Wijzigingen

|vervoerders=[[NS Reizigers]], [[NS International]], [[Eurostar]], [[European Sleeper]], [[Arriva]]

Station [[Amsterdam Centraal]] is het grootste en drukste station van Amsterdam, en . Tegelijkertijd is het station het drukste station van Amsterdam en binnen Nederland. Vele treinen hebben hier een tussenstop of het station als eindpunt. Dit station is het beginpunt van de [[Rhijnspoorweg]] naar Arnhem.<br>Het door Pierre Cuypers ontworpen stationsgebouw is geopend op 15 oktober 1889. De vanuit het westen en oosten komende spoorlijnen eindigden vóór die tijd op de tijdelijke eindstations [[Amsterdam Westerdok|Westerdok]] en [[Amsterdam Oosterdok|Oosterdok]]. Door de opening van het Centraal Station zijn deze spoorlijnen aan elkaar geknoopt. Het stationsareaal is gebouwd op drie kunstmatig aangelegde eilanden.<br>De centrale stationshal is vernoemd naar de architect en heet daarom ook wel Cuypershal. Vanuit deze hal gaat een middentunnel onder alle perrons door en vanuit deze, en ook vanuit de aan de zijkant gelegen west- en oosttunnel, zijn alle perrons bereikbaar. Tussen deze tunnels door lopen de IJ- en Amstelpassage die geen toegang geven tot de perrons, maar waardoor men zonder OV-chipkaart door het station heen kan lopen.

Het station en directe omgeving was decennialang een grote bouwput, vanwege de op 22 juli 2018 geopende [[Noord/Zuidlijn]]. Daarnaast is het busstation van de Centrum- naar de IJzijde van het stationsgebouw verhuisd. Aanstaande projecten zijn de bouw van een ondergrondse fietsenstalling onder het Open Havenfront en het herinrichten van de wisselstraten ten westen en ten oosten van het station waardoor de lijnvoering ontvlochten kan worden en treinen sneller kunnen binnenkomen en vertrekken. Hierbij worden de perrons verbreed en perronloze middensporen opgeheven. == Dienstregeling 2024 ===== Richting Zaandam - Alkmaar ==={{PatTop |{{PatRij1 | .09 | 3000 | [[Den Helder]] |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .13 | 4000 | [[Uitgeest]] |10a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .23 | 7400 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}}{{PatRij1 | .28 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Den Helder]]) |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00}}{{PatRij1 | .39 | 3000 | [[Den Helder]] |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .43 | 4000 | [[Uitgeest]] |10a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .53 | 7400 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}}{{PatRij1 | .58 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Den Helder]]) |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00}}}} === Richting Hoorn - Enkhuizen ==={{PatTop |{{PatRij1 | .06 | 4500 | [[Enkhuizen]] |7a| [[Intercity]] | [[NS]] | ma-do om 17.06}}{{PatRij1 | .19 | 3900 | [[Enkhuizen]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 19:30 ma-do}}{{PatRij1 | .23 | 2900 | [[Enkhuizen]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | na 19:30 en vr-zo}}{{PatRij1 | .36 | 4500 | [[Enkhuizen]] |7a| [[Intercity]] | [[NS]] | ma-do om 17.36}}{{PatRij1 | .49 | 3900 | [[Enkhuizen]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 19:30 ma-do}}{{PatRij1 | .53 | 2900 | [[Enkhuizen]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | na 19:30 en vr-zo}}}} == Metrostation =Richting Haarlem ==={{PatTop |{{PatRij4 | .05 | {{S|2200}}/{{S|2300}} | [[Vlissingen]] |4a| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .10 | 5400 | [[Zandvoort aan Zee]] |2b| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .20 | 2100 | [[Den Haag Centraal]] |4a| [[Intercity]] | [[NS]] | Ma-do 6:00-22:00, vr 15:00-21:00, za/zo 11:00-22:00}}{{PatRij1 | .25 | 4800 | [[Hoorn]] |2b| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .35 | 2200 | [[Vlissingen]] |4a| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .40 | 5400 | [[Zandvoort aan Zee]] |2b| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .50 | 2100 | [[Den Haag Centraal]] |4a| [[Intercity]] | [[NS]] | Ma-do 6:00-22:00, vr 15:00-21:00, za/zo 11:00-22:00}}{{PatRij1 | .55 | 4800 | [[Alkmaar]] (- [[Hoorn]]) |2b| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}}} === Richting Schiphol ==={{PatTop |{{PatRij1 | .01 | 5800 | [[Hoofddorp]] |14b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits en weekend}}{{PatRij1 | .08 | 900 | [[Breda]] |11a/15a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS]]}}{{PatRij1 | .11 | 4600 | [[Leiden Centraal]] (- [[Den Haag Centraal]]) |15a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .25 | 1000 | [[Rotterdam Centraal]] |11a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS]] | zondag niet tussen 9:00 en 12:00}}{{PatRij1 | .31 | 5800 | [[Hoofddorp]] |14b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits en weekend}}{{PatRij1 | .41 | 4600 | [[Leiden Centraal]] (- [[Den Haag Centraal]]) |15a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .55 | 1000 | [[Rotterdam Centraal]] |11a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS]] | zondag niet tussen 9:00 en 12:00}}}} === Richting Weesp - Hilversum / Almere ==={{PatTop |{{PatRij1 | .00 | 1500 | [[Amersfoort Centraal]] (- [[Deventer]]) |11b| [[Intercity]] | [[NS]] | 1x/2 uur doordeweeks}}{{PatRij1 | .00 | 140 | [[Berlin Ostbahnhof]] |10a| [[Intercity]] | [[NS International|NS Intern.]] | 1x/2 uur; soms als [[Treinserie 240 ({{drgljaar}})|240]]}}{{PatRij1 | .08 | 2600 | [[Almere Centrum]] |11b/13b| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .11 | 5800 | [[Amersfoort Vathorst]] |10b/11a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .23 | 4600 | [[Almere Oostvaarders]] |10b/11b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}}{{PatRij1 | .30 | 1500 | [[Amersfoort Centraal]] (- [[Deventer]]) |13b/14b| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .38 | 2600 | [[Almere Centrum]] |11b/13b| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .41 | 5800 | [[Amersfoort Vathorst]] |10a/10b| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .53 | 4600 | [[Almere Oostvaarders]] |10b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}}}} === Richting Amsterdam Amstel - Gouda / Utrecht ==={{PatTop |{{PatRij1 | .05 | 800 | [[Maastricht]] |4b/5b| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do}}{{PatRij1 | .09 | 7400 | [[Utrecht Centraal]] (- [[Driebergen-Zeist]]) |4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits}}{{PatRij1 | .10 | 2900 | [[Maastricht]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | na 19:30 en vr-zo}}{{PatRij1 | .15 | 3900 | [[Heerlen]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 19:30 ma-do}}{{PatRij1 | .19 | 4000 | [[Rotterdam Centraal]] |5| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .24 | 3000 | [[Nijmegen]] |4| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .35 | 800 | [[Maastricht]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do}}{{PatRij1 | .39 | 7400 | [[Utrecht Centraal]] (- [[Driebergen-Zeist]])|4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits}}{{PatRij1 | .40 | 2900 | [[Maastricht]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | na 19:30 en vr-zo}}{{PatRij1 | .45 | 3900 | [[Heerlen]] |4b| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 19:30 ma-do}}{{PatRij1 | .49 | 4000 | [[Rotterdam Centraal]] |4/5b| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .54 | 3000 | [[Nijmegen]] |4| [[Intercity]] | [[NS]] | }}}} === Nachtnet (vrijdag- en zaterdagnacht) ==={{PatTop |{{PatRij1 | .19 | 1400 | [[Utrecht Centraal]] (- [[Nijmegen]]) |4a/7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.19 t/m 5.19; eerste trein naar Nijmegen}}{{PatRij1 | .20 | 32790 | [[Groningen]] |??| [[Nachttrein]] | [[Arriva]] | vr/za-nacht om 5.20; speciaal tarief}}{{PatRij1 | .25/.26 | 1400 | [[Utrecht Centraal]] |2b/8b| [[Intercity]] | [[NS]] | vr/za-nacht om 6.26 en za/zo-nacht om 6.25}}{{PatRij1 | .34 | 32790 | [[Schiphol Airport]] |??| [[Nachttrein]] | [[Arriva]] | vr/za-nacht om 3.34; speciaal tarief}}{{PatRij1 | .43/.46 | 1400 | [[Rotterdam Centraal]] |7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.46 t/m 4.46, za/zo-nacht tot 5.43}}{{PatRij1 | .46 | 21500 | [[Utrecht Centraal]] |13a| [[Intercity]] | [[NS]] | vr/za- en za/zo-nacht om 2.46}}{{PatRij1 | .50 | 22200 | [[Haarlem]] |8a| [[Intercity]] | [[NS]] | vr/za- en za/zo-nacht om 2.50 en 3.50}}}} === Nachtnet (overige nachten) ==={{PatTop |{{PatRij1 | .18/.19 | 1400 | [[Utrecht Centraal]] |2a/2b/<br>4a/7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.19 t/m 5.19}}{{PatRij1 | .46 | 1400 | [[Rotterdam Centraal]] |7a/11a| [[Intercity]] | [[NS]] | van 1.46 t/m 4.46}}}} === Internationaal ==={{PatTop |{{PatRij1 | .15 | 9300 | [[Paris-Nord]] |14b| [[Eurostar]] | [[NS International|NS Intern.]] | }}{{PatRij1 | .28 | 9200 | [[Brussel-Zuid]] |15a| [[Intercity direct|IC direct]] | [[NS International|NS Intern.]] | }}{{PatRij1 | .38 | 100 | [[Frankfurt (M) Hbf]] |2b| [[ICE]] | [[NS International|NS Intern.]] | soms als [[Treinserie 200 ({{drgljaar}})|200]]}}{{PatRij1 | .47 | 9100 | [[London St. Pancras International]] |15| [[Eurostar]] | [[Eurostar]] | 1-2x/dag}}}} === Internationale nachttrein ==={{PatTop|{{PatRij1| 6.31 | 450 | [[Brussel-Zuid]] |5/5a| [[European Sleeper]] | [[European Sleeper]] | ma + wo + vr; speciaal tarief}}{{PatRij1| 19.00 | 420 | [[Innsbruck Hbf]] / [[Wien Hbf]] |10b| [[Nightjet]] | [[ÖBB]] | }}{{PatRij1| 20.28 | 400 | [[Zürich HB]] |7| [[Nightjet]] | [[ÖBB]] | }}{{PatRij1| 22.34 | 450 | [[Praha hl.n.]] |8| [[European Sleeper]] | [[European Sleeper]] | ma + wo + vr; speciaal tarief}}}} {{PatVoetnoot}}''Aan de dagranden wordt dit station soms ook bediend door Sprinter {{s|7300}}.''{{HistBedienLink}} ===Volgende stations===[[Amsterdam Sloterdijk]]-hoog ''5.3 km richting Schiphol''<br>[[Amsterdam Sloterdijk]]-laag ''4.5 km richting Haarlem/Zaandam''<br>[[Amsterdam Muiderpoort]] ''3.8 km richting Utrecht/Weesp'' == Metro =={{MetrostationInfo|naam=Centraal Station|plaats=Amsterdam|afkorting=CS|metronetwerk=[[Metro van Amsterdam|Amsterdam]]|lijn=[[Afbeelding:M51.png|45px|link=Lijn 51 Amsterdam, Centraal Station - Isolatorweg]][[Afbeelding:M52.png|45px|link=Lijn 52 Amsterdam, Noord - Station Zuid]][[Afbeelding:M53.png|45px|link=Lijn 53 Amsterdam, Gaasperplas - Centraal Station]][[Afbeelding:M54.png|45px|link=Lijn 54 Amsterdam, Gein - Centraal Station]] }}[[Afbeelding:Metro CS.JPG|290px|thumb|right|Blik over het perron van de Oostlijn, 25 december 2009.]]Onder het oostelijke deel van het stationsplein bevind , en midden onder het station door, bevindt zich een metrostation van het [[GVB]]. Dit metrostation is geopend in op 11 oktober 1980 bij de 2e tweede fase van de metrotunnel , als eindpunt van de oostlijnOostlijn. Het metrostation bestaat uit een breed eilandperron, de sporen die erlangs liggen lopen enkele meters ten westen van het perron dood. Meteen ten oosten van het perron ligt een kruiswissel. Er zijn sponningen bevestigd om een waterkering in te bouwen voor het geval het IJ overstroomt. Meteen na het perron begint een lange krappe bocht naar rechts waar een maximumsnelheid van 40 km/h geldt. Deze bocht is aangelegd om het metrostation parallel aan het treinstation aan te kunnen leggen en zo een verlenging richting het westen mogelijk te maken. Deze verlenging is tot op heden nog niet gebouwd, maar is wel in studie en bouwkundig voorbereid.<br>Midden onder het treinstation liggen op 21 meter diepte de perrons voor de Noord/Zuidlijn. Dat station heeft twee zijperrons. Aan de zuidzijde zijn deze perrons met dat van de Oostlijn en de stationshal verbonden in een grote hal dat door de hoogte en de kloeke kolommen ook wel ''de Kathedraal'' wordt genoemd.<br>Het station heeft uitgangen aan drie kanten. Aan de kant van het Centraal Station bevinden zich drie roltrappen, twee vaste trappen en een lift naar de hal, waarin zich een AH to Go en diverse kaartautomaten bevinden. De uitgang aan de Kamperbrug is alleen met vaste trappen te bereiken. Er bevindt zich een hal naar het tussenniveau, vanwaar er vier trappen naar de straat leiden. Via het noordelijke einde van de Noord/Zuidlijnperrons zijn de IJhal, het busstation en de aanlandingen van de veerdiensten aan de achterkant van het Centraal Station bereikbaar. Metrostation Amsterdam Centraal is het drukste metrostation van Amsterdam, in het derde kwartaal van 2018 passeren er op het moment werkdagen gemiddeld 89.570 reizigers door de poortjes. Het metrostation is verbouwd en uitgebreid voor de [[Noord/Zuidlijn]]. In het bestaande metrostation komen en vertrekken de volgende lijnen:{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Station Amsterdam Centraal|type=Metro}} Met de Noord/Zuidlijn werd het aanbod op het Centraal Station uitgebreid met metrolijn M52 die in de richtingen [[Amsterdam Zuid|Station Zuid]] en [[Amsterdam Noord|Noord]] gaat. Dwars op de bestaande metrolijn, één niveau lager, ligt het station voor deze lijn 51, 53 dat bestaat uit twee zijperrons die midden onder het Centraal Station liggen op 17 meter diepte. Aan de noordzijde hebben de perrons toegangen richting de IJhal, het busstation en 54 die respectievelijk Amstelveen Westwijkde veerdiensten, aan de zuidzijde is een grote hal (bijgenaamd ''de Kathedraal'') met toegangen naar de Oostlijn en de verdeelhal. De opening was op 22 juli 2018. ''[[Metro van Amsterdam|Klik hier voor een uitgebreid artikel over de Amsterdamse metro.]]'' {{HistMetroLink}} ===Volgende stations===[[Afbeelding:M51.png|30px|]][[Afbeelding:M53.png|30px|]][[Afbeelding:M54.png|30px|]] [[Amsterdam Nieuwmarkt|Nieuwmarkt]] >> ''(850m richting Gaasperplas en /Gein als eindpunt hebben/Isolatorweg)''<br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]] [[Amsterdam Rokin|Rokin]] >> ''(1100m richting Station Zuid)''<br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]]<< [[Amsterdam Noorderpark|Noorderpark]] ''(1740m richting Noord)''

Verspreid over de twee delen van het stationsplein is er het eindpunt van meer dan de helft van alle tramlijnen in Amsterdam. Slechts één lijn (tram 25) heeft het {{HalteInfo|naam=Centraal Station als tussenstop.* Stationsplein west (van/naar Nieuwezijds Voorburgwal)|plaats=Amsterdam** |concessie=[[Lijn 1 Concessie Stadsvervoer Amsterdam, Centraal Station (2012- Osdorp de Aker2024)|Tram 1Stadsvervoer Amsterdam]] naar Osdorp de Aker.** |vervoerders=[[Lijn 2 Amsterdam, Centraal Station - Nieuw Sloten|Tram 2GVB]] naar Nieuw Sloten}}Het stationsplein is verdeeld in twee delen: een westzijde en een oostzijde. Beide keerlussen zijn voorzien van vier sporen.** [[Lijn 5 Amsterdam, Centraal Station - Amstelveen, Binnenhof|Tram 5]] === Stationsplein West (van/naar Amstelveen Binnenhof.Nieuwezijds Voorburgwal) ===** [[Lijn 13 {{LijnTabel|plaats=Amsterdam, Geuzenveld - Centraal Station|Tram 13]] naar Geuzenveld.** [[Lijn 17 halte=Amsterdam, Osdorp Dijkgraafplein - Centraal Station(Tram Westzijde)|type=Tram 17]] naar Osdorp Dijkgraafsplein.}} * === Stationsplein oost Oost (van/naar Damrak, behalve 25 richting PTA en 26of De Ruyterkade).===** [[Lijn 4 Amsterdam, Centraal Station - Station RAI{{LijnTabel|Tram 4]] naar Station RAI.** [[Lijn 9 Diemen, Sniep - plaats=Amsterdam, Centraal Station|Tram 9]] naar Diemen de Sniep.** [[Lijn 16 halte=Amsterdam, VU medisch centrum - Centraal Station|(Tram 16]] naar VU Medisch Centrum.** [[Lijn 24 Amsterdam, VU medisch centrum - Centraal StationOostzijde)|type=Tram 24]] naar VU Medisch Centrum.}}** [[Lijn 25 Amsterdam, President Kennedylaan - Centraal Station - Passenger Terminal Amsterdam|Tram 25]] als tussenstop op de lijn PTA - President Kennedylaan.** [[Lijn 26 Amsterdam, IJburg - Centraal Station|Tram 26]] naar IJburg.{{HistTramLink}}

* Het === Busstation IJzijde ==={{BusstationInfo|naam=Centraal Station IJzijde|plaats=Amsterdam|concessie=[[GVBConcessie Stadsvervoer Amsterdam (2012-2024)|Stadsvervoer Amsterdam]] rijdt de stadsbuslijnen 18, 21[[Concessie Zaanstreek-Waterland (2024-2033)|Zaanstreek-Waterland]], 22[[Concessie Amstelland-Meerlanden (2018-2032)|Amstelland-Meerlanden]], 33[[Concessie Busvervoer Almere (2018-2027)|Busvervoer Almere]]|vervoerders=[[GVB]], 34[[EBS]], 35[[Connexxion]], 42[[Keolis Nederland]]|vorm=Eilandbusstation|type=statisch}}[[Afbeelding:Busstation IJSEI.JPG|300px|thumb|Het busstation aan de IJzijde van Amsterdam Centraal, 43 en 4820 augustus 2014.]]{| class="toccolours" style="text-align:center;background-color:#FF8080;padding:5px;width:70%"| '''LET OP!''' Van 11 t/m 25 mei 2024 is dit busstation '''afgesloten''' vanwege onderhoudswerkzaamheden! De bussen die hier normaliter vertrekken, en doen dat in deze periode van een aantal tijdelijke haltes rondom station Amsterdam Centraal! Kijk op de lijnpagina voor de nachtbuslijnen 351exacte vertrekhalte!|}Op 13 december 2009 werd busstation IJzijde geopend. Het busstation bij het Prins Hendrikplantsoen werd gesloten op 22 juli 2018, 352tegelijk met de ingebruikname van de [[Noord/Zuidlijn]]. Wel bleef er een halte aan de Prins Hendrikkade voor langeafstandsbussen.{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal IJzijde|type=Bus}} === Langeafstandsbussen ===Aan de Prins Hendrikkade, 353aan de voorzijde van het station, 354, 355, 356, 357 stopten in het verleden langeafstandsbussen. Er is historische bedieningsinformatie beschikbaar. {{HistBusLink}} == Veer =={{HalteInfo|naam=Centraal Station|plaats=Amsterdam|concessie=[[Concessie IJ- en Noordzeekanaalveren (2019-2024)|IJ- en 358.Noordzeekanaalveren]]* |vervoerders=[[ConnexxionGVB]] rijdt }}Aan de streeklijnen 91, 92, 94, 142, 170, 172, 234 ''De Ruijterkade'' aan de IJzijde van het station ligt een aantal steigers waar de volgende veren vertrekken: {{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal (veer)|type=Veer}}{{HistVeerLink}} == Verbouwing ==Station Amsterdam Centraal wordt verbouwd zodat het hogere reizigersaantallen aankan. Hierbij worden nieuwe passages en langere perrons gebouwd. Ook komt er extra opstelruimte voor de nachtlijn N72treinen. Bovendien worden er nieuwe verkeerstunnels en veilige kruisingen aangelegd. In 2026 moet Amsterdam Centraal het spoorboekloos rijden aankunnen; in 2028 moet het project gereed zijn.* [[ArrivaCategorie:Rhijnspoorweg]][[Categorie:Oosterspoorweg]][[Categorie:Staatslijn K]][[Categorie:Oude Lijn]] rijdt de streeklijnen 93, 100, 104, 106, 107, 108, 110, 111, 112, 114, 115, 116, 117, 118, 173, 273 en 614.