60.168
bewerkingen
Wijzigingen
→Route
{{LijnInfo
|lijnnr=13
|route='''Amsterdam:''' Centraal Station - Dam - Westermarkt - Mercatorplein - Jan van Galenstraat - Geuzenveld
|stad=Amsterdam
|vervoerder=[[GVB]]
|concessie=Stadsvervoer Amsterdam(2012-2024)
|materieel=[[Combino]]
|lijnsoort=Tram
|periode=18 september 1989
|voorganger=[[Lijn 13 Amsterdam, Geuzenveld - Centraal Station (1974-1989)|13]]
|lijnlogo=Lijnkleur13.svg
|frequentie_spits=8x/uur
|frequentie_spits_vakantie=6x/uur (zomer, kerst)
|frequentie_dal=8x/uur
|frequentie_dal_vakantie=6x/uur (zomer, kerst)|frequentie_avond=5-8x6x/uur|frequentie_avond_vakantie=5x/uur(zomer, kerst)
|frequentie_zaterdag=4-8x/uur
|frequentie_zaterdag_vakantie=4-6x/uur (zomer, kerst)|frequentie_zondag=4-8x/uur |frequentie_zondag_vakantie=4-6x/uur (zomer, kerst)|afbeelding=GVB Lijn 13 Westermarkt.JPG|onderschrift='''Lijn 13''' rijdt langs de Westerkerk over de Westermarkt.
}}
=== Gesloten instapbeleid ===In tegenstelling tot de meeste tramlijnen, geldt er bij de meeste Amsterdamse tramlijnen een gesloten instapregime. Dit betekent dat reizigers alleen in mogen stappen bij de bestuurder en bij de servicebalie bij de vierde deur van de tram.{{TariefInfo|concessie=Stadsvervoer Amsterdam|voorverkoop=ja|nottypekaart1=nachtbus|nottypekaart2=fiets}} ==Route==
{{RouteTop | kaart=32867 |
{{RouteRijPlaats | {{Rimg|0sTr}} | Amsterdam|Amsterdam Centraal (Tram Westzijde)|Amsterdam, Centraal Station}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}}| Amsterdam, Nieuwezijds Kolk}}{{RouteRijPlaats | {{Rimg|rsr}}| Amsterdam|Amsterdam Dam|Amsterdam, Dam}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Westermarkt}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Marnixstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Bilderdijkstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Willem de Zwijgerlaan}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Admiraal de Ruijterweg}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Marco Polostraat}}{{RouteRij | {{Rimg|0srrsr}} | Amsterdam, Mercatorplein}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Admiraal Helfrichstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Jan Voermanstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Jan Tooropstraat}}{{RouteRijPlaats | {{Rimg|rsMr}} | Amsterdam|Amsterdam Jan van Galenstraat|Amsterdam, Jan van Galenstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Lambertus ZijlpleinBurgemeester Rendorpstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Dr. H. ColijnstraatSlotermeerlaan}}
{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Burgemeester van Leeuwenlaan}}
{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, SlotermeerlaanDoctor Hendrikus Colijnstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsrrs0}} | Amsterdam, Burgemeester Rendorpstraat}}{{RouteRijPlaats | {{Rimg|rsMr}} | Amsterdam|Amsterdam Jan van Galenstraat|Amsterdam, Jan van Galenstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Jan Tooropstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Jan Voermanstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Admiraal Helfrichstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Mercatorplein}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Marco Polostraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Admiraal de Ruijterweg}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Willem de Zwijgerlaan}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Bilderdijkstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Marnixstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Westermarkt}}{{RouteRijPlaats | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam|Amsterdam Dam|Amsterdam, Dam}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Nieuwezijds Kolk}}{{RouteRijPlaats | {{Rimg|rsT0}} | Amsterdam|Amsterdam Centraal (Tram Westzijde)|Amsterdam, Centraal StationLambertus Zijlplein}}
}}
==HistorieGeschiedenis ==
Hoewel lijn 13 tegenwoordig met West wordt geassocieerd, begon de lijn zijn bestaan in het oosten van de stad. Het begon in 1884 met een paardentramlijn vanaf de Czaar Peterstraat via de Oostenburgergracht, Wittenburgergracht en Kattenburgergracht naar het Kadijksplein. Vanaf 1904 kregen alle overgebleven paardentramlijnen een nummer, deze lijn werd 1B. Al in 1905 werd dat gewijzigd in 4A en nog datzelfde jaar werd het 2A. In 1906 werd deze lijn tenslotte onder het nummer 13 geëlektrificeerd en verlengd via de Prins Hendrikkade naar het CS, vanaf 1908 reed de lijn door naar de Dam.
In 1921 werd de lijn verlengd via de Raadhuisstraat, Rozengracht, De Clercqstraat, Bilderdijkstraat en Kwakersplein naar het Bellamyplein. In 1922 werd dat eindpunt alweer verlaten en ging de lijn vanaf de De Clercqstraat naar het Frederik Hendrikplantsoen rijden. In 1927 werd ook dat eindpunt verlaten en werd de lijn vanaf de De Clercqstraat verlengd via de Admiraal De Ruyterweg en Jan Evertsenstraat naar het Mercatorplein. In 1932 werd de lijn geknipt: het westelijke deel (CS-Mercatorplein) bleef lijn 13, het oostelijke deel (CS-Czaar Peterstraat) heette voortaan lijn 19.
Na de oorlog keerde [[Lijn 13 Amsterdam, Mercatorplein - Centraal Station (1945-1950)|de lijn]] via dezelfde route terug en bleef zo rijden tot 1950, toen [[Lijn 13 Amsterdam, Bos en Lommerplein - Centraal Station (1950-1954)|de lijn]] via de Hoofdweg werd verlengd naar het Bos en Lommerplein. In 1954 ging [[Lijn 13 Amsterdam, Slotermeer - Centraal Station (1954-1974)|de lijn]] een eind verder rijden, via de Burgemeester De Vlugtlaan en Slotermeerlaan naar het Sloterpark. In 1974 werd [[Lijn 13 Amsterdam, Geuzenveld - Centraal Station (1974-1989)|de lijn]] nog verder verlengd: via de Burgemeester Roëllstraat naar het Lambertus Zijlplein in Geuzenveld. De lijn werd in 1989 "rechtgetrokken" vanaf het Mercatorplein via het zogenaamde Driejannentraject (Jan Evertsenstraat, Jan Tooropstraat en Jan van Galenstraat) naar de Burgemeester Roëllstraat. Vanaf 2000 werd de lijn een aantal maanden ingekort tot het Sloterpark wegens reconstructiewerkzaamheden aan het Lambertus Zijlplein. Sinds 2001 ligt het trameindpunt op straatniveau (voorheen op een dijk).
Per [[Wijzigingen Dienstregeling concessie Stadsvervoer Amsterdam 2015|14 december 2014]] kwam de halte Martelaarsgracht te vervallen. Op [[Dienstregeling concessie Stadsvervoer Amsterdam 2018#Wijzigingen per 22 juli 2018|22 juli 2018]] werd het Amsterdamse tramnet volledig gereorganiseerd vanwege de opening van de [[Lijn 52 Amsterdam, Noord - Station Zuid|Noord/Zuidlijn]]. Lijn 13 bleef qua route gelijk, maar de frequentie werd iets verhoogd wegens de opheffing van [[Lijn 14 Amsterdam, Slotermeer - Flevopark|lijn 14]] in West. Op [[Dienstregeling concessie Stadsvervoer Amsterdam 2019#Wijzigingen per 3 maart 2019|3 maart 2019]] werden de frequenties van enkele tramlijnen opnieuw verdeeld naar de bezettingsgraad. Daarbij ging de frequentie van lijn 13 in de avond omhoog van 5x/uur naar 6x/uur.
