Wijzigingen

Ga naar: navigatie, zoeken

Spoorlijn Zutphen - Gelsenkirchen

2.230 bytes toegevoegd, 26 april
k
geen bewerkingssamenvatting
[[Afbeelding:LINT Zp{{SpoorlijnInfo|naam=Spoorlijn Zutphen -Ww.JPGGelsenkirchen|thumb|rightlengte=102,7|290px|Een [[LINT]]jaar_geopend=1878 -treinstel van [[Syntus]] onderweg naar Zutphen bij Winterswijk, 19 juni 2012.]]1880[[Afbeelding:Borkense Baan Nonneven.JPG|thumb|right|290px|Restanten van de spoorlijn in de Winterswijkse buurtschap Kottenjaar_gesloten=1979, enkele honderden meters van de grens, kijkend richting Duitsland, 28 juni 2012.]]1994[[Afbeelding:Talent Borken.JPG|thumb|right|290px|Vanaf Borken is de spoorlijn weer huidige_status=Deels in gebruik. Een Talent|aantal_sporen=1, Hervest-Dorsten - Gladbeck-treinstel van de Zweckel: 2|vervoerders=[[NordWestBahn|NWBArriva]] passeert hier de spoorwegovergang Dülmener Weg, 18 juni 2012.[[NWB]]}}De '''spoorlijn Zutphen - Winterswijk''' is een verlengstuk van de [[Oosterspoorweg]]. In de negentiende eeuw was het de bedoeling dat er een spoorlijn kwam die Amsterdam via [[Amersfoort Centraal|Amersfoort]], [[Apeldoorn]], [[Zutphen]] en [[Winterswijk]] verbond met het Ruhrgebiet. Hier waren veel kolenmijnen. Echter, de [[HSM|HSM (Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij)]] heeft de Oosterspoorweg slechts tot Zutphen aangelegd. Ze was bang geen toestemming te krijgen voor aanleg van de spoorlijn op Duits grondgebied, en een spoorlijn tot Winterswijk zou te onrendabel zijn. De Winterswijkse textielfabrikant Jan Willink maakte zich sterk voor een spoorverbinding met de rest van het land. Hij zag in dat de route nuttig kon zijn voor het goederenvervoer. Niet alleen voor een snelle verbinding van Amsterdam met de kolenmijnen in het Ruhrgebiet, ook de textielfabrieken in de Achterhoek zouden baat hebben bij een spoorlijn. Uiteindelijk kon in 1878 de spoorlijn Zutphen-Winterswijk worden geopend. In 1880 werd ook het verlengstuk geopend, de spoorlijn Winterswijk-Borken-Gelsenkirchen=Bismarck (tegenwoordig ''Gelsenkirchen Zoo''). De lijn werd aangelegd en geëxploiteerd door de [[NWS|NWS (Nederlandsch-Westphaalse-Spoorwegmaatschappij)]]. In 1926 werd de NWS (en dus ook de spoorlijn) overgenomen door de HSM. Dat Jan Willink een goede zet had gedaan, zou in de daarop volgende jaren wel blijken. In 1880 werd de spoorlijn Winterswijk-Bocholt geopend. In die jaren werd, onder leiding van Willink, een heel net van lokaalspoorwegen aangelegd in de Achterhoek. De lijnen Winterswijk-[[Zevenaar]] en Winterswijk-Neede-[[Hengelo]]/[[Enschede]] hadden in Winterswijk een eigen station, [[Winterswijk GOLS]]. Het gebouw hiervan werd in 1908 geopend en staat er nog steeds. In 1920, de bloeiperiode van station Winterswijk, waren er aansluitingen in vijf richtingen, drie locomotiefloodsen, twee kolenparken, diverse gebouwen voor technische diensten, en hadden de stations NWS en [[GOLS]] samen maar liefst 32 sporen. In Winterswijk kwamen meer goederen de grens over dan alle andere Duitse grensovergangen bij elkaar. Het traject [[Vorden]]-[[Ruurlo]] is zelfs een tijd dubbelsporig geweest om alle treinen te kunnen verwerken. Het goederenvervoer viel in de jaren 1960 terug omdat kolen bijna niet meer werden gebruikt en Nederland op aardgas overstapte. Inmiddels is station Winterswijk teruggevallen naar een kopstation voor de series {{S|30800}} en serie {{S|30900}} en liggen er nog zes sporen. Het NWS-gebouw dat nog in gebruik is, herinnert aan het verleden. Vanaf Gladbeck Zweckel liep de lijn oorspronkelijk naar Gelsenkirchen Bismarck. Tegenwoordig rijden de treinen vanaf Borken naar Essen.Block Holland, Block Gemenwirthe en Block Leblich waren kruisingsplaatsen. Aangezien de lijn tot Dorsten enkelsporig was (al was de spoordijk wel breed genoeg gemaakt voor dubbelspoor) waren deze drie blokposten ingericht, waar de treinen elkaar konden kruisen. Er stond een seinhuis en een baanwachterswoning bij.Vanaf Winterswijk zijn er nog veel van deze baanwachterswoningen te vinden. Ze worden particulier bewoond en verkeren in goede staat.In het kader van het 150-jarig bestaan van spoorwegen in Nederland, werd de spoorweg tussen Winterswijk en de Duitse grens van NS aan Natuurmonumenten geschonken, en sindsdien is de spoorweg een natuurgebied. Het spoor is, op een stuk van een kilometer lang voor de grens na, opgebroken, maar de spoordijk is goed herkenbaar als een lange rechte streep in het landschap. Een klein deel is toegankelijk, maar het meeste is natuurgebied en dus verboden terrein. == Data opening en sluiting ==Openingsdata:* 24 juni 1878: Zutphen - Winterswijk* 21 juni 1880: Winterswijk - Gelsenkirchen Sluitingsdata:* 4 maart 1940: Winterswijk - Burlo (alleen voor reizigersvervoer)* 29 september 1961: Burlo - Borken (alleen voor reizigersvervoer)* 29 september 1979: Winterswijk - Burlo* 30 september 1994: Burlo - Borken Tussen Winterswijk en de overweg Kienveenweg (in Nederland, vlak voor de grens met Duitsland) is het spoor opgebroken. Tussen de Kienveenweg en de rijksgrens ligt het spoor er nog (zie foto), en tussen de rijksgrens en Borken is het spoor ook opgebroken.
De Winterswijkse textielfabrikant Jan Willink maakte zich sterk voor een spoorverbinding met == Hedendaagse toegankelijkheid van de rest van het land. Hij zag in spoorlijn ==Het gebeurt vaak dat de route zeer nuttig kon zijn voor op het goederenvervoer. Niet alleen voor een snelle verbinding tracé van Amsterdam met voormalige spoorlijnen na de kolenmijnen in het Ruhrgebiet, ook opbraak een fietspad of zelfs autoweg wordt aangelegd (bijvoorbeeld de textielfabrieken in de Achterhoek zouden baat hebben bij een spoorlijnN348 tussen Raalte en Ommen). Uiteindelijk kon in 1878 de spoorlijn ZutphenDe voormalige spoorlijnen Winterswijk-Neede en Winterswijk worden geopend. In 1880 werd ook het verlengstuk geopend-Bocholt zijn nu fietspad, maar bij de spoorlijn Winterswijk-Borken-Gelsenkirchen=Bismarck (tegenwoordig ''Gelsenkirchen ZooBorkense Baan'')is dit echter niet het geval. De Het Nederlandse deel van de lijn werd aangelegd en geëxploiteerd door de [[NWS|NWS (Nederlandsch-Westphaalse-Spoowegmaatschappij)]]is in bezit van Natuurmonumenten. In 1926 werd de NWS (Er komen salamanders voor, en dus ook bijzondere flora doordat de spoorlijn) overgenomen door de HSMtreinen van verre gebieden bijzondere zaadjes meenamen.
Dat Jan Willink een goede zet had gedaan, zou in de daarop volgende Eind jaren wel blijken. Ook in 1880 werd 1990 is het Nederlandse deel van de spoorlijn Winterswijk-Bocholt geopendopgebroken tussen de overwegen ''Badweg'' en ''Kienveenweg'', en is vrijwel geheel niet toegankelijk. In die jaren werdHet ballastbed ligt er nog wel, onder leiding van Willink, een heel net van lokaalspoorwegen aangelegd in en ook de brug over de Achterhoek. De lijnen WinterswijkBoven-[[Zevenaar]] Slinge ligt er nog en Winterswijk-Neede-[[Hengelo]]/[[Enschede]] hadden in Winterswijk is toegankelijk. Nabij wachtpost 36 aan de ''Meester Brouwerlaan'' ligt er een eigen stationstukje fietspad langs de lijn, [[Winterswijk GOLS]]dit is ook het geval nabij de overgang ''Deunkmolenweg''. Het gebouw hiervan werd in 1908 geopend en staat er nu Na de overweg ''Kuipersweg'', waar het spoor nog steedsaanwezig is, ligt de ''Blankersweg'' een stukje parallel aan de spoorlijn, daarna is het het tracé toegankelijk voor voetgangers tot de rijksgrens (zie bovenstaande foto).
In 1920, Direct na de bloeiperiode van station Winterswijk, waren rijksgrens ligt er aansluitingen naar vijf richtingencirca anderhalve kilometer een fietspad rechts langs het tracé, drie locomotiefloodsen, twee kolenparken, diverse gebouwen voor technische diensten, en hadden na de voormalige spoorwegovergang in de stations NWS en [[GOLS]] samen maar liefst 32 sporen. In Winterswijk kwamen meer goederen regionale weg L572 (waar nog altijd een bushalte met de grens over dan alle andere Duitse grensovergangen bij elkaar. Het traject [[Vorden]]-[[Ruurlo]] naam ''Bahnübergang'' is zelfs ) ligt er een tijd dubbelsporig geweest om alle treinen te kunnen verwerkenstraat links van het tracé. Helaas viel dit in In de jaren '60 terug toen kolen bijna niet meer werden gebruikt voormalige spoorbedding zijn enkele bordjes en iedereen op aardgas overstapteoude hectometerstenen zonder opschrift te vinden.
Inmiddels is station Winterswijk teruggevallen naar een kopstation voor Van Burlo tot Borken ligt de [[serie 30800]] spoorlijn op particulier terrein en de [[serie 30900]] en liggen er nog zes sporenis ontoegankelijk. Het NWS-gebouw dat nog steeds in gebruik Op enkele percelen isde lijn niet meer te herkennen, herinnert maar op luchtfoto's is vaak nog aan vervlogen jarenredelijk te zien waar de lijn heeft gelopen.
== Traject ==
{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_vAtvRv.png|35px]] | ''lijn DB 9205 uit [[Steinfurt-Burgsteinfurt]]''}}
{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_BeginGes.png|35px]] | [[Borken (Westf.)]]}}
{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_vAtnR.png|35px]] | ''lijn DB 2265 naar [[Münster (Westf.) Hbf|Münster Hbf]]''}}
{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | [[Marbeck-Heiden]]}}
{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rsr.svg|35px]] | [[Rhade]]}}
{{RouteRij | [[Afbeelding:Route_rs0.svg|35px]] | [[Gelsenkirchen Zoo]]}}
}}
Vanaf Gladbeck Zweckel liep de lijn oorspronkelijk naar Gelsenkirchen Bismarck. Tegenwoordig rijden de treinen vanaf Borken naar Essen.
Blok Holland, Block Gemenwirthe en Block Leblich waren kruisingsplaatsen. Aangezien de lijn tot Dorsten enkelsporig was (al was de spoordijk wel breed genoeg gemaakt voor dubbelspoor) waren deze drie blokposten ingericht, waar de treinen elkaar konden kruisen. Er stond een seinhuis en een baanwachterswoning bij.
Vanaf Winterswijk zijn er nog veel van deze baanwachterswoningen te vinden. Ze worden particulier bewoond en verkeren in goede staat.
In het kader van het 150-jarig bestaan van spoorwegen in Nederland, werd de spoorweg tussen Winterswijk en de Duitse grens van NS aan Natuurmonumenten geschonken, en sindsdien is de spoorweg een natuurgebied. Het spoor is, op een stuk van een kilometer lang voor de grens na, opgebroken, maar de spoordijk is goed herkenbaar als een lange rechte streep in het landschap. Een klein deel is toegankelijk, maar het meeste is natuurgebied en dus verboden terrein.
==Treindienst==
In 1979 reed de laatste goederentrein van Nederland naar Duitsland over dit traject. Reizigersverkeer was er al sinds de jaren '40 niet meer. Sindsdien is de spoorlijn opgeheven tussen Winterswijk en Borken.
Tussen Zutphen en Winterswijk wordt tegenwoordig een half-uursdienst halfuursdienst onderhouden door [[Arriva]]. Zie voor meer details de pagina over de [[serie {{S|30800]]}}. Tussen Borken, Dorsten en Essen wordt een uursdienst onderhouden. Deze dienst staat bekend onder de naam ''Der Borkener'' en wordt geboden door de NordWestbahnRheinRuhrBahn{{HuidigeSpoorlijnBediening|spoorlijn=Spoorlijn Zutphen - Gelsenkirchen}}{{HistBedienLink}}
[[Categorie:Spoorlijn]]
[[Categorie:Spoorlijn Zutphen - Gelsenkirchen]]
ap_users
3.185
bewerkingen

Navigatiemenu