Wijzigingen

{{LijnInfoVLijnInfo

|concessie=Metro/tram/bus Stadsvervoer Amsterdam (2006-2011)|concessie2=Stadsvervoer Amsterdam(2012-2024)|materieel=[[Combino1G-7G]], [[8G]], [[9G/10G]], [[BlokkendoosCombino]]|stad=Amsterdam|regio=Amsterdam|route='''Amsterdam:''' Centraal Station - Dam - Rembrandtplein - Artis - Middenweg - '''Diemen:''' Sniep|lijnsoort=tramlijnTram

|lijnlogo=Lijnkleur9.svg|periode=7 juli 1990 t/m 21 juli 2018|voorganger=[[Lijn 9 Amsterdam, Watergraafsmeer - Centraal Station (1948-1990)|9]]|opvolger=[[Lijn 14 Amsterdam, Centraal Station - Flevopark|14]], [[Lijn 19 Amsterdam Station Sloterdijk - Diemen Sniep|19]]|frequentie_spits=6x/uur (ochtend)<br>8x/uur (middag)|frequentie_spits_vakantie=5x/uur (ochtend; zomer)<br>8x/uur (middag; zomer)|frequentie_dal=6-8x/uur|frequentie_zaterdag=8x/uur|frequentie_zondag=8x/uur|frequentie_avond=4-6x/uur|afbeelding=Lijn 9 Amsterdam Artis.JPG|onderschrift='''Lijn 9''' rijdt over de Plantage Middenlaan in Amsterdam.

'''Lijn 9''' reed van de woonwijk Diemen Sniep via Diemen-Centrum, Watergraafsmeer, Artis en het Waterlooplein naar station [[Afbeelding:Lijnkleur9.svg|40pxAmsterdam Centraal]].

Lijn '''9''' verbindt het industriegebied en == Route =={{RouteTop | {{RouteRij | {{Rimg|0sr}} | Diemen, Sniep}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Diemen, Nicolaas Lublinkstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Diemen, Schoolstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Diemen, Arent Krijtsstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Brinkstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Kruislaan}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Hugo de toekomstige nieuwbouwwijk Vrieslaan}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Hogeweg}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Pretoriusstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Wijttenbachstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, 1e van Swindenstraat}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Alexanderplein}}{{RouteRij | {{Rimg|rhlr}} | Amsterdam, Plantage De Sniep Lepellaan}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Artis}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Meester Visserplein}}{{RouteRijPlaats | {{Rimg|rsMr}} | Amsterdam|Amsterdam Waterlooplein|Amsterdam, Waterlooplein}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Rembrandtplein}}{{RouteRij | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Spui}}{{RouteRijPlaats | {{Rimg|rsr}} | Amsterdam|Amsterdam Dam|Amsterdam, Dam}}{{RouteRijPlaats | {{Rimg|rsT0}} | Amsterdam|Amsterdam Centraal (Tram Oostzijde)|Amsterdam, Centraal Station}}}} === Varia ===*Bij de keerlus in Diemen met begint een enkelsporige aftakking naar de Hoofdwerkplaats Rail van het [[Amsterdam Centraal|Centraal StationGVB]] . == Geschiedenis ==Voor het begin van deze lijn gaan we terug naar 1872, toen een paardenomnibuslijn werd ingesteld tussen de Dam en de Plantage via het Rokin, de Botermarkt (Rembrandtplein), Amstelstraat, Nieuwe Amstelstraat en Muiderstraat. De lijn werd in 1877 tussen Schapenplein (Muntplein) en Botermarkt in Amsterdaméén richting verlegd via Halvemaansteeg en Kistemakersgracht (Amstel). De In 1883 werd de lijn vertramd en enigszins gewijzigd, de lijn vormt een belangrijke Oostreed voortaan in stad-Westuit via Reguliersbreestraat, Rembrandtplein en Amstelstraat en stad-as door in langs de stadAmstel. Bij Over de Blauwbrug werd de lijn verlegd via de Nieuwe Heerengracht en de Plantage Parklaan naar de keerlus Plantage Middenlaan. Een verlenging volgde in Diemen is er een enkelsporige aftakking 1884 vanaf de Plantage Middenlaan via het Alexanderplein naar de Hoofdwerkplaats rail van Linnaeusstraat, bij de 3e Oosterparkstraat. In 1903, vlak voordat de lijn geëlektrificeerd werd, werd de lijn weer verlegd: tussen de Blauwbrug en Plantage werd voortaan via de Nieuwe Amstelstraat (stad-uit) of Waterlooplein (stad-in) en Muiderstraat gereden. Nog net in 1903 werd de lijn dus geëlektrificeerd en iets verlengd, de lijn reed nu langs het Oosterpark tot aan de Beukenweg. Even later ging de lijn aan de andere kant doorrijden naar het IJveer, maar werd al snel ingekort tot het [[GVBAmsterdam Centraal|CS]]. In 1906 werd aan de oostkant een lus in gebruik genomen via het Kastanjeplein en de 3e Oosterparkstraat. Tussen 1915 en 1921 eindigde de lijn bij het IJveer. In 1932 volgde een verlegging vanaf het Alexanderplein via de Mauritskade en Borneostraat naar de Molukkenstraat met een eindlus via de Sumatrastraat en Tidorestraat. In 1940 keerde de lijn terug in de Linnaeusstraat en ging doorrijden naar de Middenweg, eerst tot de Kruislaan en later dat jaar tot de Gaffelstraat.

{{RouteTop |{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_0srOp 3 mei 2004 werd lijn 10 verlengd naar het Azartplein via een nieuw tracé.svg|35px]] | Diemen Sniep }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Nicolaas Lublinkstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Schoolstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Arent Krijtsstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsrNaast de Muiderpoort werd daarom een halte Alexanderplein geplaatst om de overstap op deze lijn 10 mogelijk te maken.svg|35px]] | Brinkstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Kruislaan }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Hugo De halte Mauritskade (voor de Vrieslaan }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsringang van het Tropeninstituut) werd tegelijkertijd opgeheven, deze halte is nog altijd als noodhalte aanwezig.svg|35px]] | Hogeweg }}{{RouteRij RouteTopSpoiler| [[Afbeelding:Route_rsr.svgVoormalige halte Mauritskade |35px]] | Pretoriusstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Wijttenbachstraat }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svgRimg|35px]] | 1e Van Swindenstraat rsr}}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Alexanderplein }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Amsterdam, Plantage Badlaan }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Plantage Kerklaan }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svgRimg|35px]] | Mr. Visserplein rsr}}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsMr.svg|35px]] | [[Waterlooplein]] }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Rembrandtplein }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rhrr.svg|35px]] | Muntplein Amsterdam, Mauritskade}}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | Spui }}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] Rimg| Dam rsr}}{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsT0.svg|35px]] | [[Amsterdam Centraal|Centraal Station]], 1e van Swindenstraat}}

==Historie==Voor het begin van deze lijn gaan we terug naar 1872, toen een paardenomnibuslijn In december 2013 werd ingesteld tussen de Dam en de halte Plantage via het Rokin, de Botermarkt (Rembrandtplein), Amstelstraat, Nieuwe Amstelstraat en Muiderstraat. De lijn werd Kerklaan hernoemd in 1877 tussen Schapenplein (Muntplein) en Botermarkt in één richting verlegd via Halvemaansteeg en Kistemakersgracht (Amstel)Artis.  In 1883 december 2014 werd de lijn vertramd en enigszins gewijzigd, de lijn reed voortaan halte Plantage Badlaan hernoemd in stad-uit via Reguliersbreestraat, Rembrandtplein en Amstelstraat en stad-in langs de AmstelPlantage Lepellaan. Over  Op [[Dienstregeling concessie Stadsvervoer Amsterdam 2016|13 december 2015]] ging de Blauwbrug werd de lijn verlegd via de Nieuwe Heerengracht en de Plantage Parklaan middagspitsfrequentie omlaag van iedere 6 minuten naar de Plantage Middenlaaniedere 7,5 minuut. Een verlenging volgde in 1884 vanaf  Op 1 juli 2016 werd de halte Plantage Middenlaan via Lepellaan richting Diemen "tijdelijk" opgeheven wegens werkzaamheden aan het Alexanderplein naar de Linnaeusstraat, bij de 3e Oosterparkstraatnabijgelegen Woonzorgcentrum Sint-Jacob. In 1903{{RouteTopSpoiler|Voormalige halte Plantage Lepellaan |{{RouteRij| {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, vlak voordat de lijn geëlektrificeerd werdAlexanderplein}}{{RouteRij| {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, werd de lijn weer verlegd: tussen de Blauwbrug en Plantage werd voortaan via de Nieuwe Amstelstraat (stad-uit) of Waterlooplein (stad-in) en Muiderstraat gereden.Lepellaan}}{{RouteRij| {{Rimg|rsr}} | Amsterdam, Artis}}}}

Nog net in 1903 werd de lijn dus geëlektrificeerd en ook iets verlengdOp een onbekende datum, de lijn reed nu langs het Oosterpark tot aan de Beukenweg. Even later ging de lijn aan de andere kant doorrijden naar het IJveervermoedelijk op 5 oktober 2015, maar werd al snel weer ingekort tot het CS. In 1906 werd aan de oostkant een lus in gebruik genomen via het Kastanjeplein en kwam de 3e Oosterparkstraat. Tussen 1915 en 1921 eindigde de lijn weer eens bij het IJveer. In 1932 volgde een verlegging vanaf het Alexanderpleinhalte ''Muntplein'', via gelegen tussen de Mauritskade haltes ''Rembrandtplein'' en Borneostraat naar de Molukkenstraat met een eindlus via de Sumatrastraat ''Spui'' en Tidorestraat. In 1940 keerde de lijn weer terug in de Linnaeusstraat en ging doorrijden naar de Middenwegenkel bediend richting Diemen, eerst tot de Kruislaan en later dat jaar tot de Gaffelstraatte vervallen.

Na de oorlog keerde Op [[Dienstregeling concessie Stadsvervoer Amsterdam 2018#Wijzigingen per 22 juli 2018|22 juli 2018]] werd het Amsterdamse tramnet volledig gereorganiseerd vanwege de lijn als één opening van de eerste weer terug[[Lijn 52 Amsterdam, Noord - Station Zuid|Noord/Zuidlijn]]. In 1948 <br>Lijn 9 kwam per die datum te vervallen. Het traject tussen het Centraal Station en het Alexanderplein werd de overgenomen door [[Lijn 14 Amsterdam, Centraal Station - Flevopark|lijn verlengd naar een lus bij het Ajaxstadion. In 1985 verdween, na meer dan honderd jaar14]], terwijl [[Lijn 19 Amsterdam Station Sloterdijk - Diemen Sniep|lijn 19]] het traject langs de Amstel tussen het Alexanderplein en werd in beide richtingen via het Rembrandtplein gereden. De laatste verlenging volgde in 1990, toen de lijn door ging rijden naar DiemenSniep overnam.