Plaatsnaamverkortingen: verschil tussen versies
k |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet een eigen verkorting. Deze verkortingen zijn al heel lang in gebruik, en dienen vooral het gemak. Het scheelt veel werk als je een dienstregeling moet maken (met de hand), en je hoeft niet alle stations, haltes, overloopwissels, aansluitingen, onderstations | + | In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet een eigen verkorting (spoorjargon voor afkorting). Deze verkortingen zijn al heel lang in gebruik, en dienen vooral het gemak. Het scheelt veel werk als je een dienstregeling moet maken (met de hand), en je hoeft niet alle stations, haltes, overloopwissels, aansluitingen, onderstations etc. voluit te schrijven. |
=Algemene logica= | =Algemene logica= | ||
Er is een algemene logica de vinden achter de verkortingen, maar deze logica gaat zeker niet in alle gevallen op. Er zijn veel uitzonderingen die de regel bevestigen, al dan niet historisch gegroeid. | Er is een algemene logica de vinden achter de verkortingen, maar deze logica gaat zeker niet in alle gevallen op. Er zijn veel uitzonderingen die de regel bevestigen, al dan niet historisch gegroeid. | ||
| − | In principe bestaat een verkorting uit de eerste letters van de lettergrepen van de stationsnaam. Het station [[Ravenstein]] heeft bijvoorbeeld als verkorting Rvs. Meestal worden 3 letters gebruikt, maar als een stationsnaam minder lettergrepen heeft kunnen dat er minder worden. Het station [[Oss]] heeft bijvoorbeeld de verkorting O. En als het beter is om meer letters te gebruiken om dingen uit elkaar te houden worden zonder enig probleem meer letters gebruikt. De verkorting van [[Utrecht Zuilen]] is bijvoorbeeld Utzl, terwijl iets als Barendrecht Vork Aansluiting (tussen rangeerterrein [[Kijfhoek]] en de Rotterdamse havenspoorlijn) Brdva wordt. Hierbij geldt wel als stelregel dat stations voor de reizigersdienst nooit verkortingen hebben van meer dan 4 letters. | + | In principe bestaat een verkorting uit de eerste letters van de lettergrepen van de stationsnaam. Het station [[Ravenstein|'''R'''a'''v'''en'''s'''tein]] heeft bijvoorbeeld als verkorting '''Rvs'''. Meestal worden 3 letters gebruikt, maar als een stationsnaam minder lettergrepen heeft kunnen dat er minder worden. Het station [[Oss]] heeft bijvoorbeeld de verkorting '''O'''. En als het beter is om meer letters te gebruiken om dingen uit elkaar te houden worden zonder enig probleem meer letters gebruikt. De verkorting van [[Utrecht Zuilen]] is bijvoorbeeld '''Utzl''', terwijl iets als Barendrecht Vork Aansluiting (tussen rangeerterrein [[Kijfhoek]] en de Rotterdamse havenspoorlijn) '''Brdva''' wordt. Hierbij geldt wel als stelregel dat stations voor de reizigersdienst nooit verkortingen hebben van meer dan 4 letters. |
| − | Als een plaats meer dan een station heeft, wordt voor het 'hoofdstation' de normale verkorting gebruikt (waarbij Centraal, CS of Centrum niet meegenomen wordt in de verkorting). De andere stations in deze plaats krijgen de verkorting van het hoofdstation plus de eerste letter van het 'achtervoegsel' van het kleinere station. [[Utrecht Centraal]] heeft dus als verkorting Ut, [[Utrecht Overvecht]] Uto, [[Utrecht Lunetten]] Utl, en [[Utrecht Maliebaan]] Utm. Maar ook op deze regel gelden uitzonderingen. Zo wordt [[Amsterdam Muiderpoort]] wel Asdm, maar [[Amsterdam Amstel]] wordt Asa. | + | Als een plaats meer dan een station heeft, wordt voor het 'hoofdstation' de normale verkorting gebruikt (waarbij Centraal, CS of Centrum niet meegenomen wordt in de verkorting). De andere stations in deze plaats krijgen de verkorting van het hoofdstation plus de eerste letter van het 'achtervoegsel' van het kleinere station. [[Utrecht Centraal]] heeft dus als verkorting '''Ut''', [[Utrecht Overvecht]] '''Uto''', [[Utrecht Lunetten]] '''Utl''', en [[Utrecht Maliebaan]] '''Utm'''. Maar ook op deze regel gelden uitzonderingen. Zo wordt [[Amsterdam Muiderpoort]] wel '''Asdm''', maar [[Amsterdam Amstel]] wordt '''Asa'''. |
=Aansluitingen, overloopwissels en raccordementen= | =Aansluitingen, overloopwissels en raccordementen= | ||
| − | Voor aansluitingen en overloopwissels worden meestal de achtervoegsels a respectievelijk o gebruikt. Meppel Aansluiting (de splitsing van de lijnen naar [[Groningen]] en [[Leeuwarden]]) wordt dus Mpa, de overloopwissels bij Lelystad Zuid (een nooit geopend station tussen [[Lelystad Centrum]] en [[Almere Oostvaarders]] heten Llszo. | + | Voor aansluitingen en overloopwissels worden meestal de achtervoegsels '''a''' respectievelijk '''o''' gebruikt. Meppel Aansluiting (de splitsing van de lijnen naar [[Groningen]] en [[Leeuwarden]]) wordt dus '''Mpa''', de overloopwissels bij Lelystad Zuid (een nooit geopend station tussen [[Lelystad Centrum]] en [[Almere Oostvaarders]] heten '''Llszo'''. |
| − | In vroeger tijden had bijna iedere plaats verschillende aansluitingen naar bedrijven. Die zogenaamde raccordementen werden meestal genoemd naar de naam van het grote station in die plaats, aangevuld met de eerste letters of de gebruikelijke afkorting van het bedrijf waar de sporen naar toe lopen. Het raccordement van Philip Morris bij Roosendaal wordt dus Rsdphi, het raccordement van de KEMA bij Arnhem wordt Ahkema. Veel van deze raccordementen zijn ondertussen weer gesloten en al dan niet opgebroken. | + | In vroeger tijden had bijna iedere plaats verschillende aansluitingen naar bedrijven. Die zogenaamde raccordementen werden meestal genoemd naar de naam van het grote station in die plaats, aangevuld met de eerste letters of de gebruikelijke afkorting van het bedrijf waar de sporen naar toe lopen. Het raccordement van Philip Morris bij Roosendaal wordt dus '''Rsdphi''', het raccordement van de KEMA bij Arnhem wordt '''Ahkema'''. Veel van deze raccordementen zijn ondertussen weer gesloten en al dan niet opgebroken. |
=Uitzonderingen op de regel= | =Uitzonderingen op de regel= | ||
| − | In sommige gevallen kunnen verkortingen niet op de normale manier gebruikt worden. [[Alkmaar]] heeft bijvoorbeeld al heel lang de verkorting Amr (het | + | In sommige gevallen kunnen verkortingen niet op de normale manier gebruikt worden. [[Alkmaar]] heeft bijvoorbeeld al heel lang de verkorting '''Amr''' (het logischer '''Am''' was al in gebruik voor het raccordement America op de lijn Eindhoven - Venlo), toen Almere aan het spoorwegnet verbonden werd. Voor [[Almere Centrum]] moest wat anders verzonnen worden, wat '''Alm''' werd. |
| − | Ook bij het benoemen van de kleinere stations in een plaats werd niet altijd de gewone logica gevolgd. Genoemd was al het verschil in benoeming van stations in Amsterdam, waarbij station [[Amsterdam RAI]] zich tegen alle logica in beweegt: dat station heeft | + | Ook bij het benoemen van de kleinere stations in een plaats werd niet altijd de gewone logica gevolgd. Genoemd was al het verschil in benoeming van stations in Amsterdam, waarbij station [[Amsterdam RAI]] zich tegen alle logica in beweegt: dat station heeft '''Rai''' als verkorting gekregen. Ook als doublures dreigen te ontstaan worden creatieve oplossingen bedacht. Zo voldoet [[Den Haag Mariahoeve]] redelijk aan de regels (de verkorting is '''Gvm''', waarbij '''Gv''' nog uit de tijd komt dat de naam van Den Haag als 's-Gravenhage geschreven werd), maar voor [[Den Haag Moerwijk]] moest wat anders worden verzonnen: dat werd dus '''Gvmw'''. Merk op dat in Den Haag de toevoeging Centraal wel vertaald wordt: [[Den Haag Centraal]] heeft als verkorting '''Gvc'''. [[Den Haag HS]] heeft de verkorting van het hoofdstation, '''Gv''' dus. |
| − | Ook de aansluitingen en overloopwissels houden zich niet altijd aan de regels: de aansluiting aan de westzijde van opstelterrein [[Watergraafsmeer]] bij Amsterdam wordt Wgmw genoemd, zonder de a van aansluiting dus. | + | Ook de aansluitingen en overloopwissels houden zich niet altijd aan de regels: de aansluiting aan de westzijde van opstelterrein [[Watergraafsmeer]] bij Amsterdam wordt '''Wgmw''' genoemd, zonder de '''a''' van aansluiting dus. |
Versie van 31 aug 2008 om 17:08
In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet een eigen verkorting (spoorjargon voor afkorting). Deze verkortingen zijn al heel lang in gebruik, en dienen vooral het gemak. Het scheelt veel werk als je een dienstregeling moet maken (met de hand), en je hoeft niet alle stations, haltes, overloopwissels, aansluitingen, onderstations etc. voluit te schrijven.
Algemene logica
Er is een algemene logica de vinden achter de verkortingen, maar deze logica gaat zeker niet in alle gevallen op. Er zijn veel uitzonderingen die de regel bevestigen, al dan niet historisch gegroeid.
In principe bestaat een verkorting uit de eerste letters van de lettergrepen van de stationsnaam. Het station Ravenstein heeft bijvoorbeeld als verkorting Rvs. Meestal worden 3 letters gebruikt, maar als een stationsnaam minder lettergrepen heeft kunnen dat er minder worden. Het station Oss heeft bijvoorbeeld de verkorting O. En als het beter is om meer letters te gebruiken om dingen uit elkaar te houden worden zonder enig probleem meer letters gebruikt. De verkorting van Utrecht Zuilen is bijvoorbeeld Utzl, terwijl iets als Barendrecht Vork Aansluiting (tussen rangeerterrein Kijfhoek en de Rotterdamse havenspoorlijn) Brdva wordt. Hierbij geldt wel als stelregel dat stations voor de reizigersdienst nooit verkortingen hebben van meer dan 4 letters.
Als een plaats meer dan een station heeft, wordt voor het 'hoofdstation' de normale verkorting gebruikt (waarbij Centraal, CS of Centrum niet meegenomen wordt in de verkorting). De andere stations in deze plaats krijgen de verkorting van het hoofdstation plus de eerste letter van het 'achtervoegsel' van het kleinere station. Utrecht Centraal heeft dus als verkorting Ut, Utrecht Overvecht Uto, Utrecht Lunetten Utl, en Utrecht Maliebaan Utm. Maar ook op deze regel gelden uitzonderingen. Zo wordt Amsterdam Muiderpoort wel Asdm, maar Amsterdam Amstel wordt Asa.
Aansluitingen, overloopwissels en raccordementen
Voor aansluitingen en overloopwissels worden meestal de achtervoegsels a respectievelijk o gebruikt. Meppel Aansluiting (de splitsing van de lijnen naar Groningen en Leeuwarden) wordt dus Mpa, de overloopwissels bij Lelystad Zuid (een nooit geopend station tussen Lelystad Centrum en Almere Oostvaarders heten Llszo.
In vroeger tijden had bijna iedere plaats verschillende aansluitingen naar bedrijven. Die zogenaamde raccordementen werden meestal genoemd naar de naam van het grote station in die plaats, aangevuld met de eerste letters of de gebruikelijke afkorting van het bedrijf waar de sporen naar toe lopen. Het raccordement van Philip Morris bij Roosendaal wordt dus Rsdphi, het raccordement van de KEMA bij Arnhem wordt Ahkema. Veel van deze raccordementen zijn ondertussen weer gesloten en al dan niet opgebroken.
Uitzonderingen op de regel
In sommige gevallen kunnen verkortingen niet op de normale manier gebruikt worden. Alkmaar heeft bijvoorbeeld al heel lang de verkorting Amr (het logischer Am was al in gebruik voor het raccordement America op de lijn Eindhoven - Venlo), toen Almere aan het spoorwegnet verbonden werd. Voor Almere Centrum moest wat anders verzonnen worden, wat Alm werd.
Ook bij het benoemen van de kleinere stations in een plaats werd niet altijd de gewone logica gevolgd. Genoemd was al het verschil in benoeming van stations in Amsterdam, waarbij station Amsterdam RAI zich tegen alle logica in beweegt: dat station heeft Rai als verkorting gekregen. Ook als doublures dreigen te ontstaan worden creatieve oplossingen bedacht. Zo voldoet Den Haag Mariahoeve redelijk aan de regels (de verkorting is Gvm, waarbij Gv nog uit de tijd komt dat de naam van Den Haag als 's-Gravenhage geschreven werd), maar voor Den Haag Moerwijk moest wat anders worden verzonnen: dat werd dus Gvmw. Merk op dat in Den Haag de toevoeging Centraal wel vertaald wordt: Den Haag Centraal heeft als verkorting Gvc. Den Haag HS heeft de verkorting van het hoofdstation, Gv dus.
Ook de aansluitingen en overloopwissels houden zich niet altijd aan de regels: de aansluiting aan de westzijde van opstelterrein Watergraafsmeer bij Amsterdam wordt Wgmw genoemd, zonder de a van aansluiting dus.
