Wijzigingen

{| class="wikitableovnl" ! style="border: 1px solid #07076A; background:#07076A; font-size: 95160%; background" | <div id="mf-colorwelkom">{{#switch:#CADCEB;"{{LOCALHOUR}}|6|7|8|9|10|11 = Goedemorgen|12 |13|14|15|16|17 = Goedemiddag|18|19|20|21|22 = Goedenavond|23|24|0|1|2|3|4|5 = Goedenacht }}, hartelijk welkom op de OV in Nederland Wiki</div>

| ! style="colorborder:1px solid #fff07076A; background:#07076A; font-colorsize:#0d97dc110%;"| <div id="mf-welkom-tekst">'''Hartelijk welkom op de OVNL Wiki!''Een zo compleet mogelijk online naslagwerk over het openbaar vervoer in Nederland'''''</div>|---| [[Afbeelding:Wiki_header.jpg|350px|right]] <div idstyle="mfborder: 1px solid #07076A; text-welkom-tekstalign:center;">| ''Kom alles te weten over [[:Categorie:Materieel|het rijdend materieel]], [[:Categorie:Lijnen|lijndiensten]], [[:categorie:Dienstregeling|dienstregelingen]], [[:categorie:Reisinformatie|reisinformatie]], [[:categorie:Vervoerbewijzen|vervoerbewijzen]], [[:Categorie:Treinserie|treinseries]], [[Overzicht van concessies|concessies]], [[:Categorie:Vervoerder|vervoerders]] en typisch [[:Categorie:Terminologie|vakjargon]], het is hier allemaal te vinden!''</div> Momenteel De OVNL-Wiki telt de wiki '''op dit moment [[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]]''' artikelen. [[:Help:Inhoud|Help ook mee om dit naslagwerk completer te maken en actueel te houden! Om ]] door artikelen te starten, te verbeteren of uit te breiden is een account nodig. Een eenmalige Gebruik de [http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registratieregistratiegegevens] is voldoende van het forum om in te kunnen inloggen loggen op de gehele siteWiki. Klik op ''[http://wiki.ovinnederland.nl/wiki/Help:Inhoud hulp]'' in het navigatiemenu aan de linkerkant voor uitleg over het bewerken en aanmaken van pagina's.  Tip: Wil je even alleen aan een (nieuwe) pagina werken? Maak dan gebruik van het '''[[:Sjabloon:Meebezig]]'''. Meer tips en uitleg vind je onderaan deze pagina.|}

| style="color:#fff; background-color:#010066; text-align:center0d97dc;"|<bigdiv id="mf-aanbestedingen">'''UitgelichtAanbestedingen'''</bigdiv>

[[AfbeeldingBestand:Syntus 4003 (Midden-Overijssel)Lijn66 Asd.JPG|160px185px|leftright]] Altijd al afgevraagd waarom er ineens een ander vervoerbedrijf of een andere kleur bus door de straat rijdt? <br /> Het heeft waarschijnlijk alles te maken met de uitgifte van [[Concessie|vervoerconcessies]] in Nederland.

Eens in de zoveel jaar wordt het openbaar vervoer opnieuw [[aanbesteding|aanbesteed]]. De verantwoordelijke regionale [[OV-autoriteit|overheid]] maakt dan (nieuwe) eisen kenbaar waar het openbaar vervoer in binnen de regio concessie aan moet voldoen. Hierbij draait het bijvoorbeeld om :* de exploitatiekosten, (prijs-/kwaliteitsverhouding* het bedieningsniveau (bijvoorbeeld hoe vaak er openbaar vervoer moet worden aangeboden op een bepaalde verbinding, waar het materieel aan moet voldoen de buslijn rijden)* de materieeleisen (lage instaptoegankelijkheid, aantal zitplaatsenmilieueisen, lengte, comfort), en zelfs of de vervoerder haar eigen huisstijl op het materieel mag voeren, of dat er een [[Huisstijlen in het openbaar vervoer|voorgeschreven huisstijl]] moet worden gehanteerd, zoals de [[Syntus]] bus in de blauwkleurige huisstijl voor de provincie Overijssel op de foto hiernaast. )

[[Vervoerders|Vervoerbedrijven]] hebben de gelegenheid om hierop te reageren en kunnen vragen te stellen. Zo kunnen de eisen aangescherpt of afgezwakt worden (haalbaarheid). Nadat het PvE (programma van eisen) definitief is geworden, Op een gegeven moment kunnen de vervoerders aanbiedingen doeneen offerte indienen. De aanbestedende overheid beslist uiteindelijk welke vervoerder de aanbesteding wint en concessie mag gaan uitvoeren. Concessies met buslijnen mogen maximaal 8 jaar duren. Concessies met daarin railverbindingen mogen maximaal 15 jaar duren. Een OV-autoriteit kan concessies verlenen, verlengen of intrekken. De formele basis voor het aanbestedingsproces is vastgelegd in de [[Wet Personenvervoer 2000]]. Een aantal concessies voor het stadsvervoer in de grote steden is (nog) niet openbaar vervoer tot einde contract moet verzorgenaanbesteed, maar is onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf.</div>

|---

<div id="mf-dienstregeling"> [[AfbeeldingBestand:CTA-DENBOSCH1Utrecht station digital information board 2.jpg|160px190px|rightleft]] De [[:categorie:Dienstregeling|dienstregeling ]] is een belangrijk aspect in het openbaar vervoer. Met behulp van de dienstregeling kan de vervoerder de [[:categorie:reisinformatie|reiziger informeren ]] over het vervoersaanbod, zodat zij hun reis kunnen plannen. Een reis plannen kan bijvoorbeeld met een [[lijnfolder]] of via met een [[reisplanner]] op internet, zoals [[9292.nl]]. Ook wordt op basis van de dienstregeling personeelsroosters en materieelomlopen gemaakt.  De [[NS]], vervoerder op het zogenoemde [[Hoofdrailnet]], maakt eens per jaar een nieuw [[spoorboekje]]. Deze nieuwe dienstregeling wordt traditiegetrouw op de tweede zondag van december ingevoerd. Naderhand kunnen er een paar keer per jaar kleine wijzigingen worden doorgevoerd.

De [[NS]], vervoerder op het zogenoemde [[Hoofdrailnet]], maakt eens per jaar een nieuw [[spoorboekje]]. Deze nieuwe dienstregeling wordt traditiegetrouw op de zondag in het tweede weekend van december ingevoerd. Andere vervoerbedrijven, in regionale [[concessie]]s, passen hun dienstregeling hierop meestal op hetzelfde moment ook aan en voeren waar nodig nog andere verbeteringen door. Deze vervoerders kunnen de tijden ook op andere momenten in het jaar aanpassen.

Ook de wiki wordt ieder jaar bijgewerkt naar Alle vervoerders kunnen ook op andere momenten wijzigingen aan de nieuwe dienstregeling. Afhankelijk van de wijzigingen is dit toch een grote klusdoorvoeren.

* [[:categorie:stads- en streekvervoer 2013|Wijzigingen stads- en streekvervoer 2013 (per concessie)]] Oude treinseries en voormalige stads- en streekvervoerlijnen zijn * [[:Categorie:Dienstregeling naar jaar|in deze categorieVoormalige treinseries en voormalige stads- en streekvervoerlijnen]] naar jaar te vinden.</div>

|---

[[AfbeeldingBestand:VIRM-VI_DierenVELIOS.jpgJPG|160px|leftright]] Nederland kent een uitgebreid spoornet. Vervoerder [[NS Reizigers]] rijdt de meeste [[Trein|treinentrein]] en op het zogenoemde [[Hoofdrailnethoofdrailnet]]. Gemiddeld vervoert de NS zo'n 1,1 miljoen reizigers per dag verdeeld over 4500 treinritten. Naast het hoofdrailnet zijn er ook [[gedecentraliseerde spoorlijn]]en. Deze verbindingen vallen onder beheer van een regionale overheid en worden openbaar aanbesteed. Als gevolg hiervan rijdt de NS meestal niet meer op deze trajecten, maar wordt de treindienst uitgevoerd door een stads- en streekvervoerbedrijf. [[Arriva]] exploiteert bijvoorbeeld treinen op de [[Noordelijke Nevenlijnen]], [[Connexxion]] op de [[Valleilijn]] en [[Veolia Transport]] op de [[Maaslijn]].

Voor de uitvoering van de dienstregeling hebben ze is een uitgebreid park van [[:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieel]] beschikbaar voor de verschillende [[Intercity]]-, [[stoptrein]]-, [[sneltrein]]- en [[Sprinter (treinsoort)|Sprinter]]verbindingen. Die verbindingen worden ook wel [[Treinserie|treinseriestreinserie]] s genoemd. Een overzicht van alle huidige treinseries in de [[dienstregeling 2012]] is eveneens te vinden: in de [[:Categorie:Treinserie|overzicht huidige treinseriescategorie treinserie]].

Andere vervoerders verzorgen het vervoer op de [[gedecentraliseerde spoorlijn]]en, zoals de Op deze Wiki is tevens informatie te vinden over bijna 400 [[Noordelijke Nevenlijnen:Categorie:Station|stations]] in Groningen en Friesland, de [[Merwedebinnen-Lingelijn]] in Zuid-Holland met een uitloper tot in Gelderland, of de [[Valleilijn]] en de spoorlijn [[Almelo - Mariënberg]]. Er zijn ook nog contractsectortreindiensten, dit is een treindienst die na de verzelfstandiging van de NS door het bedrijf is aangewezen als onrendabel, zoals bijvoorbeeld het [[Kamperlijntje]]buitenland.

Op deze Wiki is tevens informatie over bijna 400 [[:Categorie:Station|stations]] in binnen- en buitenland te vinden. Wanneer er sprake is van een [[verstoring van de treindienst]], komt de [[Bijsturen van de treindienst|bijsturingsafdeling]] van de vervoerder in actie. Bij ernstige [[:Categorie:Ontsporingen en aanrijdingen|ongevallen]] wordt ook de [http://www.ivw.nl/ verkeersinspectie] ingeschakeld.</div>

|---| <div id="mf-btm-tekst">[[Afbeelding:LHB Amstel2018.JPG|150px|rightleft]]In navolging van het [[:Categorie:Treinserie|overzicht van de huidige treinseries]] Op deze Wiki zijn er ook van vrijwel alle [[Bus|buslijnen]] in Nederland [[:Categorie:Buslijnen|beschrijvingen beschikbaar]]. Deze buslijnen zijn ook nog eens netjes gerangschikt per [[concessie]]. Zie (zie ook [[overzicht van concessies]]). Ook zijn er beschrijvingen van veel [[:Categorie:Voormalige buslijnen|voormalige-]] en [[:Categorie:Buitenlandse buslijnen|buitenlandse buslijnen]] beschikbaar.  Veel buslijnen komen samen bij een [[station|treinstation]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[busstation]]s. Informatie over het [[:Categorie:Busmaterieel|materieel]] waarmee wordt gereden is ook beschikbaar.

Veel buslijnen komen samen bij een Steeds meer bussen rijden niet meer op diesel, maar maken gebruik van [[Station|treinstationalternatieve aandrijving]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[Busstation|busstations]]zoals waterstof, biobrandstof, LPG, flexfuel, hybride, aardgas en biogas. Informatie over het In [[:Categorie:BusmaterieelStadsdienst Apeldoorn|materieelApeldoorn]] waarmee wordt gereden is ook beschikbaaral enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. In de omgeving van de steden [[Concessie Haaglanden stad|Den Haag]] en , [[Concessie BRU sneltram Utrecht-Nieuwegein-IJsselstein|Utrecht]] rijden ook [[Tram|trams]]. In de regio , [[Concessie Metro/tram/bus Stadsvervoer Amsterdam|Amsterdam]] en de regio [[Concessie Rail Rotterdam|Rotterdam]] rijden [[tram]]s. In de laatste twee steden rijden daarnaast ook nog [[Metro|metro's]].

| style="color:#fff; background-color:#0d97dc;"| <div id="mf-nwo">'''Nieuwe ontwikkelingenLightrail'''</div>|-| <div id="mf-nwo-| tekst">[[AfbeeldingBestand:Pijnacker CentrumRandstadrail RegioCitadis Zoetermeer.JPGjpg|170px160px|leftright]]

<div id="mf-nwo-tekst">'''Lightrail'''<br/>Er lijkt een trend te zijn waarin railvoertuigen lichter worden en ook vaker worden gekoppeld aan spoorverbindingen die dwars door de stad lopen. Deze vervoerswijze wordt ook wel [[Lightraillightrail]] genoemd.Voorbeelden Lightrail is een verzamelnaam van dergelijke projecten zijn de [[RandstadRail]] spoorvervoersystemen die zich ergens tussen trein, metro en de [[RijnGouweLijn]]. Andere nieuwe ontwikkelingen zijn te vinden op het gebied van de [[Nationale vervoerbewijzen|vervoerbewijzen]] met de [[OV-chipkaart]].Vervolgens zijn er ook op technisch vlak ontwikkelingen. Steeds meer bussen rijden niet meer op diesel, maar maken gebruik van [[alternatieve aandrijving]]. De [[Whisper]] tram in [[bevinden:Categorie:Stadsdienst Apeldoorn|Apeldoorn]] is daar sneller dan een tram, lichter en goedkoper dan een voorbeeld vantrein.

'''Snelwegbus'''<br/>De snelwegbus is een concept dat sinds 2007 in ontwikkeling is. Deze comfortabele bussen gaan over Voorbeelden van dergelijke projecten zijn de vluchtstrook of een vrije busbaan rijden, [[RandstadRail]] en moeten de filedruk en de reistijd t.o.v. de auto verminderen[[RijnGouweLijn]].</div>

'''Alternatieve brandstof'''<br/>|} == Tips ==In steeds meer aanbestedingen wordt (deels) het gebruik van alternatieve, duurzame brandstoffen gestimuleerd, zoals bussen Klik op waterstof, biobrandstof, LPG, flexfuel, hybride, aardgas en biogas. Op de [[Valleilijn:Help:Inhoud|Vallei-]] en [[Veluwelijnhulp]] rijden de gelede bussen op CNG (Compressed Natural Gasook te vinden in het navigatiemenu linksboven)voor uitleg over het bewerken en aanmaken van pagina's. </div>|-| style="colorHandige sjablonen:#fff; background-color* [[:#010066; text-alignSjabloon:center;"Meebezig|<big>'''Steentje bijdragen?'''</big>Meebezig]]|-| style="color* [[:#fff; background-colorSjabloon:#0d97dc;"Verstoring|'''Tips'''Verstoring]]|---| Overleg vindt onder meer plaats Overleggen kan op het [http://www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=29 forum] over bijvoorbeeld een nieuw te starten artikel of uitbreiding van een bestaand artikel. Ook bij andere vragen of ideeën is het forum het eerste aanspreekpunt. Elke Daarnaast heeft iedere pagina van deze op de Wiki heeft daarnaast een eigen overlegpagina waar vragen en/of opmerkingen over het artikel zijn te plaatsen.

|} ==Categorieën==[[:Categorie:Treinmaterieel|Lijst van treinmaterieel]] | [[:Categorie:Trammaterieel|Lijst van trammaterieel]] | [[:Categorie:Busmaterieel|Lijst van busmaterieel]] | [[:Categorie:Treinserie|Lijst van treinseries]] | [[:Categorie:Vervoerder|Lijst van vervoerders]] | [[:Categorie:Station|Lijst van stations]] | [[:Categorie:Spoorlijn|Lijst van spoorlijnen]] | [[:Categorie:Concessie|Lijst van concessies]] | [[:Categorie:Buslijnen|Lijst van buslijnen]] | [[:Categorie:Tramlijnen|Lijst van tramlijnen]] | [[:Categorie:Reisinformatie|Reisinformatie]] | [[:Categorie:Spoorwegtechniek|Spoorwegtechniek]] | [[:Categorie:Spoorwegterminologie|Spoorwegterminologie]] | [[:Categorie:Dienstregeling|Informatie over dienstregelingen]] | [[Plaatsnaamverkortingen]] | [[Onderzoeken en rapporten]] | [[:Categorie:Terminologie|Terminologie]]