ap_users, beheerders
3.236
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
| [[Afbeelding:S85 Berlijn.png|60px|link=Lijn S85 Berlin, Grünau - Waidmannslust]] || Grünau - Schöneweide - Ostkreuz - Wittenau - Waidmannslust
|}
== Dienstuitvoering ==
[[Afbeelding:Lichtenrade overweg.JPG|300px|thumb|right|De S-Bahn-spoorlijnen zijn over het algemeen dubbelsporig en conflictvrij, maar buiten de ring zijn er hier en daar enkelsporige trajecten met spoorwegovergangen, zoals hier bij station Lichtenrade. 18 september 2015.]]
De eerste treinen beginnen op werkdagen al rond 4 uur met rijden en de dienst wordt rond half 1 's nachts beeindigd. Elke lijn is onderverdeeld in verschillende diensten die ''Zuggruppen'' (treingroepen) worden genoemd. Elke dienst rijdt elke twintig minuten, en elke dienst heeft ook een naam en een afkorting. Lijn [[Lijn S1 Potsdam_Hauptbahnhof - Oranienburg|S1]] bijvoorbeeld bestaat uit de volgende diensten:
* Dienst P, met als naam Paula, rijdt elke twintig minuten de dienst Oranienburg - Wannsee.
* Dienst P I, met als naam Panther, rijdt elke twintig minuten Frohnau - Wannsee.
Concreet betekent dit dat er dus elke twintig minuten een trein rijdt tussen Oranienburg en Frohnau (Paula), en elke tien minuten tussen Frohnau en Wannsee (Paula en Panther).
De meeste lijnen hebben twee of soms zelfs meer van deze Zuggruppen. Alleen lijnen die maar elke twintig minuten rijden (S45-47, S8, S85 en S9) hebben maar één Zuggruppe.
Het S-Bahnnet bestaat uit drie hoofdtrajecten: de ringlijn, de Noord-Zuidlijn, en de Stadtbahn die van oost naar west loopt. Over elk traject rijden in het centrum een aantal lijnen gebundeld zodat daar een hoge frequentie wordt geboden tot wel twintig treinen per uur. Buiten de ring waaieren deze lijnen uit naar hun verschillende bestemmingen.
== Vertrekprocedure ==
[[Afbeelding:ZAT.JPG|300px|thumb|right|Een bordje met de tekst 'ZAT' op het perroneinde geeft aan dat de machinist zelf de vertrekprocedure moet uitvoeren. Mexikoplatz, 15 september 2015.]]
Wanneer de deuren van een S-Bahntrein zullen sluiten en en de trein gaat vertrekken, gaan er bij de deuren rode lampen oplichten en klinkt er een laag-hoog-laag-toon (nagenoeg gelijk aan de toon van de [[Metro van Rotterdam|Rotterdamse metro]] maar dan iets langer). Hier kunnen drie verschillende procedures aan vooraf gaan.
*Belangrijkere stations zijn voorzien van een perronopzichter (''Aufsicht''). Hij heeft meestal een gebouwtje met grote ramen tot zijn beschikking vanwaaruit hij het perron kan overzien. Wanneer een trein langs het perron komt roept deze over het perron om waar de trein naartoe gaat en verzoekt in te stappen. Wanneer iedereen is ingestapt roept hij het verzoek om om niet meer in te stappen, en geeft over radio de machinist het bevel de deuren te sluiten, waarbij de machinist wordt aangesproken met de naam en richting van de Zuggruppe die hij rijdt, zodat bij meerdere treinen op een perron duidelijk is dat het bevel voor hem geldt: ''Zug Wulf nach Bernau, bitte Türen schließen!'' (Dienst Wulf naar Bernau, deuren sluiten alstublieft!). De machinist sluit de deuren, de opzichter bekijkt of dit veilig verloopt, en geeft dan weer via radio het vertrekbevel: ''Zug Wulf nach Bernau, bitte abfahren!'' (Trein Wulf naar Bernau, u kunt vertrekken!). Heeft de opzichter geen gebouwtje om het perron te overzien, dan moet hij bij nadering van een trein uit zijn verblijf naar buiten, naar een paal met een microfoon. Het uitrijsein van een station waar deze vertrekprocedure wordt gebruikt is voorzien van een wit bordje met een rode M erop.
*In plaats van mondelinge bevelen via radio kan de perronopzichter de bevelen ook met lichtseinen doorgeven aan de machinist. Hij heeft dan een schakelkast waarmee hij een lichtsein onder het uitrijsein kan bedienen. Kan de machinist de deuren sluiten, dan verschijnt er een witte horizontale streep. Kan de machinist vertrekken, dan verschijnt er een groene verticale streep.
*Minder belangrijke of drukke stations hebben geen perronopzichter (meer). Hier moet de machinist zelf de vertrekprocedure uitvoeren, hetgeen hem kenbaar wordt gemaakt door een bordje met de tekst ZAT op het perroneinde. ZAT betekent ''Zugabfertigung durch den Triebfahrzeugführer'' (vertrekprocedure door de machinist). Bij nadering van een trein klinkt op het perron een automatische omroep welke trein het is: ''Eingefahrener Zug auf Gleis 1, S41, Ringbahn über Südkreuz, Bundesplatz, Westkreuz!''. De machinist loopt door zijn cabinedeur naar buiten en roept via de buitenomroep de lijn en bestemming om met het verzoek in te stappen. Wanneer het veilig is verzoekt hij niet meer in te stappen: ''S41 Ringbahn, zurückbleiben bitte!'' en sluit de deuren. De machinist heeft hiervoor naast zijn cabinedeur een microfoon tot zijn beschikking en knoppen om de deuren te bedienen. Op onoverzichtelijke stations hangen er camera's waardoor hij op een scherm het perron kan overzien. Bij treinen va het type [[BR485/885|BR485]] worden de machinistenomroepen automatisch omgeroepen.
[[Categorie:S-Bahn]]
