
  • 2x per uur de serie 2800 tussen Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Gouda werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 11700.


Materieelinzet

Tijdens de opzet van de NoordOost werd deze serie gedomineerd door de Hondekoppen (Mat '54), afgewisseld met enkele getrokken treinen. Na de komst van ICM wordt bijna de gehele serie gereden met dit materieel, maar ook VIRM duikt elk jaar wel in een deel van de treinen op, naast getrokken treinen in de treinen van/naar Berlijn en in de treinen tussen Amsterdam Centraal en Deventer. Vanaf dienstregeling 2013 wordt steeds meer VIRM in de NoordOost ingezet.