Wijzigingen

<div style="display:none"><div id="mf-kop-mobiele-weergave">= OV in Nederland Wiki =Welkom op de mobiele weergave. Gebruik de zoekfunctie hierboven om een artikel te vinden of navigeer via de links hieronder.</div></div><!-----DESKTOPWEERGAVE: KOP-----><div style="fontbackground-sizecolor:25px#CADCEB; marginpadding:0.3em5em; textmargin-aligntop:center25px;">'''Welkom op de OV in Nederland Wiki'''</div> <!----VACATURE---->{{Vacature}} <!-----MELDING INTEKENLIJST NIEUWEDRGL (ZICHTBAAR VAN WEEK 41 T/M WEEK 1----->{{#switch:{{CURRENTWEEK}}|41|42|43|44|45|46|47|48|49|50={{Hoofdpagina/Intekenlijst}}|51|52|53|01={{Hoofdpagina/Intekenlijst2}} }}<!----OVER OVNL-----><div style="width:48%; verticalbackground-aligncolor:top; float:left#CADCEB;">|==== Over de OVNL-wiki ==OV in Nederland Wiki ==<div idspan class="mf-welkom-mobiele-weergaveplainlinks" style="color:002bb8">De [http://www.ovinnederland.nl FORUM] - [OV in Nederland Wikihttp:Info|OVNL-wiki]] is een handig naslagwerk //over het openbaar vervoer in Nederland van toen, nu en de toekomst. Daarnaast zijn er pagina's over het OV in onder meer België, Duitsland, Frankrijk en Luxemburgovinnederland. De wiki telt nu [[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}nl/ OVER OVNL]] artikelen.</span>

Een groep enthousiastelingen verzamelt informatie over [[Welkom op de mobiele weergave. Gebruik de zoekfunctie hierboven om een artikel te vinden of navigeer via de links hieronder.|}</div></div>{{:Categorie:TreinserieHoofdpagina/Banner}}{|treinseries]], [[cellpadding="1" style="font-size:Categorie95%;text-align:Spoorlijnjustify;"|spoorlijnen]], [[colspan="2" style="background-color:Categorie#CADCEB;border-radius:Spoorwegtechniek5px;"|spoorwegtechniek]], [[<div id="mf-intro-mobiele-weergave" style="background-color:Categorie#CADCEB;padding:Station|stations]], [0.5em;">{{Hoofdpagina/Intekenlijst}}Deze Wiki is onderdeel van de website <span class="plainlinks">[http:Categorie:Busstation|busstations]//www.ovinnederland.nl OV in Nederland.nl]</span>, ook wel bekend als OVNL. De [[OV in Nederland Wiki:Categorie:LijnenInfo|busOVNL-, tram- en metrolijnenwiki]], [[is bedoeld als aanvulling op het forum en als naslagwerk op diverse gebieden in het openbaar vervoer te water|van Nederland. Ook is er aandacht voor het OV te water]], in [[:Categorie:DienstregelingBelgië|dienstregelingenBelgië]], [[:Categorie:Materieel|materieel]], en [[:Categorie:VervoerderDuitsland|vervoerdersDuitsland]], inclusief [[Overzicht van concessies|concessies]], [[Huisstijlen in het Grensoverschrijdend openbaar vervoer|huisstijlengrensoverschrijdende lijnen]], . Er zijn nu [[Speciaal:Categorie:TerminologieStatistics|vakjargon{{NUMBEROFARTICLES}}]], de [[OVartikelen. Met een OVNL-chipkaart]] account kun je pagina's aanmaken en [[:Categorie:Alles|nog veel meer]]!</div></div><!-----MEEHELPEN------>bewerken (''<div stylespan class="width:49%; vertical-align:top; float:right;plainlinks">==== Meehelpen? ====Er wordt geprobeerd de informatie op de wiki zo betrouwbaar mogelijk te houden. Help ook mee!# [http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register Registreer je op OV in Nederlandregistreren]# Al geregistreerd? [http:<//wiki.ovinnederland.nl/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Speciaal%3ARecenteWijzigingen Inloggen]# Zoek op of het artikel al bestaat# Maak het artikel zelf aan, werk een [[:Categorie:Beginnetje|beginnetje]] uit of kies een onderwerp uit de span> - [[Speciaal:GevraagdePaginasAanmelden|wenslijstinloggen]]# Raadpleeg de '''[[:Help:Inhoud|hulpinformatie]]''' ). De informatie in deze wiki is voor meer tips en uitleg# Bekijk ook eens iedereen op te vragen. Voor vragen over het openbaar vervoer kun je zonder registratie gebruik maken van onze [http://www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=29 discussieonderdeel 74 <u>OV vraagbaak</u>]. Let op het dat dit een openbaar forum]is waar iedereen de informatie kan bekijken.</div><div |- |width="50%" style="clearbackground-color:both#CADCEB; border-radius: 5px; vertical-align: top">| </div><!id="mf-concessie-mobiele---ONDERWERPEN------><div idweergave" style="mfbackground-onderwerpencolor: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Bestand:Stationsklok.svg|30px|link=Aanbesteding]] Dienstregeling en ====[[Bestand:Utrecht station digital information board 2Lijn 4 Deventer.jpg|thumb170px|rechts|Digitaal megascherm met vertrektijden op ]]Een groot deel van het OV in Nederland moet om de zoveel jaar worden [[Utrecht Centraalaanbesteding|aanbesteed]]. Hierdoor kan er ineens een nieuwe vervoerder of een [[Huisstijlen in het openbaar vervoer|andere kleur bus]]door de straat rijden.

Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder De verantwoordelijke [[dienstregelingOV-autoriteit|provincie of vervoerregio]]?maakt eerst een [[programma van eisen]] bekend, waarna [[vervoerders]] aanbiedingen kunnen doen. De winnaar mag de [[concessie]] uitvoeren. De formele basis voor dit proces is vastgelegd in de [[Wet Personenvervoer 2000]].

Reizigers kunnen hiermee hun reis plannen, het personeel '''[[Concessietabel]] | [[Concessiekaart]] | [[Overzicht van de voertuigen kan worden geïnstrueerd over de tijden en de route die ze moeten aanhouden en het materieel kan worden gecoördineerd.concessies|Overzicht per provincie]]''' </div>

| width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align:top;" | <div id="mf-dienstregeling-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Dienstregeling]] ====[[Bestand:categorie:reisinformatieDRIS display busstation Zwolle.jpg|170px|Reisinformatierechts]] is beschikbaar in de vorm van Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder een dienstregeling? Reizigers kunnen hiermee hun reis plannen. Dit kan met bijvoorbeeld een [[vertrekstaatreisplanner]], een [[lijnfolder]] of een [[reisplannervertrekstaat]] op internet.

De dienstregeling wordt regelmatig onder de loep genomen, om bestaande verbindingen nog beter op elkaar af te stemmen en omdat er lijnen bijkomen of verdwijnen. Alle spoorwegmaatschappijen in Europa hanteren Europese spoorwegen voeren sinds 2002 een dienstregelingsjaar dat afloopt de nieuwe dienstregeling in op de zondag na de tweede zaterdag van december. De meeste regionale vervoerders hanteren dezelfde dienstregelingsperiodestads- en streekvervoerders passen hun diensten dan meestal ook aan, maar ook op andere momenten kunnen wijzigingen doorgevoerd worden. Tot en met 2001 begon het nieuwe dienstregelingsjaar eind meiplaatsvinden.

Bij werkzaamheden, wegafsluitingen, vakantieperiodes, evenementen, slechte weersomstandigheden of grote storingen kan de dienstregeling tijdelijk worden aangepast. De '''[[NS:Categorie:Dienstregeling|Dienstregelingen]] en | [[ProRail:Categorie:Dienstregeling naar jaar|Dienstregeling naar jaar]] hebben sinds 2012 een | [[Landelijk Uitgedunde Dienstregeling|Winterdienstregeling]]''' </div>|- | width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align: top" | <div id="mf-trein-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Trein]] ====[[Bestand:VIRM-VI Dieren.jpg|170px|rechts]]Nederland kent een [[Lijst van spoorlijnen|uitgebreid spoornet]]. [[NS Reizigers|NS]] achter rijdt de hand[[Intercity|Intercity's]] en [[Sprinter (treinsoort)|Sprinters]] op het [[Hoofdrailnet]], die kan worden ingezet bij specifieke weersomstandighedenandere vervoerders rijden [[stoptrein|stop-]] en [[sneltrein]]en op [[gedecentraliseerde treindienst|regionale lijnen]]. Verder zijn er enkele [[Grensoverschrijdend_openbaar_vervoer#Trein|internationale treinen]].

Artikelen op de wiki over dienstregelingswijzigingen:* Trein: Al deze verbindingen worden ook wel [[Dienstregeling 2014Treinserie|2014treinseries]]* Bus, tram, metro: genoemd. Klik '''[[:categorie:stads- en streekvervoer 2014Huidige treinseries in Nederland|2014hier]]* ''' voor een overzicht van alle treinseries in de [[:Categorie:Dienstregeling naar jaar|Dienstregeling naar jaardienstregeling {{drgljaar}}]].

== In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) een eigen [[Bestand:Trein blauw.svg|35pxplaatsnaamverkortingen|link=verkorting]] Trein ==[[Bestand:VELIOS.JPG|thumb|rechts|[[Velios]] trein van [[Veolia Transport]] op [[Nijmegen|station Nijmegen]]]]

Nederland kent een uitgebreid spoornet. Vroeger exploiteerde de NS alle binnenlandse reizigerstreinen. In 1995 werd de NS verzelfstandigd. Een jaar later ging Op deze wiki is tevens informatie te vinden over het [[Lovers Rail:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieel]] als eerste bedrijf de concurrentie aan met de NS. Dit werd al snel een flopen vele [[:Categorie:Stations naar land|huidige]] en [[:Categorie:Voormalig station|voormalige]] stations in binnen- en buitenland.

Succesvoller bleek het '''[[gedecentraliseerde spoorlijn:Categorie:Spoorwegtechniek|decentraliserenSpoorwegtechniek]] en vervolgens [[aanbesteding|openbaar aanbesteden]] van de – door NS vaak onrendabel geachte – regionale lijnen. Bij een aanbesteding wordt gekeken welke vervoerder de beste prijs-kwaliteitsverhouding kan bieden. Het exploitatiecontract, de zogenoemde [[concessie]], mag maximaal 15 jaar duren, waarna er weer een nieuwe aanbesteding moet worden uitgeschreven. De [[spoorlijn Mariënberg - Almelo]] had in 1997 de primeur. De treindienst werd in 1998 overgenomen door [[Oostnet]]. Later volgden meer trajecten. [[Arriva]] rijdt nu bijvoorbeeld [[stoptrein|stop-]] en [[sneltrein]]en op de [[Concessie Vechtdallijnen:Categorie:Spoorwegprojecten|Vechtdallijnen]] en [[Veolia Transport]] op de [[HeuvellandlijnSpoorwegprojecten]].''' </div>

De belangrijkste verbindingen (tegenwoordig alle [[Intercity |Intercity's]] en [[Sprinter (treinsoort)width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align: top" |Sprinters]]) bleven in de handen van de NS. Deze concessie, het zogenoemde [[hoofdrailnet]], is door het [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu]] tot zeker 2025 [[onderhands gunnen|onderhands gegund]] aan [[NS Reizigers]]. Enkele gedecentraliseerde spoorlijnen worden ook nog door NS uitgevoerd, waaronder het [[Kamperlijntje]]<div id="mf-overig-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">

Internationale treinen van ==== [[Stads- en streekvervoer|Bus, tram en naar metro]] ====[[Bestand:HTM lijn 1 Delft Vrijenbanselaan.jpg|170px|rechts]] In heel Nederland worden gereden door rijden [[lijnbus]]sen. [[NS HispeedTrams in Nederland|Trams]] en door rijden in de buitenlandse vervoerders vier grootste steden. [[Deutsche Bahn:Categorie:Metrolijnen|Metro's]], rijden in [[NMBSMetro van Amsterdam|Amsterdam]] en [[ThalysMetro van Rotterdam|Rotterdam]]. De [[RandstadRail]]verbindt de steden Den Haag, Delft, Rotterdam en Zoetermeer.

Elke treinrit heeft een eigen [[Treinnummering|treinnummer]]. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per rit, de overige cijfers duiden de Al deze [[:Categoriecategorie:TreinserieLijnen|treinserielijndiensten]] aan. Het meeste rijden via vaste routes en stoppen bij [[:Categorie:treinmaterieelHalte|treinmaterieelhaltes]] voor personenvervoer rijdt tegenwoordig op elektriciteit. Slechts op enkele trajecten wordt nog Ze komen vaak samen bij een [[dieselmaterieel]] ingezet. In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) eigen [[plaatsnaamverkortingenstation]]of op een andere centrale plaats.

Wanneer er sprake Van enkele steden is van een [[verstoring van de treindienst]], komt de [[Bijsturen van de treindienst|bijsturingsafdeling]] overzicht gemaakt van de vervoerder het openbaar vervoer in actiedie stad. Bij ernstige Een lijst met steden is '''[[:Categorie:Ontsporingen en aanrijdingenOpenbaar vervoer in de stad|ongevallenhier]] wordt ook de [http://www.ivw.nl/ verkeersinspectie] ingeschakeld''' te vinden.

Op deze wiki is tevens informatie te vinden over bijna 400 het [[:Categorie:StationMaterieel|stationsmaterieel]] in binnen- en buitenland. == [[Bestand:Bus blauw.svg|30px|link=]] Lijnbus ==over [[Bestand:Lijn66 Asd.JPG|thumb|rechts|[[VDL Citea]] stadsbus van het [[GVB]] Haltes in Amsterdam.]] [[Lijnbus]]sen rijden in heel Nederland op vastgestelde routes. Onderweg stoppen ze bij vaste [[bushalte]]s, maar alleen als er passagiers in- of uit willen stappen. Veel [[:Categorie:Buslijnen|buslijnen]] komen samen bij een [[station|treinstation]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[busstation]]s. De [[stadsbus]] rijdt tussen de wijken binnen een stad en de [[streekbus]] rijdt tussen steden en dorpen. In bepaalde plattelandsgebieden gingen vanaf 1977 diverse [[buurtbus]]projecten van start. Buurtbussen worden gereden door vrijwilligers met 8bus-persoons bussen. Meestal gelden voor de buurtbus afwijkende vervoerbewijzen en tarieven. In 1998 droeg de rijksoverheid het beheer van het Nederlandse stads- en streekvervoer over aan [[OV-autoriteit|regionale overheden]]. Door de invoering van de [[Wet Personenvervoer 2000]] zijn zij verplicht om [[concessie]]s voor het busvervoer middels een [[aanbesteding|openbare aanbesteding]] exclusief aan een vervoerder toe te kennen. Alleen Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht mogen het stadsvervoer ook onderhands gunnen. De laatste drie steden besloten het busvervoer toch aan te besteden. De concessietermijn voor personenvervoer per bus is maximaal 10 jaar. Indien de concessie ook nog spoorvervoer bevat en dit minimaal 50 procent van het contract beslaat, dan geldt een maximale looptijd van 15 jaar. Steeds meer [[:Categorie:Busmaterieel|busmaterieeltramhaltes]] rijdt niet meer op diesel, maar maakt gebruik van een [[alternatieve aandrijving]]. Met name aardgas-, elektrische- en hybride bussen verschijnen steeds meer in het straatbeeld. In [[:Categorie:Stadsdienst Apeldoorn|Apeldoorn]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. Tussen [[Rotterdam Kralingse Zoom]] en bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel rijden volautomatische elektrische busjes onder de naam [[Parkshuttle]]. [[Arnhem]] heeft als enige stad Sneltramhaltes in Nederland een [[trolleybus in Arnhem|trolleybusnetwerk]].  Buslijnen zijn nogal aan veranderingen onderhevig. Daarom zijn er op deze wiki ook tal van pagina's met informatie over [[:Categorie:Tijdelijke buslijnen|tijdelijke-]] en [[:Categorie:Voormalige buslijnen|voormalige buslijnen]]. Daarnaast zijn er pagina's over [[:Categorie:Grensoverschrijdende lijnen|grensoverschrijdende-sneltramhaltes]] en [[:Categorie:Buitenlandse buslijnen|buitenlandse buslijnen]]. == [[Bestand:Metro nieuw.svg|18px|link=]] Tram, metro en lightrail ==[[Bestand:RSG3 Meijersplein.JPG|thumb|rechts|Twee [[SG3|RSG3]] metrovoertuigen naderen [[Rotterdam Meijersplein|station Meijersplein]].]] In de grote steden is veel vraag naar openbaar vervoer. Daarom rijden hier Busstations in hoge frequenties, naast bussen, ook [[:Categorie:TramlijnenNederland|trambusstations]]- en [[:Categorie:Metrolijnen|metrolijnen]]. [[Tram|Stadstrams]] worden geëxploiteerd Metrostations in en om [[Concessie Stadsvervoer AmsterdamNederland|Amsterdam]], [[Concessie Haaglanden stad|Den Haag]] en [[Concessie Rail Rotterdam|Rotterdammetrostations]]. De trams hebben gemiddeld om de 500 meter een halte. Een [[Sneltram]]s rijden tussen [[Lijn 51 Amsterdam CS - Amstelveen Westwijk|Amsterdam Zuid en Amstelveen]], tussen [[Concessie Regio UtrechtOverzicht van stallingen|Utrecht en Nieuwegein/IJsselstein]] en in de Rotterdamse deelgemeente Prins Alexander. [[Metro|Metro's]] rijden in [[Metro overzicht van Amsterdam|Amsterdam]] stallingen en [[Metro stelplaatsen van Rotterdam|Rotterdam]]. Ze rijden zowel boven als onder de grond, vrij van het wegverkeer. De [[RandstadRail]] is een zogeheten [[lightrail]]netwerk en maakt reizen tussen Den Haag en Rotterdam en naar Zoetermeer mogelijk zonder over te stappen. In Rotterdam sluit de RandstadRail aan op het metronetwerk en in Den Haag op het tramnetwerk. Alle tram-, metro- en lightraillijnen, behalve de Utrechtse sneltram, zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Zie ook: [[Aanbesteding grote stedenmaterieel]]. Uiteraard is eveneens op deze wiki informatie beschikbaar over het [[:Categorie:Trammaterieel|tram]]- en [[:Categorie:Metromaterieel|metromaterieel]]te vinden. <!----MOBIELE WEERGAVE: DIV EINDE TEKST----> </div><!----DESKTOPWEERGAVE: DIV EINDE PAGINAOPMAAK-----> </div>