Novio
Novio is de stadsvervoerder in Nijmegen. Nijmegen had oorspronkelijk een gemeentelijk vervoerbedrijf (Centrale Vervoersdienst), per 1 januari 1997 werd het vervoerbedrijf verzelfstandigd als Novio NV, de naam werd afgeleid van Noviomagus, de Romeinse naam voor Nijmegen.
Inhoud
Geschiedenis
Van GTN via CVD naar Novio
Sinds 1911 exploiteerde de Gemeente Tram Nijmegen (GTN) openbaar vervoer in Nijmegen, voornamelijk per tram en bus. Aan GTN was ook een elektriciteitsbedrijf verbonden. Begin 1950 besloot de gemeente over te stappen op een combinatie van trolleybussen voor drukke lijnen en dieselbussen voor minder drukke lijnen. Vanaf 1952 reden deze trolleybussen en de laatste tram verdween in 1955.
Door de gemeente werd hierbij ook besloten het stadsvervoer in Nijmegen geheel onder te brengen bij de GTN, waardoor de Zuidooster haar lijnen in Nijmegen, die nog uit het MBS-tijdperk stamden, moest afstaan. Wegens gebrek aan materieel en mensen zou Zuidooster echter tot 1958 nog materieel en chauffeurs verhuren aan de GTN en zijn opvolger. In 1956 koos de gemeente ervoor om het elektriciteitsbedrijf los te koppelen van het gemeentevervoer. Het gemeentevervoer werd samengevoegd met de reinigings- en ontsmettingsdienst en kreeg de naam Centrale Vervoersdienst (CVD). CVD huurde begin jaren '70 opnieuw bussen en personeel van Zuidooster maar in 1978 kwam hieraan een einde omdat de ZO de bussen zelf nodig had.Daar de CVD zelf onvoldoende eigen bussen bezat werden nu 7 CSA-1 standaards uit 1976 gehuurd van het GVB in Amsterdam.Dit duurde tot 1981 tot men voldoende eigen CSA-1 standaards had.Toch werden toen nog korte tijd bussen gehuurd maar nu het oudste type uit 1967 zowel van het GVB in Amsterdam als de HTM in Den Haag.
In 1997 werd CVD opgesplitst. Het gemeentevervoer werd verzelfstandigd tot Novio, afgeleid van de Romeinse naam voor Nijmegen, Noviomagus. De reinigings- en ontsmettingsdienst werd verzelfstandigd tot Dienst Afvalstoffen en Reiniging (DAR). Alle aandelen van Novio gingen naar de gemeente Nijmegen.[1]
Novio
Novio NV zelf kreeg naast Novio Vervoer (het onderdeel verantwoordelijk voor het uitvoeren van het openbaar vervoer) aanvankelijk twee dochters, Novio Techniek BV en Novio Net BV. Novio Net nam commercieel vervoer voor zijn rekening en Novio Techniek onderhoudswerk niet alleen voor Novio NV maar ook voor (voormalige) diensten van de gemeente Nijmegen zoals DAR. Novio Techniek ging ook steeds meer voor derden gaan werken. Later kwamen nog twee nieuwe marktgerichte onderdelen erbij: Novio Bustechniek en Novio Express. Novio Bustechniek exploiteerde een groot servicecentrum voor touringcars. Dit bedrijf ging later failliet. Novio Express werd samen met Betuwe Express opgericht als een touringcarbedrijf.[1]
Imago en toekomstprojecten
Novio wilde bouwen aan een sterk imago. Reclame werd van de bussen verwijderd en alle bussen reden in het nieuwe Novio kleurenschema, wit met een rode schort. Enige uitzondering vormde de 606, een wagen die in een project voor kunstbussen beschilderd was. Deze bus was in 1994 overgeschilderd ter nagedachtenis van de geallieerde landingen tijdens Operatie Market Garden waarin Nijmegen werd bevrijd, toen 50 jaar geleden. Hij kreeg de tekst "50 jaar vrijheid en democratie" mee. Tot begin 2008 reed deze als bevrijdingsbus, alleen de tekst was inmiddels veranderd in "Meer dan 60 jaar vrijheid en democratie". In 2006 reden weer veel bussen met reclame. Sinds 2008 rijden de bussen zonder reclame, een subsidie van de gemeente Nijmegen zorgt voor de financiering.
Novio had enkele toekomstprojecten om het openbaar vervoer in Nijmegen te verbeteren. De eerste was een moderne kabeltram tussen het stadscentrum en de nieuwe wijk Nijmegen-Noord aan de overkant van de Waal. Dit project is uiteindelijk afgeblazen.
Novio was in 2000 in gesprek met bussenbouwer Den Oudsten uit Woerden voor de ontwikkeling van een nieuwe lichtgewicht bus. Deze bus zou bestaan uit composietmaterialen zoals ze in de luchtvaart gebruikt worden en zou bestaan uit kant- en klare modules, die geleverd zouden worden door Fokker. Deze modules zouden het onderhoud vergemakkelijken en bovendien steviger zijn dan gebruikelijke materialen in bussen. Door het lichte gewicht zou brandstof bespaard worden en door gebruik van een experimentele hybride aandrijving met extra zuinige dieselmotoren en nieuwe filters zou de uitstoot van schadelijke stoffen nog verder beperkt worden. Uiteindelijk haakte Novio met dit project af. De bus, aangeduid als X97, werd nog wel gebouwd maar in samenwerking met RET en de gemeente Rotterdam. De bus doorstond een praktijktest niet en na het faillissement van Den Oudsten werd deze door Fokker verkocht.[1]
Deelname in SVN
Novio nam sinds eind 2004 voor 49 procent deel in de toen nieuwe vervoerder Stadsvervoer Nederland (SVN), die de concessie Oost-Utrecht uitvoerde. Naast Novio nam Volker Wessels deel in SVN. SVN deed, met weinig succes, mee aan de aanbesteding voor concessies in Noord-Brabant. Met de overname van Novio door Connexxion is het aandeel van Novio naar Connexxion gegaan.
Mislukte verkoop aan HTM
In september 2004 maakte de gemeente Nijmegen bekend Novio te willen verkopen, vanwege de toekomstige openbare aanbestedingen. Het was onzeker dat Novio na de aanbestedingen nog in Nijmegen zou rijden. Daarom was de huidige situatie, met de gemeente als enige aandeelhouder, ongewenst. Ook zou de gemeente Nijmegen een dubbele rol gaan spelen in de aanbestedingen.[2]
Eind 2005 zou het bedrijf verkocht worden aan HTM en werd een principe overeenkomst getekend.[3] Deze verkoop liep spaak na boekenonderzoek door de HTM.[4] Hierna liet de directeur van HTM zich 'onwelgevallig' uit in de pers over Novio. De gemeente Nijmegen zette -als enige aandeelhouder - korte tijd later (februari 2006) de zittende directeur van Lokven op non-actief.[5] Reden hiervoor zouden de verliezen bij de verworven concessie SVN zijn. Van Lokven startte een bodemprocedure met als doel zijn ontslag ongedaan te laten maken.
Verkoop aan Connexxion
Op 28 september 2006 kwam het persbericht naar buiten dat de gemeente Nijmegen een voorlopige overeenstemming had bereikt met Connexxion om Novio te verkopen. Connexxion kreeg 3 weken de tijd om de boekhouding van Novio door te nemen, en ook de NMA kreeg de kans de verkoop te onderzoeken. Novio zou een onafhankelijk bedrijf binnen Connexxion worden (vergelijkbaar met Connexxion dochter Hermes). Connexxion had plannen om delen van de concessies van Hermes (KAN-Zuid) en Connexxion (KAN-Noord) bij Novio onder te brengen.[6] Voor de 500 werknemers was er een baangarantie van 3 jaar.
Op 28 november 2006 maakte de gemeente Nijmegen bekend dat de gemeente en de Raad van Bestuur van Novio overeenstemming hadden bereikt over de verkoop van Novio. De kosten voor overname bedragen € 12,4 miljoen. De verkoop was nog niet definitief omdat de gemeenteraad nog inspraak had. De gemeente hoopte Novio voor 31 december 2006 definitief verkocht te hebben om de onderhandse gunning van de concessie aan Novio met 1 jaar te mogen verlengen.[7]
Op 21 december 2006 maakte de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) bekend dat Novio overgenomen mocht worden door Connexxion. [8] Op 29 december 2006 werd de verkoopovereenkomst getekend, waarmee de verkoop aan Connexxion definitief werd. De gemeente heeft alle aandelen in Novio overgedragen aan Connexxion.[9] Vanaf december 2007 is de website van Novio uit de lucht gehaald en geïntegreerd met de website van Connexxion. Novio-dochter SVN verdween per 1 januari 2007 en werd volledig geïntegreerd in Connexxion.
Nieuwe concessie Stadsregio Arnhem Nijmegen
Novio heeft zich als enige aanbieder ingeschreven op de concessie voor het busvervoer in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Deze concessie loopt van 13 december 2009 tot 2013. In 2013 wordt het openbaar vervoer, maar dan inclusief de regionale spoorlijnen, opnieuw aanbesteed. De stadsregio maakte op 3 april 2009 bekend dat het busvervoer tot die tijd aan Novio wordt gegund. Dit betekent dat Novio, onder het OV-concept Breng, het stadsvervoer in Nijmegen blijft verzorgen, alsmede de huidige Hermes-lijnen over gaat nemen en in Arnhem het stadsvervoer gaat verzorgen, inclusief de trolleybuslijnen en de streeklijnen die binnen de stadsregio vallen [10].
Op 14 juli 2011 werd door de Stadsregio Arnhem Nijmegen bekend gemaakt dat de nieuwe concessie gegund is aan Hermes. Op 9 december 2012 zal Hermes voor tien jaar het vervoer in de regio op zich nemen. Hermes zal de merknaam Breng blijven handhaven.[11] Novio zal na ruim 100 jaar dienstverlening (teruggaande tot de GTN) hiermee geheel verdwijnen terwijl Hermes terugkeert in Nijmegen na drie jaar afwezigheid.
Voormalige dienstregelingen
| Bronnen, noten en/of referenties: |
|
