78.493
bewerkingen
Wijzigingen
k
Robot: automatisch tekst vervangen (-(2017-2026) +(2017-2031))
'''Stads- en streekvervoer''' is de verzamelnaam voor het openbaar vervoer per [[stadsbus]], [[streekbus]], [[tram]] en [[metro]].
== Nederland ==
=== Lijnbus ===
[[Bestand:Lijn66 Asd.JPG|thumb|rechts|[[VDL Citea]] stadsbus van het [[GVB]] in Amsterdam.]]
[[Lijnbus]]sen rijden in heel Nederland op vastgestelde routes. Onderweg stoppen ze bij vaste [[bushalte]]s, maar alleen als er passagiers in- of uit willen stappen. Veel [[:Categorie:Buslijnen|buslijnen]] komen samen bij een [[station|treinstation]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[busstation]]s.
De [[stadsbus]] rijdt tussen de wijken binnen een stad en de [[streekbus]] rijdt tussen steden en dorpen. In bepaalde plattelandsgebieden gingen vanaf 1977 diverse [[buurtbus]]projecten van start. Buurtbussen worden gereden door vrijwilligers met 8-persoonsbussen. Meestal gelden voor de buurtbus afwijkende vervoerbewijzen en tarieven.
In 1998 droeg de rijksoverheid het beheer van het Nederlandse stads- en streekvervoer over aan [[OV-autoriteit|regionale overheden]]. Door de invoering van de [[Wet Personenvervoer 2000]] zijn zij verplicht om [[concessie]]s voor het busvervoer middels een [[aanbesteding|openbare aanbesteding]] exclusief aan een vervoerder toe te kennen. Alleen Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht mogen het stadsvervoer ook onderhands gunnen. De laatste drie steden besloten het busvervoer toch aan te besteden.
De concessietermijn voor personenvervoer per bus is maximaal 10 jaar. Indien de concessie ook nog spoorvervoer bevat en dit minimaal 50 procent van het contract beslaat, dan geldt een maximale looptijd van 15 jaar.
Steeds meer [[:Categorie:Busmaterieel|busmaterieel]] rijdt niet meer op diesel, maar maakt gebruik van een [[alternatieve aandrijving]]. Met name aardgas-, elektrische en hybride bussen verschijnen steeds meer in het straatbeeld. In [[:Categorie:Stadsdienst Apeldoorn|Apeldoorn]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. Tussen [[Rotterdam Kralingse Zoom]] en bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel rijden volautomatische elektrische busjes onder de naam [[Parkshuttle]]. [[Arnhem Centraal|Arnhem]] heeft als enige stad in Nederland een [[Trolleybus in Arnhem|trolleybusnetwerk]].
Buslijnen zijn nogal aan veranderingen onderhevig. Busroutes kunnen bijvoorbeeld worden verlegd, verlengd, ingekort of opgeheven. Er zijn hierdoor een hoop [[:Categorie:Voormalige buslijnen|voormalige buslijnen]]. Bij bijvoorbeeld werkzaamheden of evenementen zijn soms [[:Categorie:Tijdelijke lijnen|tijdelijke buslijnen]] noodzakelijk.
Er zijn ook een aantal buslijnen die de Nederlandse grens passeren ([[Grensoverschrijdend openbaar vervoer|zie grensoverschrijdende lijnen]]).
=== Tram, metro en lightrail ===
In de grote steden is veel vraag naar openbaar vervoer. Daarom rijden hier in hoge frequenties, naast bussen, ook [[:Categorie:Tramlijnen|tram]]- en [[:Categorie:Metrolijnen|metrolijnen]].
[[Tram|Stadstrams]] worden geëxploiteerd in en om [[Concessie Stadsvervoer Amsterdam (2012-2024)|Amsterdam]], [[Concessie Rail Haaglanden (2017-2031)|Den Haag]] en [[Concessie Rail Rotterdam (2017-2030)|Rotterdam]]. De trams hebben gemiddeld om de 500 meter een halte.
[[Sneltram]]s rijden tussen [[Lijn 51 Amsterdam Centraal Station - Amstelveen Westwijk|Amsterdam Zuid en Amstelveen]], tussen [[Concessie Regio Utrecht|Utrecht en Nieuwegein/IJsselstein]] en in de Rotterdamse deelgemeente Prins Alexander.
[[Metro|Metro's]] rijden in [[Metro van Amsterdam|Amsterdam]] en [[Metro van Rotterdam|Rotterdam]]. Ze rijden zowel boven als onder de grond, vrij van het wegverkeer.
De [[RandstadRail]] is een zogeheten [[lightrail]]netwerk en maakt reizen tussen Den Haag en Rotterdam en naar Zoetermeer mogelijk zonder over te stappen. In Rotterdam sluit de RandstadRail aan op het metronetwerk en in Den Haag op het tramnetwerk.
Alle tram-, metro- en lightraillijnen, behalve de Utrechtse sneltram, zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Zie ook: [[Aanbesteding grote steden]].
Op deze wiki is ook informatie beschikbaar over het [[:Categorie:Trammaterieel|tram]]- en [[:Categorie:Metromaterieel|metromaterieel]].
[[Categorie:Busterminologie]]
[[Categorie:Naslagwerk]]
