Wijzigingen

<!-----Paginaopmaak (kleurverloop)MOBIELE WEERGAVE: KOP------><div style="border: 1px solid #cadbeb; background: #cadbeb; backgrounddisplay: none"><div id="mf-mozkop-linearmobiele-gradient(top, #cadbeb 0%, #fff 20%, #cadbeb 60%, #fff 100%); weergave" style="background: -webkit-gradient(linear, left top, left bottom, color-stop(0%,#cadbeb), color-stop(20%,: #fff), color-stop(60%,#cadbeb), color-stop(100%,#cadbeb))CADCEB; backgroundpadding: -webkit-linear-gradient(top, #cadbeb 0%, #fff 20%, #cadbeb 60%, #fff 100%).5em; background: margin-o-linear-gradient(top, #cadbeb 0%, #fff 20%,#cadbeb 60%, #fff 100%):25px; ">{|style="background-color: -ms-linear-gradient(top, #cadbeb 0%, #fff 20%, #cadbeb 60%, #fff 100%)CADCEB; background"|== OV in Nederland Wiki ==<span class="plainlinks" style="color: linear-gradient(top,#cadbeb 0%, #fff 20%, #cadbeb 60%, #fff 100%); padding002bb8">[http:0//www.ovinnederland.5em; fontnl FORUM] -family[http: Trebuchet MS;"//over.ovinnederland.nl/ OVER OVNL]</span>

<!-----Welkom desktop weergave------><div style="text-align:center; background: #12a2ea; color:#fff; font-size:20px; padding:0.3em; border-bottom:6px solid #cadbeb">'''''Welkom op de OV in Nederland Wiki'''''</div><!-----Welkom mobiele weergave------><div style="display:none"><div id="mf-welkom-mobiele-weergave">= OV in Nederland Wiki =Welkom op de mobiele weergave van de [[OV in Nederland Wiki:Info|OVNL-wiki]], een online naslagwerk over het openbaar vervoer in Nederland en daarbuiten! Deze wiki is onderdeel van de website [http://www.ovinnederland.nl OV in Nederland.nl] en telt op dit moment [[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] artikelen. Gebruik de zoekfunctie hierboven om een artikel te vinden. Ook kun je navigeren of navigeer via de snellinks links hieronder.|}</div></div><!----Vacature---->{{Vacature:Hoofdpagina/Banner}}<!----OverOVNL----><div {|cellpadding="1" style="borderfont-leftsize: 2px solid #88895%; paddingtext-leftalign: 15pxjustify; padding"|colspan="2" style="background-topcolor: 10px#CADCEB; overflowborder-radius: auto5px; clear: both">|<div id="mf-intro-mobiele-weergave" style="widthbackground-color: 50px#CADCEB; heightpadding: 40px; float: left0.5em;">{{Hoofdpagina/Intekenlijst}}Deze Wiki is onderdeel van de website <span class="plainlinks">[[Afbeeldinghttp:Nuvola apps package editors//www.ovinnederland.nl OV in Nederland.png|40px|link=]nl]</divspan>'', ook wel bekend als OVNL. De [[OV in Nederland Wiki:Info|OVNL-wiki]] is een online bedoeld als aanvulling op het forum en als naslagwerk over op diverse gebieden in het openbaar vervoer in van Nederland en daarbuiten. De wiki telt op dit moment Ook is er aandacht voor het OV in [[Speciaal:StatisticsCategorie:België|{{NUMBEROFARTICLES}}België]] artikelen over het en [[stads- en streekvervoer:Categorie:Duitsland|Duitsland]], inclusief [[treinGrensoverschrijdend openbaar vervoer|grensoverschrijdende lijnen]]vervoer en . Er zijn nu [[openbaar vervoer te waterSpeciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]]artikelen.</div><!Met een OVNL----Registreren----><div style="border-left: 2px solid #888; padding-left: 15px; padding-top: 10px; overflow: auto; clear: both">account kun je pagina's aanmaken en bewerken (''<div stylespan class="width: 50px; height: 40px; float: left;plainlinks">[[Afbeelding:Nuvola apps password.png|40px|link=]]</div> ''Iedereen kan na [http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registratieregistreren] artikelen aanmaken en bewerken. Met de registratiegegevens kan ook worden ingelogd op het forum en het portal. Lees voor je aan de slag gaat de '''</span> - [[Speciaal:Help:InhoudAanmelden|hulpinformatieinloggen]]''' <small>(ook ). De informatie in deze wiki is voor iedereen op te vinden in vragen. Voor vragen over het navigatiemenu links)<openbaar vervoer kun je zonder registratie gebruik maken van onze [http://small>www.ovinnederland.''<nl/div><!----Checklist----><div styleviewforum.php?f="border-left: 2px solid #888; padding-left: 15px; padding-top: 10px; overflow: auto; clear: both">74 <div style="width: 50px; height: 40px; float: left;"u>[[Afbeelding:Nuvola apps korganizer.png|40px|link=]]OV vraagbaak</divu>''Ook in dienstregelingsjaar 2014 verandert in veel gebieden weer het ]. Let op dat dit een en ander aan het openbaar vervoer. Meehelpen met het bijwerken van forum is waar iedereen de wiki? Bekijk dan eerst de '''[[Overleg categorie:Stads- en streekvervoer 2014|intekenlijst/checklist stads- en streekvervoer]]informatie kan bekijken.''' ''</div><!-----Snellinks mobiele weergave---|---><div style |width="display:none"><div id="mf-snellinks50%" style="background-color: #cadbebCADCEB;">Onderwerpenborder-radius: [[Overzicht van concessies|Concessies]] | [[:Categorie:Dienstregeling|Dienstregelingen]] | [[OV5px; vertical-chipkaart]] | [[align:Categorie:Buslijnen|Buslijnen]] | [[:Categorie:Tramlijnen|Tramlijnen]] | [[:Categorie:Metrolijnen|Metrolijnen]] | [[:Categorie:Treinserie|Treinseries]] | [[:Categorie:Materieel|Materieel]] | [[:Categorie:Vervoerder|Vervoerders]] | [[:Categorie:Station|Stations]] | [[:Categorie:Busstation|Busstations]] | [[:Categorie:Reisinformatie|Reisinformatie]] | [[:Categorie:Spoorlijn|Spoorlijnen]] | [[:Categorie:Spoorwegtechniek|Spoorwegtechniek]] top" | [[:Categorie:Terminologie|Vakjargon]]</div></div><!id="mf-concessie-mobiele---Onderwerpen------><div idweergave" style="mfbackground-onderwerpencolor: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Bestand:Ambox clock.svg|20px|link=Aanbesteding]] Dienstregeling en ====[[Bestand:Utrecht station digital information board 2Yutong 8737 Katwijk.jpgjpeg|thumb170px|rechts|Digitaal megascherm met vertrektijden op ]]Een groot deel van het OV in Nederland moet om de zoveel jaar worden [[Utrecht Centraalaanbesteding|aanbesteed]]. Hierdoor kan er ineens een nieuwe vervoerder of een [[Huisstijlen in het openbaar vervoer|andere kleur bus]]door de straat rijden.

Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder De verantwoordelijke [[dienstregelingOV-autoriteit|provincie of vervoerregio]]?maakt eerst een [[programma van eisen]] bekend, waarna [[vervoerders]] aanbiedingen kunnen doen. De winnaar mag de [[concessie]] uitvoeren. De formele basis voor dit proces is vastgelegd in de [[Wet Personenvervoer 2000]].

Vervoerders kunnen met behulp van de dienstregeling de reiziger informeren over het vervoersaanbod, zodat zij hun reis kunnen plannen. '''[[:categorie:reisinformatie|ReisinformatieConcessietabel]] is beschikbaar in de vorm van bijvoorbeeld een [[vertrekstaat]], [[lijnfolder]] of een [[reisplanner]] op internet, zoals | [[9292.nlConcessiekaart]]. Op basis van de dienstregeling worden ook personeelsroosters en materieelomloop gepland.''' </div>

De | width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align:top;" | <div id="mf-dienstregeling wordt jaarlijks onder de loep genomen, om bestaande verbindingen nog beter op elkaar af te stemmen en omdat er lijnen bijkomen of verdwijnen. Alle spoorwegmaatschappijen in Europa hanteren sinds 2002 een dienstregelingsjaar dat ingaat op de tweede zaterdag van december, om 24-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding:00 uur - dus op zondag om 0.5em;">==== [[Dienstregeling]] ====[[Bestand:00 uurVertrekstaat RRReis. De meeste regionale vervoerders passen hun jpg|170px|rechts]]Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder een dienstregeling dan ook aan. Alle vervoerders ? Reizigers kunnen ook op andere momenten kleine of grote wijzigingen aan de dienstregeling doorvoerenhiermee hun reis plannen. Tot en Dit kan met 2001 begon het nieuwe dienstregelingsjaar eind meibijvoorbeeld een [[reisplanner]], een [[lijnfolder]] of een [[vertrekstaat]].

Bij werkzaamheden, wegafsluitingen, vakantieperiodes, evenementen, slechte weersomstandigheden of grote storingen kan Alle Europese spoorwegen voeren sinds 2002 de nieuwe dienstregeling tijdelijk worden aangepastin op de zondag na de tweede zaterdag van december. De [[NS]] stads- en [[ProRail]] hebben sinds 2012 een speciale [[Landelijk Uitgedunde Dienstregeling]] achter de handstreekvervoerders passen hun diensten dan meestal ook aan, die kan worden ingezet bij verwachte sneeuw of vorstmaar ook op andere momenten kunnen wijzigingen plaatsvinden.

Wikipagina's over dienstregelingswijzigingen''[[:* TreinCategorie: Dienstregeling|Dienstregelingen]] | [[:Categorie:Dienstregeling 2013naar jaar|2013Dienstregeling naar jaar]] en | [[Landelijk Uitgedunde Dienstregeling 2014|2014Winterdienstregeling]]''' </div>* Bus, tram, metro|- | width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align: top" | <div id="mf-trein-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Trein]] ====[[Bestand:categorie:stads- 0532 ARR RS30.jpg|170px|rechts]]Nederland kent een [[Lijst van spoorlijnen|uitgebreid spoornet]]. [[NS Reizigers|NS]] rijdt de [[Intercity|Intercity's]] en streekvervoer 2013[[Sprinter|2013Sprinters]] op het [[Hoofdrailnet]], andere vervoerders rijden [[stoptrein|stop-]] en [[:categorie:stads- sneltrein]]en streekvervoer 2014op [[gedecentraliseerde treindienst|2014regionale lijnen]]* . Verder zijn er enkele [[:Categorie:Dienstregeling naar jaarGrensoverschrijdend_openbaar_vervoer#Trein|Dienstregeling naar jaarinternationale treinen]].

== Al deze verbindingen worden ook wel [[Bestand:Trein blauw.svg|30pxTreinserie|link=treinseries]] Trein ==genoemd. Klik '''[[Bestand:VELIOS.JPG|thumb|rechtsHuidige treinseries in Nederland|[[Velioshier]] trein ''' voor een overzicht van alle treinseries in de [[Veolia Transport]] op [[Nijmegen|station Nijmegen]]dienstregeling {{drgljaar}}]].

In Nederland kent hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) een uitgebreid spoornet. Vroeger had de NS het alleenrecht op de exploitatie van alle binnenlandse reizigerstreinen. In 1995 werd de NS verzelfstandigd. Een jaar later ging eigen [[Lovers Railplaatsnaamverkortingen|verkorting]] als eerste bedrijf de concurrentie aan met de NS. Dit werd echter een flop.

Succesvoller bleek Op deze wiki is tevens informatie te vinden over het [[gedecentraliseerde spoorlijn:Categorie:treinmaterieel|decentraliserentreinmaterieel]] en vervolgens vele [[aanbesteding:Categorie:Stations naar land|openbaar aanbestedenhuidige]] van de – door NS vaak onrendabel geachte – regionale lijnen. Het principe van aanbesteden is dat het vervoerbedrijf dat de meest uitgebreide dienstregeling tegen de laagste subsidie kan bieden, de lijn(en) mag exploiteren. Het exploitatiecontract, de zogenaamde [[concessie:Categorie:Voormalig station|voormalige]], heeft meestal een looptijd van 10 tot 15 jaar, waarna er weer een nieuwe aanbesteding moet worden uitgeschrevenstations in binnen- en buitenland.

De '''[[spoorlijn Mariënberg - Almelo:Categorie:Spoorwegtechniek|spoorlijn Mariënberg - AlmeloSpoorwegtechniek]] had in 1997 de primeur. De treindienst werd in 1998 overgenomen door [[Oostnet]]. Later volgden meer trajecten. [[Arriva]] rijdt nu bijvoorbeeld [[stoptrein|stop-]] en [[sneltrein]]en op de [[Concessie Vechtdallijnen:Categorie:Spoorwegprojecten|Vechtdallijnen]] en [[Veolia Transport]] op de [[HeuvellandlijnSpoorwegprojecten]].''' </div>

Op de belangrijkste spoorlijnen, die tegenwoordig onderdeel zijn van het [[hoofdrailnet]], rijdt [[NS Reizigers]] nog steeds met [[Intercity |Intercity's]] en [[Sprinter (treinsoort)width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align: top" |Sprinters]]. Het [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu]] heeft de komende concessie (2015–2024) ook weer [[onderhands gunnen|onderhands gegund]] aan de NS. Internationale treinen van en naar Nederland worden gereden door [[NS Hispeed]] en door de buitenlandse vervoerders [[NMBS]] en [[Deutsche Bahn]]<div id="mf-overig-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">

Elke treinrit heeft een eigen ==== [[TreinnummeringStads- en streekvervoer|treinnummerBus, tram en metro]]====[[Bestand:Lijn 25 Uithoorn Busstation. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per rit, de overige cijfers duiden jpg|170px|rechts]] In heel Nederland rijden [[lijnbus]]sen. [[Trams in Nederland|Trams]] rijden in de vier grootste steden. [[:Categorie:TreinserieMetrolijnen|Metro's]] rijden in [[Metro van Amsterdam|Amsterdam]] en [[Metro van Rotterdam|treinserieRotterdam]]. De [[RandstadRail]] aanverbindt de steden Den Haag, Delft, Rotterdam en Zoetermeer.

Het meeste Al deze [[:categorie:Lijnen|lijndiensten]] rijden via vaste routes en stoppen bij [[:Categorie:treinmaterieelHalte|treinmaterieelhaltes]] voor personenvervoer rijdt tegenwoordig op elektriciteit. Slechts op enkele trajecten wordt nog Ze komen vaak samen bij een [[dieselmaterieelstation]] ingezetof op een andere centrale plaats.

In Nederland hebben alle speciale punten Van enkele steden is een overzicht gemaakt van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) eigen openbaar vervoer in die stad. Een lijst met steden is '''[[plaatsnaamverkortingenOpenbaar vervoer in de stad|hier]]''' te vinden.

Wanneer er sprake is van een [[verstoring van de treindienst]], komt de [[Bijsturen van de treindienst|bijsturingsafdeling]] van de vervoerder in actie. Bij ernstige [[:Categorie:Ontsporingen en aanrijdingen|ongevallen]] wordt ook de [http://www.ivw.nl/ verkeersinspectie] ingeschakeld. Op deze wiki is tevens informatie te vinden over bijna 400 het [[:Categorie:StationMaterieel|stationsmaterieel]] in binnen- en buitenland. == [[Bestand:Bus blauw.svg|30px|link=]] Lijnbus ==[[Bestand:Lijn66 Asd.JPG|thumb|rechts|over [[VDL Citea]] stadsbus van het [[GVB]] in Amsterdam.]] [[Lijnbus]]sen rijden Haltes in heel Nederland op vastgestelde routes. Onderweg stoppen ze bij vaste [[bushalte]]s, maar alleen als er passagiers in- of uit willen stappen. Veel [[:Categorie:Buslijnen|buslijnen]] komen samen bij een [[station|treinstation]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[busstation]]s. De [[stadsbus]] rijdt tussen de wijken binnen een stad en de [[streekbus]] rijdt tussen steden en dorpen. In bepaalde plattelandsgebieden gingen vanaf 1977 diverse [[buurtbus]]projecten van start. Buurtbussen worden gereden door vrijwilligers met 8-persoons bussen. Meestal gelden voor de buurtbus afwijkende vervoerbewijzen en tarieven. In 1998 droeg de rijksoverheid het beheer van het Nederlandse stads- en streekvervoer over aan [[OVbus-autoriteit|regionale overheden]]. Met de invoering van de [[Wet Personenvervoer 2000]] is marktwerking geïntroduceerd. Sindsdien moet het busvervoer eens in de zoveel tijd [[aanbesteding|openbaar aanbesteed]] worden. De regionale overheid biedt dan een pakket van buslijnen aan tegen bepaalde voorwaarden. Vervoerders kunnen vervolgens een offerte indienen. De vervoerder die wint mag de [[concessie]] een aantal jaar (meestal 6 tot 8 jaar) exclusief uitvoeren. Soms worden de buslijnen gezamenlijk aanbesteed met een spoorlijn en duurt het contract langer. De stadsbussen in Amsterdam zijn de enige buslijnen die (nog) niet openbaar zijn aanbesteed. Steeds meer [[:Categorie:Busmaterieel|busmaterieeltramhaltes]] rijdt niet meer op diesel, maar maakt gebruik van een [[alternatieve aandrijving]]. Met name aardgas-, elektrische- en hybride bussen verschijnen steeds meer in het straatbeeld. In [[:Categorie:Stadsdienst Apeldoorn|Apeldoorn]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. Tussen [[Rotterdam Kralingse Zoom]] en bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel rijden volautomatische elektrische busjes onder de naam [[Parkshuttle]]. [[Arnhem]] heeft als enige stad Sneltramhaltes in Nederland een [[trolleybus in Arnhem|trolleybusnetwerksneltramhaltes]].  Buslijnen zijn nogal aan veranderingen onderhevig. Daarom zijn er op deze wiki ook tal van pagina's met informatie over [[:Categorie:Tijdelijke buslijnen|tijdelijke-]] en [[:Categorie:Voormalige buslijnen|voormalige buslijnen]]. Daarnaast zijn er pagina's over [[:Categorie:Grensoverschrijdende lijnen|grensoverschrijdende-]] en [[:Categorie:Buitenlandse buslijnen|buitenlandse buslijnen]]. == [[Bestand:Metro nieuw.svg|18px|link=]] Tram, metro en lightrail ==[[Bestand:RSG3 Meijersplein.JPG|thumb|rechts|Twee [[SG3|RSG3]] metrovoertuigen naderen [[Rotterdam Meijersplein|station Meijersplein]].]] In de grote steden is veel vraag naar openbaar vervoer. Daarom rijden hier Busstations in hoge frequenties, naast bussen, ook [[:Categorie:TramlijnenNederland|trambusstations]]- en [[:Categorie:Metrolijnen|metrolijnen]]. [[Tram|Stadstrams]] rijden Metrostations in de regio’s [[Concessie Stadsvervoer Amsterdam|Amsterdam]], [[Concessie Haaglanden stadNederland|Den Haag]] en [[Concessie Rail Rotterdam|Rotterdammetrostations]]. De trams hebben gemiddeld om de 500 meter een halte. Een [[Sneltram]]s rijden tussen [[Lijn 51 Amsterdam CS - Amstelveen WestwijkOverzicht van stallingen|Amsterdam Zuid en Amstelveen]], tussen [[Concessie BRU sneltram Utrecht-Nieuwegein-IJsselstein|Utrecht en IJsselstein]] en in de Rotterdamse deelgemeente Prins Alexander. [[Metro|Metro's]] rijden in [[Metro overzicht van Amsterdam|Amsterdam]] stallingen en [[Metro stelplaatsen van Rotterdam|Rotterdam]]. Ze rijden zowel boven als onder de grond, vrij van het wegverkeer. De [[RandstadRail]] is een zogeheten [[lightrail]]netwerk en maakt reizen tussen Den Haag en Rotterdam en naar Zoetermeer mogelijk zonder over te stappen. In Rotterdam sluit RandstadRail aan op het metronetwerk, in Den Haag op het tramnetwerk. Een ander lightrailproject is de [[RijnGouweLijn]]. Alle tram-, metro- en lightraillijnen, behalve de Utrechtse sneltram, zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Zie ook: [[Aanbesteding grote stedenmaterieel]]. Uiteraard is eveneens op deze wiki informatie beschikbaar over het [[:Categorie:Trammaterieel|tram]]- en [[:Categorie:Metromaterieel|metromaterieel]]te vinden. <!----Einde tekst mobiele weergave----></div><!----Einde paginaopmaak-----></div>