60.052
bewerkingen
Wijzigingen
Kaart voldoet niet meer; zie vervallen haltes.
|afbeelding2=VU.JPG
|onderschrift2='''Lijn 5''' staat bij de halte ''De Boelelaan/VU''.
}}
'''Lijn 5''' rijdt van station [[Amsterdam Centraal]] via de [[Amsterdam Dam|Dam]], het Leidseplein, het Museumplein en station [[Amsterdam Zuid]] naar Amstelveen Stadshart.
== Geschiedenis ==
In 1978 werd het nieuwe Station station Zuid geopend en meteen aangesloten op het tramnet met [[Lijn 5 Amsterdam, Station Zuid - Centraal Station (1978-1982)|lijn 5]]. De lijn liep toen vanaf het CS via de route van lijn [[Lijn 24 Amsterdam, Olympiaweg - Centraal Station (1945-2002)|24]] naar de Beethovenstraat en vanaf daar via de Strawinskylaan naar het Zuidplein. In 1982 werd de lijn verlegd en werd het meer dan een zijtakje zijtak van de 24. De lijn begon voortaan aan de andere kant van het CS en ging via de Nieuwezijds Voorburgwal, Leidsestraat, Overtoom, Vondelbrug en Van Baerlestraat naar het Roelof Hartplein, waar de vroegere al bestaande route weer werd opgepakt.
In 1991 werd de lijn, gezamenlijk met [[Lijn 51 Amsterdam CS - Amstelveen Westwijk|lijn 51]], verlengd naar Amstelveen. Lijn 5 buigt na Oranjebaan af vanaf van de route van lijn 51 en eindigt op bij de halte Binnenhof op het Handelsplein. Lijn 5 heeft als enige Amsterdamse tramlijn geen keerlus op het eindpunt (Binnenhof). De gemeente Amstelveen wilde alleen instemmen met een tram, onder de voorwaarde dat het Handelsplein niet volledig ingenomen zou worden door keerpuntvoorzieningen. Er werd gekozen voor een keerpunt met drie kopsporen. Gevolg hiervan is dat er wel tweerichtingstrams (trams met twee koppen en aan beide zijden deuren) nodig waren. Als leuke bijkomstigheid van het gebruik van tweerichtingstrams konden sommige haltes met een relatief goedkoper middenperron aangelegd worden (Uilenstede, Onderuit en Oranjebaan).
Op het gezamenlijke traject met lijn 51, de vrije trambaan in de middenberm van de Buitenveldertselaan en Beneluxbaan, gebruiken beide verschillende perrons. De 51 gebruikt hoge metroperrons, die door een trap en hellingbaan met de lagevloerperrons van lijn 5 verbonden zijn.
Na de aanleg van de [[Lijn 51 Amsterdam CS - Amstelveen Westwijk|Amstelveenlijn]] tot en met mei 2008 was de halte Station Zuid van tram 5 aan hetzelfde perron als de metrolijnen [[Lijn 50 Amsterdam, Isolatorweg - Gein|50]] en [[Lijn 51 Amstelveen Westwijk - Amsterdam CS|51]], waardoor een [[cross-platform]] overstap mogelijk was.<br>
Door de aanleg van de [[Noord/Zuidlijn]] was het echter noodzakelijk om tram 5 te verleggen over de Strawinskylaan, omdat de Noord-Zuid lijn /Zuidlijn zijn keerspoor op die plek krijgt. Sindsdien wordt er gereden van de Beethovenstraat, via de Strawinskylaan en de Parnassusweg naar de vrije trambaan in het midden van de Buitenveldertselaan. De halte van Station Zuid is gelegen op de Strawinskylaan ter hoogte van het Zuidplein en het World Trade Center.
Per [[Dienstregeling concessie Stadsvervoer Amsterdam 2015|14 december 2014]] vervielen de haltes Martelaarsgracht en Apollolaan.
== Toekomst ==
De komst van de Noord-/Zuidlijn en de ouderdom van het sneltrammaterieel zijn beide aanleiding geweest om te onderzoeken of de Amstelveenlijn in zijn huidige vorm toekomstvast is.
=== Noord-/Zuidlijn ===De Noord-/Zuidlijn zal in de beginjaren zijn zuidelijke eindpunt hebben op Station bij station Zuid. Na 2020 is het echter de bedoeling dat Station Zuid dit station samen met de A10 onder de grond verdwijnenverdwijt, om erboven plaats te maken voor kantoren en appartementen. In het kader van dit dokmodel zal het eindpunt van de Noord-/Zuidlijn zuidwaarts verplaatst worden ter hoogte van de Vrije Universiteit; Station station Buitenveldert. Dit omdat er dan op Station station Zuid niet meer gekeerd kan worden, gestopt wordt er uiteraard wel. Het dokmodel maakt ook hierbij een einde aan de mogelijkheid om aan te takken op lijn 51. Het noordelijke eindpunt van lijn 51 zou dan ook de Boelelaan/VU worden, waar overgestapt kan worden op de Noord-/Zuidlijn en tram 5.
=== Capaciteit ===
Lijn 5, die wel een directe verbinding met het centrum van Amsterdam geeft, zal met capaciteitstekorten kampen. Om alle passagiers te kunnen vervoeren zouden er 30 trams per uur per richting nodig zijn. Dit staat haaks op de groei van het autoverkeer op de kruising De Boelelaan / Buitenveldertselaan, waar al deze trams nooit tussendoor kunnen zonder vertragingen. Ook is er in het centrum van Amsterdam, in bijvoorbeeld de Leidsestraat, geen ruimte voor al deze trams; de noodzaak voor dit aantal speelt daar ook veel minder. Een oplossing zou kunnen zijn om een alternatief eindpunt voor tram 5 te maken, om het overbodige deel uit het centrum te weren.
De stadsregio Amsterdam had dan ook in eerste instantie de intentie om de Amstelveenlijn om te bouwen tot metro. De voorkeursvariant was om de Amstelveenlijn aan te sluiten op de NoordZuid-lijn. Eerste mogelijkheid hiervoor zou zijn dat het zuidelijke eindpunt van de NoordZuid-lijn bij de huidige halte Sportlaan in Amstelveen gelegd wordt; lijn 51 zou dan een pendeltram tussen Sportlaan en Westwijk worden. Een andere optie was om de gehele Amstelveenlijn te vermetro'en. Zowel het ondergronds brengen van de Amstelveenlijn, als het verhoogd aanleggen van een metroviaduct is onderzocht.
Uiteindelijk heeft men besloten de Amstelveenlijn los te koppelen van het metronet en om te bouwen tot een regiotram. Dit besluit is voornamelijk voortgekomen uit financiële motieven. Er zullen uiteindelijk twee of drie tramlijnen vanuit Amstelveen naar Amsterdam gaan rijden. Eén of meerdere daarvan zouden eventueel verlengd kunnen worden naar Uithoorn.
