62.357
bewerkingen
Wijzigingen
→Internationaal
|naam=Amsterdam Centraal
|geopend=15 oktober 1889
|verkorting=Asd
|fecode=058
|vervoerders=[[NS Reizigers]] , [[NS International]], [[ThalysEurostar]], [[EurostarEuropean Sleeper]], [[Arriva]]
}}
Station [[Amsterdam Centraal]] is het grootste en drukste station van Amsterdam. Tegelijkertijd is het station het drukste binnen Nederland. Vele treinen hebben hier een tussenstop of het station als eindpunt. Dit station is het beginpunt van de [[Rhijnspoorweg]] naar Arnhem.
Het door Pierre Cuypers ontworpen stationsgebouw is geopend op 15 oktober 1889. De vanuit het westen en oosten komende spoorlijnen eindigden vóór die tijd op de tijdelijke eindstations [[Amsterdam Westerdok|Westerdok]] en [[Amsterdam Oosterdok|Oosterdok]]. Door de opening van het Centraal Station zijn deze spoorlijnen aan elkaar geknoopt. Het station areaal is gebouwd op drie kunstmatig aangelegde eilanden. De centrale stationshal is vernoemd naar de architect en heet daarom Cuypershal. Vanuit deze hal gaat een middentunnel onder alle perrons door en vanuit deze, en ook vanuit de aan de zijkant gelegen west- en oosttunnel, zijn alle perrons bereikbaar. Tussen deze tunnels door lopen de IJ- en Amstelpassage die geen toegang geven tot de perrons, waardoor men zonder OV-chipkaart door het station heen kan lopen. Het station en directe omgeving is was decennialang een grote bouwput, omdat vanaf vanwege de op 22 juli 2018 de geopende [[Noord/Zuidlijn]] hier halteert. Daarnaast verhuist Tegelijk met de opening van deze lijn is het busstation van de Centrumcentrum- naar de IJzijde van het stationsgebouwverhuisd. Aanstaande projecten zijn de bouw van een ondergrondse fietsenstalling onder het Open Havenfront en het herinrichten van de wisselstraten rondom het station waardoor de lijnvoering ontvlochten kan worden en treinen sneller kunnen binnenkomen en vertrekken. Hierbij worden de perrons verbreed en worden perronloze middensporen verwijderd. == Dienstregeling 2024 ===== Richting Zaandam - Alkmaar ==={{PatTop |{{PatRij1 | .09 | 3000 | [[Den Helder]] |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .13 | 4000 | [[Uitgeest]] |10a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .23 | 7400 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}}{{PatRij1 | .28 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Den Helder]]) |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00}}{{PatRij1 | .39 | 3000 | [[Den Helder]] |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .43 | 4000 | [[Uitgeest]] |10a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .53 | 7400 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}}{{PatRij1 | .58 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Den Helder]]) |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00}}}}
{{PatTop |
{{PatRij1 | .06 | 4500 | [[Enkhuizen]] (middagspits) |7a| [[Intercity]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | ma-do om 17.09 | 3000 | [[Den Helder]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | .13 | 4000 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]]06}}{{PatRij1 | .19 | 3900 | [[Enkhuizen]] (tot 19:30) |8a| [[Intercity]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | .23 | 4700 | [[Uitgeest]] (tot 19:30 ma-vr) |7a| [[Sprinter]] | [[NS]]do}}{{PatRij1 | .23 | 2900 | [[Enkhuizen]] (na 19:30) |8a| [[Intercity]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | .28 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Schagen]] (- [[Den Helder]])) (tot na 19:30) |8a| [[Intercity]] | [[NS]]en vr-zo}}{{PatRij1 | .36 | 4500 | [[Enkhuizen]] (middagspits) |7a| [[Intercity]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | ma-do om 17.39 | 3000 | [[Den Helder]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | .43 | 4000 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]]36}}{{PatRij1 | .49 | 3900 | [[Enkhuizen]] (tot 19:30) |8a| [[Intercity]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | .53 | 4700 | [[Uitgeest]] (tot 19:30 ma-vr) |7a| [[Sprinter]] | [[NS]]do}}{{PatRij1 | .53 | 2900 | [[Enkhuizen]] (na 19:30) |8a| [[Intercity]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | .58 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Schagen]] (- [[Den Helder]])) (tot na 19:30) |8a| [[Intercity]] | [[NS]]en vr-zo}}
}}
=== Richting Haarlem ===
{{PatTop |
{{PatRij1 PatRij4 | .04 05 | {{S| 2200 }}/{{S|2300}} | [[Vlissingen]] |2a4a| [[Intercity]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .11 10 | 4800 5400 | [[Alkmaar]] - [[HoornZandvoort aan Zee]] |12b| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .19 20 | 2100 | [[Den Haag Centraal]] |2a4a| [[Intercity]] | [[NS]]| Ma-do 6:00-22:00, vr 15:00-21:00, za/zo 11:00-22:00}}{{PatRij1 | .26 25 | 5400 4800 | [[Zandvoort aan ZeeHoorn]] |12b| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .34 35 | 2200 | [[Vlissingen]] |2a4a| [[Intercity]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .41 40 | 4800 5400 | [[AlkmaarZandvoort aan Zee]] (- [[Hoorn]]) |12b| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .49 50 | 2100 | [[Den Haag Centraal]] |2a4a| [[Intercity]] | [[NS]]| Ma-do 6:00-22:00, vr 15:00-21:00, za/zo 11:00-22:00}}{{PatRij1 | .56 55 | 5400 4800 | [[Zandvoort aan ZeeAlkmaar]] (- [[Hoorn]] ) |12b| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}
}}
=== Richting Schiphol ===
{{PatTop |
{{PatRij1 | .01 | 5800 | [[Hoofddorp]] |14b| [[Sprinter]] | [[NS]]| spits en weekend}}{{PatRij1 | .07 11 | 900 4600 | [[BredaLeiden Centraal]] |15a| [[Intercity direct]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | .11 | 4600 | (- [[Den Haag Centraal]] ) |14b15a| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .22 16 | 1000 | [[Rotterdam Centraal]] (enkele keren per dag)|14a11a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS]]| zondag niet tussen 9:00 en 12:00}}{{PatRij1 | .31 | 5800 | [[Hoofddorp]] |14b| [[Sprinter]] | [[NS]]| spits en weekend}}{{PatRij1 | .37 38 | 900 | [[Breda]] |!5a11a/15a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | .42 41 | 4600 | [[Leiden Centraal]] (- [[Den Haag Centraal]] ) |14b15a| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .49 55 | 1000 | [[Rotterdam Centraal]] |14a11a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS]]| zondag niet tussen 9:00 en 12:00}}
}}
=== Richting Weesp - Hilversum / Almere ===
{{PatTop |
{{PatRij1 | .00 | 1500 | [[AmersfoortCentraal]] (- [[Deventer]]) (1x/2 uur doordeweeks) |11b| [[Intercity]] | [[NS]]| 1x/2 uur doordeweeks}}{{PatRij1 | .00 | 140 | [[Berlin Ostbahnhof]] (|10a| [[Intercity]] | [[NS International|NS Intern.]] | 1x/2 uur; soms als [[Treinserie 240 ({{drgljaar}})|240]]) |10a| [[Intercity]] | [[NS International]]}}{{PatRij1 | .07 08 | 2600 | [[Almere Centrum]] |11b/13b| [[Intercity]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .10 11 | 15800 5800 | [[Amersfoort Vathorst]] |10b/11a| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .23 | 14600 4600 | [[ZwolleAlmere Oostvaarders]] |10b/11b| [[Sprinter]] | [[NS]]| spits ma-do}}{{PatRij1 | .30 | 1500 | [[AmersfoortCentraal]] (- [[Deventer]])|11b13b/14b| [[Intercity]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .37 38 | 2600 | [[Almere Centrum]] |11b/13b| [[Intercity]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .40 41 | 15800 5800 | [[Amersfoort Vathorst]] |10a/10b| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .53 | 14600 4600 | [[ZwolleAlmere Oostvaarders]] |10b| [[Sprinter]] | [[NS]]| spits ma-do}}}}
=== Richting Amsterdam Amstel - Gouda / Utrecht ===
{{PatTop |
{{PatRij1 | .05 | 800 | [[Maastricht]] (tot 19:30) |44b/5b| [[Intercity]] | [[NS]]| tot 18:30 ma-do}}{{PatRij1 | .08 09 | 7400 | [[RhenenUtrecht Centraal]] (tot 19:30 ma-vr[[Driebergen-Zeist]]) |4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]]| spits}}{{PatRij1 | .11 10 | 2900 | [[Maastricht]] (na 19:30) |44b| [[Intercity]] | [[NS]]| na 19:30 en vr-zo}}{{PatRij1 | .14 15 | 3900 | [[Heerlen]] (tot 19:30) |44b| [[Intercity]] | [[NS]]| tot 19:30 ma-do}}{{PatRij1 | .19 | 4000 | [[Rotterdam Centraal]] |5b5| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .25 24 | 3000 | [[Nijmegen]] |4| [[Intercity]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .35 | 800 | [[Maastricht]] (tot 19:30) |44b| [[Intercity]] | [[NS]]| tot 18:30 ma-do}}{{PatRij1 | .39 | 7400 | [[RhenenUtrecht Centraal]] (tot 19:30 ma-vr[[Driebergen-Zeist]]) |4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]]| spits}}{{PatRij1 | .41 40 | 2900 | [[Maastricht]] (na 19:30) |44b| [[Intercity]] | [[NS]]| na 19:30 en vr-zo}}{{PatRij1 | .45 | 3900 | [[Heerlen]] (tot 19:30) |44b| [[Intercity]] | [[NS]]| tot 19:30 ma-do}}{{PatRij1 | .49 | 4000 | [[Rotterdam Centraal]] |4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]]| }}{{PatRij1 | .55 54 | 3000 | [[Nijmegen]] |4| [[Intercity]] | [[NS]]| }}}} === Nachtnet (vrijdag- en zaterdagnacht) ==={{PatTop |{{PatRij1 | .19 | 1400 | [[Utrecht Centraal]] (- [[Nijmegen]]) |4a/7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.19 t/m 5.19; eerste trein naar Nijmegen}}{{PatRij1 | .20 | 32790 | [[Groningen]] |??| [[Nachttrein]] | [[Arriva]] | vr/za-nacht om 5.20; speciaal tarief}}{{PatRij1 | .25/.26 | 1400 | [[Utrecht Centraal]] |2b/8b| [[Intercity]] | [[NS]] | vr/za-nacht om 6.26 en za/zo-nacht om 6.25}}{{PatRij1 | .34 | 32790 | [[Schiphol Airport]] |??| [[Nachttrein]] | [[Arriva]] | vr/za-nacht om 3.34; speciaal tarief}}{{PatRij1 | .43/.46 | 1400 | [[Rotterdam Centraal]] |7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.46 t/m 4.46, za/zo-nacht tot 5.43}}{{PatRij1 | .46 | 21500 | [[Utrecht Centraal]] |13a| [[Intercity]] | [[NS]] | vr/za- en za/zo-nacht om 2.46}}{{PatRij1 | .50 | 22200 | [[Haarlem]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | vr/za- en za/zo-nacht om 2.50 en 3.50}}}} === Nachtnet (overige nachten) ==={{PatTop |{{PatRij1 | .18/.19 | 1400 | [[Utrecht Centraal]] |2a/2b/<br>4a/7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.19 t/m 5.19}}{{PatRij1 | .46 | 1400 | [[Rotterdam Centraal]] |7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.46 t/m 4.46}}
}}
=== Internationaal ===
{{PatTop |
{{PatRij1 | .02/.40 08 | 100 9300 | [[Frankfurt (M) HbfParis-Nord]] (soms als [[Treinserie 200 ({{drgljaar}})|200]]) |2/5a14b| [[ICEEurostar]] | [[NS International|NS Intern.]]| }}{{PatRij1 | .17 28 | 9300 9200 | [[ParisBrussel-NordZuid]] |15b15a| [[ThalysIntercity direct|IC direct]] | [[NS International|NS Intern.]]| }}{{PatRij1 | .17 38 | 9900 100 | [[Lille EuropeFrankfurt (M) Hbf]] |15b2b| [[ThalysICE]] | [[NS International]]}}{{PatRij1 | NS Intern.22 | 9200 | [[Brussel-Zuid]] |14a| soms als [[Intercity direct]] Treinserie 200 ({{drgljaar}})| [[NS International200]]}}{{PatRij1 | .48 47 | 9100 | [[London St. Pancras International]] (7:48 en 16:48) |15| [[Eurostar]] | [[Eurostar]]| 1-2x/dag}}
}}
=== Nachtnet Internationale nachttrein ==={{PatTop |{{PatRij1 | 6.31 | 450 | [[Brussel-Zuid]] |5/5a| [[European Sleeper]] | [[European Sleeper]] | ma + wo + vr; speciaal tarief}}{{PatRij1| 19.00 | 420 | [[Innsbruck Hbf]] / [[Wien Hbf]] |10b| [[Nightjet]] | [[ÖBB]] | }}{{PatRij1| 20 .28 | 1400 400 | [[Utrecht CentraalZürich HB]] |7a/11a7| [[IntercityNightjet]] | [[NSÖBB]]| }}{{PatRij1 | 22.46 34 | 1400 450 | [[Rotterdam CentraalPraha hl.n.]] |7a/11a8| [[IntercityEuropean Sleeper]] | [[NSEuropean Sleeper]]| ma + wo + vr; speciaal tarief}}
}}
{{PatVoetnoot}}
''Aan de dagranden wordt dit station soms ook bediend door Sprinter {{s|7300}}.''
{{HistBedienLink}}
===Volgende stations===
[[Amsterdam Sloterdijk]]-hoog ''5.3 km richting Schiphol''
|afkorting=CS
|metronetwerk=[[Metro van Amsterdam|Amsterdam]]
|lijn=[[Afbeelding:M51.png|45px|link=Lijn 51 Amstelveen Westwijk Amsterdam, Centraal Station - Amsterdam CS|M51Isolatorweg]], [[Afbeelding:M52.png|45px|link=Lijn 52 Amsterdam, Noord - Station Zuid|M52]], [[Afbeelding:M53.png|45px|link=Lijn 53 Amsterdam, Gaasperplas - Centraal Station|M53]], [[Afbeelding:M54.png|45px|link=Lijn 54 Amsterdam, Gein - Centraal Station|M54]]|overstap=Ja
}}
Metrostation Amsterdam Centraal is het drukste metrostation van Amsterdam, in het derde kwartaal van 2018 passeren er op werkdagen passeren er gemiddeld 2289.369 570 reizigers door de poortjes.
Het metrostation is verbouwd en uitgebreid voor de [[Noord/Zuidlijn]]. In het bestaande metrostation komen en vertrekken de volgende lijnen:
{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Station Amsterdam Centraal|type=Metro}}
Met de Noord-/Zuidlijn, werd het aanbod op het Centraal Station uitgebreid met metrolijn M52 die in de richtingen [[Amsterdam Zuid|Station Zuid]] en het [[Amsterdam Noord|Noord]] gaat. Dwars op de bestaande metrolijn, één niveau lager, ligt het station voor deze lijn, dat bestaat uit twee zijperrons die midden onder het Centraal Station liggen op 17 meter diepte. Aan de noordzijde hebben de perrons toegangen richting de IJhal, het busstation en de veerdiensten, aan de zuidzijde is een grote hal (bijgenaamd ''de Kathedraal'') met toegangen naar de Oostlijn en de verdeelhal. Opening De opening was op 22 juli 2018.
''[[Metro van Amsterdam|Klik hier voor een uitgebreid artikel over de Amsterdamse metro.]]''
{{HistMetroLink}}
===Volgende stations===
[[Afbeelding:M51.png|30px|]][[Afbeelding:M53.png|30px|]][[Afbeelding:M54.png|30px|]] [[Amsterdam Nieuwmarkt|Nieuwmarkt]] >> ''(850m richting Gaasperplas/Gein/WestwijkIsolatorweg)''
<br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]] [[Amsterdam Rokin|Rokin]] >> ''(1100m richting Station Zuid)''
<br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]]<< [[Amsterdam Noorderpark|Noorderpark]] ''(1740m richting BuikslotermeerpleinNoord)''
== Tram ==
|vervoerders=[[GVB]]
}}
Het stationsplein is verdeeld in twee delen: een westzijde en een oostzijde. Beide keerlussen zijn voorzien van vier sporen.
{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal (Tram Westzijde)|type=Tram}}
=== Stationsplein oost Oost (van/naar Damrak of De Ruyterkade) ===
{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal (Tram Oostzijde)|type=Tram}}
== Bus ==
=== Busplatform CS Busstation IJzijde ===
{{BusstationInfo
|naam=Centraal Station IJzijde
|plaats=Amsterdam
|concessie=[[Concessie Stadsvervoer Amsterdam (2012-2024)|Stadsvervoer Amsterdam]], [[Concessie Zaanstreek-Waterland (20122024-20212033)|Zaanstreek-Waterland]], [[Concessie Zaanstreek Amstelland-Meerlanden (2018-2032)|Amstelland-Meerlanden]], [[Concessie Busvervoer Almere (20112018-20212027)|ZaanstreekBusvervoer Almere]]|vervoerders=[[GVB]], [[EBS]], [[Connexxion]], [[Keolis Nederland]]
|vorm=Eilandbusstation
|type=statisch
}}
{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal IJzijde|type=Bus}}
=== Stationsplein Oost/Kamperbrug/Sint Nicolaaskerk ([[GVB]]) Langeafstandsbussen ==={{BusstationInfo|naam=Centraal Station|plaats=Amsterdam|concessie=[[Concessie Stadsvervoer Amsterdam (2012-2024)|Stadsvervoer Amsterdam]]|vervoerders=[[GVB]]|vorm=Perronbusstation|type=statisch}}{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal (Sint Nicolaaskerk)|type=Bus}}Aan de Prins Hendrikkade, aan de voorzijde van het station, stopten in het verleden langeafstandsbussen. Er is historische bedieningsinformatie beschikbaar.
{{HistBusLink}}
|naam=Centraal Station
|plaats=Amsterdam
|concessie=''geen''[[Concessie IJ- en Noordzeekanaalveren (2019-2024)|IJ- en Noordzeekanaalveren]]
|vervoerders=[[GVB]]
}}
Aan de ''De Ruijterkade'' aan de IJ-zijde IJzijde van het station ligt een aantal steigers waar de volgende veren vertrekken:
{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal (veer)|type=Veer}}
{{HistVeerLink}}
== Verbouwing ==