VIRM

Een VIRM-VI nabij Dieren

VIRM staat voor Verlengd Interregiomaterieel. Deze naam onstond toen vanaf 2000 het oorspronkelijke DD-IRM met nieuw bestelde tussenrijtuigen verlengd werd. Het eerste DD-IRM treinstel (de 8201) werd op 21 april 1994 overgebracht naar de werkplaats in Leidschendam.

Historie

Het DD-IRM was oorspronkelijk bedoeld voor de InterRegio uit Rail 21 en kreeg de naam Regiorunner. De Interregio is echter als treinsoort nooit geïntroduceerd, en het VIRM wordt nu vooral ingezet in intercity's.

Tussen 1994 en 1996 werden 290 dubbeldeksbakken afgeleverd, waarmee 34 driedelige en 47 vierdelige treinstellen gevormd. De bakken werden gebouwd Waggonfabrik Talbot in Aachen en Deutsche Waggonbau AG in Görlitz, beide werden later onderdeel van Bombardier Transportation.

Verlenging

In 2000 werden nieuwe rijtuigen besteld om de bestaande treinstellen te verlengen: de driedelige treinen werden vierdelig, de vierdelige werden zesdelig. De nieuwe bakken hadden een afwijkend interieur met onder andere een ander type stoelen, die met stof bekleed waren. Op de benedenverdieping waren meer stoelen in coachopstelling geplaatst.

Na de verlenging van de bestaande stellen (VIRM-1) volgden nog twee series geheel nieuwe stellen (VIRM-2 en 3). Momenteel wordt nog een serie VIRM afgeleverd, de serie VIRM-4. Het eerste treinstel van deze serie, die onder andere de ICK-rijtuigen moet gaan vervangen, werd op 27 juni 2008 gepresenteerd. In totaal worden er 51 treinstellen en één reservekopbak ter vervanging van een beschadigde kopbak geleverd.

Techniek

IRM is uitgerust met energiezuinige draaistroomtractie: de gelijkstroom van de bovenleiding wordt middels choppers omgezet in een lagere gelijkspanning van vaste grootte die met inverters in draaistroom voor de tractiemotoren wordt omgezet.

Voor het remmen beschikt IRM over elektropneumatische schijfremmen op de loopdraaistellen en elektrodynamische remmen op de motordraaistellen. Dit laatste remsysteem is in staat de vrijkomende energie bij het remmen terug te voeren naar de bovenleiding. Voor noodgevallen beschikt het materieel over permanente magneetremmen die bij snelremmingen op de spoorstaven worden neergelaten. Deze magneetremmen dienen tevens als parkeerrem.

IRM is voor de klimaatbeheersing voorzien van airconditioning, de ramen kunnen daarom niet open. Daarnaast zijn liftjes aanwezig om te zorgen dat de cateringtrolley zowel de beneden- als bovenverdieping kon bereiken. Sinds het afschaffen van de treincatering in 2003 worden deze echter niet meer gebruikt. De laatste stellen uit de series VIRM-2 en 3 zijn daarom geheel niet meer voorzien van de liftmachine. Wel bleef de liftkoker nog aanwezig omdat deze een essentieel onderdeel van de bakconstructie vormde. Bij VIRM-4 werd de liftkoker verwijderd en werden de trappen verbreed.

Bij de verlenging van DD-IRM werd al het IRM voorzien van een diagnosesysteem voor beproeving, controle en storingsmeldingen. Ook zaken als het instellen van de bestemmingsdisplays vinden middels dit systeem plaats. Het VIRM is tot slot voorbereid op inbouw van een transformator voor een bovenleidingsspanning van 25 kV, die mogelijk in de toekomst in Nederland wordt ingevoerd.

In VIRM-4 is de airconditioning verbeterd en zijn de stellen uitgerust met een gesloten toiletsysteem. Net als in de vernieuwde Sprinters en Koplopers is de tweede klas voorzien van blauwe stoelen en de eerste klas van rode stoelen, zodat er een beter onderscheid is. In de eerste klas zijn daarnaast leeslampjes en contactdozen voor het gebruik van o.a. laptops aangebracht.

Samenstelling en nummering

Het IRM wordt vaak een treinstel genoemd, maar officieel is het een treinstam. IRM kan samengesteld worden uit verschillende losse rijtuigen.

DD-IRM

Bij de levering van de eerste IRM-bakken vanaf 1994 (het DD-IRM) waren de volgende rijtuigen beschikbaar:

• 162 mBvk1/2-bakken: aangedreven koprijtuigen met tweede klas
• 81 ABv3/4-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
• 47 ABv5-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas

mBvk1 en mBvk2 zijn identiek. Hetzelfde geldt voor ABv3 en ABv4

Daarmee konden treinstammen met drie of vier rijtuigen samengesteld worden:

• DD-IRM-III: mBvk1 + ABv3 + mBvk2 (serie 8200)
• DD-IRM-IV: mBvk1 + ABv4 + ABv5 + mBvk2 (serie 8400)

Hierbij waren de laatste twee cijfers (het volgnummer) van het stamnummer afhankelijk van de ABv3/4. Omdat er 81 ABv3/4-bakken beschikbaar waren, konden de nummers lopen van xx01 t/m xx81. De stam met bijvoorbeeld het nummer 8262 was niet meer mogelijk als de 8462 al bestond.

VIRM

Bij de verlenging van het IRM werden nieuwe bakken geleverd:

• 92 mBvk1/2-bakken: aangedreven koprijtuigen met tweede klas
• 46 ABv4-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
• 33 ABv5-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
• 127 ABv6-bakken: tussenrijtuigen met stroomafnemers en eerste/tweede klas
• 81 mBv7-bakken: aangedreven tussenrijtuigen met tweede klas

Met deze rijtuigen konden de bestaande driewagenstammen verlengd worden tot vier bakken. De reeds bestaande vierwagenstammen konden verlengd worden tot zes bakken. Het verlengde materieel kreeg de aanduiding VIRM-1. Tevens konden er nog meer compleet nieuwe vier- en zeswagenstammen gevormd worden. Deze kregen de aanduiding VIRM-2 en VIRM-3. De huidige samenstelling is:

• VIRM-IV: mBvk1 + ABv3/4 + ABv6 + mBvk2 (verlengd: serie 9400; nieuw: serie 9500)
• VIRM-VI: mBvk1 + ABv3/4 + ABv6 + mBv7 + ABv5 + mBvk2 (verlengd: serie 8600; nieuw: serie 8700)

Het nummersysteem bleef gehandhaafd. Bij de compleet nieuwe stammen is het volgnummer afhankelijk van de ABv4-bak, en kunnen dus lopen van xx01 t/m xx46. Ook hier kan de stam met bijvoorbeeld het nummer 8702 niet meer bestaan als 9502 al bestaat.

Inzet

Na afronding van de proefritten en een proefbedrijf in de stoptrein Dordrecht - Roosendaal in 1994 loste IRM het ICM af in de intercity Amsterdam Centraal - Vlissingen. Naarmate de aflevering vorderde werd het IRM ingezet in steeds meer sneltreinen en intercity's.

Inzet in de Dienstregeling 2009

Serie:	Treinsoort:	Bijzonderheden:
500	Intercity	Alleen de (spits)treinen 526 en 561
800	Intercity
1400	Nachtnet	Gemengd met ICM
1900	Intercity	Gemengd met ICK/ICRm
2000	Intercity	Gemengd met ICRm en ICL
2100	Intercity
2200	Sneltrein	Gemengd met DDM-1/DDAR.
2600	Sneltrein
2800	Intercity	Alleen in weekeinden, gemengd met ICM
3000	Intercity
3100	Intercity
3500	Intercity	Gemengd met ICRm
3600	Intercity	Alleen in het weekeinde, gemengd met ICRm
3700	Intercity
8800	Intercity	Behalve in weekeinden
12100	Stoptrein
14300	Intercity	Rijdt alleen in de spits
21400	Nachtnet

Bijzondere treinstellen

Treinstellen 9520 en 9525 zijn in het kader van de sponsoring van NOC-NSF door NS in het oranje gestickerd met afbeeldingen van olympische sporten. Deze bestickering is ook doorgevoerd op de vloer van de gangpaden en balkons. Daarnaast is treinstel 9514 voorzien van het opschrift Lekker lezen doe je in de trein.

In het verleden reed treinstel 9524 rond met stickers voor de musicals Mamma Mia en The Lion King en had treinstel 8733 een speciale bestickering aangezien dit treinstel de 300ste VIRM-bak bevat. Een bak van treinstel 8654 deed dienst als Railklipper tijdens Sail 2005.