Wijzigingen

{{SpoorlijnInfo|naam=Staatslijn A|lengte=166|jaar_geopend=1865 - 1868|huidige_status=In gebruik|jaar_elektrificatie=1952 - 1953|aantal_sporen=2, [[Deventer|Dv]] - [[Olst|Ost]]: 1|vervoerders=[[NS]]}}'''Staatslijn A''' is de door de [[Staatsaanleg van spoorwegen|staat aangelegde]] spoorlijn tussen [[ArnhemCentraal|Arnhem]], [[Zutphen] - ], [[Deventer]], [[Zwolle]] en [[Leeuwarden]]. Het traject tussen Arnhem en Zwolle staat ook bekend als de ''IJssellijn''.

== Traject =={| cellspacing="0" cellpadding="3"|- style="border:none;"| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_0sICr.svg|35px]] || [[Arnhem]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Arnhem Velperpoort]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Arnhem Presikhaaf]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Velp]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Rheden]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsICr.svg|35px]] || [[Dieren]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Brummen]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsICr.svg|35px]] || Tussen [[Zutphen]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsICr.svg|35px]] || en [[Deventer]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrvolgt het spoor geen logische route maar volgt het een omweg.svg|35px]] || [[Olst]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Wijhe]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsICr.svg|35px]] || [[Zwolle]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Meppel]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsICr.svg|35px]] || [[Steenwijk]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Wolvega]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Heerenveen IJsstadion]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsICr.svg|35px]] || [[Heerenveen]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrHet meest logische tracé liep via Gorssel, echter, het grondgebied aldaar was in eigendom van kasteel Het Joppe.svg|35px]] || [[Akkrum]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrapEr werd alleen toestemming tot aanleg gegeven als het spoor zo dicht mogelijk langs het kasteel zou lopen;" | [[Afbeelding:Route_rsrvandaar dat het spoor tot de dag van vandaag met een grote boog om Gorssel heen gaat.svg|35px]] || [[Grou-Jirnsum]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsIC0.svg|35px]] || [[Leeuwarden]]|}

==Lijnvoering Arnhem – Zwolle==De frequenties van In Deventer maakt het spoor een omweg om industrieterrein Bergweide, aangezien de lijn tussen Arnhem en Zwolle is sinds Bergweide toentertijd nog een nat gebied was, ongeschikt voor een spoorlijn. Ook in [[spoorslag '70Zwolle]] amper veranderd, maar wordt een opvallende knik gemaakt in de eindpunten wijk Ittersum. Die situatie is ontstaan in 1888 om ruimte vrij te maken voor het aanleggen van lijnen en de halteringen weleen goederenemplacement.

==Opening en elektrificatie =Dienstregeling 1971=Opening van de spoorlijn:* Arnhem - Zutphen: 2 februari 1865* Zutphen -1972, 1974Deventer: 5 augustus 1865* Deventer -1975===Zwolle: 1 oktober 1866* Zwolle - Meppel: 1 oktober 1867* Meppel - Heerenveen: 15 januari 1868In deze dienstregelingen had de lijn de volgende stations onderweg* Heerenveen - Leeuwarden:1 september 1868

{| cellspacing="0" cellpadding="3"|- style="border:none;"| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_0sICr.svg|35pxElektrificatie]] || [[Arnhem]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeeldingvan de spoorlijn:Route_rsr.svg|35px]] || [[Arnhem Velperpoort]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[* Arnhem Presikhaaf]]|-| style="borderZwolle:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Velp]]1953|-| style="border:none; text* Zwolle -alignLeeuwarden:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Rheden]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsICr.svg|35px]] || [[Dieren|Dieren-Doesburg]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Brummen]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsICr.svg|35px]] || [[Zutphen]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsICr.svg|35px]] || [[Deventer]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Olst]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Wijhe]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsIC0.svg|35px]] || [[Zwolle]]|}1952

== Traject =={{ TreinRouteTop |{{ TreinRouteRij | {{Rimg|0sr}} | Arnhem Centraal }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Arnhem Velperpoort }}{{ RouteRij | {{Rimg|AtnL|png}} | ''[[Rhijnspoorweg|lijn]] naar [[Emmerich-Elten]]'' }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Arnhem Presikhaaf }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Plattenburg]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|ViWb|png}} | ''snelweg A12'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Café Unie]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Hotel Naeff]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Velp }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Wordt-Rheden]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Rheden }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[De dienst van/naar Zwolle werd uitgevoerd door treinseries 4300 Zwolle – Roosendaal (spits: Steeg]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Hotel Den Engel]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Diepesteeg]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Holleweg]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Klein Avegoor]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Bergen op ZoomEllecom]]) die buiten de spits niet stopte te Olst en Wijhe en 4600 Zwolle – }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[VlissingenVilla Hofstetten] die niet stopte tussen Arnhem en Zutphen. Verder waren er nog stoptreinseries 1300 (] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Dieren }}{{ RouteRij | {{Rimg|AtnR|png}} | ''[[Spoorlijn Dieren-Doesburg – Apeldoorn|lijn]] naar [[Apeldoorn]]'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Spankeren]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Leuvenheim]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Brummen }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Weg naar Voorst]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Het Vosje]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Voorstonden]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|AtvR|png}} | ''[[Oosterspoorweg]] van [[Amsterdam Centraal]]) en 9000 (Arnhem – '' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Hoven]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|brug|png}} | ''[[IJsselbrug Zutphen). Alle treinen reden eens per uur. Serie 1300 heette in dienstregeling 1974-1975 serie 7300 en |brug over de 9000 werd vernummerd tot 7500.IJssel]]'' }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Zutphen }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Nieuwstad]] }}===Dienstregeling 1975{{ RouteRij | {{Rimg|AtnL|png}} | ''[[Spoorlijn Zutphen -1978, 1982Gelsenkirchen|lijn]] naar [[Winterswijk]]'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|brug|png}} | ''brug over het Twentekanaal'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|AtnL|png}} | ''[[Staatslijn D]] naar [[Glanerbeek]]'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Hungerink-1983===Mettray]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Eefde]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Gorssel]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Epse]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|ViWb|png}} | ''snelweg A1'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Colmschate Stopplaats]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Snippeling]] }}Zowel de 4300 als de 4600 zouden tussen Arnhem en Zutphen niet meer stoppen. In plaats {{ RouteRij | {{Rimg|AtvL|png}} | ''[[Spoorlijn Deventer - Almelo|lijn]] van de 4300 zou voortaan de 4600 buiten de spitsen niet meer stoppen te [[Almelo]]'' }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Deventer }}{{ RouteRij | {{Rimg|AtnR|png}} | ''[[Spoorlijn Apeldoorn - Deventer|lijn]] naar [[Apeldoorn]]'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Boksbergerweg]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rnr}} | Deventer Noord }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[De Platvoet]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|vAtnL|png}} | ''[[Spoorlijn Deventer - Ommen|lijn]] naar [[Ommen]]'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Rande]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Diepenveen West]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Puinweg]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Hoenlo]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Olst en }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Beltenweg]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Duurschestraat]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[De Boerhaar]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Bovendorp]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Wijhe. In dienstregeling 1982}}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Wijnvoorden]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Herxen]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Windesheim]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Herculo]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Ittersum]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rs0}}{{Rimg|0sr}} | Zwolle }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|AtnL|png}} | ''[[Spoorlijn Zwolle - Almelo|lijn]] naar [[Almelo]]'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|AtnL|png}} | ''[[Spoorlijn Zwolle -1983 was Dieren opgenomen als halteplaats voor zowel de 4300 als de 4600. Treinserie 4300 had voortaan de gehele dag Roosendaal als eindpunt. Verder reden er nog treinseries 9700 en 9800 tussen Zutphen en Stadskanaal|lijn]] naar [[Stadskanaal]]'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Berkum]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Dedemsvaart]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Rotterdam CentraalStaphorst]]/}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Meppel }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|AtnL|png}} | ''[[Den Haag CentraalStaatslijn C]]; beide eens per uur. Komende uit het westen bleven soms treinstellen achter in Arnhem; van de 9800 gingen een aantal door naar [[NijmegenGroningen]]'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Nijeveen]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Steenwijk }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Willemsoord]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Peperga]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Wolvega }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Heerenveen IJsstadion }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Heerenveen }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Stobbegat]]. In dienstregeling 1976}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Akkrum }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Grou-1977 werd DierenJirnsum }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Idaard-Doesburg vernoemd tot Dieren.Roordahuizum]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Wirdum]] }}===Dienstregeling 1989-1990==={{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rnr}} | Leeuwarden Werpsterhoeke }}Zowel treinserie 4300 als treinserie 4600 had voortaan Roosendaal als eindpunt. Verder reed voortaan treinserie 9800 tweemaal per uur {{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|AtvR|png}} | ''[[Staatslijn B]] van Zutphen naar Rotterdam Centraal [[Harlingen Haven]] en Den Haag Centraal als stoptrein. ===Dienstregeling 1996[[Spoorlijn Leeuwarden -1997===Stavoren|lijn]] van [[Stavoren]]'' }}Treinserie 4300 en 4600 waren vervangen door sneltreinserie {{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|vAtvR|png}} | ''[[serie 3600Spoorlijn Leeuwarden - Anjum|3600lijn]] tussen Zwolle en Roosendaal. Tussen Arnhem en Zwolle werd nog gestopt te Dieren, Zutphen, Deventer en eens per uur in Olst en Wijhe (spits: tweemaal per uur). Tussen Zutphen en Arnhem reed nog stoptreinserie 19800 naar van [[Utrecht CentraalAnjum]].'' }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rs0}} | Leeuwarden }}}}

===Dienstregeling 2000-2006=={{HuidigeSpoorlijnBediening|spoorlijn=Staatslijn A}}In plaats van stoptreinserie 19800 reed voortaan de [[serie 7600|7600]] tussen Zutphen en Nijmegen tweemaal per uur.{{HistBedienLink}}

===Dienstregeling 2007Verdubbeling Zwolle -2008=Herfte==In plaats Eind 2013 is besloten om het deel van de 3600 zou voortaan de 3700 rijden Staatslijn A tussen Zwolle en NijmegenHerfte verdubbelen<ref name="Uitkomst besluitvorming spoorknooppunt Zwolle – Herfte"> [http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2013/12/17/uitkomst-besluitvorming-spoorknooppunt-zwolle-herfte.html Uitkomst besluitvorming spoorknooppunt Zwolle – Herfte]</ref>. Nieuw hierbij was dat tweemaal per uur gestopt werd Dit is nodig om de betrouwbaarheid van de dienstregeling te Olst vergroten en Wijhemeer treinen mogelijk te maken. De 7600 werd vervangen door Voorheen moesten de 7500 die voortaan [[Edetreinen van en naar Emmen gelijkvloers uit-Wageningen]] als eindpunt had (buiten en invoegen te Herfte aansluiting. Tot eind 2021 is het spoor verdubbeld waardoor de treinen van en naar Emmen vrij komen te liggen van de spits eenmaal per uur Arnhem)treinen van en naar Groningen/Leeuwarden.De voordelen op een rijtje:* De wachttijd van IC van en naar Leeuwarden kan met 3 minuten worden verminderd* Door reistijdverkorting van en naar Leeuwarden/Groningen ontstaat een betere aansluiting op de regionale treinen aldaar* Een derde en vierde trein tussen Zwolle en Leeuwarden wordt mogelijk gemaakt* Overstaptijden en snelheden worden verbeterd* Robuustheid en betrouwbaarheid worden verbeterd

Ter hoogte van Herfte aansluiting is een dubbelsporige dive-under gerealiseerd waardoor de treinen elkaar ongelijkvloers kunnen kruisen. Het project is in het najaar van 2021 volledig opgeleverd <ref name===Dienstregeling 2009===De wijzigingen "Alternatievenstudie ZwolleSpoort - scenario's voor het vervolg"> [http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/12/17/alternatievenstudie-zwollespoort-scenario-s-voor-het-vervolg.html Alternatievenstudie ZwolleSpoort - scenario's voor het vervolg]</ref>. Eind 2017 is een tussenfase gerealiseerd waarmee de gelijktijdigheid van twee jaar eerder werden grotendeels weer ongedaan gemaakt: de 3600 reed weer door lijnen naar Roosendaal (met nog wel twee stops per uur te Olst Meppel, Deventer en Wijhe) Enschede en gelijktijdigheid voor de 7600 zou wederom tussen Nijmegen aankomst en Zutphen gaan rijdenvertrek van de tak naar Meppel mogelijk werd gemaakt.