Rhijnspoorweg
De Rhijnspoorweg is de spoorlijn tussen Amsterdam Centraal, Utrecht Centraal, Arnhem, Zevenaar en de Duitse grens. Het is de eerste lijn die werd aangelegd door de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij (NRS) en is een van de oudste spoorlijnen in Nederland: Amsterdam Weesperpoort–Utrecht NRS werd geopend in 1843, in 1844 werd de lijn doorgetrokken tot Driebergen-Zeist en in 1845 werd Arnhem bereikt. De verbinding met Emmerich, waar de lijn aansluit op het Duitse spoorwegnet, kwam in 1856 tot stand. In 1889 werd de lijn verbonden met het nieuwe Amsterdamse Centraal station, in 1939 werd het kopstation Weesperpoort gesloten en vervangen door het Amstelstation.
Tussen Amsterdam Amstel en Amsterdam Holendrecht ligt sinds de jaren '70 het spoor van de metro van Amsterdam tussen de sporen van de Rhijnspoorweg. Sinds 2007 is het traject tussen Amsterdam Bijlmer ArenA en Utrecht Centraal viersporig: hier rijden de sprinters op de middelste sporen, en de Intercity's en de ICE's op de buitenste sporen. Voor de rest is de lijn dubbelsporig.
Inhoud
Traject
Reizigersaantallen
De lijn had de volgende reizigersaantallen in 2006 [1]:
| Station | In- en uitstappers |
|---|---|
| Amsterdam Centraal | 156.452 |
| Amsterdam Muiderpoort | 7.378 |
| Amsterdam Amstel | 19.350 |
| Duivendrecht | 21.153 |
| Amsterdam Bijlmer ArenA | 10.827 |
| Abcoude | 1.412 |
| Breukelen | 2.225 |
| Maarssen | 4.686 |
| Utrecht Centraal | 151.228 |
| Bunnik | 2.538 |
| Driebergen-Zeist | 8.705 |
| Maarn | 1.317 |
| Veenendaal-de Klomp | 1.701 |
| Ede-Wageningen | 15.648 |
| Wolfheze | 719 |
| Oosterbeek | 370 |
| Arnhem | 40.110 |
| Arnhem Velperpoort | 3.570 |
| Duiven | 3.522 |
| Zevenaar | 3.883 |
| Totaal | 456.794 |
Lijnvoering Utrecht - Arnhem
In deze tekst zijn alleen de internationale verbindingen opgenomen die samen met de binnenlandse treinen in patroon rijden.
Dienstregeling 1971-1972
In deze dienstregeling bestond de lijn uit de volgende stations:
 |
Utrecht Centraal |
 |
Driebergen-Zeist |
|
Maarn |
 |
Maarsbergen |
|
Veenendaal-De Klomp |
 |
Ede-Wageningen |
|
Wolfheze |
|
Oosterbeek |
 |
Arnhem |
In dienstregeling 1971/1972 reden tussen Arnhem en Utrecht serie 500 en 1700 die onderweg alleen te Ede-Wageningen stopten. Serie 500 ging eens per uur vanuit Nijmegen naar Amsterdam; serie 1700 ging vanuit Duitsland naar Amsterdam. In de uren dat de 1700 niet reed werd deze vervangen door de 700 die slechts vanuit Arnhem reed.
Een andere snelle uurdienst werd gevormd door treinserie 9500 die vanuit Nijmegen kwam, stopte te Ede-Wageningen, Veenendaal-de Klomp en Driebergen-Zeist en vanaf Utrecht door ging naar Rotterdam Centraal / Den Haag SS.
De enige trein die de gehele dag alle stations aandeed was de 1300 die vanaf station Dieren-Doesburg als stoptrein via Arnhem en Utrecht naar Amsterdam Centraal reed. In de spits reed ook nog één tot tweemaal per uur serie 1400 tussen Arnhem, Ede-Wageningen en Amersfoort. Deze stopte zonder duidelijke regelmaat wel of niet te Oosterbeek en Wolfheze.
Dienstregeling 1974-1975
In dienstregeling 1974/1975 waren daadwerkelijk alle treinseries op Arnhem – Utrecht omgegooid. Serie 500 was vernummerd tot de 1800 en stopte extra te Driebergen-Zeist. Voortaan kwam serie 2300 uit Duitsland; op momenten dat deze niet reed, zou deze vervangen worden door een vanuit Arnhem rijdende 1800 (dan zonder stop te Driebergen-Zeist).
Er reden voortaan de gehele dag door twee stoptreinen per uur tussen Arnhem en Utrecht: serie 7300 vanuit Dieren-Doesburg naar Amsterdam Centraal en serie 9800 naar Rotterdam Centraal / Den Haag Centraal.
De spitstreinen van serie 1400 waren vervangen door spitstreinen van de serie 7400 tussen Arnhem en Amersfoort. Deze reden tweemaal per uur en stopten nog steeds zonder vast patroon te Oosterbeek en Wolfheze.
In deze dienstregeling was station Maarsbergen inmiddels gesloten; tussen Driebergen-Zeist en Utrecht lag het nieuwe station van Bunnik.
Dienstregeling 1975-1978
In dienstregeling 1975/1976 werd het patroon van de snelle treinen niet veranderd. De twee stoptreinen per uur werden gevormd door de series 9700 (Zutphen – Rotterdam Centraal / Den Haag Centraal) en 9800 (Zutphen / Nijmegen – Rotterdam Centraal / Den Haag Centraal). Serie 7400 was onveranderd.
Dienstregeling 1982-1983
In deze dienstregeling was de spoorlijn naar Rhenen inmiddels heropend en zou tweemaal per uur serie 5900 rijden tussen Rhenen en Utrecht Centraal. Deze trein zou stoppen te Driebergen-Zeist, maar niet te Bunnik.
Dienstregeling 1989-1990
In deze dienstregeling reden de snelle treinen tussen Utrecht en Arnhem nog in hetzelfde patroon. Serie 9700 en 9800 waren samengevoegd tot de 9800 tussen Zutphen en Rotterdam Centraal / Den Haag Centraal, die tweemaal per uur reed. Series 5900 en 7400 waren nog steeds onveranderd.
Dienstregeling 1996-1997
Inmiddels reden er in de spits vier snelle treinen per uur tussen Arnhem en Utrecht: serie 3000 eenmaal per uur als Nijmegen – Den Helder en eenmaal per uur als Arnhem – Den Helder met alleen een stop te Ede-Wageningen. Verder reden in de brede spits treinseries 2800 Arnhem – Den Haag Centraal en 2000 Arnhem – Rotterdam Centraal samen in een halfuurdienst, waarbij serie 2000 een stop maakte te Driebergen-Zeist. Beide series reden zeer onregelmatig door naar Nijmegen.
Stoptreinserie 9800 was vernummerd tot de 19800 en reed alleen nog tussen Zutphen en Utrecht Centraal. Serie 5900 reed nog steeds tweemaal per uur tussen Rhenen en Utrecht, maar nu wel met stop te Bunnik.
Dienstregeling 2001-2002
Treinserie 3000 zou voortaan tweemaal per uur tussen Nijmegen en Den Helder rijden en series 2000 en 2800 zouden voortaan de gehele dag tweemaal per uur Arnhem – Rotterdam Centraal / Den Haag Centraal rijden onder nummer 2000. Hierbij zou de gehele dag worden gestopt te Driebergen-Zeist en buiten de spits eenmaal per uur te Veenendaal-de Klomp. In de spits kwam de trein vanuit Nijmegen.
Treinserie 19800 werd vernummerd tot de 7500 en reed eenmaal per uur als stoptrein Arnhem - Ede-Wageningen. In de spits werd de frequentie verdubbeld en tevens naar Utrecht Centraal doorgereden. Treinserie 5900 was onveranderd.
Dienstregeling 2006
Het patroon van de series 2000 en 3000 en 7500 was onveranderd. De 5900 zou na aankomst te Utrecht Centraal voortaan door gaan rijden naar Almere Oostvaarders.
Dienstregeling 2007-2008
Treinserie 3000 ging tweemaal per uur stoppen te Veenendaal-de Klomp; de 2000 zou z’n stop daar kwijtraken. Laatstgenoemde serie reed ook alleen nog maar naar Den Haag Centraal. Serie 7500 kwam voortaan uit Zutphen (en reed naar Ede) en serie 5900 ging doorrijden naar Amsterdam Zuid. Vanaf dienstregeling 2008 gebeurde dit onder serienummer 7400. In de spits reed tweemaal per uur een stoptrein Veenendaal Centrum – Utrecht Centraal onder serienummer 15900 en vanaf 2008 als 17400.
Dienstregeling 2009
Serie 2000 werd opgeheven tussen Nijmegen en Utrecht en vervangen worden door serie 3100 tussen Nijmegen en Schiphol. Nieuw was dat deze trein de gehele dag uit Nijmegen kwam. Serie 3100 zou onderweg altijd stoppen te Ede-Wageningen en Driebergen-Zeist.
Treinserie 7500 werd ingekort tot Arnhem - Ede-Wageningen en serie 7400 tot Rhenen – Breukelen. In de spits reed serie 17400 voortaan door naar Amsterdam Centraal.
Lijnvoering Arnhem - Zevenaar
In deze tekst zijn alleen de internationale verbindingen opgenomen die samen met de binnenlandse treinen in patroon rijden. Meer treinen tussen Arnhem en Arnhem Velperpoort staan weergegeven in het artikel over Staatslijn A. In de loop der jaren is het traject Arnhem – Zevenaar vrijwel altijd exploitatief gekoppeld geweest aan het traject naar Doetinchem en Winterswijk.
Dienstregeling 1971-1972
In deze dienstregeling bestond de lijn uit de volgende stations:
|
Arnhem |
|
Arnhem Velperpoort |
 |
Zevenaar |
Tussen Arnhem en Winterswijk reed eenmaal per uur stoptreinserie 7700; tussen Arnhem en Doetinchem aangevuld met de uurdienst van treinserie 6700. In de spits reed deze treinserie nog enkele extra ritten naar Zevenaar of Didam samen met treinserie 4400 die vanuit Nijmegen kwam.
Dienstregeling 1974-1978 / 1982-1983 / 1989-1990
De treinen van serie 6700 waren omgenummerd tot de 7700. In de spits reden vanuit Zevenaar of Didam (steeds wijzigende) extra treinen naar onder andere Utrecht Centraal / Amsterdam Centraal, Nijmegen / Roermond, Tiel / Geldermalsen, Amersfoort en een vroege ochtendtrein naar Emmerich. Soms reden deze onder serienummer 17700; soms onder het serienummer van één van de andere trajecten. In dienstregeling 1982/1983 was inmiddels station Duiven geopend, liggend tussen Arnhem Velperpoort en Zevenaar.
Dienstregeling 1996-1997
In de ochtendspits wordt van en naar Winterswijk inmiddels een halfuursdienst aangeboden. Door serie 17700 wordt ’s middags richting Zevenaar een uitgebreidere dienst geboden. Nog steeds rijden enkele spitstreinen richting Nijmegen en Utrecht.
Dienstregeling 2001-2008
Inmiddels heeft vervoerder Syntus het traject overgenomen van de NS. De treinserie tussen Arnhem en Winterswijk is nu de 30900; het traject wordt doordeweeks overdag nu tweemaal per uur bereden. ’s Avonds en in het weekend rijdt de trein tot Doetinchem. In de spits rijden er alleen nog toegevoegde treinen van 30700 tussen Zevenaar en Arnhem. In beide richtingen wordt dan in totaal een kwartiersdienst gereden; van Arnhem naar Zevenaar slaan in de ochtendspits echter drie treinen de stations Arnhem Velperpoort en Duiven over. Met ingang van dienstregeling 2003 zijn deze spitsritten door gaan rijden naar Doetinchem; het niet meer stoppen werd toen geschrapt.
Dienstregeling 2009-2010
De spitstreinen van de serie 30700 tussen Arnhem en Doetinchem rijden nu maandag tot en met vrijdag doordeweeks de gehele dag tot aan het begin van de avond. Met ingang van dienstregeling 2010 rijdt de serie ook op zaterdag overdag.
| Bronnen, noten en/of referenties: |
Bronnen
Referenties
|
