<!------Paginaopmaak--------->
<div style="border: 1px solid #cadbeb; background: #cadbeb; background: -moz-linear-gradient(top, #fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%); background: -webkit-gradient(linear, left top, left bottom, color-stop(0%,#fff), color-stop(50%,#cadbeb), color-stop(100%,#c0d4e7)); background: -webkit-linear-gradient(top, #fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%); background: -o-linear-gradient(top, #fff 0%,#cadbeb 50%, #c0d4e7 100%); background: -ms-linear-gradient(top, #fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%); background: linear-gradient(top,#fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%); padding:1em; font-family: Trebuchet MS, Verdana;">
<!-----Einde paginaopmaak----->
<!-----Welkomsttekst-----><div id="mf-welkom
" style="font-size:160%;">
'''= Welkom op de [[OV in Nederland Wiki:Info|OV in Nederland Wiki]]
'''</div> <div id=
"mf-welkom-tekst">''Een
zo compleet mogelijk online naslagwerk
over het openbaar vervoer in Nederland.''</div> '''De OVNL-Wiki telt met op dit moment [[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] artikelen
.<br /> [[:Help:Inhoud|Help ook mee]] door artikelen te starten, te verbeteren, uit te breiden en actueel te houden. <br /> Gebruik de [http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registratiegegevens] van over het
forum om openbaar vervoer in
te loggen op de Wikizowel Nederland als het buitenland.''
'</div>
'''[[:Help:Inhoud|Help ook mee]] door artikelen te starten, te verbeteren, uit te breiden en actueel te houden. <br /> Gebruik de [http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registratiegegevens] van het forum om in te loggen op de Wiki.'''
----
<!-----Onderwerpen------>
<div id="mf-onderwerpen">
=== Aanbestedingen ===Altijd al afgevraagd waarom er ineens een ander vervoerbedrijf of een andere kleur bus door de straat rijdt? [[OV-autoriteit|Regionale overheden]] bepalen welk bedrijf het Het openbaar vervoer in Nederland bestaat uit [[stads- en streekvervoer]], [[gedecentraliseerde spoorlijn|gedecentraliseerd treinvervoertrein]] vervoer en [[openbaar vervoer te water]] in hun regio verzorgt. Dit gaat via een [[aanbesteding|openbare aanbesteding]]. In een [[programma van eisen]] laten ze dan weten waar het openbaar vervoer aan moet voldoen. Geïnteresseerde vervoerbedrijven kunnen daarop reageren en vragen stellen. Waar nodig kunnen de voorwaarden nog aangepast worden. Daarna kunnen vervoerders een offerte indienen. Het bedrijf dat het beste vervoer biedt tegen de scherpste prijs mag het vervoer dat onder het contract valt exclusief verzorgen. Zo'n contract wordt een [[concessie]] genoemd. Concessies worden altijd verleend voor een bepaalde periode, variërend van soms maar een paar jaar tot langere perioden van 8 tot 15 jaar. Enkele concessies voor het stadsvervoer [[Aanbesteding grote steden|in de grote steden zijn (nog) niet aanbesteed]], maar zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Het [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu]] is verantwoordelijk voor landelijke vervoerconcessies, zoals het [[hoofdrailnet]]. De [[Wet Personenvervoer 2000]] bevat de bepalingen over het personenvervoer in Nederland.
=== Dienstregeling ===
[[Bestand:VELIOS.JPG|190px|thumb|right|[[Velios]] trein van [[Veolia Transport]] op [[Nijmegen|station Nijmegen]]]]
Nederland kent een uitgebreid spoornet. Vroeger had de NS het alleenrecht op de exploitatie van alle binnenlandse reizigerstreinen. In 1995 werd de NS verzelfstandigd. Een jaar later ging [[Lovers Rail]] was in 1996 het als eerste bedrijf dat de concurrentie aanging aan met de NS. Dit werd echter geen succeseen flop.
Succesrijker bleken de Succesvoller bleek het [[gedecentraliseerde spoorlijn|decentraliseren]] en vervolgens [[aanbesteding|openbare aanbestedingenopenbaar aanbesteden]] van de – door NS vaak onrendabel geachte – regionale lijnen. Als eerste was dit in 1998 Het vervoerbedrijf dat de meest uitgebreide dienstregeling tegen de laagste subsidie aanbiedt, mag de lijn exploiteren. Het exploitatiecontract, de zogenaamde [[spoorlijn Mariënberg - Almelo]] die werd overgenomen door [[Oostnetconcessie]], heeft meestal een looptijd van 10 tot 15 jaar, waarna er weer een nieuwe aanbesteding moet worden uitgeschreven.
Op De [[spoorlijn Mariënberg - Almelo|spoorlijn Mariënberg - Almelo]] had in 1997 de belangrijkste spoorlijnen, die sinds 2005 onderdeel zijn van de concessie primeur. De treindienst werd in 1998 overgenomen door [[hoofdrailnetOostnet]], blijft . Later volgden meer trajecten. [[NS ReizigersArriva]] tot zeker 2015 met exploiteert bijvoorbeeld [[Intercitystoptrein|Intercity'sstop-]] en [[Sprinter (treinsoort)|Sprinterssneltrein]] rijden. Internationale treinen van en naar Nederland worden gereden door op de [[NS HispeedConcessie Vechtdallijnen|Vechtdallijnen]] en door de buitenlandse vervoerders [[NMBSVeolia Transport]] en op de [[Deutsche BahnHeuvellandlijn]].
De overige lijnen Op de belangrijkste spoorlijnen, die tegenwoordig onderdeel zijn onder beheer van het [[OV-autoriteit|regionale overhedenhoofdrailnet]] gaan vallen. De NS is na een openbare aanbesteding op veel van deze , blijft [[gedecentraliseerde spoorlijnNS Reizigers]]en verdwenen. tot zeker 2015 met [[ArrivaIntercity|Intercity's]] exploiteert bijvoorbeeld en [[stoptreinSprinter (treinsoort)|stop-Sprinters]] en rijden. Het [[sneltreinMinisterie van Infrastructuur en Milieu]]en op heeft het voornemen om ook de concessie 2015-2025 [[Concessie Vechtdallijnenonderhands gunnen|Vechtdallijnen]] en [[Veolia Transportonderhands te gunnen]] op aan de [[Heuvellandlijn]]NS.
Voor de uitvoering van de dienstregeling is een uitgebreid park Internationale treinen van en naar Nederland worden gereden door [[:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieelNS Hispeed]] beschikbaar. Elke treinverbinding heeft een eigen en door de buitenlandse vervoerders [[treinserieNMBS]]. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per treindienst, de overige cijfers duiden de treinserie aan. Een overzicht van de huidige treinseries is te vinden in de en [[:Categorie:Treinserie|categorie treinserieDeutsche Bahn]].
Op deze Wiki is tevens informatie te vinden over bijna 400 Elke treinverbinding heeft een eigen [[Treinnummering|treinnummer]]. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per treindienst, de overige cijfers duiden de [[:Categorie:StationTreinserie|stationstreinserie]] in binnen- en buitenlandaan.
Op deze Wiki is tevens informatie te vinden over het [[:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieel]] en over bijna 400 [[:Categorie:Station|stations]] in binnen- en buitenland. Wanneer er sprake is van een [[verstoring van de treindienst]], komt de [[Bijsturen van de treindienst|bijsturingsafdeling]] van de vervoerder in actie. Bij ernstige [[:Categorie:Ontsporingen en aanrijdingen|ongevallen]] wordt ook de [http://www.ivw.nl/ verkeersinspectie] ingeschakeld. In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) eigen [[plaatsnaamverkortingen]].
=== Bus ===
[[Bestand:Lijn66 Asd.JPG|190px|right|thumb|[[VDL Citea]] stadsbus van het [[GVB]] in Amsterdam.]]
Het grootste deel van het [[stads- Bus]]sen rijden in heel Nederland op vastgestelde routes. De [[stadsbus]] rijdt tussen de wijken binnen een stad. De [[streekbus]] rijdt tussen steden en streekvervoerdorpen. Onderweg stoppen ze bij vaste [[bushalte]] wordt uitgevoerd met s, maar alleen als er passagiers in- of uit willen stappen. Sinds 1977 rijdt in bepaalde plattelandsgebieden de [[busbuurtbus]]sen. Deze 8-persoons bussen worden gereden door vrijwilligers en er geldt meestal een ander tarief. Veel [[:Categorie:Buslijnen|buslijnen]] komen samen bij een [[station|treinstation]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[busstation]]s. [[OV-autoriteit|Regionale overheden]] bepalen, net als bij de gedecentraliseerde spoorlijnen, sinds de invoering van de [[Wet Personenvervoer 2000]] via een [[aanbesteding|openbare aanbesteding]] welk bedrijf (een bepaald deel van) het busvervoer in de regio exclusief mag verzorgen. [[Concessie]]s met buslijnen duren doorgaans 6 tot 8 jaar. Soms worden de buslijnen gezamenlijk aanbesteed met een spoorlijn en duurt het contract langer. De stadsbussen in Amsterdam zijn de enige buslijnen die (nog) niet openbaar zijn aanbesteed.
Steeds meer [[:Categorie:Busmaterieel|busmaterieel]] rijdt niet meer op diesel, maar maakt gebruik van een [[alternatieve aandrijving]]. Met name aardgas-, elektrische- en hybride bussen verschijnen steeds meer in het straatbeeld. In [[:Categorie:Stadsdienst Apeldoorn|Apeldoorn]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. Tussen [[Rotterdam Kralingse Zoom]] en bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel rijden volautomatische elektrische busjes onder de naam [[Parkshuttle]].
De [[RandstadRail]] is een zogeheten [[lightrail]]netwerk en maakt reizen tussen Den Haag en Rotterdam en naar Zoetermeer mogelijk zonder over te stappen. In Rotterdam sluit RandstadRail aan op het metronetwerk, in Den Haag op het tramnetwerk. Een ander lightrailproject is de [[RijnGouweLijn]].
Alle tram- en metrolijnen (incl. RandstadRail), behalve de Utrechtse sneltram, zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Zie ook: [[Aanbesteding grote steden]].
Uiteraard is op deze Wiki informatie beschikbaar over het [[:Categorie:Trammaterieel|tram]]- en [[:Categorie:Metromaterieel|metromaterieel]].
<!----Einde tekst mobiele weergave----></div><!----Einde paginaopmaak-----></div>
== Tips ==
* [[Speciaal:SpecialePaginas#Onderhoudsrapporten|Klik hier voor meer speciale pagina's]]
Voeg het nieuwe artikel toe aan een geschikte [[Speciaal:Categorieën|categorie]], zo blijft het overzichtelijk en zijn verwante artikelen makkelijk te vinden! . Een overzicht van de belangrijkste hoofdcategorieën:
Ter ondersteuning of aanvulling van de informatie op de wiki mag er ook een link worden geplaatst naar relevante pagina's op de '''[http[:Categorie:Concessie]] · [[:Categorie:Dienstregeling]] · [[:Categorie:Fabrikant]] · [[:Categorie:Lijnen]] · [[:Categorie:Materieel]] · [[:Categorie:Reisinformatie]] · [[:Categorie:Spoorwegtechniek]] · [[:Categorie:Station]] · [[:Categorie://portal.ovinnederland.nl portalTerminologie]]''' ''(actuele berichtgeving)'' of het '''· [[http://www.ovinnederland.nl forumCategorie:Treinserie]] · [[:Categorie:Vervoerder]]''' ''(discussie over diverse onderwerpen)''.
Toch nog iets niet duidelijk? Stuur dan gerust een bericht Ter ondersteuning of aanvulling van de informatie op de wiki kan er ook gelinkt worden naar het beheer via het forum of gebruik het relevante pagina's op de [http://portal.ovinnederland.nl portal] ''(actuele berichtgeving)''of het [http://overwww.ovinnederland.nl/contact.php?o=wiki contactformulierforum]''(discussie over diverse onderwerpen)''. (Let op, niet bedoeld voor reisinformatie!)
== Categorieën ==[[:Categorie:Treinmaterieel|Lijst van treinmaterieel]] | [[:Categorie:Trammaterieel|Lijst van trammaterieel]] | [[:Categorie:Busmaterieel|Lijst van busmaterieel]] | [[:Categorie:Treinserie|Lijst van treinseries]] | [[:Categorie:Vervoerder|Lijst van vervoerders]] | [[:Categorie:Station|Lijst van stations]] | [[:Categorie:Spoorlijn|Lijst van spoorlijnen]] | [[:Categorie:Concessie|Lijst van concessies]] | [[:Categorie:Buslijnen|Lijst van buslijnen]] | [[:Categorie:Tramlijnen|Lijst van tramlijnen]] | [[:Categorie:Reisinformatie|Reisinformatie]] | [[:Categorie:Spoorwegtechniek|Spoorwegtechniek]] | [Toch nog iets niet duidelijk? Stuur dan gerust een bericht naar het beheer via het forum of gebruik het '''[http:Categorie:Spoorwegterminologie|Spoorwegterminologie]] | [[:Categorie:Dienstregeling|Informatie //over dienstregelingen]] | [[Plaatsnaamverkortingen]] | [[Onderzoeken en rapporten]] | [[:Categorie:Terminologie|Terminologie].ovinnederland.nl/contact.php?o=wiki contactformulier]''' (let op, niet bedoeld voor reisinformatie!).
[[Categorie:Alles]]
__NOTOC__
