Wijzigingen

{{SpoorlijnInfo|naam=Spoorlijn Tilburg - Nijmegen|lengte=65,9|jaar_geopend=1881|huidige_status=In gebruik|jaar_elektrificatie=1957|aantal_sporen=2, Edithbrug: 1|vervoerders=[[NS]]}}De '''Brabantse Lijn''' of '''Zuidooster spoorlijnZuidoosterspoorlijn''' is de spoorverbinding van Tilburg via 's-Hertogenbosch naar Nijmegen. Met uitzondering van de brug bij Ravenstein is de gehele lijn [[dubbelspoor|dubbelsporig]] en [[elektrificatie|geëlektrificeerd]]. == Geschiedenis van de spoorlijn ===== De eerste plannen en aanleg van de spoorlijn ===De eerste plannen voor de spoorlijn tussen [[Tilburg]] en [[Nijmegen]] stammen uit de begintijd van de spoorwegen in Nederland, hoewel het de eerste jaren met name ging over het traject tussen Tilburg en [['s-Hertogenbosch]]. In 1859 was er voor het eerst een aanvraag naar een concessie over het gehele traject tussen Tilburg en Nijmegen, hoewel de spoorlijn in deze plannen via Grave liep.  In april 1860 werd door het kabinet Van Hall een plan ingediend tot de staatsaanleg van spoorwegen. Hierbij werd zowel Tilburg als 's-Hertogenbosch aangesloten op het spoorwegnet, maar een rechtstreekse verbinding stond niet in de planning. Voor Nijmegen was zelfs helemaal geen spoorweg voorzien.

== Traject =={| cellspacing="0" cellpadding="3"|Na diverse mislukte pogingen vroeg de Engelsman Alexander Brogden in juli 1871 een concessie voor de spoorlijn tussen 's- style="border:none;"| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | Hertogenbosch en Nijmegen, ditmaal gepland via [[Afbeelding:Route_0sr.svg|35pxRavenstein]] || [[Tilburg]]|-| style="border:none; text. Deze concessie werd verleend en vervolgens werd de Nederlandsche Zuid-align:center; padding:0px; whiteOoster Spoorweg-space:nowrap;" | Maatschappij ([[Afbeelding:Route_AtnL.png|35px]] || ''[[Staatslijn ENZOS]] ) opgericht. Al vlot werd begonnen met de bouw van de spoorlijn; in 1872 werd de eerste steen van de Maasbrug te Ravenstein gelegd, die vernoemd werd naar [[Venlo]]''de dochter van de concessiehouder, Edith Brogden. Ondanks de vlotte start ontstonden er tijdens de bouw toch problemen. Het betrof met name het onteigenen van de gronden en de aansluitingen op de rest van het spoorwegnet te Tilburg en te Nijmegen. Na financiële steun van de staat werd de spoorlijn in 1881 voltooid. Op 2 juni van dat jaar zou de eerste trein rijden. |-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrg.svg|35px]] || [[Berkel-Enschot]]== Overdracht naar de SS ===|Eind 1882 werd besloten om de exploitatie van de lijn tussen 's-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | Hertogenbosch en Nijmegen uit te besteden aan de Staatsspoorwegen ([[Afbeelding:Route_rsrg.svg|35px]] || [[UdenhoutSS]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrg).svg|35px]] || [[Helvoirt]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrgDeze overdracht zou uiteindelijk op 1 mei 1883 plaatsvinden.svg|35px]] || [[IJzeren Man]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrgDe NZOS bleef nog wel eigenaar van de spoorlijn zelf.svg|35px]] || [[Vught Zuid-Oost]]|-| style="border:noneDoor de financiële problemen van de maatschappij werd in december 1892 een overeenstemming gesloten met de SS voor de overname van de lijn; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_AtvLdeze vond uiteindelijk op 1 februari 1894 plaats.png|35px]] || ''[[Staatslijn H]] Waar de NZOS alleen treinen kon rijden tussen Tilburg en Nijmegen, integreerde de SS de spoorlijn al vlot in de rest van [[Boxtel]]''het spoorwegnet. |-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[== Spoorverdubbeling, stations en elektrificatie ===De eerste plannen voor het verdubbelen van het traject tussen Tilburg en 's-Hertogenbosch]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | stamden al uit 1885, hoewel het destijds bleef bij het verlengen van de kruisingsplaatsen te [[Afbeelding:Route_AtnR.png|35pxHelvoirt]] || ''en [[Staatslijn HUdenhout]] naar [[Utrecht Centraal]]''|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrg.svg|35px]] || In 1909 werd het traject tussen Tilburg en de aansluiting op de [[OrthenStaatslijn H]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrte Vught verdubbeld.svg|35px]] || [[Er waren ook plannen om het traject tussen 's-Hertogenbosch Oost]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rnren Nijmegen, op de brug bij Ravenstein na, helemaal te verdubbelen.svg|35px]] || [[In 1912 was het traject tussen 's-Hertogenbosch Avenue 2]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | en [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35pxOss]] || verdubbeld en in 1929 volgde het traject tussen [[RosmalenWijchen]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrgen Nijmegen.svg|35px]] || [[Sprokkelbosch]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrgHet traject tussen Oss en Wijchen zou echter nog lang op zich laten wachten.svg|35px]] || [[Kruisstraat]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrg.svg|35px]] || In de jaren 1930 was het voorbij met de voorspoed van de Nederlandse Spoorwegen ([[HelvoirtNS]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrg).svg|35px]] || [[Nuland]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrgDit kwam door de financiële crisis en het opkomende wegverkeer.svg|35px]] || [[Geffen]]|-| style="border:noneDit had tot gevolg dat veel stations aan de Brabantse Lijn moesten sluiten; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrghet lokale verkeer werd meer en meer aan streekbussen overgelaten.svg|35px]] || [[Heihoek]]|-| style="borderDe grootste kaalslag vond plaats op 15 mei 1938:none; texttussen Tilburg en 's-align:center; padding:0px; whiteHertogenbosch verdwenen alle stations, terwijl tussen 's-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[Hertogenbosch en Nijmegen alleen Oss West]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr, Ravenstein en Wijchen nog overbleven.svg|35px]] || [[Oss]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrgOp 15 mei 1939 verdwenen ook Ravenstein en Wijchen uit de dienstregeling.svg|35px]] || [[Berghem]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrIn 1940 werden de stations Helvoirt en Udenhout voor korte tijd heropend omdat het autobusverkeer vrijwel gestaakt was.svg|35px]] || [[Eind 1940 werden Ravenstein]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] || [[en Wijchen]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rsrheropend.svg|35px]] || [[Nijmegen Dukenburg]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rnr.svg|35px]] || [[Vanaf 1950 kwamen er dieseltreinen op het traject tussen Tilburg en Nijmegen Goffert]]|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_AtvLte rijden, waarbij slechts een heel enkele spitstrein nog met stoom werd gereden.png|35px]] || Op 4 augustus 1957 werd het traject tussen Tilburg en ''[[Maaslijn]] s-Hertogenbosch geëlektrificeerd, op 29 september 1957 gevolgd door de rest van [[Venlo]] en [[Spoorlijn Kleve - Nijmegen|de lijn]] van [[Kleve]]''|-| style="border:none; text-align:center; padding:0px; white-space:nowrap;" | [[Afbeelding:Route_rs0.svg|35px]] || [[Nijmegen]]|}

==Reizigersaantallen==De lijn had In 1979 kondigde NS het plan aan om het laatste stuk enkelspoor op de Brabantse Lijn, dat tussen Oss en Wijchen, te verdubbelen, op de volgende reizigersaantallen Edithbrug te Ravenstein na. Deze spoorverdubbeling zou uiteindelijk in 2006 <ref>OVwereld1981 gereed komen.nl: Nadat in 1973 station [[http://wwwNijmegen Dukenburg]] geopend was, gaf de spoorverdubbeling aanleiding om direct nieuwe stations te [[Oss West]] en [[Rosmalen]] te openen, een aantal jaren later gevolgd door [['s-Hertogenbosch Oost]].ovwereld.nl/kennisnet/reizigersaantallen/in-_en_uitstappers_per_station_De al bestaande treindiensten op de Brabantse Lijn, tussen [[Roosendaal]] (2006en aanvankelijk ook [[Vlissingen]]) In- en uitstappers per station (2006)[[Zwolle]] </ref>:{| cellspacing="0" cellpadding="2"! align="left" | Station! align="right" | In- werden versneld en uitstappers|-| Tilburg| align="right" | 27.066|-| ‘szouden tussen 's-Hertogenbosch| align="right" | 40en Nijmegen alleen nog stoppen te Oss.142|-| ’sTussen 's-Hertogenbosch Oost| align="right" | 1.055|-| Rosmalen| align="right" | 2.362|-| Oss West | align="right" | 1.598|-| Oss | align="right" | 7.994|-| Ravenstein| align="right" | 1.255|-| Wijchen| align="right" | 3.597|-| en Nijmegen Dukenburg| align="right" | 2zou voortaan tweemaal per uur een [[stoptrein]] rijden.546|Het traject tussen Tilburg en 's-| Nijmegen| align="right" | 35Hertogenbosch bleef zonder tussenstations.574|}

== Traject =={{ TreinRouteTop |{{ TreinRouteRij | {{Rimg|0sr}} | Tilburg }}{{ RouteRij | {{Rimg|brug|png}} | ''Wilhelminakanaal'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|AtnL|png}} | ''[[Staatslijn E|lijn]]'' naar [[Venlo]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Berkel-Enschot]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Udenhout]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Helvoirt]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[IJzeren Man]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Vught Zuid-Oost]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|AtvL|png}} | ''[[Staatslijn H|lijn]]'' van [[Boxtel]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | 's-Hertogenbosch }}{{ RouteRij | {{Rimg|brug|png}} | ''Dieze'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|AtnR|png}} | ''[[Staatslijn H|lijn]]'' naar [[Utrecht Centraal]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Orthen]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | 's-Hertogenbosch Oost }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Rosmalen }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Sprokkelbosch]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Kruisstraat]] }}{{bronRouteRij |bronvermelding={{Rimg|rsrg}} | [[Nuland]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Heihoek]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Geffen]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Oss West }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Oss }}{{ RouteRij | {{Rimg|rsrg}} | [[Berghem]] }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Ravenstein }}{{ RouteRij | {{Rimg|brug|png}} | ''Maas (Edithbrug)'' }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Wijchen }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Nijmegen Dukenburg }}{{ RouteRij | {{Rimg|brug|png}} | ''Maas-Waalkanaal'' }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rsr}} | Nijmegen Goffert }}{{ RouteRij | {{Rimg|AtvL|png}} | ''[[Spoorlijn Nijmegen - Venlo|lijn]] van [[Venlo]] en [[Spoorlijn Kleve - Nijmegen|lijn]] van [[Kleve]]'' }}<references/>{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rs0}} | Nijmegen }}