3.903
bewerkingen
Wijzigingen
VIRM
,Nieuwe pagina: 300px|thumb|right|Een VIRM-VI nabij Dieren VIRM staat voor '''verlengd interregiomaterieel'''. Deze naam onstond toen vanaf 2000 het oorspronkelijke ...
[[Afbeelding:VIRM-VI_Dieren.jpg|300px|thumb|right|Een VIRM-VI nabij Dieren]]
VIRM staat voor '''verlengd interregiomaterieel'''. Deze naam onstond toen vanaf 2000 het oorspronkelijke '''DD-IRM''' met nieuw bestelde tussenrijtuigen verlengd werd.
Het eerste DD-IRM treinstel (de 8201) werd op 21 april 1994 overgebracht van Talbot in Aken naar de werkplaats in Leidschendam.
==Historie==
In de jaren '80 bracht NS op basis van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening een eigen plan uit: [[Rail 21]]. Hierin stond onder andere dat vanaf 1996 een [[drietreinensysteem]] zou worden ingevoerd, wat bestond uit de Agglo/Regiotrein ([[stoptrein]]), de InterRegio ([[sneltrein]]) en de [[intercity]].
Het DD-IRM was oorspronkelijk bedoeld voor de InterRegio en keer de naam ''Regiorunner''. Echter werd het drietreinensysteem nooit ingevoerd en wordt het nu vooral ingezet in intercity's.
Tussen 1994 en 1996 werden 290 dubbeldeksbakken afgeleverd, waarmee 34 driedelige en 47 vierdelige treinstellen gevormd. De bakken werden gebouwd Waggonfabrik Talbot in Aken en Deutsche Waggonbau AG in Görlitz, beide werden later onderdeel van Bombardier Transportation.
=Verlenging=
In 2000 werden nieuwe rijtuigen besteld om de bestaande treinstellen te verlengen: de driedelige treinen werden vierdelig, de vierdelige werden zesdelig. Zo onstond het '''verlengd interregiomaterieel'''.
De nieuwe bakken hadden een afwijkend interieur met onder andere een ander type stoelen, die met stof bekleed waren. Op de benedenverdieping waren meer stoelen in coachopstelling geplaatst.
Na de verlenging van de bestaande stellen (VIRM-1) volgden nog twee series geheel nieuwe stellen (VIRM-2 en 3).
==Techniek==
IRM is uitgerust met energiezuinige draaistroomtractie: de gelijkstroom van de bovenleiding wordt middels choppers omgezet in een lagere gelijkspanning van vaste grootte die met inverters in draaistroom voor de tractiemotoren wordt omgezet.
Voor het remmen beschikt IRM over elektropneumatische schijfremmen op de loopdraaistellen en elektrodynamische remmen op de motordraaistellen. Dit laatste remsysteem is in staat de vrijkomende energie bij het remmen terug te voeren naar de bovenleiding. Voor noodgevallen beschikt het materieel over permanente magneetremmen die bij snelremmingen op de spoorstaven worden neergelaten. Deze magneetremmen dienen tevens als parkeerrem.
IRM is voor de klimaatbeheersing voorzien van airconditioning, de ramen kunnen daarom niet open. Daarnaast zijn liftjes aanwezig om te zorgen dat de cateringtrolley zowel de beneden- als bovenverdieping kon bereiken. Sinds het afschaffen van de treincatering in 2003 worden deze echter niet meer gebruikt. De laatste stellen uit de series VIRM-2 en 3 zijn daarom geheel niet meer voorzien van de liftmachine. Wel bleef de liftkoker nog aanwezig omdat deze een essentieel onderdeel van de bakconstructie vormde.
Bij de verlenging van DD-IRM werd al het IRM voorzien van een diagnosesysteem voor beproeving, controle en storingsmeldingen. Ook zaken als het instellen van de bestemmingsdisplays vinden middels dit systeem plaats.
Het VIRM is tot slot voorbereid op inbouw van een transformator voor een bovenleidingsspanning van 25 kV, die mogelijk in de toekomst in Nederland wordt ingevoerd.
== Samenstelling en nummering ==
Het IRM wordt vaak een [[treinstel]] genoemd, maar officieel is het een [[treinstam]]. IRM kan samengesteld worden uit verschillende losse rijtuigen.
= DD-IRM =
Bij de levering van de eerste IRM-bakken vanaf 1994 (het DD-IRM) waren de volgende rijtuigen beschikbaar:
* 162 mBvk1/2-bakken: aangedreven koprijtuigen met tweede klas
* 81 ABv3/4-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
* 47 ABv5-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
''mBvk1 en mBvk2 zijn identiek. Hetzelfde geldt voor ABv3 en ABv4''
Daarmee konden treinstammen met drie of vier rijtuigen samengesteld worden:
* DD-IRM-III: mBvk1 + ABv3 + mBvk2 (serie 8200)
* DD-IRM-IV: mBvk1 + ABv4 + ABv5 + mBvk2 (serie 8400)
Hierbij waren de laatste twee cijfers (het volgnummer) van het stamnummer afhankelijk van de ABv3/4. Omdat er 81 ABv3/4-bakken beschikbaar waren, konden de nummers lopen van xx01 t/m xx81. De stam met bijvoorbeeld het nummer 8262 was niet meer mogelijk als de 8462 al bestond.
= VIRM =
Bij de verlenging van het IRM werden nieuwe bakken geleverd:
* 92 mBvk1/2-bakken aangedreven koprijtuigen met tweede klas
* 46 ABv4-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
* 33 ABv5-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
* 127 ABv6-bakken: tussenrijtuigen met stroomafnemers en eerste/tweede klas
* 81 mBv7-bakken: aangedreven tussenrijtuigen met tweede klas
Met deze rijtuigen konden de bestaande driewagenstammen verlengd worden tot vier bakken. De reeds bestaande vierwagenstammen konden verlengd worden tot zes bakken. Het verlengde materieel kreeg de aanduiding VIRM-1. Tevens konden er nog meer compleet nieuwe vier- en zeswagenstammen gevormd worden. Deze kregen de aanduiding VIRM-2 en VIRM-3. De huidige samenstelling is:
* VIRM-IV: mBvk1 + ABv3/4 + ABv6 + mBvk2 (verlengd: serie 9400; nieuw: serie 9500)
* VIRM-VI: mBvk1 + ABv3/4 + ABv6 + mBv7 + ABv5 + mBvk2 (verlengd: serie 8600; nieuw: serie 8700)
Het nummersysteem bleef gehandhaafd. Bij de compleet nieuwe stammen is het volgnummer afhankelijk van de ABv4-bak, en kunnen dus lopen van xx01 t/m xx46. Ook hier kan de stam met bijvoorbeeld het nummer 8702 niet meer bestaan als 9502 al bestaat.
==Inzet==
Na afronding van de proefritten en een proefbedrijf in de stoptrein [[Dordrecht]] - [[Roosendaal]] in 1994 loste IRM het [[ICM]] af in de intercity [[Amsterdam Centraal]] - [[Vlissingen]]. Naarmate de aflevering vorderde werd het IRM ingezet in steeds meer [[sneltrein]]en en [[intercity]]'s.
=Inzet in de [[Dienstregeling 2008]]=
{| class="prettytable vatop"
! Serie:
! Treinsoort:
! Route:
! Bijzonderheden:
|-
| [[Serie 500|500]]
| [[Intercity]]
| Groningen – Zwolle – Amersfoort – Utrecht Centraal – Den Haag Centraal
| Alleen de (spits)treinen {{t|526}} en {{t|561}}
|-
| [[Serie 800|800]]
| [[Intercity]]
| (Schagen –) Alkmaar – Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Eindhoven – Maastricht/Heerlen
|
|-
| [[Serie 1400|1400]]
| [[Nachtnet]]
| Rotterdam Centraal – Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal
| Gemengd met [[ICM]]
|-
| [[Serie 1900|1900]]
| [[Intercity]]
| Den Haag Centraal – Dordrecht – Breda - Tilburg – Eindhoven – Venlo
| Gemengd met [[ICK]]/[[ICRm]]
|-
| [[Serie 2000|2000]]
| [[Intercity]]
| (Nijmegen –) Arnhem – Ede-Wageningen – Utrecht Centraal – Gouda – Den Haag Centraal
| Gemengd met [[ICRm]] en [[ICL]]
|-
| [[Serie 2100|2100]]
| [[Intercity]]
| Amsterdam Centraal – Schiphol – Rotterdam Centraal – Dordrecht – Roosendaal – Vlissingen
|
|-
| [[Serie 2200|2200]]
| [[Sneltrein]]
| Amsterdam Centraal - Haarlem - Den Haag HS - Rotterdam Centraal - Dordrecht (- Breda)
| Gemengd met [[DDM-1]]/[[DD-AR]].
|-
| [[Serie 2600|2600]]
| [[Sneltrein]]
| Amsterdam Centraal – Schiphol – Leiden Centraal – Den Haag Centraal
|
|-
| [[Serie 2800|2800]]
| Intercity
| Rotterdam Centraal – Gouda – Utrecht Centraal – Amersfoort Schothorst
| Alleen in weekeinden
|-
| [[Serie 3000|3000]]
| [[Intercity]]
| Den Helder – Alkmaar – Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Nijmegen
|
|-
| [[Serie 3500|3500]]
| [[Intercity]]
| Schiphol – Amsterdam Zuid – Utrecht Centraal – Eindhoven
| Gemengd met [[ICRm]]
|-
| [[Serie 13500|13500]]
| [[Intercity]]
| Schiphol – Amsterdam Zuid – Utrecht Centraal
| Spitsversterker van de [[serie 3500]]
|-
| [[Serie 3600|3600]]
| [[Intercity]]
| Arnhem – Nijmegen – Breda – Roosendaal
| Gemengd met [[ICRm]]
|-
| [[Serie 3700|3700]]
| [[Intercity]]
| Nijmegen – Arnhem – Zutphen – Deventer – Zwolle
|
|-
| [[Serie 8800|8800]]
| [[Intercity]]
| Utrecht Centraal – Woerden – Alphen a/d Rijn – Leiden Centraal
| Behalve in weekeinden
|-
| [[Serie 12100|12100]]
| [[Stoptrein]]
| Roosendaal - Goes - Middelburg - Vlissingen
|
|-
| [[Serie 14300|14300]]
| [[Intercity]]
| Lelystad Centrum - Amsterdam Zuid - Schiphol
| Rijdt alleen in de spits
|-
| 21400
| [[Nachtnet]]
| Utrecht Centraal – 's-Hertogenbosch – Eindhoven
|
|}
==Verdere uitbreiding==
In 2007 bestelde NS 205 nieuwe VIRM rijtuigen, de serie VIRM-4, bij Bombardier Transportation. Het eerste treinstel van deze serie, die onder andere de [[ICK]]-rijtuigen moet gaan vervangen, werd op 27 juni 2008 gepresenteerd. In totaal worden er 51 treinstellen en één reservekopbak ter vervanging van een beschadigde kopbak geleverd.
Belangrijke verschillen met de eerdere series zijn het ontbreken van de cateringlift, waardoor de trappen breder konden worden. Ook is de airconditioning verbeterd en zijn de stellen uitgerust met een gesloten toiletsysteem.
Net als in de vernieuwde [[SGMm|Sprinters]] en [[ICMm|Koplopers]] is de tweede klas voorzien van blauwe stoelen en de eerste klas van rode stoelen, zodat er een beter onderscheid is. In de eerste klas zijn daarnaast leeslampjes en contactdozen voor het gebruik van o.a. laptops aangebracht.
==Bijzondere treinstellen==
Treinstellen 9520 en 9525 zijn in het kader van de sponsoring van NOC-NSF door NS in het oranje gestickerd met afbeeldingen van olympische sporten. Deze bestickering is ook doorgevoerd op de vloer van de gangpaden en balkons.
Daarnaast is treinstel 9514 voorzien van het opschrift ''Lekker lezen doe je in de trein''.
In het verleden reed treinstel 9524 rond met stickers voor de musicals ''Mamma Mia'' en ''The Lion King'' en had treinstel 8733 een speciale bestickering aangezien dit treinstel de 300ste VIRM-bak bevat.
VIRM staat voor '''verlengd interregiomaterieel'''. Deze naam onstond toen vanaf 2000 het oorspronkelijke '''DD-IRM''' met nieuw bestelde tussenrijtuigen verlengd werd.
Het eerste DD-IRM treinstel (de 8201) werd op 21 april 1994 overgebracht van Talbot in Aken naar de werkplaats in Leidschendam.
==Historie==
In de jaren '80 bracht NS op basis van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening een eigen plan uit: [[Rail 21]]. Hierin stond onder andere dat vanaf 1996 een [[drietreinensysteem]] zou worden ingevoerd, wat bestond uit de Agglo/Regiotrein ([[stoptrein]]), de InterRegio ([[sneltrein]]) en de [[intercity]].
Het DD-IRM was oorspronkelijk bedoeld voor de InterRegio en keer de naam ''Regiorunner''. Echter werd het drietreinensysteem nooit ingevoerd en wordt het nu vooral ingezet in intercity's.
Tussen 1994 en 1996 werden 290 dubbeldeksbakken afgeleverd, waarmee 34 driedelige en 47 vierdelige treinstellen gevormd. De bakken werden gebouwd Waggonfabrik Talbot in Aken en Deutsche Waggonbau AG in Görlitz, beide werden later onderdeel van Bombardier Transportation.
=Verlenging=
In 2000 werden nieuwe rijtuigen besteld om de bestaande treinstellen te verlengen: de driedelige treinen werden vierdelig, de vierdelige werden zesdelig. Zo onstond het '''verlengd interregiomaterieel'''.
De nieuwe bakken hadden een afwijkend interieur met onder andere een ander type stoelen, die met stof bekleed waren. Op de benedenverdieping waren meer stoelen in coachopstelling geplaatst.
Na de verlenging van de bestaande stellen (VIRM-1) volgden nog twee series geheel nieuwe stellen (VIRM-2 en 3).
==Techniek==
IRM is uitgerust met energiezuinige draaistroomtractie: de gelijkstroom van de bovenleiding wordt middels choppers omgezet in een lagere gelijkspanning van vaste grootte die met inverters in draaistroom voor de tractiemotoren wordt omgezet.
Voor het remmen beschikt IRM over elektropneumatische schijfremmen op de loopdraaistellen en elektrodynamische remmen op de motordraaistellen. Dit laatste remsysteem is in staat de vrijkomende energie bij het remmen terug te voeren naar de bovenleiding. Voor noodgevallen beschikt het materieel over permanente magneetremmen die bij snelremmingen op de spoorstaven worden neergelaten. Deze magneetremmen dienen tevens als parkeerrem.
IRM is voor de klimaatbeheersing voorzien van airconditioning, de ramen kunnen daarom niet open. Daarnaast zijn liftjes aanwezig om te zorgen dat de cateringtrolley zowel de beneden- als bovenverdieping kon bereiken. Sinds het afschaffen van de treincatering in 2003 worden deze echter niet meer gebruikt. De laatste stellen uit de series VIRM-2 en 3 zijn daarom geheel niet meer voorzien van de liftmachine. Wel bleef de liftkoker nog aanwezig omdat deze een essentieel onderdeel van de bakconstructie vormde.
Bij de verlenging van DD-IRM werd al het IRM voorzien van een diagnosesysteem voor beproeving, controle en storingsmeldingen. Ook zaken als het instellen van de bestemmingsdisplays vinden middels dit systeem plaats.
Het VIRM is tot slot voorbereid op inbouw van een transformator voor een bovenleidingsspanning van 25 kV, die mogelijk in de toekomst in Nederland wordt ingevoerd.
== Samenstelling en nummering ==
Het IRM wordt vaak een [[treinstel]] genoemd, maar officieel is het een [[treinstam]]. IRM kan samengesteld worden uit verschillende losse rijtuigen.
= DD-IRM =
Bij de levering van de eerste IRM-bakken vanaf 1994 (het DD-IRM) waren de volgende rijtuigen beschikbaar:
* 162 mBvk1/2-bakken: aangedreven koprijtuigen met tweede klas
* 81 ABv3/4-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
* 47 ABv5-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
''mBvk1 en mBvk2 zijn identiek. Hetzelfde geldt voor ABv3 en ABv4''
Daarmee konden treinstammen met drie of vier rijtuigen samengesteld worden:
* DD-IRM-III: mBvk1 + ABv3 + mBvk2 (serie 8200)
* DD-IRM-IV: mBvk1 + ABv4 + ABv5 + mBvk2 (serie 8400)
Hierbij waren de laatste twee cijfers (het volgnummer) van het stamnummer afhankelijk van de ABv3/4. Omdat er 81 ABv3/4-bakken beschikbaar waren, konden de nummers lopen van xx01 t/m xx81. De stam met bijvoorbeeld het nummer 8262 was niet meer mogelijk als de 8462 al bestond.
= VIRM =
Bij de verlenging van het IRM werden nieuwe bakken geleverd:
* 92 mBvk1/2-bakken aangedreven koprijtuigen met tweede klas
* 46 ABv4-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
* 33 ABv5-bakken: tussenrijtuigen met eerste/tweede klas
* 127 ABv6-bakken: tussenrijtuigen met stroomafnemers en eerste/tweede klas
* 81 mBv7-bakken: aangedreven tussenrijtuigen met tweede klas
Met deze rijtuigen konden de bestaande driewagenstammen verlengd worden tot vier bakken. De reeds bestaande vierwagenstammen konden verlengd worden tot zes bakken. Het verlengde materieel kreeg de aanduiding VIRM-1. Tevens konden er nog meer compleet nieuwe vier- en zeswagenstammen gevormd worden. Deze kregen de aanduiding VIRM-2 en VIRM-3. De huidige samenstelling is:
* VIRM-IV: mBvk1 + ABv3/4 + ABv6 + mBvk2 (verlengd: serie 9400; nieuw: serie 9500)
* VIRM-VI: mBvk1 + ABv3/4 + ABv6 + mBv7 + ABv5 + mBvk2 (verlengd: serie 8600; nieuw: serie 8700)
Het nummersysteem bleef gehandhaafd. Bij de compleet nieuwe stammen is het volgnummer afhankelijk van de ABv4-bak, en kunnen dus lopen van xx01 t/m xx46. Ook hier kan de stam met bijvoorbeeld het nummer 8702 niet meer bestaan als 9502 al bestaat.
==Inzet==
Na afronding van de proefritten en een proefbedrijf in de stoptrein [[Dordrecht]] - [[Roosendaal]] in 1994 loste IRM het [[ICM]] af in de intercity [[Amsterdam Centraal]] - [[Vlissingen]]. Naarmate de aflevering vorderde werd het IRM ingezet in steeds meer [[sneltrein]]en en [[intercity]]'s.
=Inzet in de [[Dienstregeling 2008]]=
{| class="prettytable vatop"
! Serie:
! Treinsoort:
! Route:
! Bijzonderheden:
|-
| [[Serie 500|500]]
| [[Intercity]]
| Groningen – Zwolle – Amersfoort – Utrecht Centraal – Den Haag Centraal
| Alleen de (spits)treinen {{t|526}} en {{t|561}}
|-
| [[Serie 800|800]]
| [[Intercity]]
| (Schagen –) Alkmaar – Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Eindhoven – Maastricht/Heerlen
|
|-
| [[Serie 1400|1400]]
| [[Nachtnet]]
| Rotterdam Centraal – Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal
| Gemengd met [[ICM]]
|-
| [[Serie 1900|1900]]
| [[Intercity]]
| Den Haag Centraal – Dordrecht – Breda - Tilburg – Eindhoven – Venlo
| Gemengd met [[ICK]]/[[ICRm]]
|-
| [[Serie 2000|2000]]
| [[Intercity]]
| (Nijmegen –) Arnhem – Ede-Wageningen – Utrecht Centraal – Gouda – Den Haag Centraal
| Gemengd met [[ICRm]] en [[ICL]]
|-
| [[Serie 2100|2100]]
| [[Intercity]]
| Amsterdam Centraal – Schiphol – Rotterdam Centraal – Dordrecht – Roosendaal – Vlissingen
|
|-
| [[Serie 2200|2200]]
| [[Sneltrein]]
| Amsterdam Centraal - Haarlem - Den Haag HS - Rotterdam Centraal - Dordrecht (- Breda)
| Gemengd met [[DDM-1]]/[[DD-AR]].
|-
| [[Serie 2600|2600]]
| [[Sneltrein]]
| Amsterdam Centraal – Schiphol – Leiden Centraal – Den Haag Centraal
|
|-
| [[Serie 2800|2800]]
| Intercity
| Rotterdam Centraal – Gouda – Utrecht Centraal – Amersfoort Schothorst
| Alleen in weekeinden
|-
| [[Serie 3000|3000]]
| [[Intercity]]
| Den Helder – Alkmaar – Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Nijmegen
|
|-
| [[Serie 3500|3500]]
| [[Intercity]]
| Schiphol – Amsterdam Zuid – Utrecht Centraal – Eindhoven
| Gemengd met [[ICRm]]
|-
| [[Serie 13500|13500]]
| [[Intercity]]
| Schiphol – Amsterdam Zuid – Utrecht Centraal
| Spitsversterker van de [[serie 3500]]
|-
| [[Serie 3600|3600]]
| [[Intercity]]
| Arnhem – Nijmegen – Breda – Roosendaal
| Gemengd met [[ICRm]]
|-
| [[Serie 3700|3700]]
| [[Intercity]]
| Nijmegen – Arnhem – Zutphen – Deventer – Zwolle
|
|-
| [[Serie 8800|8800]]
| [[Intercity]]
| Utrecht Centraal – Woerden – Alphen a/d Rijn – Leiden Centraal
| Behalve in weekeinden
|-
| [[Serie 12100|12100]]
| [[Stoptrein]]
| Roosendaal - Goes - Middelburg - Vlissingen
|
|-
| [[Serie 14300|14300]]
| [[Intercity]]
| Lelystad Centrum - Amsterdam Zuid - Schiphol
| Rijdt alleen in de spits
|-
| 21400
| [[Nachtnet]]
| Utrecht Centraal – 's-Hertogenbosch – Eindhoven
|
|}
==Verdere uitbreiding==
In 2007 bestelde NS 205 nieuwe VIRM rijtuigen, de serie VIRM-4, bij Bombardier Transportation. Het eerste treinstel van deze serie, die onder andere de [[ICK]]-rijtuigen moet gaan vervangen, werd op 27 juni 2008 gepresenteerd. In totaal worden er 51 treinstellen en één reservekopbak ter vervanging van een beschadigde kopbak geleverd.
Belangrijke verschillen met de eerdere series zijn het ontbreken van de cateringlift, waardoor de trappen breder konden worden. Ook is de airconditioning verbeterd en zijn de stellen uitgerust met een gesloten toiletsysteem.
Net als in de vernieuwde [[SGMm|Sprinters]] en [[ICMm|Koplopers]] is de tweede klas voorzien van blauwe stoelen en de eerste klas van rode stoelen, zodat er een beter onderscheid is. In de eerste klas zijn daarnaast leeslampjes en contactdozen voor het gebruik van o.a. laptops aangebracht.
==Bijzondere treinstellen==
Treinstellen 9520 en 9525 zijn in het kader van de sponsoring van NOC-NSF door NS in het oranje gestickerd met afbeeldingen van olympische sporten. Deze bestickering is ook doorgevoerd op de vloer van de gangpaden en balkons.
Daarnaast is treinstel 9514 voorzien van het opschrift ''Lekker lezen doe je in de trein''.
In het verleden reed treinstel 9524 rond met stickers voor de musicals ''Mamma Mia'' en ''The Lion King'' en had treinstel 8733 een speciale bestickering aangezien dit treinstel de 300ste VIRM-bak bevat.
