Wijzigingen

[[Image:NoordOost.svg|thumb|400px|De huidige lijnvoering van de NoordOost.]]De '''NoordOost''' is de verzamelnaam van de Intercity's uit het Noorden en Oosten van Nederland naar de Randstad. De NoordOost in zijn huidige opzet dateert uit de jaren 70, waarin bij [[Spoorslag '70]] de dienstregeling grondig op de schop ging. De basis van de NoordOost is het aanbieden van zo veel mogelijk op elkaar aansluitende reismogelijkheden tussen Noord en Oost ([[Leeuwarden]], [[Groningen]] en [[Enschede]]) enerzijds en West ([[Amsterdam Centraal]], [[Den Haag Centraal]] en [[Rotterdam Centraal]], later uitgebreid met [[Schiphol Airport]]) anderzijds. Centraal punt in deze verbinding is [[Amersfoort Centraal|Amersfoort]], waar de treinen van/naar Noord en Oost naast elkaar aan het perron staan en zo een [[cross-platform]] overstapverbinding bieden. In alle richtingen werden uurdiensten aangeboden, maar door de overstapmogelijkheden was er op alle relaties toch elk half uur een reismogelijkheid.

In de loop der jaren is er weinig veranderd aan de opzet van de NoordOost worden gedurende het uur verschillende verbindingen aangeboden. De basis bleef hetzelfde, zodat zo veel mogelijk plaatsen rechtstreeks met elkaar verbonden zijnslechts de frequenties werden verhoogd en de stations die bediend werden wijzigden. In de jaren 70 werd vanuit Amersfoort gereden naar Amsterdam Centraal, naar Utrecht - Den Haag CentraalDe eerste grote wijziging vond plaats in [[dienstregeling 1995/Rotterdam Centraal, naar Zwolle - Groningen/Leeuwarden1996]], toen er rechtstreekse treinen tussen Amersfoort en naar EnschedeSchiphol via [[Duivendrecht]] gingen rijden. De volgende grote wijziging vond plaats in [[dienstregeling 2013]]. De tak naar Amsterdam ging met het gereedkomen opening van de [[WesttakHanzelijn]] doorrijden naar Schiphol (via Amsterdam Lelylaan). Met het gereedkomen zorgde ervoor dat een deel van de overstappen op Amersfoort in [[ZuidtakZwolle]] kwam er een nieuwe vleugel bijwerd geboden, waardoor de lijnvoering rondom Amersfoort werd aangepast. Voortaan werd van Desondanks blijft Amersfoort naar Schiphol gereden zonder via Amsterdam Centraal te gaaneen belangrijk overstappunt in de treinen tussen Noord- en Oost-Nederland enerzijds en West-Nederland anderzijds. In Opvallend is dat de tijdsligging door de huidige opzet ligt jaren heen nauwelijks is veranderd: de treinen zijn altijd rond kwart voor en kwart over in Zwolle geweest, waarmee ook de tak naar Amsterdam Centraal zelfs standaard los tijdsliggingen van de andere takkenstations nauwelijks gewijzigd zijn.

Tussen Amsterdam en Hengelo (en verder naar Berlijn) hebben ook altijd internationale treinen gereden. Het centrale knooppunt was per trein en per dienstregelingsjaar verschillend of deze treinen onderdeel waren van de NoordOost is station [[Amersfoort]]: ieder half uur kan hier . In onderstaande overzichten worden overgestapt op de diverse takkenze niet genoemd, tenzij ze structureel onderdeel zijn van een treinserie.

== Opzet in [[dienstregeling 1973/1974]]==In de huidige opzet worden dienstregeling 1973/1974 werden de volgende rechtstreekse verbindingen aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:===Ene half uur===* 1x per uur de [[Treinserie 300 (1973/1974)|serie 300]] tussen Amsterdam CS en Groningen/Leeuwarden. In Zwolle werd geplitst en gecombineerd, tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden werd als stoptrein gereden;* 1x per uur de [[Treinserie 600 (1973/1974)|serie 600]] tussen Rotterdam CS en Enschede;* 1x per uur de serie 600 tussen Den Haag CS en Enschede. Deze reed tussen [[Utrecht Centraal|Utrecht CS]] en [[Deventer]] gecombineerd met de trein tussen Rotterdam en Enschede, tussen Deventer en Enschede werd als stoptrein [[Treinserie 2900 (1973/1974)|serie 2900]] gereden;

{| class="vatop"! Ene halfuur !! ==Andere halfuur|-| alignhalf uur=="center" | [[Afbeelding:NoordOost 5001600.svg|375px]] || align="center" | [[Afbeelding:NoordOost 7001700.svg|375px]]|-|*Leeuwarden (1x per uur de [[Treinserie 10 (1973/1974)|serie 1050010]])tussen Rotterdam CS/Den Haag CS en Groningen /Leeuwarden. Het ene uur werd hierbij rechtstreeks Rotterdam CS- Zwolle - Amersfoort - Utrecht Centraal - Groningen gereden (en Den Haag Centraal CS-Leeuwarden), het andere uur was dit precies andersom ([[serie 500]])/dus Rotterdam Centraal ([[serie 20500]])*Enschede CS- Amersfoort Leeuwarden en Den Haag CS- Schiphol ([[serie 1600]]Groningen). Tussen Utrecht en Zwolle reden deze treinen gecombineerd;*Amersfoort - Amsterdam Centraal (1x per uur de [[Treinserie 400 (1973/1974)|serie 1500400]])tussen Amsterdam CS en Enschede;

==Opzet in [[dienstregeling 1983/1984]]==In Amersfoort kan cross-platform worden overgestapt tussen dienstregeling 1983/1984 was de opzet nauwelijks gewijzigd. Wel hadden de treinseries andere nummers gekregen. De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:===Ene half uur===* 1x per uur de series [[serie Treinserie 700(1983/1984)|serie 700]] tussen Amsterdam CS en Groningen/Leeuwarden. In [[Meppel]] werd geplitst en gecombineerd, tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden werd als stoptrein gereden;* 1x per uur de [[Treinserie 600 (1983/1984)|serie 1700|1700600]]tussen Rotterdam CS en Enschede;* 1x per uur de serie 600 tussen Den Haag CS en Enschede.Deze reed tussen Utrecht CS en Deventer gecombineerd met de trein tussen Rotterdam en Enschede, tussen Deventer en Enschede werd als stoptrein [[Treinserie 7000 (1983/1984)|}serie 7000]] gereden;

=== Brede spits Andere half uur===In * 1x per uur de brede spitsuren wordt dit patroon veranderd. De verbinding [[Treinserie 500 (1983/1984)|serie 500]] tussen Rotterdam CS/Den Haag CS en Groningen/Leeuwarden . Het ene uur werd hierbij rechtstreeks Rotterdam CS-Groningen gereden (en Den Haag CS-Leeuwarden), het andere uur was dit precies andersom (dus Rotterdam wordt dan CS-Leeuwarden en Den Haag CS-Groningen). Tussen Utrecht en Zwolle reden deze treinen altijd aangeboden, waardoor het volgende patroon ontstaat:gecombineerd;* 1x per uur de [[Treinserie 1600 (1983/1984)|serie 1600]] tussen Amsterdam CS en Enschede;

In Amersfoort kan cross-platform worden overgestapt tussen de series ==Opzet in [[serie 500|500dienstregeling 1995/1996]] en ==In dienstregeling 1995/1996 werd het mogelijk om met intercity's over de [[serie 1600Schiphollijn#Zuidtak|1600Zuidtak]]te rijden, waardoor het mogelijk werd om rechtstreekse treinen te rijden tussen Amersfoort en Schiphol. Dit werd dan ook een onderdeel van de NoordOost. De reistijd tussen Schiphol en Amersfoort daalde van een uur naar 36 minuten.De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn:===Ene half uur===* 1x per uur de series [[Treinserie 700 (1995/1996)|serie 1500|1500700]] en tussen [[serie 12500|12500Hoofddorp]], Amsterdam CS en Groningen.||Deze trein reed tussen Hoofddorp en Amsterdam CS en tussen Zwolle en Groningen als stoptrein;*Groningen - Zwolle - Amersfoort - Schiphol ([[1x per uur de serie 700]])tussen Schiphol en Leeuwarden. In Amersfoort en in Zwolle werd gesplitst en gecombineerd, tussen Zwolle en Leeuwarden werd als stoptrein gereden;*Enschede - Amersfoort - Utrecht Centraal - Den Haag Centraal (1x per uur de [[Treinserie 1700 (1995/1996)|serie 1700]])tussen Rotterdam CS en Enschede;*Leeuwarden - Zwolle - Amersfoort - 1x per uur de serie 1700 tussen Den Haag CS en Enschede. Deze reed tussen Utrecht Centraal - CS en Deventer gecombineerd met de trein tussen Rotterdam Centraal (en Enschede, tussen Deventer en Enschede werd als stoptrein [[serie 12700]]Treinserie 7000 (1995/1996)*Deventer - Amersfoort - Amsterdam Centraal ([[|serie 15007000]])gereden;

In Amersfoort kan cross-platform worden overgestapt tussen ===Andere half uur===* 1x per uur de series [[Treinserie 500 (1995/1996)|serie 700|700500]] tussen Rotterdam CS/Den Haag CS en Groningen/Leeuwarden. Het ene uur werd hierbij rechtstreeks Rotterdam CS-Groningen gereden (en Den Haag CS-Leeuwarden), het andere uur was dit precies andersom (dus Rotterdam CS-Leeuwarden en Den Haag CS-Groningen). Tussen Utrecht en Zwolle reden deze treinen gecombineerd;* 1x per uur de [[Treinserie 1600 (1995/1996)|serie 1700|17001600]]tussen Hoofddorp, Amsterdam CS en tussen Enschede. Tussen Hoofddorp en Amsterdam CS werd als stoptrein gereden;* 1x per uur de series [[serie 1500|1500]] 1600 tussen Schiphol en Enschede. Tussen Amersfoort en [[serie 12700|12700]]Enschede reden deze twee treinen gecombineerd.|}

== Voortreinen =Spitsuren===De toegevoegde In de spitsuren werden op diverse trajecten extra treinen rijden in alle gevallen als [[voortrein]]toegevoegd. Dat betekent dat ze Zo reden er vlak voor de normale treinen uit rijdenvan de NoordOost extra sneltreinen tussen Zwolle en Utrecht. Tussen Rotterdam Centraal en Deze treinen reden na Utrecht Centraal rijden vaak van/naar de spitstreinseries richting [[serie 12500|12500's-Hertogenbosch]] . Tussen Utrecht en Den Haag/Rotterdam reden ook extra sneltreinen, die reden na Utrecht van/naar de richting [[serie 12700Arnhem Centraal|12700Arnhem]] . Wanneer op de tijd welk traject een extra trein reed was afhankelijk van respectievelijk de [[serie 20500|20500]] en [[serie 21700|21700]]verwachte drukte, tussen Zwolle en Leeuwarden rijden het was dus niet zo dat deze series respectievelijk op de tijd van de [[serie 10500|10500]] en [[serie 10700|10700]]ieder half uur reden. De treinen waren wel in het spoorboekje vermeld.

Van ==Opzet in [[dienstregeling 1998/1999]]==In dienstregeling 1998/1999 wijzigde in een groot deel van Nederland de dienstregeling, doordat er op veel trajecten meer intercity's gingen rijden. De structuur van de NoordOost wijzigde echter niet. Al vanaf [[dienstregeling 1996/1997]] reed de trein uit Den Haag niet meer als stoptrein verder na Deventer. Hiervoor in de plaats werd een losse stoptrein aangeboden. Dienstregeling 1998/1999 bood voortaan wel elk kwartier een verbinding tussen Utrecht CS en Rotterdam CS/Den Haag CS. Tussen Amersfoort en Utrecht CS werden ook vier snelle verbindingen per uur aangeboden: de stoptrein uit Zwolle richting stopte tussen Amersfoort en Utrecht rijden niet meer op de spitstreinen voor tussenstation. De voortreinen tussen Utrecht en Zwolle reden niet meer door van/naar 's-Hertogenbosch: in de normale gevallen dat er nu langere treinen uitnodig waren dan langs de perrons pasten werd er in Utrecht en Zwolle niet gecombineerd en gesplitst, maar reden beide delen achter elkaar aan. Omdat   ==Opzet in [[dienstregeling 2007]]==In 2007 wijzigde, opnieuw, in Utrecht een groot deel van Nederland de dienstregeling. Aanleiding was het Rotterdamse deel gereedkomen van diverse infrastructurele projecten en de voorbereiding op de ingebruikname van de [[HSL-Zuid]]. Dit keer werd de structuur van de NoordOost aangepast: vanuit Zwolle werd geen rechtstreekse verbinding met Amsterdam Centraal meer aangeboden. Ook reed op veel trajecten voortaan elk kwartier een intercity.De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn: ===Eerste kwartier===* 2x per uur de [[Treinserie 1500 (2007)|serie 1500]] tussen Amsterdam Centraal en Amersfoort. In de spitsuren reed deze trein verder van /naar Deventer. In Amersfoort was wel een aansluiting op de andere treinen uit de NoordOost later vertrekt dan het Haagse deel , maar deze was niet cross-platform;* 1x per uur de [[Treinserie 1600 (2007)|serie 1600]] tussen Schiphol en Enschede. Eens per twee uur werd deze vervangen door de [[Treinserie 140 (2007)|serie 140]], de internationale trein naar Berlijn. In dat geval reed er tussen Hengelo en Enschede een aansluitende pendeltrein;* 1x per uur de [[Treinserie 500 (2007)|serie 500]] tussen Den Haag Centraal en Groningen;* 1x per uur de serie 500 tussen Rotterdam Centraal en Leeuwarden. Tussen Utrecht Centraal en Zwolle reed deze gecombineerd met de trein tussen Den Haag Centraal en Leeuwarden. ===Tweede kwartier===* 2x per uur de [[Treinserie 2800 (2007)|serie 2800]] tussen Rotterdam Centraal en [[Amersfoort Schothorst]]. 's Avonds en op zondagochtend reed deze trein niet. Tussen Den Haag Centraal en Utrecht Centraal (en Arnhem) reed ook 2x per uur een intercity (de normale tijd [[Treinserie 2000 (2007)|serie 2000]]), maar die gaf geen aansluiting in Utrecht aankomtde richting Amersfoort. ===Derde kwartier===* 2x per uur de [[Treinserie 1500 (2007)|serie 1500]] tussen Amsterdam Centraal en Amersfoort. In de spitsuren reed deze trein verder van/naar Deventer. In Amersfoort was wel een aansluiting op de andere treinen uit de NoordOost, maar deze was niet cross-platform;* 1x per uur de [[Treinserie 700 (2007)|serie 700]] tussen Schiphol en Groningen/Leeuwarden. Deze trein werd in Zwolle gesplitst, staan tussen Zwolle en Groningen/Leeuwarden werd als stoptrein gereden;* 1x per uur de spitstreinen [[Treinserie 1700 (2007)|serie 1700]] tussen Rotterdam Centraal/Den Haag Centraal en Enschede. Deze trein werd in Utrecht lang stilgecombineerd. De andere kant Het treindeel uit Rotterdam Centraal reed op rijden sommige momenten niet verder dan Deventer. ===Vierde kwartier===* 2x per uur de treinen [[Treinserie 2800 (2007)|serie 2800]] tussen Rotterdam Centraal en [[Amersfoort Schothorst]]. 's Avonds en op zondagochtend reed deze trein niet. Tussen Den Haag Centraal en Utrecht Centraal (en Arnhem) reed ook 2x per uur een intercity (de [[Treinserie 2000 (2007)|serie 2000]]), maar die gaf geen aansluiting in de richting Amersfoort. ===Spitsuren===In de spitsuren werd voortaan elk half uur een rechtstreekse verbinding tussen Rotterdam en Leeuwarden geboden. Deze trein reed tussen Utrecht en Zwolle in beide richtingen voor de normale intercity uit. Het splitsen en combineren in Utrecht en Zwolle verviel in de spitsuren in beide halfuren.  ==Opzet in [[dienstregeling 2010]]==In dienstregeling 2010 kregen de treinen uit Amsterdam Centraal voortaan Amersfoort Schothorst als eindbestemming. Hierdoor werd de cross-platform overstap op de overige treinen uit de NoordOost in Amersfoort hersteld. De verbinding met Deventer (in de spits) werd voortaan geboden door de treinen uitRotterdam Centraal, die hierdoor niet meer op Amersfoort Schothorst kwamen.  ==Opzet in [[dienstregeling 2013]]==In dienstregeling 2013 opende de [[Hanzelijn]]. Dit betekende een geheel andere opzet voor de NoordOost. Vanuit Zwolle werd voortaan standaard een verbinding richting Schiphol aangeboden, waardoor deze overstap in Amersfoort niet meer aangeboden hoefde te worden. Dit betekende ook dat de spitstreinen tussen Utrecht en Zwolle niet meer gereden worden: reizigers tussen Den Haag en Zwolle reisden voortaan via Schiphol. De volgende rechtstreekse verbindingen werden aangeboden, waarbij de verbindingen die aansluiting op elkaar geven steeds bij elkaar vermeld zijn: ===Eerste kwartier===* 1x per uur de [[Treinserie 12700 (2013)|serie 12700]] tussen Leeuwarden, Zwolle, [[Lelystad Centrum]], wat Schiphol en Den Haag Centraal. Deze trein reed tussen Zwolle en Leeuwarden als stoptrein;* 1x per uur de [[Treinserie 500 (2013)|serie 500]] tussen Groningen, Zwolle, Amersfoort, Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Zwolle werd een lang stationnement cross-platform overstap aangeboden op de serie 12700;* 2x per uur de [[Treinserie 2600 (2013)|serie 2600]] tussen Lelystad Centrum en Amsterdam Centraal en verder naar [[Vlissingen]]. In Lelystad Centrum werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12700;* 2x per uur de [[Treinserie 1500 (2013)|serie 1500]] tussen Amersfoort en Amsterdam Centraal en verder naar [[Enkhuizen]]. In de spits reed deze trein van en naar Deventer. Eens per twee uur reed in plaats van deze trein tussen Hengelo en Amsterdam Centraal de [[Treinserie 140 (2013)|serie 140]], de internationale trein uit Berlijn. In Amersfoort werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 500;* 2x per uur de [[Treinserie 2000 (2013)|serie 2000]] tussen Utrecht Centraal en Den Haag Centraal. In Utrecht Centraal werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 500. Door de bouwwerkzaamheden in Utrecht werd deze overstap echter ook regelmatig verbroken. ===Tweede kwartier===* 1x per uur de [[Treinserie 1700 (2013)|serie 1700]] tussen Enschede en Den Haag Centraal;* 1x per uur de [[Treinserie 11600 (2013)|serie 11600]] tussen Amersfoort Schothorst en Schiphol. In Amersfoort werd een cross-platform aansluiting geboden op de serie 1700;* 2x per uur de [[Treinserie 2800 (2013)|serie 2800]] tussen Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Gouda werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 1700. ===Derde kwartier===* 1x per uur de [[Treinserie 700 (2013)|serie 700]] tussen Groningen, Zwolle oplevert, Lelystad Centrum, Schiphol en Den Haag Centraal;* 1x per uur de [[Treinserie 12500 (2013)|serie 12500]] tussen Leeuwarden, Zwolle, Amersfoort, Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Zwolle werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 700;* 2x per uur de [[Treinserie 2600 (2013)|serie 2600]] tussen Lelystad Centrum en Amsterdam Centraal en verder naar Vlissingen. In Lelystad Centrum werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 700;* 2x per uur de [[Treinserie 1500 (2013)|serie 1500]] tussen Amersfoort en Amsterdam Centraal en verder naar [[Enkhuizen]]. In de spits reed deze trein van en naar Deventer. Eens per twee uur reed in plaats van deze trein tussen Hengelo en Amsterdam Centraal de [[Treinserie 140 (2013)|serie 140]], de internationale trein uit Berlijn. In Amersfoort werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12500;* 2x per uur de [[Treinserie 2000 (2013)|serie 2000]] tussen Utrecht Centraal en Den Haag Centraal. In Utrecht Centraal werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 12500. Door de bouwwerkzaamheden in Utrecht werd deze overstap echter ook regelmatig verbroken. ===Vierde kwartier===* 1x per uur de [[Treinserie 1600 (2013)|serie 1600]] tussen Enschede en Schiphol;* 1x per uur de [[Treinserie 11700 (2013)|serie 11700]] tussen Amersfoort Schothorst en Den Haag Centraal. In Amersfoort werd een cross-platform aansluiting geboden op de serie 1600;* 2x per uur de [[Treinserie 2800 (2013)|serie 2800]] tussen Utrecht Centraal en Rotterdam Centraal. In Gouda werd een cross-platform overstap aangeboden op de serie 11700.

Tijdens de opzet van de NoordOost werd deze serie gedomineerd door de Hondekoppen ([[Mat '54]]), afgewisseld met enkele getrokken treinen. Na de komst van [[ICM]] wordt bijna de gehele serie gereden met dit materieel. In de serie 500 Groningen - Den Haag Centraal wordt een slag gereden met V-IRM, in de serie 1500 rijden enkele treinen met Duitse rijtuigen (maar ook [[ICLVIRM]]). Tussen alle NoordOost-series (en duikt elk jaar wel in een deel van de [[serie 2800|2800]]) zitten materieelkoppelingen: treinen keren op , naast getrokken treinen in de eindpunten op andere seriestreinen van/naar Berlijn en in de treinen tussen Amsterdam Centraal en Deventer. Het is mogelijk dat een stel op één dag Vanaf dienstregeling 2013 wordt steeds meer VIRM in alle de NoordOost-series gezeten heeft. Een uitzondering hierop vormt de [[serie 1500|1500]], deze rijdt in een eigen omloopingezet.