Wijzigingen

[[Afbeelding:{{SpoorlijnInfo|naam=Rhijnspoorweg bocht Maarn.JPG|lengte=118,6|380pxjaar_geopend=1843 - 1845, 1856, 1889|thumbhuidige_status=In gebruik|rightjaar_elektrificatie=1938, 1966|Tussen aantal_sporen=2, [[Utrecht Centraal|UtrechtUt]] en - [[Ede-WageningenAmsterdam Bijlmer ArenA|Asb]]: 4|Edevervoerders=[[NS]] loopt de spoorlijn grotendeels parallel aan de snelweg A12. Tussen , [[Driebergen-ZeistArriva Nederland|DriebergenArriva]] en Maarsbergen doorsnijdt de lijn de Utrechtse Heuvelrug en maakt een bocht bij , [[MaarnBreng]]. Er zijn werkzaamheden gaande om de snelweg te verbreden, 19 augustus 2011.[[VIAS Rail|VIAS]]}}De '''Rhijnspoorweg''' is de spoorlijn tussen [[Amsterdam Centraal]], [[Utrecht Centraal]], [[ArnhemCentraal]], [[Zevenaar]] en de Duitse grens. Het is Tussen Amsterdam Amstel en Amsterdam Holendrecht ligt sinds de jaren 70 het spoor van de [[metro van Amsterdam]] tussen de sporen van de Rhijnspoorweg. == Geschiedenis van de spoorlijn ===== De eerste plannen ===De eerste plannen voor een spoorweg tussen Amsterdam en Keulen werden in 1831 gemaakt door luitenant-kolonel William Archibald Bake. Deze spoorweg zou van Amsterdam via Amersfoort, Arnhem en Doesburg richting Pruisen moeten lopen. Deze aanbesteding mislukte. De behoefte van een spoorlijn tussen Amsterdam en Keulen bleef desondanks wel bestaan omdat de vaarwegen van en naar Amsterdam verre van ideaal waren. In 1836 werd bij koninklijk besluit een staatscommissie opgericht om het belang van en de mogelijkheid tot het aanleggen van spoorwegen in Nederland te onderzoeken. Hoewel staatsaanleg zeker niet de voorkeur had, zag men een uitzondering voor de lijn die tussen [[Amsterdam Centraal|Amsterdam]] en [[Arnhem Centraal|Arnhem]]. In 1838 werd aangelegd door de een ontwerp ingediend voor deze spoorlijn, inclusief zijtak van [[Utrecht Centraal|Utrecht]] naar [[NRSRotterdam Centraal|Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij Rotterdam]], maar de hoge kosten in combinatie met de enorme aflossing van de staatsschuld zorgde ervoor dat de plannen in de Tweede Kamer ruim verworpen werden. Op 30 april 1838 gelaste koning Willem I de aanleg van de spoorlijn (NRSzonder de zijtak naar Rotterdam). De spoorleg zou vanaf Amsterdam via [[Abcoude]] en [[Breukelen]] naar Utrecht lopen en vanaf daar via [[Maarn]], [[Maarsbergen]] en is een onderlangs de Wageningse Berg naar Arnhem lopen.  === Aanleg van de oudste spoorlijnen spoorlijn ===De Rhijnspoorweg werd, net als de in Nederland: 1839 geopende lijn tussen Amsterdam Weesperpoort–Utrecht NRS en [[Haarlem]], aangelegd in breedspoor. Door de hoge kosten die betaald moesten worden voor de aankoop van grond werd het eerste deel van de Rhijnspoorweg, tussen Amsterdam en Utrecht, pas geopend in op 18 december 1843, in . Op 17 juni 1844 werd kwam de lijn doorgetrokken spoorlijn tot aan [[Driebergen-Zeist]] en in op 15 maart 1845 werd Arnhem bereikt. De verbinding Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de spoorlijn via Wageningen kwam te lopen, maar om defensieve redenen werd de lijn uiteindelijk via het destijds kleinere [[Ede-Wageningen|Ede]] aangelegd.  === Verlenging naar Duitsland en overgang naar normaalspoor ===Vijf dagen na opening van de lijn werd deze overgedragen aan particulieren, met Emmerichname Engelse bankiers, waar die de concessie onderbrachten in de [[Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij]] (NRS). De grootste wens van de NRS was het doortrekken van de spoorlijn naar Pruisen. Door [[Oberhausen Hbf|Oberhausen]] liep een lijn aansluit van het Cöln-Mindener Eisenbahn-Gesellschaft (CME); het NRS wenste daar op aan te sluiten. Het NRS zou dan vanaf Arnhem oostwaarts naar Zevenaar bouwen; het CME zou via [[Wesel]] een lijn naar Nederland aanleggen. Probleem hierbij was het Duitse spoorwegnet, kwam breedspoor in Nederland en het normaalspoor in Pruisen. Pas in 1851 werd een verdrag met Pruisen getekend voor de aanleg van het verbindingsstuk van de spoorlijnen van de NRS en de CME. Uiteindelijk werd op 15 februari 1856 tot standhet traject tussen Arnhem en Elten geopend. Tussen Amsterdam en Arnhem werd het spoor hierbij versmald; het overgebleven materiaal van de versmalling werd gebruikt voor de aanleg van een tweede spoor tussen Utrecht en Arnhem; het traject tussen Amsterdam en Utrecht werd tussen 1867 en 1872 verdubbeld. === Amsterdam Weesperpoort ===De lijn van de NRS eindigde oorspronkelijk bij station [[Amsterdam Weesperpoort]]. In 1889 werd de lijn verbonden met het nieuwe Amsterdamse Centraal stationStation van Amsterdam geopend, waar de NRS ook kon komen via een verbindingsboog. Pas in 1939 werd het kopstation station Amsterdam Weesperpoort gesloten .  === Overnames en vervangen fusies ===In 1890 werd het net van de NRS onderhands aangekocht door de staat; de meeste lijnen werden ondergebracht bij de [[Staatsspoorwegen]] (SS). Nadat de SS en [[HIJSM]] per 1 januari 1917 al verregaande samenwerking hadden aangekondigd, kwam de Rhijnspoorweg per 1 januari 1938 onder het beheer van de fusiemaatschappij [[NS|NV Nederlandsche Spoorwegen]] (NS). === Elektrificatie ===Halverwege de jaren 1930 kwamen plannen voor de [[elektrificatie]] van het Middennet (Amsterdam Amstel|Amstelstation/ Rotterdam / Den Haag - Utrecht - Eindhoven / Nijmegen) naar buiten. Na onderhandelingen over de te betalen stroomprijs werd de elektrificatie van dit net in april 1936 goedgekeurd. In 1938 was de Rhijnspoorweg daarmee geëlektrificeerd tussen Amsterdam en Arnhem; het aansluitende traject naar Nijmegen kwam in 1940 gereed. In 1953 werd het traject tussen Arnhem en Arnhem Velperpoort geëlektrificeerd als onderdeel van [[Staatslijn A]]; pas in 1966 volgde ook het traject naar [[Emmerich]].

Tussen === Rail 21 ===In 1999 werd begonnen met de spoorverdubbeling van het traject tussen Amsterdam Amstel en Amsterdam Holendrecht ligt sinds de jaren '70 Utrecht, in het spoor kader van de [[metro van Rail 21]]-plannen. Oorspronkelijk zou het traject tussen [[AmsterdamMuiderpoort]] tussen de sporen van de Rhijnspoorweg. Sinds 2007 is en Utrecht Centraal verdubbeld worden, maar uiteindelijk bleef het bij het traject tussen Amsterdam Bijlmer ArenA en Utrecht Centraal viersporig: hier ; dit kwam gereed op 25 april 2007. Sindsdien rijden de sprinters op [[Sprinter|Sprinters]] over de middelste sporen. De Intercity's binnensporen en de ICE[[Intercity|Intercity's gebruikten ]] over de buitenste sporenbuitensporen. Voor Ook het traject tussen Utrecht en Zevenaar zou volgens de rest plannen van Rail 21 worden uitgebouwd, maar dit heeft geen doorgang gevonden. Wel is het Arnhemse station uitgebreid met een extra perron en komen er ook aanpassingen aan de lijn stations [[Driebergen-Zeist#Stationsvernieuwing|Driebergen-Zeist]] en [[dubbelspoorEde-Wageningen#Spoorzone Ede|dubbelsporigEde-Wageningen]].

{{ TreinRouteTop |{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|0sr}} | Amsterdam Centraal}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_bdrie.{{Rimg|bdrie|png|35px]] }} | }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_wpl.{{Rimg|wpl|png|35px]] }} | ''opstelplaats Opstelplaats Dijksgracht'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_edrie.{{Rimg|edrie|png|35px]] }} | }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Amsterdam Muiderpoort}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtnR.{{Rimg|AtnR|png|35px]] }} | ''[[Oosterspoorweg]] naar [[Zutphen]]''}}{{ RouteRij | [[Afbeelding:Route_vBegin.png|35px]]{{Rimg|rlrvBegin|png}}{{Rimg|rlr}} | [[Amsterdam Weesperpoort]]}}{{ RouteRij | [[Afbeelding:Route_70vAtvL.{{BRimg|70vAtvL|png|70px]] }} | }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Amsterdam Amstel}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Duivendrecht}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtvR.png{{Rimg|35px]] AtvR|png}} | ''[[ZuidtakSchiphollijn]] van [[Weesp]]''}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtvL.{{Rimg|AtvL|png|35px]] }} | ''[[Utrechtboog]] van [[Amsterdam RAI]]''}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Amsterdam Bijlmer ArenA}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Amsterdam Holendrecht}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Abcoude}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Vreeland]]}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_vAtvL.{{Rimg|vAtvL|png|35px]] }} | ''[[Spoorlijn Aalsmeer - Nieuwersluis-Loenen|lijnLijn]] van [[Aalsmeer]]''}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Nieuwersluis-Loenen]]}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Breukelen}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtnL.{{Rimg|AtnL|png|35px]] }} | ''[[Spoorlijn Harmelen - Breukelen|lijnLijn]] naar [[Harmelen]]''}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Maarssen}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_brug.{{Rimg|brug|png|35px]] }} | <small>''Demka- en Werkspoorbruggen over het Amsterdam-Rijnkanaal''</small> }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Utrecht Zuilen}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtvR.{{Rimg|AtvR|png|35px]] }} | ''[[Centraalspoorweg]] van [[Kampen]]''}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtvL.{{Rimg|AtvL|png|35px]] }} | ''[[Spoorlijn Utrecht - Rotterdam|lijnLijn]] van [[Rotterdam Centraal]]''}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Utrecht Centraal}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Jeremiebrug]]}}{{ RouteRij TreinRouteRij| {{Rimg|rer}}{{Rimg|rnrrsr}} | [[Utrecht Vaartsche Rijn]]}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtnL.{{Rimg|AtnL|png|35px]] }} | ''[[Staatslijn H]] naar [[Boxtel]]''}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Houtenschepad]]}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_vAtvR.{{Rimg|vAtvR|png|35px]] }} | ''[[Oosterspoorweg]] van [[Hilversum]]''}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Meerveldscheweg]]}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Vechten]]}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Bunnik}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Driebergen-Zeist}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Driebergen-Austerlitz]]}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Maarn}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | Maarsbergen}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtnL.{{Rimg|AtnL|png|35px]] }} | ''[[VeenendaallijnSpoorlijn Kesteren - Amersfoort]] naar [[Rhenen]]''}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Heuvelsche Steeg]]}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Veenendaal-De Klomp}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtvR.{{Rimg|AtvR|png|35px]] }} | ''[[Kippenlijn]] van [[Nijkerk]]''}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Ede-Wageningen}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Buunderkamp]]}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Wolfheze}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Oosterbeek}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtvL.png{{Rimg|AtvL|35px]] png}} | ''[[Spoorlijn Arnhem - Nijmegen|lijnLijn]] van [[Nijmegen]]''}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | ArnhemCentraal}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Arnhem Velperpoort }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtnR.{{Rimg|AtnR|png|35px]] }} | ''[[Staatslijn A]] naar [[Leeuwarden]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Fort Westervoort]]}}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_brug.png{{Rimg|35px]] brug|png}} | ''brug Brug over de IJssel'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Oostzijde Brug]]}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Westervoort }}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Duiven }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Groessen]]}}{{ TreinRouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsr}} | Zevenaar }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}[[Afbeelding:Route_AtnR.{{Rimg|AtnR|png|35px]] }} | ''[[Spoorlijn Winterswijk - Zevenaar|lijnLijn]] naar [[Winterswijk]] }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrgAtvL|png}} | ''[[BabberichBetuweroute|Goederenlijn]]van Rotterdam'' }}{{ RouteRij | {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsrg}} | [[Afbeelding:grens.png|35pxBabberich]] }}{{RouteRij| {{Rimg|rer}}{{Rimg|rsGr}} | ''grens Grens Nederland - Duitsland'' }}{{ RouteRij TreinRouteRij| {{Rimg|rer}}{{Rimg|rs0grs0}} | [[Emmerich-Elten]] }}

==Historische bediening/lijnvoeringDienstregeling==De historische bediening van de {{HuidigeSpoorlijnBediening|spoorlijn=Rhijnspoorweg is [[Rhijnspoorweg/Bediening|hier]] grotendeels terug te vinden.}}{{HistBedienLink}}