3.856
bewerkingen
Wijzigingen
k
[[Afbeelding:Lijnkleur9.svg|40px]] Lijn '''Lijn 9''' verbindt het industriegebied en reed van de toekomstige nieuwbouwwijk Plantage De woonwijk Diemen Sniep in via Diemen met -Centrum, Watergraafsmeer, Artis en het Waterlooplein naar station [[Amsterdam Centraal|Centraal Station]] in Amsterdam. De lijn vormt een belangrijke Oost-West-as door de stad. Bij de keerlus in Diemen is er een enkelsporige aftakking naar de Hoofdwerkplaats rail van het [[GVB]].
Na Op [[Dienstregeling concessie Stadsvervoer Amsterdam 2018#Wijzigingen per 22 juli 2018|22 juli 2018]] werd het Amsterdamse tramnet volledig gereorganiseerd vanwege de oorlog keerde de lijn als één opening van de eerste weer terug[[Lijn 52 Amsterdam, Noord - Station Zuid|Noord/Zuidlijn]]. In 1948 werd de lijn verlengd naar een lus bij het Ajaxstadion 'De Meer'<br>Lijn 9 kwam per die datum te vervallen. In 1985 verdween, na meer dan honderd jaar, Het traject tussen het traject langs de Amstel Centraal Station en het Alexanderplein werd in beide richtingen via het Rembrandtplein gereden. De laatste verlenging volgde in 1990overgenomen door [[Lijn 14 Amsterdam, toen de Centraal Station - Flevopark|lijn door ging rijden naar 14]], terwijl [[Lijn 19 Amsterdam Station Sloterdijk - Diemen. Daarbij is de keerlus bij Sniep|lijn 19]] het Ajaxstadion vervangen voor een kopspoor, zodat er gedriehoekt kan worden. Bij de verlenging in 1990 was traject tussen het de eerste tramlijn sinds 70 jaar die de gemeentegrens van Amsterdam overstapAlexanderplein en Diemen Sniep overnam.
geen bewerkingssamenvatting
{{LijnInfoVLijnInfo
|lijnnr=9
|vervoerder=[[GVB]]
|concessie=Metro/tram/bus Stadsvervoer Amsterdam (2006-2011)|concessie2=Stadsvervoer Amsterdam(2012-2024)|materieel=[[Combino1G-7G]], [[8G]], [[9G/10G]], [[BlokkendoosCombino]]|stad=Amsterdam|regio=Amsterdam|route='''Amsterdam:''' Centraal Station - Dam - Rembrandtplein - Artis - Middenweg - '''Diemen:''' Sniep|lijnsoort=tramlijnTram
|type=Tram
|lijnlogo=Lijnkleur9.svg|periode=7 juli 1990 t/m 21 juli 2018|voorganger=[[Lijn 9 Amsterdam, Watergraafsmeer - Centraal Station (1948-1990)|9]]|opvolger=[[Lijn 14 Amsterdam, Centraal Station - Flevopark|14]], [[Lijn 19 Amsterdam Station Sloterdijk - Diemen Sniep|19]]|frequentie_spits=8-9x6x/uur (ochtend)<br>8x/uur (middag)|frequentie_spits_vakantie=5x/uur (ochtend; zomer)<br>8x/uur(middag; zomer)|frequentie_dal=6-8x/uur|frequentie_zaterdag=4-8x/uur|frequentie_zondag=4-8x/uur|frequentie_avond=4x4-6x/uur|afbeelding=Lijn 9 Amsterdam Artis.JPG|onderschrift='''Lijn 9''' rijdt over de Plantage Middenlaan in Amsterdam.
}}
== Route ==
{{RouteTop |{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_0sr.svg{{Rimg|35px]] 0sr}} | Diemen , Sniep }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Diemen, Nicolaas Lublinkstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Diemen, Schoolstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Diemen, Arent Krijtsstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Brinkstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Kruislaan }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Hugo de Vrieslaan }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Hogeweg }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Pretoriusstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Wijttenbachstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, 1e Van van Swindenstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Alexanderplein }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rhlr}} | Amsterdam, Plantage Badlaan Lepellaan}}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Plantage Kerklaan Artis}}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Mr. Meester Visserplein }}{{RouteRij RouteRijPlaats | {{Rimg| [[Afbeelding:Route_rsMr.svgrsMr}} |35px]] Amsterdam|Amsterdam Waterlooplein| Amsterdam, [[Waterlooplein]] }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Rembrandtplein }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rhrr.svg{{Rimg|35px]] rsr}} | Amsterdam, Muntplein Spui}}{{RouteRij RouteRijPlaats | [[Afbeelding:Route_rsr.svg{{Rimg|35px]] | Amsterdam, Spui rsr}}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svgAmsterdam|35px]] | [[Amsterdam Dam|Amsterdam, Dam]] }}{{RouteRij RouteRijPlaats | {{Rimg| [[Afbeelding:Route_rsT0.svgrsT0}} |35px]] Amsterdam| [[Amsterdam Centraal(Tram Oostzijde)|Amsterdam, Centraal Station]]}}
}}
== Historie = Varia ===*Bij de keerlus in Diemen begint een enkelsporige aftakking naar de Hoofdwerkplaats Rail van het [[GVB]]. == Geschiedenis ==
Voor het begin van deze lijn gaan we terug naar 1872, toen een paardenomnibuslijn werd ingesteld tussen de Dam en de Plantage via het Rokin, de Botermarkt (Rembrandtplein), Amstelstraat, Nieuwe Amstelstraat en Muiderstraat. De lijn werd in 1877 tussen Schapenplein (Muntplein) en Botermarkt in één richting verlegd via Halvemaansteeg en Kistemakersgracht (Amstel). In 1883 werd de lijn vertramd en enigszins gewijzigd, de lijn reed voortaan in stad-uit via Reguliersbreestraat, Rembrandtplein en Amstelstraat en stad-in langs de Amstel. Over de Blauwbrug werd de lijn verlegd via de Nieuwe Heerengracht en de Plantage Parklaan naar de Plantage Middenlaan. Een verlenging volgde in 1884 vanaf de Plantage Middenlaan via het Alexanderplein naar de Linnaeusstraat, bij de 3e Oosterparkstraat. In 1903, vlak voordat de lijn geëlektrificeerd werd, werd de lijn weer verlegd: tussen de Blauwbrug en Plantage werd voortaan via de Nieuwe Amstelstraat (stad-uit) of Waterlooplein (stad-in) en Muiderstraat gereden.
Nog net in 1903 werd de lijn dus geëlektrificeerd en ook iets verlengd, de lijn reed nu langs het Oosterpark tot aan de Beukenweg. Even later ging de lijn aan de andere kant doorrijden naar het IJveer, maar werd al snel weer ingekort tot het [[Amsterdam Centraal|CS]]. In 1906 werd aan de oostkant een lus in gebruik genomen via het Kastanjeplein en de 3e Oosterparkstraat. Tussen 1915 en 1921 eindigde de lijn weer eens bij het IJveer. In 1932 volgde een verlegging vanaf het Alexanderplein, via de Mauritskade en Borneostraat naar de Molukkenstraat met een eindlus via de Sumatrastraat en Tidorestraat. In 1940 keerde de lijn weer terug in de Linnaeusstraat en ging doorrijden naar de Middenweg, eerst tot de Kruislaan en later dat jaar tot de Gaffelstraat. Na de oorlog keerde de lijn als één van de eerste lijnen terug. In 1948 werd de lijn verlengd naar een lus bij het Ajaxstadion 'De Meer'. In 1985 verdween, na meer dan honderd jaar, het traject langs de Amstel en werd in beide richtingen via het Rembrandtplein gereden. De laatste verlenging volgde in 1990, toen de lijn door ging rijden naar Diemen. Daarbij is de keerlus bij het Ajaxstadion vervangen voor een kopspoor, zodat er gedriehoekt kan worden. Bij de verlenging in 1990 was het de eerste tramlijn sinds 70 jaar die de gemeentegrens van Amsterdam overstak. Na de verlenging werd de eindlus vervangen door een tramhalte Brinkstraat. Op een onbekend moment daarna werd de halte Zaaiersweg opgeheven. Op 3 mei 2004 werd lijn 10 verlengd naar het Azartplein via een nieuw tracé. Naast de Muiderpoort werd daarom een halte Alexanderplein geplaatst om de overstap op deze lijn 10 mogelijk te maken. De halte Mauritskade (voor de ingang van het Tropeninstituut) werd tegelijkertijd opgeheven, deze halte is nog altijd als noodhalte aanwezig.{{RouteTopSpoiler|Voormalige halte Mauritskade |{{RouteRij| {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Plantage Badlaan}}{{RouteRij| {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Mauritskade}}{{RouteRij| {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, 1e van Swindenstraat}}}} In december 2013 werd de halte Plantage Kerklaan hernoemd in Artis. In december 2014 werd de halte Plantage Badlaan hernoemd in Plantage Lepellaan. Op [[Dienstregeling concessie Stadsvervoer Amsterdam 2016|13 december 2015]] ging de middagspitsfrequentie omlaag van iedere 6 minuten naar iedere 7,5 minuut. Op 1 juli 2016 werd de halte Plantage Lepellaan richting Diemen "tijdelijk" opgeheven wegens werkzaamheden aan het nabijgelegen Woonzorgcentrum Sint-Jacob.{{RouteTopSpoiler|Voormalige halte Plantage Lepellaan |{{RouteRij| {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Alexanderplein}}{{RouteRij| {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Plantage Lepellaan}}{{RouteRij| {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Artis}}}} Op een onbekende datum, vermoedelijk op 5 oktober 2015, kwam de halte ''Muntplein'', gelegen tussen de haltes ''Rembrandtplein'' en ''Spui'' en enkel bediend richting Diemen, te vervallen.
