Trams in Frankrijk
Lange tijd werd gedacht dat Frankrijk afgeschreven kon worden als tramland. Op het dieptepunt waren er slechts drie trambedrijven over van het grote aantal trambedrijven dat Frankrijk rijk was, waarvan twee bedrijven nog in hun bestaan bedreigd waren door de opening van een metro in deze steden. In de jaren 80 kwam de omslag toen de regering aangaf geld beschikbaar te stellen voor nieuwe OV-plannen. Nantes was in 1985 de eerste die een nieuw trambedrijf opende, maar pas in 1988 kwam een heropleving op gang door de introductie van de lagevloerstram op het nieuwe netwerk van Grenoble. Deze tramlijn vormde de aanzet voor het sterk uitbreiden van het aantal Franse tramnetwerken. Ruim 20 Franse steden bezitten omstreeks 2016 een tramnetwerk.
Inhoud
Overzicht huidige netwerken
| Stad | Spoor (mm) | Geopend | Opmerkingen |
|---|---|---|---|
| Angers | 1435 | 25 juni 2011 | Een lijn, gedeeltelijk voorzien van APS. Een tweede en derde lijn openen in 2022. |
| Aubagne | 1435 | 1 september 2014 | Eén (korte) lijn. De geplande tweede lijn wordt voorlopig niet aangelegd, wel wordt een oude spoorlijn geschikt gemaakt voor trams. |
| Besançon | 1435 | 30 augustus 2014 | Twee lijnen |
| Bordeaux | 1435 | 21 december 2003 | Deels gebruik van APS, de eerste stad waar dit het geval is. Tot 2018 zijn diverse uitbreidingen aan alle lijnen gepland, daarnaast zijn er plannen voor een vierde lijn en een tram-train. Vanaf 2018 het grootste aaneengesloten tramnet van Frankrijk en bezitter van de grootste vloot Citadis-trams ter wereld. |
| Brest | 1435 | 23 juni 2012 | Een tweede lijn is in de ontwerpfase. |
| Caen | 1435 mm | 27 juli 2019 | Drie lijnen. Van 18 november 2002 t/m 31 december 2017 had Caen een bandentram, bestaande uit twee tramlijnen. |
| Clermont-Ferrand | Translohr | 16 december 2006 | Translohr-bandentram. |
| Dijon | 1435 | 1 september 2012 | Twee tramlijnen. |
| Grenoble | 1435 | 5 september 1987 | Eerste trambedrijf ter wereld met trams met (gedeeltelijke) lage vloer. Vijf lijnen. |
| Le Havre | 1435 | 12 december 2012 | Twee lijnen die samen een netwerk in de vorm van een Y vormen. Het tramnet bevat een tunnel. |
| Lille | 1000 | 4 december 1909 | Twee tramlijnen die Lille verbinden met Roubaix en Tourcoing. Een nieuwe tram-trainlijn is gepland. |
| Lyon | 1435 | 2 januari 2001 | Bestaat uit stadslijnen en een sneltramlijn naar het vliegveld. Ook zijn er een aantal tram-trains. |
| Le Mans | 1435 | 17 november 2007 | In 2014 wordt een tweede lijn geopend. |
| Marseille | 1435 | december 1893 | Er was slechts één lijn overgebleven (68), die gebruik maakte van een tunnel. In 2004 is deze lijn gesloten. Daarna is de lijn verbouwd en opgenomen in een nieuw tramnet, dat sinds 2015 uit drie lijnen bestaat. |
| Montpellier | 1435 | 1 juli 2000 | Vier lijnen. De tram van Montpellier hoort tot de succesvolste van Frankrijk en vooral lijn 1 vervoert grote aantallen reizigers per dag. Er wordt aan twee nieuwe lijnen gewerkt[1]. |
| Mulhouse | 1435 | 20 mei 2005 | Het eerste tramnet in Frankrijk dat aan een Tram-Train is verbonden, heeft verder nog drie stadslijnen. |
| Nantes | 1435 | 7 januari 1985 | Het eerste nieuwe tramnet en het enige dat geen lagevloerstram had bij de opening. Heeft drie lijnen, een vierde is gepland. |
| Nice | 1435 | 24 november 2007 | Maakt deels gebruik van accuaandrijving, zodat een bovenleiding niet over de hele route benodigd is. Uitbreidingen in aanleg, waaronder een tramtunnel. Drie nieuwe tramlijnen zijn gepland. |
| Orléans | 1435 | 24 november 2000 | Er zijn twee lijnen, de tweede lijn maakt gebruik van APS. |
| Parijs en omgeving | 1435 | 6 juli 1992 | Diverse losse tramlijnen verspreid over de agglomeratie, waarvan twee als bandentram. |
| Reims | 1435 | 18 april 2011 | Bestaat uit twee lijnen, verbindt het TGV-station met de stad en het station voor "normale" treinen. APS in het centrum. |
| Rouen | 1435 | 17 december 1994 | Een deel van het tramnet ligt in een tunnel, het wordt daarom ook wel metro genoemd. |
| Saint-Étienne | 1000 | 4 december 1881 | Tramlijn 1 (was lijn 4) is de oudste tramlijn die nog steeds in dienst is in Frankrijk. |
| Straatsburg | 1435 | 25 november 1994 | Zes lijnen, met constant diverse verlengingen in aanbouw. |
| Toulouse | 1435 | 11 december 2010 | Ook deze stad heeft trams ter aanvulling van het metronetwerk. Heeft één lijn, een tweede lijn opende in april 2015.[2] |
| Tours | 1435 | 31 augustus 2013 | Eén tramlijn met in het centrum een gedeelte voorzien van APS. |
| Valenciennes | 1435 | 3 juli 2006 | Een tweede lijn is in 2014 geopend. |
Trambedrijven in aanleg
Er zijn nu 2 trambedrijven in aanleg: Besançon en Aubagne openen beide in het derde kwartaal van 2014 een tramnet.
Trambedrijven in ontwerpfase
Er zijn nu 4 trambedrijven in ontwerpfase: Avignon, Dunkerque, Nîmes en Pointe-à-Pitre.
Er zijn twee projecten stopgezet:
- Amiens. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 heeft de nieuwe burgemeester het bestuursakkoord opengebroken en de samenwerking met Caen voor nieuw trammaterieel opgezegd.
- Lens. In 2013 is het tramproject omgezet naar een busbaan.
In Caen zal de geleide busbaan tussen 2016 en 2018 omgebouwd worden tot een conventionele tram.
Buitenlandse trambedrijven in Frankrijk
Twee trambedrijven die in de buurlanden operationeel zijn komen op Frans grondgebied. Het betreft de tram van Basel en de tram van Saarbrücken. Voor het tramnet van Straatsburg[3] zijn ook enkele internationale verlengingen voorzien.
Gesloten trambedrijven
Slechts één echt trambedrijf na 1970: Laon in 1971, de tandradtram werd vervangen door een funiculaire.
Daarnaast kende Nancy tussen 8 december 2000 en 12 maart 2023 een bandentram. Deze werd in 2023 vervangen door een trolleybus.
