Metro
Een metro is een vervoersvorm over rails die vooral wordt gebruikt in grote steden (en bijbehorende agglomeraties). Metrolijnen kenmerken zich door een kruisingsvrije baan, hoge capaciteit, hoge frequenties en een gemiddelde halteafstand die groter is dan bij bus- en tramlijnen maar kleiner dan bij spoorlijnen. In dichtbebouwde gebieden rijden metro's vaak door een tunnel of over een viaduct. Sommige metrolijnen gaan buiten het centrum over in gelijkvloerse sneltramlijnen.
Een kenmerk van veel metrosystemen is dat de stroomvoorziening geschiedt middels een 'derde rail', waarbij de derde rail een staaf is die onder stroom is gezet. Vergeleken met bovenleidingsystemen is het gebruiken van een derde rails voordeliger en betrouwbaarder. In Nederland wordt de stroom afgenomen van de onderzijde van de rails (om zo het elektrocutiegevaar te verkleinen), maar elders is het gebruikelijk dat dit vanaf de bovenkant gebeurt.
Wanneer een metrolijn overgaat in een sneltramlijn, gaat de derde rail vrijwel altijd over naar bovenleiding.
Metronetwerken in Nederland
In Nederland zijn er twee steden met een metronetwerk. In Rotterdam werd in 1968 de eerste metrolijn van Nederland geopend, de Noord-Zuidlijn (later Erasmuslijn, omgezet in lijn D). In 1982 werd het netwerk uitgebreid met een tweede lijn, de Oost-Westlijn (later Calandlijn, later omgezet in de lijnen A, B en C). Verder is in 2007 de voormalige Hofpleinlijn tussen Rotterdam en Den Haag toegevoegd aan het netwerk, onder de naam RandstadRail. Deze lijn rijdt als lijn E.
Amsterdam is sinds 1977 voorzien van een metro, waarvan het netwerk in de loop der tijd is uitgebreid naar het huidige netwerk bestaande uit de lijnen 50, 51, 52, 53 en 54.
Metronetwerken in het buitenland
Binnen de Benelux heeft verder alleen Brussel een volwaardig metronetwerk. Het eerste deel van het net is geopend in 1976. Antwerpen en Charleroi hebben hun tramlijnen in de binnenstad ondergronds gelegd. Dit wordt daar premetro genoemd, omdat de tunnelwerken oorspronkelijk waren gebouwd om er een echte metro doorheen te laten rijden. Overigens wordt door de inwoners vaak over een tram of metro gesproken.
In Duitsland zijn er veel steden met een U-Stadtbahn. Dit is een netwerk van snelle trams op vrijliggende banen en meestal een ondergronds deel, maar met gelijkvloerse kruisingen. Er is daarom geen sprake van een volwaardige metro. In Duitsland zijn er vier steden met een volwaardig metronetwerk: Hamburg, München, Nürnberg en Berlijn. Berlijn heeft één van de oudste en grootste netwerken van Europa. Het 10 lijnen tellende netwerk is geopend in 1902.
Andere grote metronetwerken in Europa zijn te vinden in Londen, Parijs en Madrid.
Lijst van metronetwerken
De volgende metronetwerken hebben een pagina op deze wiki:
Benelux
Metro van Amsterdam
Metro van Rotterdam
Metro van Brussel
