Wijzigingen

<!-----PaginaopmaakMOBIELE WEERGAVE: KOP------><div style="border: 1px solid #cadbeb; background: #cadbeb; backgrounddisplay: none"><div id="mf-mozkop-linearmobiele-gradient(top, #fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%); weergave" style="background: -webkit-gradient(linear, left top, left bottom, color-stop(0%,: #fff), color-stop(50%,#cadbeb), color-stop(100%,#c0d4e7))CADCEB; backgroundpadding: -webkit-linear-gradient(top, #fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%).5em; background: -omargin-linear-gradient(top, #fff 0%,#cadbeb 50%, #c0d4e7 100%):25px; ">{|style="background-color: -ms-linear-gradient(top, #fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%)CADCEB; background"|== OV in Nederland Wiki ==<span class="plainlinks" style="color: linear-gradient(top,#fff 0%, #cadbeb 50%, #c0d4e7 100%); padding002bb8">[http:1em; font//www.ovinnederland.nl FORUM] -family[http: Trebuchet MS, Verdana;"//over.ovinnederland.nl/ OVER OVNL]</span>

Welkom op de mobiele weergave. Gebruik de zoekfunctie hierboven om een artikel te vinden of navigeer via de links hieronder.|}<!/div></div>{{:Hoofdpagina/Banner}}{|cellpadding="1" style="font-size:95%;text-align:justify;"|colspan="2" style="background-color: #CADCEB;border-radius: 5px;"|<div id="mf-Welkomsttekst--intro-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">{{Hoofdpagina/Intekenlijst}}Deze Wiki is onderdeel van de website <div idspan class="mf-welkomplainlinks">= Welkom op de [http://www.ovinnederland.nl OV in Nederland.nl]</span>, ook wel bekend als OVNL. De [[OV in Nederland Wiki:Info|OVNL-wiki]] is bedoeld als aanvulling op het forum en als naslagwerk op diverse gebieden in het openbaar vervoer van Nederland. Ook is er aandacht voor het OV in Nederland Wiki[[:Categorie:België|België]] en [[:Categorie:Duitsland|Duitsland]], inclusief [[Grensoverschrijdend openbaar vervoer|grensoverschrijdende lijnen]] =''Een online naslagwerk met op dit moment . Er zijn nu [[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] artikelen . Met een OVNL-account kun je pagina's aanmaken en bewerken (''<span class="plainlinks">[http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registreren]</span> - [[Speciaal:Aanmelden|inloggen]]''). De informatie in deze wiki is voor iedereen op te vragen. Voor vragen over het openbaar vervoer in zowel Nederland als het buitenlandkun je zonder registratie gebruik maken van onze [http://www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=74 <u>OV vraagbaak</u>]. Let op dat dit een openbaar forum is waar iedereen de informatie kan bekijken.''</div>|- |width="50%" style="background-color:#CADCEB; border-radius: 5px; vertical-align: top" | <div id="mf-concessie-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Aanbesteding]]en ====[[Bestand:Lijn 4 Deventer.jpg|170px|rechts]]Een groot deel van het OV in Nederland moet om de zoveel jaar worden [[aanbesteding|aanbesteed]]. Hierdoor kan er ineens een nieuwe vervoerder of een [[Huisstijlen in het openbaar vervoer|andere kleur bus]] door de straat rijden.

'''De verantwoordelijke [[:Help:InhoudOV-autoriteit|Help ook meeprovincie of vervoerregio]] door artikelen te starten, te verbeteren, uit te breiden en actueel te houden. <br /> Gebruik de maakt eerst een [[http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register registratiegegevensprogramma van eisen]] van het forum om in te loggen op de Wiki.'''----<!-----Onderwerpen------><div id="mf-onderwerpen">Het openbaar vervoer in Nederland bestaat uit bekend, waarna [[stads- en streekvervoervervoerders]], aanbiedingen kunnen doen. De winnaar mag de [[treinconcessie]]vervoer en uitvoeren. De formele basis voor dit proces is vastgelegd in de [[openbaar vervoer te waterWet Personenvervoer 2000]].

=== Dienstregeling ==='''[[Bestand:Utrecht station digital information board 2.jpgConcessietabel]] |thumb|190px|right|Digitaal megascherm met vertrektijden op [[Utrecht CentraalConcessiekaart]]| [[Overzicht van concessies|Overzicht per provincie]]''' </div>

| width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align:top;" | <div id="mf-dienstregeling-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Dienstregeling]] ====[[Bestand:DRIS display busstation Zwolle.jpg|170px|rechts]]Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder een dienstregeling? Reizigers kunnen hiermee hun reis plannen. Dit kan met bijvoorbeeld een [[dienstregelingreisplanner]], een [[lijnfolder]] of een [[vertrekstaat]]?.

Vervoerders kunnen met behulp van Alle Europese spoorwegen voeren sinds 2002 de nieuwe dienstregeling in op de reiziger informeren over het vervoersaanbod, zodat zij hun reis kunnen plannen. [[:categorie:reisinformatie|Reisinformatie]] is beschikbaar in zondag na de vorm tweede zaterdag van bijvoorbeeld een [[vertrekstaat]]december. De stads- en streekvervoerders passen hun diensten dan meestal ook aan, [[lijnfolder]] of een [[reisplanner]] maar ook op internet, zoals [[9292.nl]]. Op basis van de dienstregeling worden ook personeelsroosters en materieelomloop geplandandere momenten kunnen wijzigingen plaatsvinden.

De dienstregeling wordt jaarlijks onder de loep genomen, om bestaande verbindingen nog beter op elkaar af te stemmen en omdat er lijnen bijkomen of verdwijnen. Alle spoorwegmaatschappijen in Europa hanteren sinds 2002 een dienstregelingsjaar dat ingaat op de tweede zaterdag van december, om 24'''[[:Categorie:Dienstregeling|Dienstregelingen]] | [[:Categorie:Dienstregeling naar jaar|Dienstregeling naar jaar]] | [[Landelijk Uitgedunde Dienstregeling|Winterdienstregeling]]''' </div>|- | width="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align:00 uur top" | <div id="mf-trein-mobiele-weergave" style="background- dus op zondag om color: #CADCEB;padding: 0.5em;">==== [[Trein]] ====[[Bestand:00 uurVIRM-VI Dieren. De meeste regionale vervoerders passen hun dienstregeling dan ook aanjpg|170px|rechts]]Nederland kent een [[Lijst van spoorlijnen|uitgebreid spoornet]]. Alle [[NS Reizigers|NS]] rijdt de [[Intercity|Intercity's]] en [[Sprinter (treinsoort)|Sprinters]] op het [[Hoofdrailnet]], andere vervoerders kunnen ook rijden [[stoptrein|stop-]] en [[sneltrein]]en op andere momenten kleine of grote wijzigingen aan de dienstregeling doorvoeren[[gedecentraliseerde treindienst|regionale lijnen]]. Tot en met 2001 begon het nieuwe dienstregelingsjaar eind meiVerder zijn er enkele [[Grensoverschrijdend_openbaar_vervoer#Trein|internationale treinen]].

Bekijk de dienstregelingswijzigingen:* Al deze verbindingen worden ook wel [[Dienstregeling 2013Treinserie|Trein (2013)treinseries]]* genoemd. Klik '''[[:categorie:stads- en streekvervoer 2013Huidige treinseries in Nederland|Bus, tram en metro per concessie (2013)hier]]* ''' voor een overzicht van alle treinseries in de [[:Categorie:Dienstregeling naar jaar|Voorgaande jarendienstregeling {{drgljaar}}]].

Bij werkzaamheden, wegafsluitingen, vakantieperiodes, evenementen, slechte weersomstandigheden of grote storingen kan de dienstregeling tijdelijk worden aangepast. De [[NS]] en [[ProRail]] In Nederland hebben sinds 2012 alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) een speciale eigen [[Landelijk Uitgedunde Dienstregelingplaatsnaamverkortingen|verkorting]] achter de hand, die kan worden ingezet bij verwachte sneeuw of vorst.

=== Trein ===Op deze wiki is tevens informatie te vinden over het [[Bestand:VELIOS.JPGCategorie:treinmaterieel|190px|thumb|right|[[Veliostreinmaterieel]] trein van en vele [[Veolia Transport:Categorie:Stations naar land|huidige]] op en [[Nijmegen:Categorie:Voormalig station|station Nijmegen]]voormalige]]stations in binnen- en buitenland.

Nederland kent een uitgebreid spoornet. Vroeger had de NS het alleenrecht op de exploitatie van alle binnenlandse reizigerstreinen. In 1995 werd de NS verzelfstandigd. Een jaar later ging '''[[Lovers Rail:Categorie:Spoorwegtechniek|Spoorwegtechniek]] als eerste bedrijf de concurrentie aan met de NS. Dit werd echter een flop.| [[:Categorie:Spoorwegprojecten|Spoorwegprojecten]]''' </div>

Succesvoller bleek het [[gedecentraliseerde spoorlijn |decentraliseren]] en vervolgens [[aanbestedingwidth="50%" style="background-color: #CADCEB; border-radius:5px; vertical-align: top" |openbaar aanbesteden]] van de – door NS vaak onrendabel geachte – regionale lijnen. Het vervoerbedrijf dat de meest uitgebreide dienstregeling tegen de laagste subsidie aanbiedt, mag de lijn exploiteren. Het exploitatiecontract, de zogenaamde [[concessie]], heeft meestal een looptijd van 10 tot 15 jaar, waarna er weer een nieuwe aanbesteding moet worden uitgeschreven<div id="mf-overig-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;padding: 0. 5em;">

De ==== [[spoorlijn Mariënberg Stads- Almeloen streekvervoer|spoorlijn Mariënberg - AlmeloBus, tram en metro]] had in 1997 de primeur. De treindienst werd in 1998 overgenomen door ====[[OostnetBestand:HTM lijn 1 Delft Vrijenbanselaan.jpg|170px|rechts]]. Later volgden meer trajecten. In heel Nederland rijden [[Arrivalijnbus]] exploiteert bijvoorbeeld sen. [[stoptreinTrams in Nederland|stop-Trams]] en rijden in de vier grootste steden. [[sneltrein:Categorie:Metrolijnen|Metro's]]en op de rijden in [[Concessie VechtdallijnenMetro van Amsterdam|VechtdallijnenAmsterdam]] en [[Veolia TransportMetro van Rotterdam|Rotterdam]] op de . De [[HeuvellandlijnRandstadRail]]verbindt de steden Den Haag, Delft, Rotterdam en Zoetermeer.

Op de belangrijkste spoorlijnen, die tegenwoordig onderdeel zijn van het Al deze [[hoofdrailnet]], blijft [[NS Reizigers]] tot zeker 2015 met [[Intercity:categorie:Lijnen|Intercity'slijndiensten]] rijden via vaste routes en stoppen bij [[Sprinter (treinsoort):Categorie:Halte|Sprintershaltes]] rijden. Het [[Ministerie van Infrastructuur en Milieu]] heeft het voornemen om ook de concessie 2015-2025 Ze komen vaak samen bij een [[onderhands gunnen|onderhands te gunnenstation]] aan de NSof op een andere centrale plaats.

Internationale treinen Van enkele steden is een overzicht gemaakt van en naar Nederland worden gereden door het openbaar vervoer in die stad. Een lijst met steden is '''[[NS Hispeed]] en door Openbaar vervoer in de buitenlandse vervoerders [[NMBS]] en [[Deutsche Bahnstad|hier]]''' te vinden.

Elke treinverbinding heeft een eigen [[Treinnummering|treinnummer]]. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per treindienst, de overige cijfers duiden de [[:Categorie:Treinserie|treinserie]] aan. Op deze Wiki wiki is tevens informatie te vinden over het [[:Categorie:treinmaterieelMaterieel|treinmaterieelmaterieel]] en over bijna 400 [[:Categorie:Station|stations]] in binnen- en buitenland. Wanneer er sprake is van een [[verstoring van de treindienst]], komt de [[Bijsturen van de treindienst|bijsturingsafdeling]] van de vervoerder Haltes in actie. Bij ernstige [[:Categorie:Ontsporingen en aanrijdingen|ongevallen]] wordt ook de [http://www.ivw.nl/ verkeersinspectie] ingeschakeld. In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) eigen [[plaatsnaamverkortingen]]. === Bus ===[[Bestand:Lijn66 Asd.JPG|190px|right|thumb|[[VDL Citea]] stadsbus van het [[GVB]] in Amsterdam.]] [[Bus]]sen rijden in heel Nederland op vastgestelde routes. De [[stadsbus]] rijdt tussen de wijken binnen een stad. De [[streekbus]] rijdt tussen steden en dorpen. Onderweg stoppen ze bij vaste [[bushalte]]s, maar alleen als er passagiers in- of uit willen stappen. Sinds 1977 rijdt in bepaalde plattelandsgebieden de [[buurtbus]]. Deze 8bus-persoons bussen worden gereden door vrijwilligers en er geldt meestal een ander tarief. Veel [[:Categorie:Buslijnen|buslijnen]] komen samen bij een [[station|treinstationtramhaltes]], op centrale plaatsen in de stad of bij speciale [[busstation]]s. [[OV-autoriteit|Regionale overheden]] bepalen, net als bij de gedecentraliseerde spoorlijnen, sinds de invoering van de [[Wet Personenvervoer 2000]] via een [[aanbesteding|openbare aanbesteding]] welk bedrijf (een bepaald deel van) het busvervoer Sneltramhaltes in de regio exclusief mag verzorgen. [[Concessie]]s met buslijnen duren doorgaans 6 tot 8 jaar. Soms worden de buslijnen gezamenlijk aanbesteed met een spoorlijn en duurt het contract langer. De stadsbussen in Amsterdam zijn de enige buslijnen die (nog) niet openbaar zijn aanbesteed. Steeds meer [[:Categorie:BusmaterieelNederland|busmaterieelsneltramhaltes]] rijdt niet meer op diesel, maar maakt gebruik van een [[alternatieve aandrijving]]. Met name aardgas-, elektrische- en hybride bussen verschijnen steeds meer Busstations in het straatbeeld. In [[:Categorie:Stadsdienst ApeldoornNederland|Apeldoorn]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. Tussen [[Rotterdam Kralingse Zoombusstations]] en bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel rijden volautomatische elektrische busjes onder de naam [[Parkshuttle]]. [[Arnhem]] heeft als enige stad Metrostations in Nederland een [[trolleybus in Arnhem|trolleybusnetwerkmetrostations]].  Buslijnen zijn nogal aan veranderingen onderhevig. Daarom zijn er op deze wiki ook tal van pagina's met informatie over Een [[:Categorie:Voormalige buslijnenOverzicht van stallingen|voormalige buslijnen]]. Daarnaast zijn er pagina's over [[:Categorie:Buitenlandse buslijnen|buitenlandse buslijnen]]. === Tram, metro en lightrail ===[[Bestand:RSG3 Meijersplein.JPG|190px|thumb|right|Twee [[SG3|RSG3]] metrovoertuigen naderen [[Rotterdam Meijersplein|station Meijersplein]].]] In de grote steden is veel vraag naar openbaar vervoer. Daarom rijden hier in hoge frequenties, naast bussen, ook [[:Categorie:Tramlijnen|tram]]- en [[:Categorie:Metrolijnen|metrolijnen]]. [[Tram|Stadstrams]] rijden in de regio’s [[Concessie Stadsvervoer Amsterdam|Amsterdam]], [[Concessie Haaglanden stad|Den Haag]] en [[Concessie Rail Rotterdam|Rotterdam]]. De trams hebben gemiddeld om de 500 meter een halte. [[Sneltram]]s rijden tussen [[Lijn 51 Amsterdam CS - Amstelveen Westwijk|Amsterdam Zuid en Amstelveen]], tussen [[Concessie BRU sneltram Utrecht-Nieuwegein-IJsselstein|Utrecht en IJsselstein]] en in de Rotterdamse deelgemeente Prins Alexander. [[Metro|Metro's]] rijden in [[Metro overzicht van Amsterdam|Amsterdam]] stallingen en [[Metro van Rotterdam|Rotterdam]]. Ze rijden zowel boven als onder de grond, vrij stelplaatsen van het wegverkeer. De [[RandstadRail]] is een zogeheten [[lightrail]]netwerk en maakt reizen tussen Den Haag en Rotterdam en naar Zoetermeer mogelijk zonder over te stappen. In Rotterdam sluit RandstadRail aan op het metronetwerk, in Den Haag op het tramnetwerk. Een ander lightrailproject is de [[RijnGouweLijn]]. Alle tram- en metrolijnen (incl. RandstadRail), behalve de Utrechtse sneltram, zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Zie ook: [[Aanbesteding grote stedenmaterieel]]. Uiteraard is eveneens op deze Wiki informatie beschikbaar over het [[:Categorie:Trammaterieel|tram]]- en [[:Categorie:Metromaterieel|metromaterieel]]. <!----Einde tekst mobiele weergave----></div><!----Einde paginaopmaak-----></div> == Tips ==Klik op [[:Help:Inhoud|hulp]] (ook wiki te vinden in het navigatiemenu linksboven) voor uitleg over het bewerken en aanmaken van pagina's. Handige sjablonen:* [[:Sjabloon:Meebezig|Meebezig]]* [[:Sjabloon:Verstoring|Verstoring]] Overleggen kan op het [http://www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=29 forum]. Daarnaast heeft iedere pagina op de Wiki een eigen overlegpagina.  Raadpleeg onderstaande links om inspiratie op te doen voor een nieuw artikel:* [[Speciaal:GevraagdePaginas|Pagina's waarnaar verwezen wordt, maar niet nog bestaan]]* [[Speciaal:GevraagdeCategorieën|Niet bestaande categorieën die wel worden gebruikt]]* [[Speciaal:NietGecategoriseerdePaginas|Pagina's zonder categorie]]* [[Speciaal:DubbeleDoorverwijzingen|Dubbele doorverwijzingen]]* [[Speciaal:SpecialePaginas#Onderhoudsrapporten|Klik hier voor meer speciale pagina's]] Voeg het nieuwe artikel toe aan een geschikte [[Speciaal:Categorieën|categorie]], zo blijft het overzichtelijk en zijn verwante artikelen makkelijk te vinden. Een overzicht van de belangrijkste hoofdcategorieën: [[:Categorie:Concessie]] · [[:Categorie:Dienstregeling]] · [[:Categorie:Fabrikant]] · [[:Categorie:Lijnen]] · [[:Categorie:Materieel]] · [[:Categorie:Reisinformatie]] · [[:Categorie:Spoorwegtechniek]] · [[:Categorie:Station]] · [[:Categorie:Terminologie]] · [[:Categorie:Treinserie]] · [[:Categorie:Vervoerder]]. Ter ondersteuning of aanvulling van de informatie op de wiki kan er ook gelinkt worden naar relevante pagina's op de [http://portal.ovinnederland.nl portal] ''(actuele berichtgeving)'' of het [http://www.ovinnederland.nl forum] ''(discussie over diverse onderwerpen)''. Toch nog iets niet duidelijk? Stuur dan gerust een bericht naar het beheer via het forum of gebruik het '''[http://over.ovinnederland.nl/contact.php?o=wiki contactformulier]''' (let op, niet bedoeld voor reisinformatie!).