Lijn 101 ontstond op [[Dienstregeling concessie Waterland 2017|11 december 2016]] toen [[Lijn 103 Purmerend Tramplein - Monnickendam Swaensborch (2011-2016)|lijn 103]] een snellere route ging rijden tussen Purmerend en Monnickendam. Het stadstraject in Purmerend werd overgenomen door buslijn 101.
Vanaf [[Dienstregeling concessie Waterland 2019|3 maart 2019]] ging deze lijn voortaan tot 21:00 uur doorrijden en op vrijdagavond en zaterdagavond tot 23:00 uur. In de middagspits werd een extra rit toegevoegd en er werd voortaan ook op zondag gereden met een frequentie van frequentievan 1x/uur. Tegelijkertijd kreeg werd de haltenaam bij het ziekenhuis een andere naam halte Veenweidestraat/Waterlandziekenhuis hernoemd naar Veenweidestraat/Dijklanderziekenhuis wegens de hernoeming van het ziekenhuis.