De belangrijkste verbindingen (alle [[Intercity|Intercity's]] en [[Sprinter (treinsoort)|Sprinters]]) zijn gebundeld in het [[hoofdrailnet]]. Deze concessie is door het [[Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat]] tot zeker 2025 [[onderhands gunnen|onderhands gegund]] aan [[NS Reizigers]]. Daarnaast zijn de stoptreinen tussen Roermond en Maastricht alsmede tussen Sittard en Heerlen, vanaf eind 2016, gedecentraliseerd ondanks dat zij samenvallen met het hoofdrailnet.
Internationale treinen van en naar Nederland worden gereden door [[NS International]], [[Arriva Nederland|Arriva]] en door de buitenlandse vervoerders [[Vias VIAS Rail]], [[Deutsche Bahn]], [[Eurobahn]], [[NMBS]] en [[Eurostar]].
Elke treinrit heeft een eigen [[Treinnummering|treinnummer]]. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per rit, de overige cijfers duiden de [[:Categorie:Treinserie|treinserie]] aan. Het meeste [[:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieel]] voor personenvervoer rijdt op elektriciteit. Slechts op enkele trajecten wordt [[dieselmaterieel]] ingezet, met name in Noord- en Oost-Nederland. In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) eigen [[plaatsnaamverkortingen]].