VDL Berkhof Ambassador

Zijaanzicht van de Ambassador

De VDL Berkhof Ambassador is een type autobus, die van 2001 tot en met het najaar van 2011 werd geproduceerd door de Nederlandse fabrikant VDL Berkhof. De bus werd opgevolgd door de VDL Citea LLE. In 2012 werden er nog wel twee Ambassadors gebouwd voor Syntus Overijssel.

Algemeen

De Ambassador wordt veel ingezet door de Nederlandse vervoersmaatschappijen en wordt gekenmerkt door een lage instap (low entry) en het lage totaal gewicht van de bus (ca. 8.900 kilogram ). Er zijn twee varianten van dit type bus ontwikkeld; een 10,6 en een 12-meter dieselvariant. De 12-meter wordt door geheel Nederland ingezet op zowel stads- als streeklijnen. De vervoerders Arriva, Novio (Breng), Connexxion, Hermes, Syntus, TCR en Veolia Transport hebben deze bussen in bezit. De 10-meter variant komt veel minder voor; Connexxion, Syntus, Veolia Transport en TCR hebben slechts enkele van deze bussen in bezit.

De bus kenmerkt zich ook door de vele opties en mogelijkheden voor eigen invulling bij fabricage. Hierdoor wordt het voor de afnemer mogelijk een bus die volledig voldoet aan de concessie-eisen te bestellen. Alhoewel de bussen van buiten vrijwel identiek zijn, kan het interieur of de onderliggende techniek behoorlijk verschillen.

Van dit model zijn ruim 2500 bussen gebouwd. Connexxion is de grootste afnemer geweest. Zowel het duizendste (2005; concessie Twente) als het tweeduizendste (2008; concessie BRU regio) exemplaar is in dienst van Connexxion. Het is niet bekend welke bussen exact het duizendste en tweeduizendste exemplaar zijn. In de order voor de concessie BRU bevindt zich ook het duizendste exemplaar van Connexxion Holding.

De laatste 2 gebouwde bussen van dit model zijn in mei 2012 afgeleverd aan de Syntus concessie Midden Overijssel als 4155 en 4156, 2 streekwagens.

Handelsnamen

De handelsnamen van de varianten zijn afgeleid van de lengte. De 10-meter variant is eigenlijk een 10,6 meter lange low entry bus, waarmee de handelsbenaming ALE-106 is. De 12-meter variant wordt overeenkomstig als ALE-120 aangeduid.

Opvolger

In het najaar van 2011 is de VDL Berkhof Ambassador opgevolgd door de VDL Citea LLE(Light Low Entry).Met ingang van modeljaar 2011 komen de bedrijfsnamen binnen VDL, Berkhof/Bova/Jonckheer(m.u.v. de touringcar) te vervallen en zullen allen de naam VDL dragen in combinatie met type-aanduiding Futura voor touringcars en Citea voor bussen gevolgd door uitvoering en lengte. De nieuwe VDL Citea LLE zal er alleen blijven in de 12 meter uitvoering LLE 120. Deze typevoering geldt vanaf de gefacelifte versie in najaar 2011.

Inzetgebieden

Vervoerder	Serie	Type	Bouwjaar	Status	Concessie(s)	Opmerkingen	Afbeelding
Arriva	3154, 3158, 3159	ALE 120			DAV	ex-Connexxion, waarschijnlijk (deels) buiten dienst
	6100 - 6104, 6105- 6109	ALE 120			Schiermonnikoog	ex-NoordNed, 6102 geëxporteeerd, 6100, 6101, 6104 niet in dienst	100px
	6171 - 6189	ALE 120				geëxporteerd	100px
	8001 - 8069	ALE 120			DAV, Oost-Brabant, Achterhoek-Rivierenland	Deels buiten dienst / geëxporteerd
	8201 - 8244	ALE 120			Oost-Brabant
	8301 - 8382	ALE 120			Hoekse Waard/Goeree-Overflakkee
	8401 - 8451	ALE 120			Achterhoek-Rivierenland		100px
Breng	1733, 1748 - 1751, 1753 - 1755, 1772, 1788, 1789, 1792, 1793, 1801, 1808 - 1810, 1816 - 1818, 1824, 1831 - 1835, 1845 - 1849	ALE 120			Arnhem Nijmegen	ex-Hermes en ex-Connexxion	100px
Breng	8237 - 8239, 8249 - 8254, 8412, 8409 - 8422, 8424 - 8426, 8433 - 8456, 8614, 8619, 8637, 8638, 8640, 8642 - 8650, 8660, 8661, 8665, 8689 - 8713, 8715, 8809 - 8828	ALE 120			Arnhem Nijmegen	ex-Connexxion	100px
Connexxion	1734 - 1747, 1756 - 1771, 1773 - 1774, 1776, 1777, 1779 - 1787, 1789 - 1791	ALE 120			Opgelegd	ex-Hermes	100px
	1775, 1778, 1811, 1836 - 1840, 1843, 1844, 1850 - 1860	ALE 120			Noord-Holland Noord, Twente, Friesland, Salland, IJsselmond	ex-Hermes
	3154 - 3159	ALE 120			Onbekend, in ieder geval niet meer bij Connexxion	3154, 3158 en 3159 naar Arriva, rest buiten dienst	100px
	3159 - 3289	ALE 120			Bestuur Regiovervoer Utrecht (Regio)		100px
	3485 - 3489	ALE 106			Zaanstreek		100px
	3550 - 3563	ALE 120			Zaanstreek		100px
	3564 - 3596	ALE 120			Zaanstreek	Bedoeld voor het R-NET Amsterdam - Zaandam	100px
	4134 - 4277	ALE 120			Provincie Utrecht	4219, 4220, 4230 - 4253: Maxx Amersfoort, 4254 - 4277: tunnelbussen (bussen die in De Klomp door een lage tunnel rijden)
	5101 - 5131	ALE 120			Noord-Holland Noord	ex-SVN
	8100 - 8224, 8233 - 8254, 8278 - 8375, 8380 - 8428, 8429 - 8728, 8792 - 8808, 8883 - 8976	ALE 120			Noord-Holland Noord, Midden-Holland, Stads- en Streekvervoer Almere, Twente, Friesland, IJsselmond	Verschillen tussen de diverse deelseries. Niet allemaal in dienst bij Connexxion. 8800 en 8808 hebben bij Hermes gereden, maar rijden nu weer bij Connexxion
	8225 - 8232, 8376 - 8379	ALE 106			Zaanstreek, IJsselmond	Buiten dienst	100px
GVU	1819 - 1823, 1826, 1841, 1842	ALE 120			Bestuur Regio Utrecht (Stad)	ex-Hermes
Hermes	1734 - 1793, 1801 - 1860	ALE 120			SAN-gebied, Samenwerkingsverband Regio Eindhoven	Grotendeels naar Connexxion, GVU en Breng
	3330 - 3404, 3478 - 3483	ALE 120			Samenwerkingsverband Regio Eindhoven		100px
OAD	8428 - 8432	ALE 120			Arnhem Nijmegen	Ex-Connexxion, in Breng-kleuren
Syntus	2146-2148	ALE 120			Veluwe	ex-Veolia 5001 - 5003
	2149 - 2160 (ex 1449 - 1460)	ALE 120			Zutphen-Hengelo-Oldenzaal
	3161 - 3172 (ex 1461 - 1472)	ALE 120			Twente
	4001 - 4052	ALE 120			Midden-Overijssel	Bedoeld voor de stadsdiensten van Deventer en Zwolle.	100px
	4101 - 4154, 4155 - 4156	ALE 120			Midden-Overijssel	Bedoeld voor de streeklijnen. Deze bussen hebben o.a. stopcontacten en klaptafeltjes.
	5001 - 5024	ALE 120			Veluwe	Rijden op de stadsdienst van Apeldoorn	100px
	5101 - 5126 (ex 1501 - 1526)	ALE 120			Veluwe	1526 was tijdelijk beschilderd in de blauwe huisstijl van Midden Overijssel voor de aanbesteding. Eerder inzet in Achterhoek en ZHO
	5127 - 5152	ALE 120			Veluwe		100px
	5301 - 5305 (ex 1481 - 1488) Sommige bussen rijden nog niet omgenummerd in ZHO	ALE 106			Veluwe		100px
connexxion	3161 - 3172 (ex 1461 - 1472)	ALE 120			Twente	hier mee worden de stad en streek bussen in twente mee verzorgt	100px
Veolia	901, 902	ALE 120			onbekend	ex-BBA	100px
	5004 - 5050	ALE 120			Veluwe, Zuid-Limburg	Uit dienst na overname Veluwe door Syntus, enkelen rijden in Limburg	100px
	5051 - 5057	ALE 120			Noord-Brabant West
	5058 - 5242	ALE 120			Noord- en Midden-Limburg, Zuid-Limburg
	5243 - 5342	ALE 120			Noord-Brabant West
	5343 - 5366	ALE 120			Noord-Brabant West, Zuid-Limburg	Reden voorheen op de Brabantliners,nu in Brabant en Zuid-Limburg
	5367 - 5391	ALE 120			Zeeuws-Vlaanderen

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties:

Kritiek

Naast positieve geluiden was/is er ook negatieve kritiek op de bus. Dit meeste kritiek is overigens niet alleen van toepassing op de Ambassador, maar op alle lagevloerbussen. Minder zitplaatsen. De Ambassador heeft tussen de 38 en 41 zitplaatsen, terwijl hogevloersbussen ongeveer 45-47 zitplaatsen hebben. Dit komt in de eerste plaats doordat de voorste wielkasten niet weggewerkt kunnen worden als gevolg van de lagevloer, waardoor er minder ruimte is voor stoelen. Ook is er tegenover de uitstapdeur plaats gereserveerd voor kinderwagens of rolstoelen. Goedkope stoelen. Het interieur en inrichting kan aangepast worden naar wens van de busmaatschappij. Vaak wordt hierop beknibbeld met als gevolg dat de bussen worden uitgerust met goedkope stoelen die een stuk minder comfortabel zijn dan de stoelen in het oudere materieel. De stoelen zijn plastic kuipjes met een dun laagje schuimrubber en daaroverheen stoffen bekleding. De zittingen zijn een stuk smaller waardoor brede mensen amper naast elkaar kunnen zitten. Daarnaast hebben de stoelen meestal geen arm-, nek- en schouderleuning. Betere stoelen zijn wel leverbaar, maar daar hangt ook een ander prijskaartje aan. In de voormalige bussen van de Brabantliner en de huidige bussen van de productformule Volans zijn "luxere" zetels ingebouwd. In de concessies Midden-Overijssel en Veluwe rijden ook Ambassadors met iets betere stoelen. De Ambassadors in de concessie Achterhoek-Rivierenland van Arriva en de voormalige serie van Stadsvervoer Nederland (nu Connexxion) hebben standaard stoelen met beklede hoofdsteunen. Geluid. De bussen worden doorgaans afgeleverd met een automatische vierversnellingsbak van het merk Voith in combinatie met een Cummins motor. De Voith versnellingsbakken zijn herkenbaar aan een gierend geluid die meeloopt met het toerental van de motor. De Voith bakken tussen 2001 en 2005 schakelden pas laat over, dit zorgde voor meer lawaai. Vanaf 2005 werden de bussen afgeleverd met een automatische zesversnellingsbak van ZF (8700/8800-serie van Connexxion, eerder al beschikbaar in de Hermes 1800-serie), deze bussen hebben een rustiger loop. Datzelfde jaar werd de Ambassador met een nieuwe milieuvriendelijker motor geleverd, waarbij ook de Voith-bak werd vernieuwd. De nieuwe versnellingsbak schakelt eerder (met name handig voor het stadsverkeer), waardoor het gierende geluid minder werd. Toch blijft het nadeel dat de bus op topsnelheid veel toeren maakt doordat de bak maar vier versnellingen heeft. Bij latere generaties werd de geluidsproductie wel verder gereduceerd door vernieuwingen in zowel de Voith-versnellingsbak, de Cummins motor en het isolatiemateriaal. Matige tot slechte vering als gevolg van ruimtegebrek door de verlaagde vloer waardoor de kunststof en aluminium onderdelen vooral op klinkerwegen en/of bij oneffenheden in de weg gaan rammelen. Dit gaat ook weer ten koste van het comfort voor zowel de chauffeur als de passagier(s). De nieuwste generatie ligt overigens wel een stuk beter op de weg. Bij de oudere versies werd de ALE106 (10 meter bus) standaard met een lichtere motor geleverd dan zijn grotere broer. Deze motoren leverden nog wel eens ongemakken op. Zo klaagde streekvervoerder Hermes over de lichtere motor. In het Limburgse Heuvelland kwamen de Ambassadors regelmatig wat pk's tekort. Later werd voor beide types dezelfde motor gebruikt. Bij de eerste series (Connexxion/Hermes) werd de Ambassador afgeleverd met groene lcd-filmaanduiding (lijnnummer en bestemming)van het merk GORBA. Deze bleken gevoeliger voor defecten en moeilijk leesbaar. Latere series werden afgeleverd met oranje led-films. Dit probleem speelde overigens bij meer busmerken. De bus raakte in opspraak toen in december 2003 een chauffeur uit Almelo de dood vond toen hij met zijn hoofd klem kwam te zitten tussen de dubbele voordeur. Deze bussen waren voorzien van een anti-inbraaksysteem dat ervoor zorgde dat de deuren na 4 seconden automatisch afgesloten werden nadat deze beveiliging geactiveerd werd. Mogelijk stapte de chauffeur te laat uit. In april 2004 raakte een chauffeur uit Enschede gewond bij een vergelijkbaar incident. De software van de 219 bussen uit die serie werd aangepast. Nieuwere bussen kregen een enkelbladdeur. De dubbele deur van de betreffende bus van het eerste incident (8166) werd vervangen door een enkelbladdeur en ook de cabine werd vernieuwd.[8] Ook waaide door het lage gewicht zo nu en dan een Ambassador van de dijk, bijvoorbeeld bij Simonshaven tijdens de storm van 18 januari 2007. In 2010 riep VDL circa 350 Ambassador-bussen terug. Het gaat om de eerste generatie bussen, die tussen 2001 en 2004 zijn uitgeleverd. Van de circa zevenhonderd bussen uit die serie vertonen er zo’n 300 vervormingen aan de achterkant van het chassis als gevolg van het te snel nemen van de verkeersdrempels. Bij vijftig andere bussen zijn haarscheurtjes ontstaan in het onderstel. Dat deel van het chassis werd vervangen en verstevigd. Ook de vering werd aangepast. Die maatregelen moesten ertoe leiden dat de assen niet meer tegen het onderstel van de bus aan klappen als de bussen te snel over verkeersdrempels gaan. De reparaties werden uitgevoerd tijdens reguliere onderhoudsbeurten. De constructie van de bussen werd in 2005 aangepast omdat die met milieuvriendelijker motoren werden uitgerust. In die nieuwe versie komen de mankementen niet voor. In totaal rijden er meer dan 2200 Ambassadors in Nederland, op een totale vloot van 5000 bussen.[9]