Spits
De spits is het moment van de dag dat het verkeer het drukste is. Gebruikelijk onderscheidt men ochtendspits en avondspits (of: middagspits), maar er zijn ook andere spitsmomenten (zoals de winkelspits op zaterdag en de studentenspits op zondagavond).
De ochtendspits wordt doorgaans gezien van 7.00 uur tot 9.00 uur en de middagspits van 16.00 uur tot 18.00 uur. Soms wordt ook het begrip 'brede spits' gebruikt, de spitsperiode is dan breder (6.00 tot 10.00 uur en 15.00 tot 19.00 uur). Hier tegenover staat de 'smalle spits'. Bij abonnementen van NS worden de tijdsperiodes van 6:30 tot 9:00 en van 16:00 tot 18:30 gehanteerd.
De term "Spits" bij de frequenties in de infoboxen op de pagina's van bus-, tram- en metrolijnen op deze wiki heeft doorgaans betrekking op 6:00 - 9:00 (ochtendspits) en 15:00 - 19:00 (middagspits).
Spitsrichting
In veel vervoersrelaties is de spits sterk aanwezig in één richting, de zogenoemde spitsrichting. In dat geval kun je spreken over een sterke mate van verspitsing. De andere richting (waar de spitsdrukte veel kleiner is) wordt dan tegenspits genoemd.
Maatregelen
In het openbaar vervoer wordt op verschillende manieren omgegaan met verspitsing en tegenspits. Zo rijden sommige treinen, metro's en bussen met meer capaciteit (meer rijtuigen en treinstellen, inzet van langere bussen) en worden er spitstreinen en spitsbussen ingezet. Ook wordt de frequentie verhoogd op sommige trajecten. Ritten in de tegenspits rijden niet of minder, met minder capaciteit en in de tegenspits rijden speciale spitsbussen en -treinen over het algemeen niet. Soms is dat niet altijd mogelijk en rijden de voertuigen met veel overcapaciteit.
Spitsreizigers zijn over het algemeen dure reizigers voor vervoerders. Een deel van het materieel is alleen nodig gedurende de spits, waardoor er voor de overige tijd een overschot aan materieel is (wat niet effectief ingezet kan worden). NS is daarom een proef gestart om forensen te ontmoedigen tussen 7.30 uur en 9.00 uur te reizen.[1] Een andere maatregel die reizigers ontmoedigt in de spits te reizen is de NS-Voordeelurenkaart, die pas vanaf 9.00 uur 's ochtends geldig is (op werkdagen). Ook de abonnementen Dal Voordeel, Altijd Voordeel, Dal Vrij en Weekend Vrij van NS ontmoedigen reizigers in de spitsuren te reizen door ze meer korting te geven als ze daarbuiten reizen.
| Bronnen, noten en/of referenties: |
