Wijzigingen

{| class="wikitable ovnl" <!------Paginaopmaak--------->! <div style="border: 1px solid #07076Acadceb; background:#07076Acadceb; fontbackground: -moz-linear-sizegradient(top, #fff 0%, #cadceb 50%, #c0d4e7 100%); background:160-webkit-gradient(linear, left top, left bottom, color-stop(0%;" | <div id="mf,#fff), color-welkom">'''{{stop(50%,#switch:{{LOCALHOUR}}|6|7|8|9|10|11 = Goedemorgen|12 |13|14|15|16|17 = Goedemiddag|18|19|20|21|22 = Goedenavond|23|24|0|1|2|3|4|5 = Goedenacht }}cadceb), hartelijk welkom op de OV in Nederland Wiki'''</div>|color-! style="border: 1px solid stop(100%,#07076Ac0d4e7)); background:-webkit-linear-gradient(top, #07076Afff 0%, #cadceb 50%, #c0d4e7 100%); fontbackground: -o-linear-size:110gradient(top, #fff 0%,#cadceb 50%, #c0d4e7 100%);" | <div id="mfbackground: -welkomms-tekst">'''''Een zo compleet mogelijk online naslagwerk over het openbaar vervoer in Nederland'''''</div>|linear-| style="bordergradient(top, #fff 0%, #cadceb 50%, #c0d4e7 100%); background: 1px solid linear-gradient(top,#fff 0%, #cadceb 50%, #07076Ac0d4e7 100%); text-alignpadding:center1em;" | '''De OVNLfont-Wiki telt op dit moment [[Speciaalfamily:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] artikelen. [[:Help:Inhoud|Help ook mee]] door artikelen te startenTrebuchet MS, te verbeteren of uit te breiden. Gebruik de [http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registratiegegevens] van het forum om in te loggen op de Wiki.'''Verdana;">|}<!-----Einde paginaopmaak----->

{| class<div id="wikitable ovnlmf-welkom"|-| style="color:#fff; backgroundfont-colorsize:#0d97dc160%;"| <div id="mf-aanbestedingen">'''AanbestedingenWelkom op de [[OV in Nederland Wiki:Info|OV in Nederland Wiki]]'''</div>|-| <div id="mf-aanbestedingen-tekst"> [[Bestand:Lijn66 Asd.JPG|185px|right]] Altijd al afgevraagd waarom er ineens een ander vervoerbedrijf of een andere kleur bus door de straat rijdt? Het heeft waarschijnlijk alles te maken met de uitgifte van [[Concessie|vervoerconcessies]] in Nederland.

Eens in de zoveel jaar wordt het openbaar vervoer opnieuw [[aanbesteding|aanbesteed]]. De verantwoordelijke regionale [[OV<div id="mf-welkom-autoriteit|overheid]] maakt dan (nieuwe) eisen kenbaar waar tekst">''Een zo compleet mogelijk online naslagwerk over het openbaar vervoer binnen de concessie aan moet voldoenin Nederland. Hierbij draait het bijvoorbeeld om de exploitatiekosten (prijs-''</kwaliteitsverhouding), het bedieningsniveau (bijvoorbeeld hoe vaak moet een lijndienst rijden) en de materieeleisen (toegankelijkheid, milieueisen, lengte, comfort en mogelijk zelfs de [[Huisstijlen in het openbaar vervoer|huisstijl]])div>

'''De OVNL-Wiki telt op dit moment [[VervoerdersSpeciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] hebben de gelegenheid om hierop artikelen.<br /> [[:Help:Inhoud|Help ook mee]] door artikelen te starten, te verbeteren, uit te reageren breiden en kunnen vragen stellenactueel te houden. Zo kunnen <br /> Gebruik de eisen aangescherpt of afgezwakt worden[http://www. Daarna kunnen vervoerders een offerte indienenovinnederland. De vervoerder die de concessie wint krijgt een aantal jaar het exclusieve recht op het verrichten van het openbaar vervoer dat onder de betreffende concessie valt. Concessies met alleen buslijnen mogen maximaal 8 jaar duren. Concessies met daarin railverbindingen mogen maximaal 15 jaar duren. Een OV-autoriteit kan concessies niet alleen verlenen, maar ook wijzigen of intrekkennl/ucp. De formele basis voor het aanbestedingsproces is vastgelegd in de [[Wet Personenvervoer 2000php?mode=register registratiegegevens]]. Een aantal concessies voor van het stadsvervoer forum om in te loggen op de grote steden is (nog) niet openbaar aanbesteed, maar is onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijfWiki. </div>'''

|-| style="color:#fff; background-color:#0d97dc;"| <div id="mf-dienstregeling">'''Dienstregeling'''</div>|-| <div id="mf-dienstregelingonderwerpen"> [[Bestand:Utrecht station digital information board 2.jpg|190px|left]] De [[:categorie:Dienstregeling|dienstregeling]] is een belangrijk aspect in het openbaar vervoer. Met behulp van de dienstregeling kan de vervoerder de [[:categorie:reisinformatie|reiziger informeren]] over het vervoersaanbod, zodat zij hun reis kunnen plannen. Een reis plannen kan bijvoorbeeld met een [[lijnfolder]] of met een [[reisplanner]] op internet, zoals [[9292.nl]]. Ook wordt op basis van de dienstregeling personeelsroosters en materieelomlopen gemaakt.

De [[NS]], vervoerder op het zogenoemde [[Hoofdrailnet]], maakt eens per jaar === Aanbestedingen ===Altijd al afgevraagd waarom er ineens een nieuw [[spoorboekje]]. Deze nieuwe dienstregeling wordt traditiegetrouw op ander vervoerbedrijf of een andere kleur bus door de zondag in het tweede weekend van december ingevoerd. Andere vervoerbedrijven, in regionale [[concessie]]s, passen hun dienstregeling meestal op hetzelfde moment ook aan. straat rijdt?

[[OV-autoriteit|Regionale overheden]] bepalen welk bedrijf het [[stads- en streekvervoer]], [[gedecentraliseerde spoorlijn|gedecentraliseerd treinvervoer]] en [[openbaar vervoer te water]] in hun regio verzorgt. Dit gaat via een [[aanbesteding|openbare aanbesteding]]. In een [[programma van eisen]] laten ze dan weten waar het openbaar vervoer aan moet voldoen. Geïnteresseerde vervoerbedrijven kunnen daarop reageren en vragen stellen. Waar nodig kunnen de voorwaarden nog aangepast worden. Daarna kunnen vervoerders een offerte indienen. Het bedrijf dat het beste vervoer biedt tegen de scherpste prijs mag het vervoer dat onder het contract valt exclusief verzorgen. Zo'n contract wordt een [[concessie]] genoemd. Concessies worden altijd verleend voor een bepaalde periode, variërend van soms maar een paar jaar tot langere perioden van 8 tot 15 jaar. Enkele concessies voor het stadsvervoer [[Aanbesteding grote steden|in de grote steden zijn (nog) niet aanbesteed]], maar zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Het [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu]] is verantwoordelijk voor landelijke vervoerconcessies, zoals het [[hoofdrailnet]]. De [[Wet Personenvervoer 2000]] bevat de bepalingen over het personenvervoer in Nederland. === Dienstregeling ===[[Bestand:Utrecht station digital information board 2.jpg|thumb|190px|right|Digitaal megascherm met vertrektijden op [[Utrecht Centraal]]]] Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder [[dienstregeling]]? Vervoerders kunnen met behulp van de dienstregeling de reiziger informeren over het vervoersaanbod, zodat zij hun reis kunnen plannen. [[:categorie:reisinformatie|Reisinformatie]] is beschikbaar in de vorm van bijvoorbeeld een [[vertrekstaat]], [[lijnfolder]] of een [[reisplanner]] op internet, zoals [[9292.nl]]. Op basis van de dienstregeling worden ook personeelsroosters en materieelomloop gepland. De dienstregeling wordt jaarlijks onder de loep genomen, om bestaande verbindingen nog beter op elkaar af te stemmen en omdat er lijnen bijkomen of verdwijnen. De NS voert standaard op de zondag in het tweede weekend van december de nieuwe jaardienstregeling in. Andere vervoerbedrijven passen hun dienstregeling meestal op hetzelfde moment ook aan. Alle vervoerders kunnen ook op andere momenten kleine of grote wijzigingen aan de dienstregeling doorvoeren.

* [[Dienstregeling 2013|Wijzigingen wijzigingen treindienstregeling 2013]]* [[:categorie:stads- en streekvervoer 2013|Wijzigingen wijzigingen stads- en streekvervoer 2013 (per concessie)]]* [[:Categorie:Dienstregeling naar jaar|Voormalige treinseries en voormalige stads- en streekvervoerlijnendienstregeling naar jaar]]</div>|-| style="color* [[:#fff; background-colorcategorie:#0d97dc;"Dienstregeling| <div id="mf-trein">'''Trein'''</div>categorie dienstregeling]] |-Bij werkzaamheden, wegafsluitingen, vakantieperiodes, evenementen, slechte weersomstandigheden of grote storingen kan de dienstregeling tijdelijk worden aangepast. De [[NS]] en [[ProRail]] hebben sinds 2012 een speciale [[Landelijk Uitgedunde Dienstregeling]] achter de hand, die kan worden ingezet bij verwachte sneeuw of vorst.| <div id="mf-trein-tekst">== Trein ===[[Bestand:VELIOS.JPG|160px190px|thumb|right|[[Velios]] trein van [[Veolia Transport]] op [[Nijmegen|station Nijmegen]]]]  Nederland kent een uitgebreid spoornet. Vervoerder [[Vroeger had de NS Reizigers]] rijdt het alleenrecht op de meeste exploitatie van alle binnenlandse reizigerstreinen. [[treinLovers Rail]]en op was in 1996 het [[hoofdrailnet]]. Gemiddeld vervoert eerste bedrijf dat de concurrentie aanging met de NS 1,1 miljoen reizigers per dag verdeeld over 4500 treinritten. Dit werd echter geen succes.

Naast het hoofdrailnet zijn er ook Succesrijker bleken de [[gedecentraliseerde spoorlijnaanbesteding|openbare aanbestedingen]]en. Deze verbindingen vallen onder beheer van een de – door NS vaak onrendabel geachte – regionale overheid en worden openbaar aanbesteedlijnen. Als gevolg hiervan rijdt de NS meestal niet meer op deze trajecten, maar wordt eerste was dit in 1998 de treindienst uitgevoerd door een stads- en streekvervoerbedrijf. [[Arrivaspoorlijn Mariënberg - Almelo]] exploiteert bijvoorbeeld treinen op de [[Noordelijke Nevenlijnen]], [[Connexxion]] op de [[Valleilijn]] en [[Veolia Transport]] op de die werd overgenomen door [[MaaslijnOostnet]].

Voor Op de belangrijkste spoorlijnen, die sinds 2005 onderdeel zijn van de uitvoering concessie [[hoofdrailnet]], blijft [[NS Reizigers]] tot zeker 2015 met [[Intercity|Intercity's]] en [[Sprinter (treinsoort)|Sprinters]] rijden. Internationale treinen van en naar Nederland worden gereden door [[NS Hispeed]] en door de dienstregeling buitenlandse vervoerders [[NMBS]] en [[Deutsche Bahn]]. De overige lijnen zijn onder beheer van [[OV-autoriteit|regionale overheden]] gaan vallen. De NS is na een uitgebreid park openbare aanbesteding op veel van deze [[:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieelgedecentraliseerde spoorlijn]] beschikbaar voor de verschillende en verdwenen. [[IntercityArriva]]-, exploiteert bijvoorbeeld [[stoptrein|stop-]]-, en [[sneltrein]]- en op de [[Concessie Vechtdallijnen|Vechtdallijnen]] en [[Veolia Transport]] op de [[Heuvellandlijn]]. Voor de uitvoering van de dienstregeling is een uitgebreid park van [[Sprinter (treinsoort):Categorie:treinmaterieel|Sprintertreinmaterieel]]verbindingenbeschikbaar. Die verbindingen worden ook wel Elke treinverbinding heeft een eigen [[treinserie]]s genoemd. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per treindienst, de overige cijfers duiden de treinserie aan. Een overzicht van alle de huidige treinseries is te vinden in de [[:Categorie:Treinserie|categorie treinserie]].

Wanneer er sprake is van een [[verstoring van de treindienst]], komt de [[Bijsturen van de treindienst|bijsturingsafdeling]] van de vervoerder in actie. Bij ernstige [[:Categorie:Ontsporingen en aanrijdingen|ongevallen]] wordt ook de [http://www.ivw.nl/ verkeersinspectie] ingeschakeld.</div>|-| style="color:#fff; background-color:#0d97dc;"| <div id="mf-btm">'''= Bus, tram en metro'''</div>===|-| <div id="mf-btm-tekst">[[AfbeeldingBestand:2018Lijn66 Asd.JPG|150px190px|leftright|thumb|[[VDL Citea]] stadsbus van het [[GVB]] in Amsterdam.]]Op deze Wiki zijn Het grootste deel van vrijwel alle het [[stads- en streekvervoer]] wordt uitgevoerd met [[bus]]sen. Veel [[Bus:Categorie:Buslijnen|buslijnen]] komen samen bij een [[station|treinstation]], op centrale plaatsen in Nederland de stad of bij speciale [[busstation]]s. Steeds meer [[:Categorie:Busmaterieel|busmaterieel]] rijdt niet meer op diesel, maar maakt gebruik van een [[alternatieve aandrijving]]. Met name aardgas-, elektrische- en hybride bussen verschijnen steeds meer in het straatbeeld. In [[:Categorie:BuslijnenStadsdienst Apeldoorn|beschrijvingen beschikbaarApeldoorn]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. Deze buslijnen zijn ook nog eens netjes gerangschikt per Tussen [[Rotterdam Kralingse Zoom]] en bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel rijden volautomatische elektrische busjes onder de naam [[Parkshuttle]]. [[concessieArnhem]] (zie ook heeft als enige stad in Nederland een [[overzicht van concessiestrolleybus in Arnhem|trolleybusnetwerk]]). Ook  Buslijnen zijn nogal aan veranderingen onderhevig. Daarom zijn er beschrijvingen op deze wiki ook tal van veel pagina's met informatie over [[:Categorie:Voormalige buslijnen|voormalige-buslijnen]] en . Daarnaast zijn er pagina's over [[:Categorie:Buitenlandse buslijnen|buitenlandse buslijnen]] beschikbaar.  === Tram, metro en lightrail ===[[Bestand:RSG3 Meijersplein.JPG|190px|thumb|right|Twee [[SG3|RSG3]] metrovoertuigen naderen [[Rotterdam Meijersplein|station Meijersplein]].]]

Veel buslijnen komen samen bij een In de grote steden is veel vraag naar openbaar vervoer. Daarom rijden hier in hoge frequenties, naast bussen, ook [[station:Categorie:Tramlijnen|treinstation]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[busstationtram]]s. Informatie over het - en [[:Categorie:BusmaterieelMetrolijnen|materieelmetrolijnen]] waarmee wordt gereden is ook beschikbaar.

Steeds meer bussen [[Tram|Stadstrams]] rijden niet meer op diesel, maar maken gebruik van in de regio’s [[alternatieve aandrijvingConcessie Stadsvervoer Amsterdam|Amsterdam]], zoals waterstof, biobrandstof, LPG, flexfuel, hybride, aardgas en biogas. In [[:Categorie:Stadsdienst ApeldoornConcessie Haaglanden stad|ApeldoornDen Haag]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de en [[WhisperConcessie Rail Rotterdam|Rotterdam]]. De trams hebben gemiddeld om de 500 meter een halte.

In de omgeving van de steden [[Concessie Haaglanden stadSneltram]]s rijden tussen [[Lijn 51 Amsterdam CS - Amstelveen Westwijk|Den HaagAmsterdam Zuid en Amstelveen]], tussen [[Concessie BRU sneltram Utrecht-Nieuwegein-IJsselstein|Utrecht]], [[Concessie Stadsvervoer Amsterdam|Amsterdamen IJsselstein]] en [[Concessie Rail Rotterdam|Rotterdam]] rijden [[tram]]s. In in de laatste twee steden rijden daarnaast ook [[Metro|metro's]]Rotterdamse deelgemeente Prins Alexander.

Uiteraard is op deze Wiki ook informatie beschikbaar over de verschillende [[:Categorie:TramlijnenMetro|tramMetro's]]- en rijden in [[:Categorie:MetrolijnenMetro van Amsterdam|metrolijnenAmsterdam]] en het verschillende [[:Categorie:TrammaterieelMetro van Rotterdam|tram]]- en [[:Categorie:Metromaterieel|metromaterieelRotterdam]].</div>|-| style="color:#fff; background-color:#0d97dc;"| <div id="mf-lr">'''Lightrail'''</div>|-| <div id="mf-lr-tekst">[[Bestand:Randstadrail RegioCitadis ZoetermeerZe rijden zowel boven als onder de grond, vrij van het wegverkeer.jpg|160px|right]]

Er lijkt De [[RandstadRail]] is een trend te zijn waarin railvoertuigen lichter worden en ook vaker worden gekoppeld aan spoorverbindingen die dwars door de stad lopen. Deze vervoerswijze wordt ook wel zogeheten [[lightrail]] genoemdnetwerk en maakt reizen tussen Den Haag en Rotterdam en naar Zoetermeer mogelijk zonder over te stappen. Lightrail is een verzamelnaam van spoorvervoersystemen die zich ergens tussen treinIn Rotterdam sluit RandstadRail aan op het metronetwerk, metro en tram in bevinden: sneller dan een tram, lichter en goedkoper dan een treinDen Haag op het tramnetwerk. Een ander lightrailproject is de [[RijnGouweLijn]].

Voorbeelden van dergelijke projecten zijn de Uiteraard is op deze Wiki informatie beschikbaar over het [[RandstadRail:Categorie:Trammaterieel|tram]] - en de [[RijnGouweLijn:Categorie:Metromaterieel|metromaterieel]]. </div>

*[[Speciaal:GevraagdePaginas|Pagina's waarnaar verwezen wordt, maar niet nog bestaan]]