Wijzigingen

<div style="display:none"><div id="mf-kop-mobiele-weergave">= OV in Nederland Wiki =Welkom op de mobiele weergave. Gebruik de zoekfunctie hierboven om een artikel te vinden of navigeer via de links hieronder.</div></div><!-----DESKTOPWEERGAVE: KOP-----><div style="fontbackground-sizecolor:25px#CADCEB; marginpadding:0.3em5em; textmargin-aligntop:center25px;">'''Welkom op de OV in Nederland Wiki'''</div><!----VACATURE---->{{Vacature}}<!----INTEKENLIJST (ZICHTBAAR VAN OKTOBER T/M DECEMBER---|style="background-->{{#ifeqcolor:{{CURRENTMONTH}}|10|{{Hoofdpagina/Intekenlijst}} }}{{#ifeq:{{CURRENTMONTH}}|11|{{Hoofdpagina/Intekenlijst}} }}{{#ifeq:{{CURRENTMONTH}}|12CADCEB;"|{{Hoofdpagina/Intekenlijst}}}}<br /><!----OVER OVNL----->== OV in Nederland Wiki ==<div span class="plainlinks" style="width:48%; vertical-align:top; floatcolor:left;002bb8"><big>'''Over de OVNL-wiki'''<[http://big><div id="mf-welkom-mobielewww.ovinnederland.nl FORUM] -weergave">De [[OV in Nederland Wikihttp:Info|OVNL-wiki]] is een handig naslagwerk //over het openbaar vervoer in Nederland van toen, nu en de toekomst. Daarnaast zijn er pagina's over het OV in onder meer België, Duitsland, Frankrijk en Luxemburgovinnederland. De wiki telt nu [[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}nl/ OVER OVNL]] artikelen.</span>

Een groep enthousiastelingen verzamelt informatie over [[Welkom op de mobiele weergave. Gebruik de zoekfunctie hierboven om een artikel te vinden of navigeer via de links hieronder.|}</div></div>{{:Categorie:TreinserieHoofdpagina/Banner}}{|treinseries]], [[cellpadding="1" style="font-size:Categorie95%;text-align:Spoorlijnjustify;"|spoorlijnen]], [[colspan="2" style="background-color:Categorie#CADCEB;border-radius:Spoorwegtechniek5px;"|spoorwegtechniek]], [[<div id="mf-intro-mobiele-weergave" style="background-color:Categorie#CADCEB;padding:Station|stations]], [0.5em;">{{Hoofdpagina/Intekenlijst}}Deze Wiki is onderdeel van de website <span class="plainlinks">[http:Categorie:Busstation|busstations]//www.ovinnederland.nl OV in Nederland.nl]</span>, ook wel bekend als OVNL. De [[OV in Nederland Wiki:Categorie:LijnenInfo|busOVNL-, tram- en metrolijnenwiki]], [[is bedoeld als aanvulling op het forum en als naslagwerk op diverse gebieden in het openbaar vervoer te water|van Nederland. Ook is er aandacht voor het OV te water]], in [[:Categorie:DienstregelingBelgië|dienstregelingenBelgië]], en [[:Categorie:MaterieelDuitsland|materieelDuitsland]], inclusief [[:Categorie:VervoerderGrensoverschrijdend openbaar vervoer|vervoerdersgrensoverschrijdende lijnen]], . Er zijn nu [[Overzicht van concessiesSpeciaal:Statistics|concessies{{NUMBEROFARTICLES}}]], [artikelen. Met een OVNL-account kun je pagina's aanmaken en bewerken (''<span class="plainlinks">[http:Categorie:Terminologie|vakjargon//www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registreren]], de [[OV</span> -chipkaart]] en [[Speciaal:Categorie:AllesAanmelden|nog veel meerinloggen]]!''). De informatie in deze wiki is voor iedereen op te vragen. Voor vragen over het openbaar vervoer kun je zonder registratie gebruik maken van onze [http://www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=74 <u>OV vraagbaak</divu>]. Let op dat dit een openbaar forum is waar iedereen de informatie kan bekijken.</div><!|- |width="50%" style="background-color:#CADCEB; border-radius: 5px; vertical-align: top" | <div id="mf-MEEHELPENconcessie-mobiele-----><div weergave" style="width:49%; verticalbackground-aligncolor:top#CADCEB; floatpadding:right0.5em;"><big>'''Meehelpen?'''</big>==== [[Aanbesteding]]en ====[[Bestand:Lijn 4 Deventer.jpg|170px|rechts]]Een groot deel van het OV in Nederland moet om de zoveel jaar worden [[aanbesteding|aanbesteed]]. Hierdoor kan er ineens een nieuwe vervoerder of een [[Huisstijlen in het openbaar vervoer|andere kleur bus]] door de straat rijden.

Er wordt geprobeerd de informatie op de wiki zo betrouwbaar mogelijk te houden. Help ook mee!# De verantwoordelijke [[http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register Registreer je op OV in Nederland-autoriteit|provincie of vervoerregio]# Al geregistreerd? [http://wiki.ovinnederland.nl/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Speciaal%3ARecenteWijzigingen Inloggen]# Zoek op of het artikel al bestaat# Maak het artikel zelf aan, werk maakt eerst een [[:Categorie:Beginnetje|beginnetjeprogramma van eisen]] uit of kies een onderwerp uit de bekend, waarna [[Speciaal:GevraagdePaginas|wenslijstvervoerders]]# Raadpleeg aanbiedingen kunnen doen. De winnaar mag de '''[[:Help:Inhoud|hulpinformatieconcessie]]''' uitvoeren. De formele basis voor meer tips en uitleg# Bekijk ook eens het dit proces is vastgelegd in de [http://www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=29 discussieonderdeel op het forum]</div><div style="clear:both"></div><!-----ONDERWERPEN------><div id="mf-onderwerpen">== [[Bestand:Stationsklok.svg|30px|link=Wet Personenvervoer 2000]] Dienstregeling ==[[Bestand:Utrecht station digital information board 2.jpg|thumb|rechts|Digitaal megascherm met vertrektijden op [[Utrecht Centraal]]]]

Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder '''[[dienstregelingConcessietabel]]?| [[Concessiekaart]] | [[Overzicht van concessies|Overzicht per provincie]]''' </div>

| width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align:top;" | <div id="mf-dienstregeling-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Dienstregeling]] ====[[Bestand:DRIS display busstation Zwolle.jpg|170px|rechts]]Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder een dienstregeling? Reizigers kunnen hiermee hun reis plannen. Dit kan met bijvoorbeeld een [[reisplanner]], het personeel van de voertuigen kan worden geïnstrueerd over de tijden en de route die ze moeten aanhouden en het materieel kan worden gecoördineerdeen [[lijnfolder]] of een [[vertrekstaat]].

[[:categorie:reisinformatie|Reisinformatie]] is beschikbaar Alle Europese spoorwegen voeren sinds 2002 de nieuwe dienstregeling in op de zondag na de vorm tweede zaterdag van bijvoorbeeld een [[vertrekstaat]]december. De stads- en streekvervoerders passen hun diensten dan meestal ook aan, [[lijnfolder]] of een [[reisplanner]] maar ook op internetandere momenten kunnen wijzigingen plaatsvinden.

De dienstregeling wordt regelmatig onder de loep genomen, om bestaande verbindingen nog beter op elkaar af te stemmen en omdat er lijnen bijkomen of verdwijnen'''[[:Categorie:Dienstregeling|Dienstregelingen]] | [[:Categorie:Dienstregeling naar jaar|Dienstregeling naar jaar]] | [[Landelijk Uitgedunde Dienstregeling|Winterdienstregeling]]''' </div>|- | width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align: top" | <div id="mf-trein-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Trein]] ====[[Bestand:VIRM-VI Dieren. Alle spoorwegmaatschappijen in Europa hanteren sinds 2002 jpg|170px|rechts]]Nederland kent een dienstregelingsjaar dat afloopt op de tweede zaterdag [[Lijst van decemberspoorlijnen|uitgebreid spoornet]]. De meeste regionale [[NS Reizigers|NS]] rijdt de [[Intercity|Intercity's]] en [[Sprinter (treinsoort)|Sprinters]] op het [[Hoofdrailnet]], andere vervoerders hanteren dezelfde dienstregelingsperiode, maar ook rijden [[stoptrein|stop-]] en [[sneltrein]]en op andere momenten kunnen wijzigingen doorgevoerd worden[[gedecentraliseerde treindienst|regionale lijnen]]. Tot en met 2001 begon het nieuwe dienstregelingsjaar eind meiVerder zijn er enkele [[Grensoverschrijdend_openbaar_vervoer#Trein|internationale treinen]].

Bij werkzaamheden, wegafsluitingen, vakantieperiodes, evenementen, slechte weersomstandigheden of grote storingen kan de dienstregeling tijdelijk Al deze verbindingen worden aangepast. De ook wel [[NSTreinserie|treinseries]] en genoemd. Klik '''[[ProRailHuidige treinseries in Nederland|hier]] hebben sinds 2012 ''' voor een overzicht van alle treinseries in de [[Landelijk Uitgedunde Dienstregelingdienstregeling {{drgljaar}}]] achter de hand, die kan worden ingezet bij specifieke weersomstandigheden.

Artikelen op de wiki over dienstregelingswijzigingen:* Trein: In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) een eigen [[Dienstregeling 2014plaatsnaamverkortingen|2014]]* Bus, tram, metro: [[:categorie:stads- en streekvervoer 2014|2014]]* [[:Categorie:Dienstregeling naar jaar|Dienstregeling naar jaarverkorting]].

== Op deze wiki is tevens informatie te vinden over het [[Bestand:Trein blauw.svgCategorie:treinmaterieel|35px|link=treinmaterieel]] Trein ==en vele [[Bestand:VELIOS.JPG|thumbCategorie:Stations naar land|rechts|[[Velioshuidige]] trein van en [[Veolia Transport]] op [[Nijmegen:Categorie:Voormalig station|station Nijmegen]]voormalige]]stations in binnen- en buitenland.

Nederland kent een uitgebreid spoornet. Vroeger exploiteerde de NS alle binnenlandse reizigerstreinen. In 1995 werd de NS verzelfstandigd. Een jaar later ging '''[[Lovers Rail:Categorie:Spoorwegtechniek|Spoorwegtechniek]] als eerste bedrijf de concurrentie aan met de NS. Dit werd al snel een flop.| [[:Categorie:Spoorwegprojecten|Spoorwegprojecten]]''' </div>

Succesvoller bleek het [[gedecentraliseerde spoorlijn |decentraliseren]] en vervolgens [[aanbestedingwidth="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align: top" |openbaar aanbesteden]] van de – door NS vaak onrendabel geachte – regionale lijnen. Bij een aanbesteding wordt gekeken welke vervoerder de beste prijs<div id="mf-overig-kwaliteitsverhouding kan bieden. Het exploitatiecontract, de zogenoemde [[concessie]], mag maximaal 15 jaar duren, waarna er weer een nieuwe aanbesteding moet worden uitgeschreven. De [[spoorlijn Mariënberg mobiele- Almelo]] had in 1997 de primeur. De treindienst werd in 1998 overgenomen door [[Oostnet]]. Later volgden meer trajecten. [[Arriva]] rijdt nu bijvoorbeeld [[stoptrein|stopweergave" style="background-]] en [[sneltrein]]en op de [[Concessie Vechtdallijnen|Vechtdallijnen]] en [[Veolia Transport]] op de [[Heuvellandlijn]]color: #CADCEB;padding: 0.5em;">

De belangrijkste verbindingen (tegenwoordig alle ==== [[IntercityStads- en streekvervoer|Intercity'sBus, tram en metro]] en ====[[Sprinter (treinsoort)Bestand:HTM lijn 1 Delft Vrijenbanselaan.jpg|Sprinters170px|rechts]]In heel Nederland rijden [[lijnbus]) bleven in de handen van de NS]sen. Deze concessie, het zogenoemde [[hoofdrailnetTrams in Nederland|Trams]], is door het rijden in de vier grootste steden. [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu:Categorie:Metrolijnen|Metro's]] tot zeker 2025 rijden in [[onderhands gunnenMetro van Amsterdam|onderhands gegundAmsterdam]] aan en [[NS ReizigersMetro van Rotterdam|Rotterdam]]. Enkele gedecentraliseerde spoorlijnen worden ook nog door NS uitgevoerd, waaronder het De [[KamperlijntjeRandstadRail]]verbindt de steden Den Haag, Delft, Rotterdam en Zoetermeer.

Internationale treinen van en naar Nederland worden gereden door Al deze [[NS Hispeed:categorie:Lijnen|lijndiensten]] rijden via vaste routes en door de buitenlandse vervoerders [[Deutsche Bahn]], stoppen bij [[NMBS:Categorie:Halte|haltes]] en . Ze komen vaak samen bij een [[Thalysstation]]of op een andere centrale plaats.

Elke treinrit heeft Van enkele steden is een eigen overzicht gemaakt van het openbaar vervoer in die stad. Een lijst met steden is '''[[Treinnummering|treinnummer]]. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per rit, Openbaar vervoer in de overige cijfers duiden de [[:Categorie:Treinserie|treinserie]] aan. Het meeste [[:Categorie:treinmaterieelstad|treinmaterieel]] voor personenvervoer rijdt tegenwoordig op elektriciteit. Slechts op enkele trajecten wordt nog [[dieselmaterieel]] ingezet. In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) eigen [[plaatsnaamverkortingenhier]]''' te vinden.

Wanneer er sprake is van een [[verstoring van de treindienst]], komt de [[Bijsturen van de treindienst|bijsturingsafdeling]] van de vervoerder in actie. Bij ernstige [[:Categorie:Ontsporingen en aanrijdingen|ongevallen]] wordt ook de [http://www.ivw.nl/ verkeersinspectie] ingeschakeld. Op deze wiki is tevens informatie te vinden over bijna 400 het [[:Categorie:StationMaterieel|stationsmaterieel]] in binnen- en buitenland. == [[Bestand:Bus blauw.svg|30px|link=]] Lijnbus ==[[Bestand:Lijn66 Asd.JPG|thumb|rechts|over [[VDL Citea]] stadsbus van het [[GVB]] in Amsterdam.]] [[Lijnbus]]sen rijden Haltes in heel Nederland op vastgestelde routes. Onderweg stoppen ze bij vaste [[bushalte]]s, maar alleen als er passagiers in- of uit willen stappen. Veel [[:Categorie:Buslijnen|buslijnen]] komen samen bij een [[station|treinstation]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[busstation]]s. De [[stadsbus]] rijdt tussen de wijken binnen een stad en de [[streekbus]] rijdt tussen steden en dorpen. In bepaalde plattelandsgebieden gingen vanaf 1977 diverse [[buurtbus]]projecten van start. Buurtbussen worden gereden door vrijwilligers met 8bus-persoons bussen. Meestal gelden voor de buurtbus afwijkende vervoerbewijzen en tarieven. In 1998 droeg de rijksoverheid het beheer van het Nederlandse stads- en streekvervoer over aan [[OV-autoriteit|regionale overhedentramhaltes]]. Door de invoering van de [[Wet Personenvervoer 2000]] zijn zij verplicht om [[concessie]]s voor het busvervoer middels een [[aanbesteding|openbare aanbesteding]] exclusief aan een vervoerder toe te kennen. Alleen Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht mogen het stadsvervoer ook onderhands gunnen. De laatste drie steden besloten het busvervoer toch aan te besteden. De concessietermijn voor personenvervoer per bus is maximaal 10 jaar. Indien de concessie ook nog spoorvervoer bevat en dit minimaal 50 procent van het contract beslaat, dan geldt een maximale looptijd van 15 jaar. Steeds meer [[:Categorie:Busmaterieel|busmaterieel]] rijdt niet meer op diesel, maar maakt gebruik van een [[alternatieve aandrijving]]. Met name aardgas-, elektrische- en hybride bussen verschijnen steeds meer in het straatbeeld. In [[:Categorie:Stadsdienst Apeldoorn|Apeldoorn]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. Tussen [[Rotterdam Kralingse Zoom]] en bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel rijden volautomatische elektrische busjes onder de naam [[Parkshuttle]]. [[Arnhem]] heeft als enige stad Sneltramhaltes in Nederland een [[trolleybus in Arnhem|trolleybusnetwerk]].  Buslijnen zijn nogal aan veranderingen onderhevig. Daarom zijn er op deze wiki ook tal van pagina's met informatie over [[:Categorie:Tijdelijke buslijnen|tijdelijke-sneltramhaltes]] en [[:Categorie:Voormalige buslijnen|voormalige buslijnen]]. Daarnaast zijn er pagina's over [[:Categorie:Grensoverschrijdende lijnen|grensoverschrijdende-]] en [[:Categorie:Buitenlandse buslijnen|buitenlandse buslijnen]]. == [[Bestand:Metro nieuw.svg|18px|link=]] Tram, metro en lightrail ==[[Bestand:RSG3 Meijersplein.JPG|thumb|rechts|Twee [[SG3|RSG3]] metrovoertuigen naderen [[Rotterdam Meijersplein|station Meijersplein]].]] In de grote steden is veel vraag naar openbaar vervoer. Daarom rijden hier Busstations in hoge frequenties, naast bussen, ook [[:Categorie:TramlijnenNederland|trambusstations]]- en [[:Categorie:Metrolijnen|metrolijnen]]. [[Tram|Stadstrams]] rijden Metrostations in de regio’s [[Concessie Stadsvervoer Amsterdam|Amsterdam]], [[Concessie Haaglanden stad|Den Haag]] en [[Concessie Rail RotterdamNederland|Rotterdammetrostations]]. De trams hebben gemiddeld om de 500 meter een halte. Een [[Sneltram]]s rijden tussen [[Lijn 51 Amsterdam CS - Amstelveen Westwijk|Amsterdam Zuid en Amstelveen]], tussen [[Concessie BRU sneltram Utrecht-Nieuwegein-IJsselsteinOverzicht van stallingen|Utrecht en IJsselstein]] en in de Rotterdamse deelgemeente Prins Alexander. [[Metro|Metro's]] rijden in [[Metro overzicht van Amsterdam|Amsterdam]] stallingen en [[Metro van Rotterdam|Rotterdam]]. Ze rijden zowel boven als onder de grond, vrij stelplaatsen van het wegverkeer. De [[RandstadRailmaterieel]] is een zogeheten [[lightrail]]netwerk en maakt reizen tussen Den Haag en Rotterdam en naar Zoetermeer mogelijk zonder over te stappen. In Rotterdam sluit RandstadRail aan op het metronetwerk, in Den Haag op het tramnetwerk. Een ander lightrailproject is de [[RijnGouweLijn]]. Alle tram-, metro- en lightraillijnen, behalve de Utrechtse sneltram, zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Zie ook: [[Aanbesteding grote steden]]. Uiteraard is eveneens op deze wiki informatie beschikbaar over het [[:Categorie:Trammaterieel|tram]]- en [[:Categorie:Metromaterieel|metromaterieel]]te vinden. <!----MOBIELE WEERGAVE: DIV EINDE TEKST----> </div><!----DESKTOPWEERGAVE: DIV EINDE PAGINAOPMAAK-----> </div>