Wijzigingen

<!-----MOBIELE WEERGAVE: KOP------><div style="display:none"><div id="mf-kop-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;margin-top:25px;">{{Vacature}}|style="background-color: #CADCEB;"|== OV in Nederland Wiki ==<span class="plainlinks" style="color:002bb8">[http://www.ovinnederland.nl FORUM] - [http://over.ovinnederland.nl/ OVER OVNL]</span>

Welkom op de mobiele weergave. Gebruik de zoekfunctie hierboven om een artikel te vinden of navigeer via de links hieronder.|}<!-----Paginaopmaak------/div></div >{{:Hoofdpagina/Banner}}{|cellpadding="1" style="borderfont-size:95%;text-align: 1px solid #cadbebjustify; "|colspan="2" style="background-color: #cadbebCADCEB; backgroundborder-radius: 5px;"|<div id="mf-intro-mozmobiele-linearweergave" style="background-gradient(top, color: #fff CADCEB;padding: 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%).5em; background">{{Hoofdpagina/Intekenlijst}}Deze Wiki is onderdeel van de website <span class="plainlinks">[http: -webkit-gradient(linear//www.ovinnederland.nl OV in Nederland.nl]</span>, left top, left bottom, colorook wel bekend als OVNL. De [[OV in Nederland Wiki:Info|OVNL-stop(0%wiki]] is bedoeld als aanvulling op het forum en als naslagwerk op diverse gebieden in het openbaar vervoer van Nederland. Ook is er aandacht voor het OV in [[:Categorie:België|België]] en [[:Categorie:Duitsland|Duitsland]],#fff), colorinclusief [[Grensoverschrijdend openbaar vervoer|grensoverschrijdende lijnen]]. Er zijn nu [[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] artikelen. Met een OVNL-stopaccount kun je pagina's aanmaken en bewerken (50%,#cadbeb), color''<span class="plainlinks">[http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registreren]</span> -stop(100%,#c0d4e7)[[Speciaal:Aanmelden|inloggen]]''); background. De informatie in deze wiki is voor iedereen op te vragen. Voor vragen over het openbaar vervoer kun je zonder registratie gebruik maken van onze [http: //www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=74 <u>OV vraagbaak</u>]. Let op dat dit een openbaar forum is waar iedereen de informatie kan bekijken.</div>|-webkit-linear-gradient(top, #fff 0%, #cadbeb |width="50%, " style="background-color:#c0d4e7 100%)CADCEB; backgroundborder-radius: 5px; vertical-o-linear-gradient(align: top, #fff 0%,#cadbeb 50%, #c0d4e7 100%); background: " | <div id="mf-msconcessie-linearmobiele-gradient(top, #fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%); weergave" style="background-color: linear-gradient(top,#fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%)CADCEB; padding:1em; font-family: Trebuchet MS, Verdana0.5em;">==== [[Aanbesteding]]en ====[[Bestand:Yutong 8737 Katwijk.jpeg|170px|rechts]]Een groot deel van het OV in Nederland moet om de zoveel jaar worden [[aanbesteding|aanbesteed]]. Hierdoor kan er ineens een nieuwe vervoerder of een [[Huisstijlen in het openbaar vervoer|andere kleur bus]] door de straat rijden.

<!De verantwoordelijke [[OV-----Welkomsttekst-----><div id="mf-welkom">= Welkom op autoriteit|provincie of vervoerregio]] maakt eerst een [[programma van eisen]] bekend, waarna [[vervoerders]] aanbiedingen kunnen doen. De winnaar mag de [[OV in Nederland Wiki:Info|OV in Nederland Wikiconcessie]] =''Een online naslagwerk met op uitvoeren. De formele basis voor dit moment proces is vastgelegd in de [[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}Wet Personenvervoer 2000]] artikelen over het openbaar vervoer in zowel Nederland als het buitenland.''</div>

'''[[:Help:Inhoud|Help ook meeConcessietabel]] door artikelen te starten, te verbeteren, uit te breiden en actueel te houden. <br /> Gebruik de | [[http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registratiegegevensConcessiekaart]] van het forum om in te loggen op de Wiki.'''----<!-----Onderwerpen------></div id="mf-onderwerpen">Het openbaar vervoer in Nederland bestaat uit [[stads- en streekvervoer]], [[trein]]vervoer en [[openbaar vervoer te water]].

| width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align:top;" | <div id="mf-dienstregeling-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Dienstregeling ]] ====[[Bestand:Utrecht station digital information board 2Vertrekstaat RRReis.jpg|thumb170px|rechts|Digitaal megascherm ]]Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder een dienstregeling? Reizigers kunnen hiermee hun reis plannen. Dit kan met vertrektijden op bijvoorbeeld een [[Utrecht Centraalreisplanner]], een [[lijnfolder]]of een [[vertrekstaat]].

Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder [[Alle Europese spoorwegen voeren sinds 2002 de nieuwe dienstregeling]]?in op de zondag na de tweede zaterdag van december. De stads- en streekvervoerders passen hun diensten dan meestal ook aan, maar ook op andere momenten kunnen wijzigingen plaatsvinden.

Vervoerders kunnen met behulp '''[[:Categorie:Dienstregeling|Dienstregelingen]] | [[:Categorie:Dienstregeling naar jaar|Dienstregeling naar jaar]] | [[Landelijk Uitgedunde Dienstregeling|Winterdienstregeling]]''' </div>|- | width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align: top" | <div id="mf-trein-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Trein]] ====[[Bestand:0532 ARR RS30.jpg|170px|rechts]]Nederland kent een [[Lijst van de dienstregeling de reiziger informeren over het vervoersaanbod, zodat zij hun reis kunnen plannenspoorlijnen|uitgebreid spoornet]]. [[:categorie:reisinformatieNS Reizigers|ReisinformatieNS]] is beschikbaar in rijdt de vorm van bijvoorbeeld een [[vertrekstaatIntercity|Intercity's]] en [[Sprinter|Sprinters]] op het [[Hoofdrailnet]], andere vervoerders rijden [[lijnfolderstoptrein|stop-]] of een en [[reisplannersneltrein]] en op internet, zoals [[9292gedecentraliseerde treindienst|regionale lijnen]].nlVerder zijn er enkele [[Grensoverschrijdend_openbaar_vervoer#Trein|internationale treinen]]. Op basis van de dienstregeling worden ook personeelsroosters en materieelomloop gepland.

De dienstregeling wordt jaarlijks onder de loep genomen, om bestaande Al deze verbindingen nog beter op elkaar af te stemmen en omdat er lijnen bijkomen of verdwijnenworden ook wel [[Treinserie|treinseries]] genoemd. Alle spoorwegmaatschappijen Klik '''[[Huidige treinseries in Europa hanteren sinds 2002 Nederland|hier]]''' voor een dienstregelingsjaar dat ingaat op de tweede zaterdag overzicht van december, om 24:00 uur - dus op zondag om 0:00 uur. De meeste regionale vervoerders passen hun dienstregeling dan ook aan. Alle vervoerders kunnen ook op andere momenten kleine of grote wijzigingen aan alle treinseries in de [[dienstregeling doorvoeren. Tot en met 2001 begon het nieuwe dienstregelingsjaar eind mei{{drgljaar}}]].

Bekijk de dienstregelingswijzigingen:* [[Dienstregeling 2013|Trein (2013)]]* [[:categorie:stads- en streekvervoer 2013|Bus, tram en metro per concessie In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (2013zoals dienstregelpunten)]]* een eigen [[:Categorie:Dienstregeling naar jaarplaatsnaamverkortingen|Voorgaande jarenverkorting]].

Bij werkzaamheden, wegafsluitingen, vakantieperiodes, evenementen, slechte weersomstandigheden of grote storingen kan de dienstregeling tijdelijk worden aangepast. De Op deze wiki is tevens informatie te vinden over het [[NS:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieel]] en vele [[ProRail:Categorie:Stations naar land|huidige]] hebben sinds 2012 een speciale en [[Landelijk Uitgedunde Dienstregeling:Categorie:Voormalig station|voormalige]] achter de hand, die kan worden ingezet bij verwachte sneeuw of vorststations in binnen- en buitenland.

=== Trein ==='''[[Bestand:VELIOS.JPG|thumb|rechtsCategorie:Spoorwegtechniek|[[VeliosSpoorwegtechniek]] trein van | [[Veolia Transport]] op [[Nijmegen:Categorie:Spoorwegprojecten|station Nijmegen]]Spoorwegprojecten]]''' </div>

Nederland kent een uitgebreid spoornet. Vroeger had de NS het alleenrecht op de exploitatie van alle binnenlandse reizigerstreinen. In 1995 werd de NS verzelfstandigd. Een jaar later ging [[Lovers Rail]] als eerste bedrijf de concurrentie aan met de NS. Dit werd echter een flop | width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align: top" | <div id="mf-overig-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">

Succesvoller bleek het ==== [[gedecentraliseerde spoorlijnStads- en streekvervoer|decentraliserenBus, tram en metro]] en vervolgens ====[[Bestand:Lijn 25 Uithoorn Busstation.jpg|170px|rechts]] In heel Nederland rijden [[lijnbus]]sen. [[aanbestedingTrams in Nederland|openbaar aanbestedenTrams]] van rijden in de – door NS vaak onrendabel geachte – regionale lijnenvier grootste steden. Het principe [[:Categorie:Metrolijnen|Metro's]] rijden in [[Metro van aanbesteden is dat het vervoerbedrijf dat de meest uitgebreide dienstregeling tegen de laagste subsidie kan bieden, de lijn(Amsterdam|Amsterdam]] en) mag exploiteren[[Metro van Rotterdam|Rotterdam]]. Het exploitatiecontract, de zogenaamde De [[concessieRandstadRail]]verbindt de steden Den Haag, heeft meestal een looptijd van 10 tot 15 jaarDelft, waarna er weer een nieuwe aanbesteding moet worden uitgeschrevenRotterdam en Zoetermeer.

De Al deze [[spoorlijn Mariënberg - Almelo:categorie:Lijnen|spoorlijn Mariënberg - Almelo]] had in 1997 de primeur. De treindienst werd in 1998 overgenomen door [[Oostnet]]. Later volgden meer trajecten. [[Arriva]] rijdt nu bijvoorbeeld [[stoptrein|stop-]] en [[sneltreinlijndiensten]]rijden via vaste routes en op de stoppen bij [[Concessie Vechtdallijnen:Categorie:Halte|Vechtdallijnenhaltes]] en . Ze komen vaak samen bij een [[Veolia Transportstation]] of op de [[Heuvellandlijn]]een andere centrale plaats.

Op de belangrijkste spoorlijnen, die tegenwoordig onderdeel zijn Van enkele steden is een overzicht gemaakt van het [[hoofdrailnet]], blijft [[NS Reizigers]] tot zeker 2015 openbaar vervoer in die stad. Een lijst met [[Intercity|Intercitysteden is '''s]] en [[Sprinter (treinsoort)Openbaar vervoer in de stad|Sprintershier]] rijden. Het [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu]] heeft het voornemen om ook de concessie 2015-2025 [[onderhands gunnen|onderhands ''' te gunnen]] aan de NSvinden.

Internationale treinen van en naar Nederland worden gereden door [[NS Hispeed]] en door de buitenlandse vervoerders [[NMBS]] en [[Deutsche Bahn]]. Elke treinrit heeft een eigen [[Treinnummering|treinnummer]]. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per treindienst, de overige cijfers duiden de [[:Categorie:Treinserie|treinserie]] aan. Op deze Wiki wiki is tevens informatie te vinden over het [[:Categorie:treinmaterieelMaterieel|treinmaterieelmaterieel]] en over bijna 400 [[:Categorie:Station|stations]] in binnen- en buitenland. Wanneer er sprake is van een [[verstoring van de treindienst]], komt de [[Bijsturen van de treindienst|bijsturingsafdeling]] van de vervoerder Haltes in actie. Bij ernstige [[:Categorie:Ontsporingen en aanrijdingen|ongevallen]] wordt ook de [http://www.ivw.nl/ verkeersinspectie] ingeschakeld. In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) eigen [[plaatsnaamverkortingen]]. === Bus ===[[Bestand:Lijn66 Asd.JPG|thumb|rechts|[[VDL Citea]] stadsbus van het [[GVB]] in Amsterdam.]] [[Bus]]sen rijden in heel Nederland op vastgestelde routes. De [[stadsbus]] rijdt tussen de wijken binnen een stad. De [[streekbus]] rijdt tussen steden en dorpen. Onderweg stoppen ze bij vaste [[bushalte]]s, maar alleen als er passagiers in- of uit willen stappen. Sinds 1977 rijdt in bepaalde plattelandsgebieden de [[buurtbus]]. Deze 8bus-persoons bussen worden gereden door vrijwilligers en er geldt meestal een ander tarief. Veel [[:Categorie:Buslijnen|buslijnen]] komen samen bij een [[station|treinstationtramhaltes]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[busstation]]s. [[OV-autoriteit|Regionale overheden]] bepalen, net als bij de gedecentraliseerde spoorlijnen, sinds de invoering van de [[Wet Personenvervoer 2000]] via een [[aanbesteding|openbare aanbesteding]] welk bedrijf (een bepaald deel van) het busvervoer Sneltramhaltes in de regio exclusief mag verzorgen. [[Concessie]]s met buslijnen duren doorgaans 6 tot 8 jaar. Soms worden de buslijnen gezamenlijk aanbesteed met een spoorlijn en duurt het contract langer. De stadsbussen in Amsterdam zijn de enige buslijnen die (nog) niet openbaar zijn aanbesteed. Steeds meer [[:Categorie:BusmaterieelNederland|busmaterieelsneltramhaltes]] rijdt niet meer op diesel, maar maakt gebruik van een [[alternatieve aandrijving]]. Met name aardgas-, elektrische- en hybride bussen verschijnen steeds meer Busstations in het straatbeeld. In [[:Categorie:Stadsdienst ApeldoornNederland|Apeldoorn]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. Tussen [[Rotterdam Kralingse Zoombusstations]] en bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel rijden volautomatische elektrische busjes onder de naam [[Parkshuttle]]. [[Arnhem]] heeft als enige stad Metrostations in Nederland een [[trolleybus in Arnhem|trolleybusnetwerkmetrostations]].  Buslijnen zijn nogal aan veranderingen onderhevig. Daarom zijn er op deze wiki ook tal van pagina's met informatie over Een [[:Categorie:Voormalige buslijnenOverzicht van stallingen|voormalige buslijnen]]. Daarnaast zijn er pagina's over [[:Categorie:Buitenlandse buslijnen|buitenlandse buslijnen]]. === Tram, metro en lightrail ===[[Bestand:RSG3 Meijersplein.JPG|thumb|rechts|Twee [[SG3|RSG3]] metrovoertuigen naderen [[Rotterdam Meijersplein|station Meijersplein]].]] In de grote steden is veel vraag naar openbaar vervoer. Daarom rijden hier in hoge frequenties, naast bussen, ook [[:Categorie:Tramlijnen|tram]]- en [[:Categorie:Metrolijnen|metrolijnen]]. [[Tram|Stadstrams]] rijden in de regio’s [[Concessie Stadsvervoer Amsterdam|Amsterdam]], [[Concessie Haaglanden stad|Den Haag]] en [[Concessie Rail Rotterdam|Rotterdam]]. De trams hebben gemiddeld om de 500 meter een halte. [[Sneltram]]s rijden tussen [[Lijn 51 Amsterdam CS - Amstelveen Westwijk|Amsterdam Zuid en Amstelveen]], tussen [[Concessie BRU sneltram Utrecht-Nieuwegein-IJsselstein|Utrecht en IJsselstein]] en in de Rotterdamse deelgemeente Prins Alexander. [[Metro|Metro's]] rijden in [[Metro overzicht van Amsterdam|Amsterdam]] stallingen en [[Metro van Rotterdam|Rotterdam]]. Ze rijden zowel boven als onder de grond, vrij stelplaatsen van het wegverkeer. De [[RandstadRailmaterieel]] is een zogeheten [[lightrail]]netwerk en maakt reizen tussen Den Haag en Rotterdam en naar Zoetermeer mogelijk zonder over te stappen. In Rotterdam sluit RandstadRail aan op het metronetwerk, in Den Haag op het tramnetwerk. Een ander lightrailproject is de [[RijnGouweLijn]]. Alle tram- en metrolijnen (incl. RandstadRail), behalve de Utrechtse sneltram, zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Zie ook: [[Aanbesteding grote steden]]. Uiteraard is eveneens op deze Wiki informatie beschikbaar over het [[:Categorie:Trammaterieel|tram]]- en [[:Categorie:Metromaterieel|metromaterieel]]. <!----Einde tekst mobiele weergave----></div><!----Einde paginaopmaak-----></div> == Tips ==Klik op [[:Help:Inhoud|hulp]] (ook wiki te vinden in het navigatiemenu linksboven) voor uitleg over het bewerken en aanmaken van pagina's. Handige sjablonen:* [[:Sjabloon:Meebezig|Meebezig]]* [[:Sjabloon:Verstoring|Verstoring]] Overleggen kan op het [http://www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=29 forum]. Daarnaast heeft iedere pagina op de Wiki een eigen overlegpagina.  Raadpleeg onderstaande links om inspiratie op te doen voor een nieuw artikel:* [[Speciaal:GevraagdePaginas|Pagina's waarnaar verwezen wordt, maar nog niet bestaan]]* [[Speciaal:GevraagdeCategorieën|Niet bestaande categorieën die wel worden gebruikt]]* [[Speciaal:NietGecategoriseerdePaginas|Pagina's zonder categorie]]* [[Speciaal:DubbeleDoorverwijzingen|Dubbele doorverwijzingen]]* [[Speciaal:SpecialePaginas#Onderhoudsrapporten|Klik hier voor meer speciale pagina's]] Voeg het nieuwe artikel toe aan een geschikte [[Speciaal:Categorieën|categorie]], zo blijft het overzichtelijk en zijn verwante artikelen makkelijk te vinden. Een overzicht van de belangrijkste hoofdcategorieën: [[:Categorie:Concessie]] · [[:Categorie:Dienstregeling]] · [[:Categorie:Fabrikant]] · [[:Categorie:Lijnen]] · [[:Categorie:Materieel]] · [[:Categorie:Reisinformatie]] · [[:Categorie:Spoorwegtechniek]] · [[:Categorie:Station]] · [[:Categorie:Terminologie]] · [[:Categorie:Treinserie]] · [[:Categorie:Vervoerder]]. Ter ondersteuning of aanvulling van de informatie op de wiki kan er ook gelinkt worden naar relevante pagina's op de [http://portal.ovinnederland.nl portal] ''(actuele berichtgeving)'' of het [http://www.ovinnederland.nl forum] ''(discussie over diverse onderwerpen)''. Toch nog iets niet duidelijk? Stuur dan gerust een bericht naar het beheer via het forum of gebruik het '''[http://over.ovinnederland.nl/contact.php?o=wiki contactformulier]''' (let op, niet bedoeld voor reisinformatie!).