140.778
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
De '''S-Bahn van Berlijn''' is een uit 16 lijnen bestaand net van snelle stoptreinen in en rond de 3,5 miljoen inwoners tellende regio rondom de Duitse hoofdstad Berlijn. Het net is onder deze naam ontstaan in de jaren 1930, toen verschillende buurtspoorwegen werden samengevoegd tot één samenhangend net met één tariefsysteem. Vele andere Duitse agglomeraties zouden dit voorbeeld volgen, zoals [[S-Bahn Hamburg|Hamburg]] enkele jaren later.
Het netwerk wordt geëxploiteerd door de S-Bahn Berlin GmbH, een dochteronderneming van de [[Deutsche Bahn]].
=== De 'S-Bahn-Boykott' in het westen===
De Deutsche Reichsbahn (DR) verzorgde het trein- en S-Bahnvervoer in geheel Oost-Duitsland en de beide delen van Berlijn. Dit tegen de zin van de West-Berlijnse inwoners én de West-Berlijnse medewerkers van de S-Bahn van hun stadsdeel. Zij werden uitbetaald in Oost-Duits geld. Ze werden door West-Berlijners uitgemaakt voor landverraders omdat ze voor een Oost-Duits vervoersbedrijf werkten. Steeds minder West-Berlijners gebruikten hun S-Bahnnet nog, de ''S-Bahn-Boykott''. De tram in dat stadsdeel was al afgeschaft omdat het niet modern en flexibel genoeg werd geacht, maar de metro was in opmars. De huidige lijnen U7 en U9 werden in deze tijd geopend. Lijnen die Oost-Berlijn omzeilden en zelfs ongeveer parallel liepen met de S-Bahn. Waar de metro en de S-Bahn elkaar kruisten werd niet altijd voor een mooie overstapmogelijkheid gezorgd; metrostation Wilmersdorfer Straße (uit 1978) lag een aardig eind van S-Bahnstation Charlottenburg af. Pas in 1998 werd het S-Bahnstation wat dichterbij gelegd. Ook metrostation Bundesplatz (1971) kreeg pas veel later een directe toegang naar de S-Bahn. Het overige vervoer werd door buslijnen gedaan.
<br>Door al deze ontwikkelingen kwam het in 1980 uiteindelijk tot een staking van de West-Berlijnse S-Bahn, de ''S-Bahnstreik''.
== Na de Wende ==
Na de val van de Berlijnse Muur konden de beide openbaar vervoersnetten in Berlijn weer op elkaar worden aangesloten. De S-Bahntreinen in de Nord-Südtunnel stopten weer op alle stations, nadat deze opgeknapt en weer toegankelijk gemaakt waren. Midden jaren 1990 was ook de ring weer gesloten. Door deze samenvoeging was weer nieuw materieel nodig. Dit resulteerde in het bestellen van [[BR481/482|BR481]]. De West-Berlijnse treinen 480 en de Oost-Berlijnse treinen 485 hadden op zich wel het hele net samen kunnen rijden, maar ze voldeden niet meer aan de veiligheids- en comforteisen van de jaren 1990 bij een samengevoegd net. In 1996 begon de serielevering en in 2004 kwam de laatste.
! Route
|-
| [[Afbeelding:S1 Berlijn.png|60px|link=S1 (Berlin)]] || Wannsee - Steglitz - Schöneberg - Anhalter Bahnhof - Friedrichstraße - Gesundbrunnen - Wittenau - Oranienburg
|-
| [[Afbeelding:S2 Berlijn.png|60px|link=S2 (Berlin)]] || Blankenfelde - Mariënfelde - Südkreuz - Anhalter Bahnhof - Friedrichstraße - Gesundbrunnen - Pankow - Bernau
|-
| [[Afbeelding:S25 Berlijn.png|60px|link=S25 (Berlin)]] || Teltow Stadt - Lichterfelde - Südkreuz - Anhalter Bahnhof - Friedrichstraße - Gesundbrunnen - Reinickendorf - Tegel - Henningsdorf
|-
| [[Afbeelding:S26 Berlijn.png|60px|link=S26 (Berlin)]] || Teltow Stadt - Lichterfelde - Südkreuz - Anhalter Bahnhof - Friedrichstraße - Gesundbrunnen - Wittenau - Waidmannslust
|-
| [[Afbeelding:S3 Berlijn.png|60px|link=S3 (Berlin)]] || Spandau - Westkreuz - Zoologischer Garten - Hauptbahnhof - Ostbahnhof - Ostkreuz - Karlshorst - Köpenick - Erkner
|-
| [[Afbeelding:S41 Berlijn.png|60px|link=S41 (Berlin)]] S4 || Gesundbrunnen -> Ostkreuz -> Neukölln -> Südkreuz -> Bundesplatz -> Westkreuz -> Jungfernheide -> Gesundbrunnen
|-
| [[Afbeelding:S42 Berlijn.png|60px|link=S42 (Berlin)]] || Gesundbrunnen -> Jungfernheide -> Westkreuz -> Bundesplatz -> Südkreuz -> Neukölln -> Ostkreuz -> Gesundbrunnen
|-
| [[Afbeelding:S45 Berlijn.png|60px|link=S45 (Berlin)]] || Flughafen Schönefeld - Schöneweide - Neukölln - Südkreuz
|-
| [[Afbeelding:S46 Berlijn.png|60px|link=S46 (Berlin)]] || Westend - Westkreuz - Bundesplatz - Südkreuz - Neukölln - Schöneweide - Grunau - Zeuthen - Königs Wusterhausen
|-
| [[Afbeelding:S47 Berlijn.png|60px|link=S47 (Berlin)]] || Hermannstraße - Neukölln - Schöneweide - Spindlersfeld
|-
| [[Afbeelding:S5 Berlijn.png|60px|link=S5 (Berlin)]] || Westkreuz - Charlottenburg - Zoologischer Garten - Hauptbahnhof - Friedrichstraße - Alexanderplatz - Ostbahnhof - Ostkreuz - Lichtenberg - Wuhletal - Mahlsdorf - Strausberg
|-
| [[Afbeelding:S7 Berlijn.png|60px|link=S7 (Berlin)]] || Potsdam Hbf - Wannsee - Westkreuz - Charlottenburg - Zoologischer Garten - Hauptbahnhof - Friedrichstraße - Alexanderplatz - Ostbahnhof - Ostkreuz - Lichtenberg - Ahrensfelde
|-
| [[Afbeelding:S75 Berlijn.png|60px|link=S75 (Berlin)]] || Warschauer Straße - Lichtenberg - Wartenberg
|-
| [[Afbeelding:S8 Berlijn.png|60px|link=S8 (Berlin)]] || Birkenwerder - Pankow - Ostkreuz - Schöneweide - Grunau - Zeuthen
|-
| [[Afbeelding:S85 Berlijn.png|60px|link=S85 (Berlin)]] || Grünau - Schöneweide - Ostkreuz - Bornholmer Straße - Pankow
|-
| [[Afbeelding:S9 Berlijn.png|60px|link=S9 (Berlin)]] || Spandau - Westkreuz - Zoologischer Garten - Hauptbahnhof - Ostbahnhof - Schöneweide - Flughafen Schönefeld
|}
== Dienstuitvoering ==
De eerste treinen beginnen op werkdagen al rond 4.00 uur met rijden en de dienst wordt rond 0.30 uur beeindigd. Elke lijn is onderverdeeld in verschillende diensten die ''Zuggruppen'' (treingroepen) worden genoemd. Elke dienst rijdt elke twintig minuten, en elke dienst heeft een naam en een afkorting. Lijn [[S1 (Berlin)|S1]] bijvoorbeeld bestaat uit de volgende diensten:
* Dienst P, met als naam Paula, rijdt elke twintig minuten de dienst Oranienburg - Wannsee.
== Vertrekprocedure ==
Wanneer de deuren van een S-Bahntrein zullen sluiten en en de trein gaat vertrekken, gaan er bij de deuren rode lampen oplichten en klinkt er een laag-hoog-laag-toon (nagenoeg gelijk aan de toon van de [[Metro van Rotterdam|Rotterdamse metro]] maar dan iets langer). Hier kunnen drie verschillende procedures aan vooraf gaan.