|-|[[Afbeelding:Kaart Asd in regio.png|270px|thumb|right|De ligging van station Amsterdam Centraal in de metropoolregio.]]|-|[[Afbeelding:Amsterdam Centraal hoofdingang.JPG|270px|thumb|right|De hoofdingang, 31 oktober 2011.]]|-|[[Afbeelding:Amsterdam Centraal.JPG|270px|thumb|right|Het stationsgebouw, gezien uit oostelijke richting. 4 maart 2010.]]|-|[[Afbeelding:Amsterdam Centraal perronkappen.JPG|270px|thumb|right|De perronoverkappingen, met links de oudste kap uit 1889. 2 mei 2010.]]|-|[[Afbeelding:Amsterdam Centraal perron 5-7.JPG|270px|thumb|right|Perron 5/7.]]|-|[[Afbeelding:Cuypershal.JPG|270px290px|thumb|right|De zogeheten Cuypershal in het middendeel van het stationsgebouw. 25 december 2009.]]|-|[[Afbeelding:Amsterdam Centraal middentunnel.JPG|270px|thumb|right|De middelste van de drie tunnels die de perrons met elkaar verbinden. Twee poortvrije doorgaande tunnels zijn in aanbouw. 20 augustus 2014.]]|-|[[Afbeelding:Amsterdam Centraal spoor 8-10.JPG|270px|thumb|right|De kap over de sporen 8, 9 en 10, 20 augustus 2014.]]|}Station [[Amsterdam Centraal]] is het grootste station van Amsterdam en het drukste station van Amsterdam. Tegelijkertijd is het station het drukste binnen Nederland. Vele treinen hebben hier een tussenstop of het station als eindpunt. Dit station is het beginpunt van de [[Rhijnspoorweg]] naar Arnhem.
Station [[Amsterdam Centraal]] is het grootste en drukste station van Amsterdam. Tegelijkertijd is het station het drukste binnen Nederland. Vele treinen hebben hier een tussenstop of het station als eindpunt. Dit station is het beginpunt van de [[Rhijnspoorweg]] naar Arnhem.<br>Het station door Pierre Cuypers ontworpen stationsgebouw is geopend op 15 oktober 1889. De vanuit het westen en oosten komende spoorlijnen eindigden vóór die tijd op de tijdelijke eindstations [[Amsterdam Westerdok|Westerdok]] en directe omgeving [[Amsterdam Oosterdok|Oosterdok]]. Door de opening van het Centraal Station zijn deze spoorlijnen aan elkaar geknoopt. Het stationsareaal is gebouwd op drie kunstmatig aangelegde eilanden.<br>De centrale stationshal is vernoemd naar de architect en heet daarom ook wel Cuypershal. Vanuit deze hal gaat een grote bouwputmiddentunnel onder alle perrons door en vanuit deze, omdat in en ook vanuit de toekomst aan de Noordzijkant gelegen west-Zuidlijn hier halteerten oosttunnel, zijn alle perrons bereikbaar. Daarnaast verhuist het busstation van Tussen deze tunnels door lopen de CentrumIJ- naar en Amstelpassage die geen toegang geven tot de IJzijde van perrons, maar waardoor men zonder OV-chipkaart door het gebouwstation heen kan lopen.
Het station en directe omgeving was decennialang een grote bouwput, vanwege de op 22 juli 2018 geopende [[Noord/Zuidlijn]]. Daarnaast is het busstation van de Centrum- naar de IJzijde van het stationsgebouw verhuisd. Aanstaande projecten zijn de bouw van een ondergrondse fietsenstalling onder het Open Havenfront en het herinrichten van de wisselstraten ten westen en ten oosten van het station waardoor de lijnvoering ontvlochten kan worden en treinen sneller kunnen binnenkomen en vertrekken. Hierbij worden de perrons verbreed en perronloze middensporen opgeheven. == Dienstregeling 2015 2024 ===== Richting Zaandam - Alkmaar ==={{PatTop |{{PatRij1 | .09 | 3000 | [[Den Helder]] |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .13 | 4000 | [[Uitgeest]] |10a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .23 | 7400 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}}{{PatRij1 | .28 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Den Helder]]) |8/ 8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00}}{{PatRij1 | .39 | 3000 | [[Den Helder]] |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .43 | 4000 | [[Uitgeest]] |10a| [[Sprinter]] | [[NS]] | }}{{PatRij1 | .53 | 7400 | [[Uitgeest]] |7a| [[Sprinter]] | [[NS]] | spits ma-do}}{{PatRij1 | .58 | 800 | [[Alkmaar]] (- [[Den Helder]]) |8/8a| [[Intercity]] | [[NS]] | tot 18:30 ma-do en vr na 15:00}}}} === Richting Hoorn - Enkhuizen ===
[[Afbeelding:Metrohal Metro CS.JPG|290px|thumb|right|De verdeelhal Blik over het perron van de Oostlijn, 25 december 2009.]]Onder het oostelijke deel van het stationsplein, en midden onder het station door, bevindt zich een metrostation van het [[GVB]]. Dit metrostation is geopend op 11 oktober 1980 bij de tweede fase van de metrotunnel, als eindpunt van de afgelopen jaren flink vergroot Oostlijn. Het metrostation bestaat uit een breed eilandperron, de sporen die erlangs liggen lopen enkele meters ten westen van het perron dood. Meteen ten oosten van het perron ligt een kruiswissel. Er zijn sponningen bevestigd om een waterkering in te bouwen voor het geval het IJ overstroomt. Meteen na het perron begint een lange krappe bocht naar rechts waar een maximumsnelheid van 40 km/h geldt. Deze bocht is aangelegd om het metrostation parallel aan het treinstation aan te kunnen leggen en zo een verlenging richting het westen mogelijk te maken. Deze verlenging is tot op heden nog niet gebouwd, maar is wel in studie en vernieuwdbouwkundig voorbereid. In <br>Midden onder het treinstation liggen op 21 meter diepte de toekomst is ook perrons voor de Noord/Zuidlijn vanuit hier bereikbaar. Foto 20 augustus 2014Dat station heeft twee zijperrons. Aan de zuidzijde zijn deze perrons met dat van de Oostlijn en de stationshal verbonden in een grote hal dat door de hoogte en de kloeke kolommen ook wel ''de Kathedraal'' wordt genoemd.]][[Afbeelding:Metro CS<br>Het station heeft uitgangen aan drie kanten. Aan de kant van het Centraal Station bevinden zich drie roltrappen, twee vaste trappen en een lift naar de hal, waarin zich een AH to Go en diverse kaartautomaten bevinden. De uitgang aan de Kamperbrug is alleen met vaste trappen te bereiken. Er bevindt zich een hal naar het tussenniveau, vanwaar er vier trappen naar de straat leiden.JPG|290px|thumb|right|Blik over Via het noordelijke einde van de Noord/Zuidlijnperrons zijn de IJhal, het perron busstation en de aanlandingen van de veerdiensten aan de achterkant van het metrostation, 25 december 2009Centraal Station bereikbaar.]]
[[Afbeelding:M51Metrostation Amsterdam Centraal is het drukste metrostation van Amsterdam, in het derde kwartaal van 2018 passeren er op werkdagen gemiddeld 89.png|90px|]][[Afbeelding:M53570 reizigers door de poortjes.png|90px|]][[Afbeelding:M54.png|90px|]]
Onder het oostelijke deel van het stationsplein bevindt zich een Het metrostation van het is verbouwd en uitgebreid voor de [[GVBNoord/Zuidlijn]]. Dit metrostation is geopend op 11 oktober 1980 bij de 2e fase van de metrotunnel, als eindpunt, van de Oostlijn. Het metrostation bestaat uit een breed eilandperron, de sporen die erlangs liggen lopen enkele meters ten westen van het perron dood. Meteen ten oosten van het perron ligt een kruiswissel. Er zijn sponningen bevestigd om een waterkering in te bouwen voor het geval het IJ overstroomt. Meteen na het perron begint een lange krappe bocht naar rechts waar een maximumsnelheid van 40 km/h geldt. Deze bocht is aangelegd om In het bestaande metrostation parallel aan het treinstation aan te kunnen leggen komen en zo een verlenging richting het westen mogelijk te maken. Deze verlenging is tot op heden nog niet gebouwd, maar is wel in studie.vertrekken de volgende lijnen:Het station heeft uitgangen aan twee kanten. Aan de kant van het {{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Station Amsterdam Centraal Station bevinden zich drie roltrappen, twee vaste trappen en een lift naar de hal, waarin zich een AH to go en diverse kaartautomaten bevinden. De uitgang aan de Kamperbrug is alleen met vaste trappen te bereiken. Er bevindt zich een hal naar het tussenniveau, vanwaar er vier trappen naar de straat leiden.|type=Metro}}
Metrostation Met de Noord/Zuidlijn werd het aanbod op het Centraal Station uitgebreid met metrolijn M52 die in de richtingen [[Amsterdam Zuid|Station Zuid]] en [[Amsterdam Noord|Noord]] gaat. Dwars op de bestaande metrolijn, één niveau lager, ligt het station voor deze lijn, dat bestaat uit twee zijperrons die midden onder het Centraal is Station liggen op 17 meter diepte. Aan de noordzijde hebben de perrons toegangen richting de IJhal, het drukste metrostation van Amsterdambusstation en de veerdiensten, aan de zuidzijde is een grote hal (bijgenaamd ''de Kathedraal'') met toegangen naar de Oostlijn en de verdeelhal. De opening was op werkdagen passeren er gemiddeld 22.369 reizigers door de poortjesjuli 2018.
Het metrostation wordt op het moment verbouwd en uitgebreid voor de ''[[Noord/Zuidlijn]]. In het bestaande metrostation komen en vertrekken de volgende lijnen:* [[Lijn 51 Metro van Amsterdam CS - Amstelveen Westwijk|51: CS - Amstel - Zuid - Amstelveen Westwijk]]* [[Lijn 53 Amsterdam, Gaasperplas - Centraal Station|53: CS - Amstel - Diemen Zuid - Gaasperplas]]* [[Lijn 54 Amsterdam, Gein - Centraal Station|54: CS - Amstel - Duivendrecht - Bijlmer ArenA - Holendrecht - GeinKlik hier voor een uitgebreid artikel over de Amsterdamse metro.]]''
Als de Noord-Zuidlijn rijdt, wordt het aanbod op het Centraal Station uitgebreid met metrolijn 52 in de richtingen [[Amsterdam Zuid|Station Zuid]] en het [[Amsterdam Buikslotermeerplein|Buikslotermeerplein]] gaat. De verwachte opening is in 2017.''[[Metro van Amsterdam|Klik hier voor een uitgebreid artikel over de Amsterdamse metro.]]''{{HistMetroLink}}
===Volgende stations===
[[Afbeelding:M51.png|30px|]][[Afbeelding:M53.png|30px|]][[Afbeelding:M54.png|30px|]] [[Amsterdam Nieuwmarkt|Nieuwmarkt]] >> ''(850m richting Gaasperplas/Gein/WestwijkIsolatorweg)''<br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]] [[Amsterdam Rokin|Rokin]] (in bouw) >> ''(1100m richting Station Zuid)''<br>[[Afbeelding:M52.png|30px|]]<< [[Amsterdam Noorderpark|Noorderpark]] (in bouw) ''(1740m richting BuikslotermeerpleinNoord)''
Het stationsplein is verdeeld in twee delen: een westzijde en een oostzijde. Beide keerlussen zijn voorzien van vier sporen.
Het stationsplein is verdeeld in 2 delen, een westzijde en een oostzijde. Van hieruit vertrekken tien van de vijftien tramlijnen van het GVB. Beide keerlussen zijn voorzien van vier sporen. <br clear="all"> === Stationsplein west West (van/naar Nieuwezijds Voorburgwal) ===
Busstation IJSEI.JPG|Het busstation aan de IJ-zijde IJzijde van Amsterdam Centraal, 20 augustus 2014.Busstation IJSEI kap.JPG|De imposante kap over het busstation, waar in grote letters het woord 'AMSTERDAM' op staat gezien vanaf het IJ, 20 augustus 2014.
</gallery>
Sinds Op 13 december 2009 bevindt zich aan beide kanten van het Centraal Station een werd busstationIJzijde geopend. Op die datum is de eerste fase van het nieuwe Het busstation achter bij het Centraal Station geopendPrins Hendrikplantsoen werd gesloten op 22 juli 2018, waar nu alle tegelijk met de ingebruikname van de [[EBSNoord/Zuidlijn]]-lijnen halteren. Aan Wel bleef er een halte aan de voorzijde zijn er nog twee busstations: Prins Hendrikkade en Stationsplein Oost/Kamperbrugvoor langeafstandsbussen.
=== Stationsplein Oost/Kamperbrug/Sint Nicolaaskerk ([[GVB]] en [[Connexxion]]) Langeafstandsbussen ==={{BusstationInfo|naam=Centraal Station|plaats=Amsterdam|concessie=[[Concessie Stadsvervoer Amsterdam|Stadsvervoer Amsterdam]]|vervoerders=[[GVB]]|vorm=Perronbusstation|type=statisch}}{{LijnTabel|plaats=Amsterdam|halte=Amsterdam Centraal (Sint Nicolaaskerk)|type=Bus}}Aan de Prins Hendrikkade, aan de voorzijde van het station, stopten in het verleden langeafstandsbussen. Er is historische bedieningsinformatie beschikbaar.
Medio 2014 is het besluit gevallen<ref name="Besluiten PHS">[http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2014/06/17/besluiten-programma-hoogfrequent-spoorvervoer-phs.html Besluiten PHS]</ref> om Station Amsterdam Centraal aan te passen voor wordt verbouwd zodat het [[Programma Hoogfrequent Spoorvervoer]]hogere reizigersaantallen aankan. In het kader van dit programma Hierbij worden de volgende wijzingen gemaakt:* Verbreding perrons nieuwe passages en trappen naar langere perrons* Uitbreiding Oosttunnel met roltrappen en in gebouwd. Ook komt er extra opstelruimte voor de Westtunnel treinen. Bovendien worden extra liften aangebracht* Op de [[Dijksgracht]] wordt een ongelijkvloerse kruising gerealiseerd* Een goederenwachtspoor te Uitgeest met een lengte van 750 meterVerder wordt de Cuypershal in 2015 gerenoveerd er nieuwe verkeerstunnels en is veilige kruisingen aangelegd. In 2026 moet Amsterdam Centraal het station spoorboekloos rijden aankunnen; in verbouwing (geweest) door de komst van de Noord-Zuid lijn2028 moet het project gereed zijn.