Wijzigingen

In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals '''dienstregelpunten''') een eigen '''verkorting (spoorjargon voor afkorting)'''. Deze verkortingen zijn al heel lang in gebruik, en dienen vooral het gemak. Het scheelt veel werk als je met de hand een dienstregeling moet maken (met de hand), en je hoeft niet alle stations, haltes, overloopwissels, aansluitingen, onderstations etc. voluit hoeft te schrijven.

ProRail is beheerder van de lijst met geografische verkortingen. In het NS-tijdperk werden de verkortingen bijgehouden in een apart boekje, de Lijst van Verkortingen (afgekort LV). Oorspronkelijk waren het geen geografische verkortingen maar telegrafische verkortingen omdat stations vroeger per telegraaf met elkaar in verbinding stonden. Het gebruik van verkortingen is overigens niet alleen voorbehouden aan de spoorwegen: ook bedrijven als Connexxion, KPN en Post NL maken gebruik van geografische afkortingen. Overigens zijn deze niet altijd hetzelfde als de spoorafkortingen; zo gebruikt KPN voor Rotterdam ''Rt'', terwijl bij het spoor ''Rtd'' wordt gebruikt. ==Algemene logica==

In principe bestaat een verkorting uit de eerste letters van de lettergrepen van de stationsnaam. Het station [[Ravenstein|'''R'''a'''v'''en'''s'''tein]] heeft bijvoorbeeld als verkorting '''Rvs'''. Meestal worden 3 letters gebruikt, maar als een stationsnaam minder lettergrepen heeft kunnen dat er minder worden. Het station [[Oss|'''O'''ss]] heeft bijvoorbeeld de verkorting '''O'''. Soms wordt ook de laatste letter erbij gehaald, zo heeft [[Houten|'''H'''ou'''t'''e'''n''']] de afkorting '''Htn''', die derde letter was nodig omdat '''Ht''' al de verkorting is van [['s-Hertogenbosch|'s-'''H'''er'''t'''ogenbosch]].  En als het beter is om meer letters te gebruiken om dingen uit elkaar te houden worden zonder enig probleem meer letters gebruikt. De verkorting van [[Utrecht Zuilen]] is bijvoorbeeld '''Utzl''', terwijl iets als Barendrecht Vork Aansluiting (tussen rangeerterrein [[Kijfhoek]] en de Rotterdamse havenspoorlijn) '''Brdva''' wordt. Hierbij geldt wel als stelregel dat stations voor de reizigersdienst nooit verkortingen hebben van meer dan 4 letters. Als een plaats meer dan een station heeft, wordt voor het 'hoofdstation' de normale verkorting gebruikt (waarbij Centraal, CS of Centrum niet meegenomen wordt in de verkorting). De andere stations in deze plaats krijgen de verkorting van het hoofdstation plus de eerste letter van het 'achtervoegsel' van het kleinere station. [[Utrecht Centraal]] heeft als verkorting '''Ut''', [[Utrecht Overvecht]] '''Uto''', [[Utrecht Lunetten]] '''Utln''', en [[Utrecht Maliebaan]] '''Utm'''. Maar ook op deze regel gelden uitzonderingen. Zo wordt [[Amsterdam Muiderpoort]] wel '''Asdm''', maar [[Amsterdam Amstel]] wordt '''Asa'''. == Aansluitingen, overloopwissels en raccordementen ==Voor aansluitingen en overloopwissels worden meestal de achtervoegsels '''a''' respectievelijk '''o''' gebruikt. Meppel Aansluiting (de splitsing van de lijnen naar [[Groningen]] en [[Leeuwarden]]) wordt dus '''Mpa''', de overloopwissels bij Lelystad Zuid (een nooit geopend station tussen [[Lelystad Centrum]] en [[Almere Oostvaarders]]) heten '''Llszo'''.

Als een Eerder had bijna iedere plaats meer dan een verschillende aansluitingen naar bedrijven. Die zogenaamde raccordementen werden meestal genoemd naar de naam van het grote station heeftin die plaats, wordt voor het 'hoofdstation' aangevuld met de normale verkorting gebruikt (waarbij Centraal, CS eerste letters of Centrum niet meegenomen wordt in de verkorting). De andere stations in deze plaats krijgen de verkorting gebruikelijke afkorting van het hoofdstation plus bedrijf waar de eerste letter sporen naar toe lopen. Het raccordement van het 'achtervoegsel' van het kleinere station. [[Utrecht Centraal]] heeft Philip Morris bij Roosendaal wordt dus als verkorting '''UtRsdphi''', [[Utrecht Overvecht]] '''Uto''', [[Utrecht Lunetten]] ''het raccordement van de KEMA bij Arnhem wordt 'Utl''', en [[Utrecht Maliebaan]] '''UtmAhkema'''. Maar ook op Veel van deze regel gelden uitzonderingen. Zo wordt [[Amsterdam Muiderpoort]] wel '''Asdm''', maar [[Amsterdam Amstel]] wordt '''Asa'''raccordementen zijn ondertussen weer gesloten en al dan niet opgebroken.

=Aansluitingen, overloopwissels en raccordementen= Uitzonderingen op de regel ==Voor aansluitingen en overloopwissels worden meestal In sommige gevallen kunnen verkortingen niet op de achtervoegsels '''a''' respectievelijk '''o''' normale manier gebruiktworden. Meppel Aansluiting (Het raccordement America aan de splitsing van de lijnen naar lijn [[GroningenEindhoven Centraal|Eindhoven]] en - [[LeeuwardenVenlo]]) wordt dus kreeg de verkorting '''MpaAm''', de overloopwissels bij Lelystad Zuid (een nooit geopend station tussen toegewezen. Hierdoor kreeg [[Lelystad CentrumAlkmaar]] en [[het minder logische '''Amr'''. Toen Almere Oostvaarders]] heten aan het spoorwegnet verbonden werd moest wat anders verzonnen worden, wat resulteerde in '''LlszoAlm'''voor [[Almere Centrum]].

In vroeger tijden Een andere vreemde eend in de bijt is Leiden. Vroeger had bijna iedere plaats verschillende aansluitingen naar bedrijvenLeiden twee stations, Leiden SS langs de lijn Woerden - Leiden en Leiden HSM langs de lijn Amsterdam - Rotterdam. Die zogenaamde raccordementen werden meestal genoemd naar Leiden SS kreeg de naam van verkorting '''Ld''', Leiden HSM de verkorting '''Ledn'''. In de loop der tijd werd Leiden HSM het grote belangrijkste station in van de stad en verdween Leiden SS als reizigersstation. Op die plaatslocatie ligt het huidige emplacement Leiden Goederen, aangevuld met wat nog steeds de eerste letters of de gebruikelijke afkorting van verkorting '''Ld''' heeft. Hierdoor heeft het bedrijf waar huidige station [[Leiden Centraal]] de sporen naar toe lopenietwat onlogisch ogende verkorting '''Ledn'''. Het raccordement van Philip Morris bij Roosendaal wordt dus Overigens werd de verkorting '''RsdphiLd'''wel als uitgangspunt genomen voor de andere stations van de stad, het raccordement van vroegere Leiden Herensingel ('''Ldh''') aan de KEMA bij Arnhem wordt [[Haarlemmermeerspoorlijnen]] en het nog bestaande [[Leiden Lammenschans]] ('''AhkemaLdl'''. Veel van deze raccordementen zijn ondertussen weer gesloten en al dan niet opgebroken).

=Uitzonderingen op Ook bij het benoemen van de regel=In sommige gevallen kunnen verkortingen kleinere stations in een plaats werd niet op altijd de normale manier gebruikt wordengewone logica gevolgd. Genoemd was al het verschil in benoeming van stations in Amsterdam, waarbij station [[AlkmaarAmsterdam RAI]] zich tegen alle logica in beweegt: dat station heeft bijvoorbeeld al heel lang de verkorting '''AmrRai''' (het logischer '''Am''' was al in gebruik voor het raccordement America op als verkorting gekregen. Iets soortgelijks is aan de lijn Eindhoven - Venlo), toen Almere aan het spoorwegnet verbonden werd. Voor hand bij [[Almere CentrumDen Haag Laan van NOI]] moest wat anders verzonnen worden, wat '''AlmLaa''' werdals verkorting heeft, het station heette oorspronkelijk ook ''Laan van Nieuw Oost Indië'', dus zonder "Den Haag".

Ook bij het benoemen van de kleinere stations in een plaats werd niet altijd de gewone logica gevolgd. Genoemd was al het verschil in benoeming van stations in Amsterdam, waarbij station [[Amsterdam RAI]] zich tegen alle logica in beweegt: dat station heeft '''Rai''' als verkorting gekregen. Ook als doublures dreigen te ontstaan worden creatieve oplossingen bedacht. Zo voldoet [[Den Haag Mariahoeve]] redelijk aan de regels (de verkorting is '''Gvm''', waarbij '''Gv''' nog uit de tijd komt dat de naam van Den Haag als 's-Gravenhage geschreven werd), maar voor [[Den Haag Moerwijk]] moest wat anders worden verzonnen: dat werd dus '''Gvmw'''. Een ander voorbeeld hiervan is Dordrecht, waar de verkorting '''Ddrz''' al ingebruik was voor de aansluiting van de lijn naar de Zeehaven, voor [[Dordrecht Zuid]] moest daarom wat anders worden verzonnen: dat werd '''Ddzd'''. Merk op dat in Den Haag de toevoeging Centraal wel vertaald wordt: [[Den Haag Centraal]] heeft als verkorting '''Gvc'''. , het oudere [[Den Haag HS]] heeft de verkorting van het hoofdstation, '''Gv''' dus. Voor [[Amersfoort Vathorst]] had de verkorting '''Amfv''' voor de hand gelegen, maar deze was al in gebruik voor rangeerterrein Vlasakkers, de nieuwe halte kreeg de afwijkende verkorting '''Avat'''.