<!-----DESKTOPWEERGAVE: PAGINAOPMAAK------>
{{Opmaak}}
<!-----MOBIELE WEERGAVE: KOP------>
<div style="display:none"><div id="mf-kop-mobiele-weergave" style="background-color: #CADCEB;">
= OV in Nederland Wiki =
<span class="plainlinks" style="color:002bb8">[http://portal.ovinnederland.nl/ PORTAL] - [http://www.ovinnederland.nl FORUM] - [http://over.ovinnederland.nl/ OVER OVNL]</span>
Welkom op de mobiele weergave. Gebruik de zoekfunctie hierboven om een artikel te vinden of navigeer via de links hieronder.</div></div>
<!-----DESKTOPWEERGAVE: KOP----->
<div style="font-size:25px; margin:0.3em; text-align:center;">
'''Welkom op de OV in Nederland Wiki'''</div> <!----VACATURE---->{{Vacature}} <!-----MELDING INTEKENLIJST NIEUWEDRGL (ZICHTBAAR VAN WEEK 41 T/M WEEK 1----->{{#switch:{{CURRENTWEEK}}|41|42|43|44|45|46|47|48|49|50|51|52|53|01={{Hoofdpagina/Intekenlijst}}}}
<!----OVER OVNL----->
<div style="width:48%; vertical-align:top; float:left;">
==== Over de OVNL-wiki ====
<div id="mf-welkom-mobiele-weergave">
De [[OV in Nederland Wiki:Info|OVNL-wiki]] is een handig naslagwerk over het openbaar vervoer in Nederland van toen, nu en de toekomst. Daarnaast zijn er pagina's over het OV in onder meer België, Duitsland, Frankrijk en Luxemburg. De wiki telt nu [[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]] artikelen.
Een groep enthousiastelingen verzamelt informatie over [[:Categorie:Treinserie{|treinseries]], [[cellspacing:Categorie:Spoorlijn"5"; |spoorlijnen]], [[:Categorie:Spoorwegtechniek|spoorwegtechniek]], [[:Categorie:Station|stations]], [[:Categorie:Busstation|busstations]], [[:Categorie:Lijnen|buswidth="65%" style="background-, tram- en metrolijnen]], [[openbaar vervoer te water|OV te water]], [[color:Categorie:Dienstregeling|dienstregelingen]], [[:Categorie:Materieel|materieel]], [[:Categorie:Vervoerder|vervoerders]], [[:Categorie:Concessie|concessies]], [[Huisstijlen in het openbaar vervoer|huisstijlen]], [[:Categorie:Terminologie|vakjargon]], de [[OV#CADCEB; text-chipkaart]] en [[align:Categorie:Allescenter;" |nog veel meer]]!</div></div><!-----MEEHELPEN------><div span style="widthfont-size:49%25px; verticalfont-align:top; floatfamily:rightTrebuchet MS;">==== Meehelpen? ====Er wordt geprobeerd de informatie '''Welkom op de wiki zo betrouwbaar mogelijk te houden. Help ook mee!# OVNL-Wiki'''</span class="plainlinks" style="color:002bb8">[http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register Registreren]<br /span>.# Al geregistreerd? [[Speciaal:Aanmelden|Inloggen]].# Zoek op of het artikel al bestaat.# Maak het artikel zelf aan, werk een [[:Categorie:Beginnetje|beginnetje]] uit of kies een onderwerp uit de [[Speciaal:GevraagdePaginas|wenslijst]].# Raadpleeg de '''[[:Help:Inhoud|hulpinformatie]]''' voor meer tips en uitleg.# Bekijk ook eens het <span class="plainlinks" style="color:002bb8#333333;font-size:1.3em;font-family:Trebuchet MS;line-height:100%;">onderdeel van [http://www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=29 discussieonderdeel op het forumOV in Nederland]</span>.</div><div style="clear:both"></div><!-----ONDERWERPEN------><div id="mf-onderwerpen">== [[Bestand:Stationsklok.svg|30px|link=]] Dienstregeling ==[[Bestand:TB7.jpg|thumb|rechts|[[TB-scherm]] met vertrektijden op station [['s-Hertogenbosch]].]]
Wat zou het openbaar vervoer zijn zonder [[dienstregeling]]? | width="25%" style="font-size: 95%; background-color: #CADCEB; padding: 0.5em; margin: 0.5em;" |
Reizigers kunnen hiermee hun reis plannen, het personeel van de voertuigen kan worden geïnstrueerd over de tijden en de route die ze moeten aanhouden en Aantal artikelen: '''[[Speciaal:Statistics|{{NUMBEROFARTICLES}}]]''' <br />Aantal actieve gebruikers: '''{{NUMBEROFACTIVEUSERS}}''' <br />'''<span class="plainlinks" style="color:002bb8">[http://www.ovinnederland.nl/ucp.php?mode=register Registreren]</span> - [[Speciaal:Aanmelden|Inloggen]] - [[:Help:Inhoud|Hulp]] - <span class="plainlinks" style="color:002bb8">[http://www.ovinnederland.nl/viewforum.php?f=29 Discussieonderdeel op het materieel kan worden gecoördineerd.forum]</span>'''
[[|}{| cellspacing: "5"; | width="100%" style="font-size: 95%; background-color: #CADCEB; padding: 0.5em; margin: 0.5em; text-align:justify; vertical-align:categorietop" |<!----VACATURE---->{{Vacature}}<!-----MELDING INTEKENLIJST NIEUWEDRGL (ZICHTBAAR VAN WEEK 41 T/M WEEK 1----->{{#switch:reisinformatie{{CURRENTWEEK}}|41|42|43|Reisinformatie]] 44|45|46|47|48|49|50|51|52|53|01={{Hoofdpagina/Intekenlijst}}}}---- <div id="mf-intro-mobiele-weergave" style="padding-top: 5px; background-color: #CADCEB;">Deze Wiki is beschikbaar in onderdeel van de vorm van bijvoorbeeld een website <span class="plainlinks">[[vertrekstaat]http://www.ovinnederland.nl OV in Nederland.nl]</span>, ook wel bekend als OVNL. De OVNL-wiki is bedoeld als aanvulling op het forum en als naslagwerk op diverse gebieden in het openbaar vervoer. Met een OVNL-account kun je pagina's bewerken door in te loggen met je gebruikersnaam en wachtwoord. De informatie in deze wiki is voor iedereen op te vragen. <small>'''([[lijnfolderOV in Nederland Wiki:Info|lees verder]] of een ''')</small> </div>|}{| cellspacing: "5"; | width="45%" style="font-size: 95%; background-color: #CADCEB; padding: 0.5em; margin: 0.5em; height: 200px; min-height: 200px; max-height: none; text-align:justify; vertical-align: top" | <div id="mf-concessie-mobiele-weergave"> [[reisplannerBestand:Lijn2 Ed.jpg|170px|rechts]] op internet.
De dienstregeling wordt regelmatig onder de loep genomen, om bestaande verbindingen nog beter op elkaar af te stemmen en omdat <h4> Aanbestedingen <small>([[Aanbesteding|lees meer]])</small></h4>Altijd al afgevraagd waarom er lijnen bijkomen ineens een ander vervoerbedrijf of verdwijnen. Alle spoorwegmaatschappijen in Europa hanteren sinds 2002 een dienstregelingsjaar dat afloopt op andere kleur bus door de tweede zaterdag straat rijdt? Het heeft waarschijnlijk alles te maken met de uitgifte van december. De meeste regionale vervoerders hanteren dezelfde dienstregelingsperiode, maar ook op andere momenten kunnen wijzigingen doorgevoerd worden. Tot en met 2001 begon het nieuwe dienstregelingsjaar eind mei[[Concessie|vervoerconcessies]] in Nederland.
Bij werkzaamheden, wegafsluitingen, vakantieperiodes, evenementen, slechte weersomstandigheden of grote storingen kan de dienstregeling tijdelijk worden aangepast. De Na een bepaalde periode moeten [[NSOV-autoriteit|regionale overheden]] en eisen kenbaar maken waar het vervoer in hun regio aan moet voldoen. [[ProRailVervoerders|Vervoerbedrijven]] hebben sinds 2012 een kunnen dan aanbiedingen doen. De vervoerder die wint mag het openbare vervoer verzorgen. De formele basis voor dit proces is vastgelegd in de [[Landelijk Uitgedunde DienstregelingWet Personenvervoer 2000]] achter de hand, die kan worden ingezet bij specifieke weersomstandigheden.
Artikelen op de wiki over dienstregelingswijzigingenZie ook:<br />* Trein[[:Categorie:Concessie|Tabel met huidige concessies]] + <span class="plainlinks" style="color:002bb8">[http: //wiki.ovinnederland.nl/w/images/2/21/Concessies_Nederland.png concessiekaart]</span> <br /> [[Dienstregeling 2015Overzicht van concessies|2015Overzicht huidige en voormalige concessies per provincie]]* Bus, tram, metro</div> | width="45%" style="font-size: 95%; background-color: #CADCEB; height: 200px; min-height: 200px; max-height: none; padding: [[0.5em; margin:categorie0.5em; text-align:stadsjustify; vertical- en streekvervoer 2015align: top" |2015]]* <div id="mf-dienstregeling-mobiele-weergave"> [[Bestand:Categorie:Dienstregeling naar jaarCTA-DENBOSCH1.jpg|150px|Dienstregeling naar jaarrechts]]
== <h4> Dienstregeling <small>([[Bestand:Trein blauw.svgDienstregeling|35px|link=lees meer]] Trein ==)</small></h4>[[Bestand:VELIOSEen dienstregeling is het geheel van vertrek-, rij- en aankomsttijden van één of meerdere lijndiensten.JPG|thumb|rechts|Reizigers kunnen hun reis plannen met behulp van bijvoorbeeld een [[Veliosreisplanner]] trein van op internet, een [[Veolia Transportlijnfolder]] op of een [[Nijmegen|station Nijmegen]]vertrekstaat]].
Nederland kent Alle Europese spoorwegen hanteren sinds 2002 een uitgebreid spoornet. Vroeger exploiteerde de NS alle binnenlandse reizigerstreinen. In 1995 werd dienstregelingsjaar dat ingaat op de NS verzelfstandigdtweede zaterdag van december, om 24:00 uur - dus op zondag om 0:00 uur. Een jaar later ging [[Lovers Rail]] als eerste bedrijf de concurrentie De stads- en streekvervoerders passen hun diensten dan meestal ook aan met de NS. Dit werd al snel een flop, maar ook op andere momenten kunnen wijzigingen plaatsvinden.
Succesvoller bleek het Zie ook: <br />[[gedecentraliseerde treindienst|decentraliseren van diverse regionale treindiensten]], die door de NS vaak als onrendabel waren aangewezen. Veel van deze diensten zijn daarna [[aanbesteding:Categorie:Dienstregeling naar jaar|openbaar aanbesteed]]. Bij een aanbesteding wordt gekeken welke vervoerder de beste prijs-kwaliteitsverhouding kan bieden. Het exploitatiecontract, de zogeheten [[concessie]], mag tegenwoordig maximaal 15 Dienstregeling naar jaar duren, waarna er weer een nieuwe aanbesteding moet worden uitgeschreven. De [[Concessie Regionale treindienst Almelo - Mariënberg|treindienst Almelo - Mariënberg]] had in 1997 de primeur, deze werd in mei 1998 overgenomen door <br />[[OostnetLandelijk Uitgedunde Dienstregeling]]. Later [[Gedecentraliseerde treindienst#Overzicht</div>|volgden meer trajecten]]. [[Arriva]] rijdt nu bijvoorbeeld [[stoptrein|stop-]] en [[sneltrein]]en op de [[Concessie Vechtdallijnen|Vechtdallijnen]] en [[Veolia Transport]] op de [[Heuvellandlijn]].}
De belangrijkste verbindingen (tegenwoordig alle {| cellspacing: "5"; | width="45%" style="font-size: 95%; background-color: #CADCEB; height: 200px; min-height: 200px; max-height: none; padding: 0.5em; margin: 0.5em; text-align:justify; vertical-align: top" | <div id="mf-trein-mobiele-weergave"> [[IntercityBestand:Ingraving Assel.JPG|160px|Intercity'srechts]] en <h4> Trein <small>([[Sprinter (treinsoort)Trein|Sprinterslees meer]]) zijn gebundeld in het [[hoofdrailnet]]</small></h4>Nederland kent een uitgebreid spoornet. Deze concessie is door het [[Ministerie van Infrastructuur en MilieuNS Reizigers]] tot zeker 2025 rijdt de meeste [[onderhands gunnen|onderhands gegundtrein]] aan en op het [[NS ReizigersHoofdrailnet]]. Enkele gedecentraliseerde treindiensten worden ook nog door NS uitgevoerd, waaronder andere vervoerders verzorgen het vervoer op [[Kamperlijntjegedecentraliseerde treindienst|regionale lijnen]].
Internationale treinen Er is een uitgebreid park van en naar Nederland worden gereden door [[NS International:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieel]] en door beschikbaar voor de buitenlandse vervoerders verschillende [[Deutsche BahnIntercity]]-, [[NMBSstoptrein]] - en [[ThalysSprinter (treinsoort)|Sprinter]]verbindingen. Die verbindingen worden ook wel [[Treinserie|treinseries]] genoemd. Klik '''[[Huidige treinseries in Nederland|hier]]''' voor overzicht van alle treinseries in de [[dienstregeling {{drgljaar}}]].
Elke treinrit heeft een eigen Internationale treinen van en naar Nederland worden gereden door [[Treinnummering|treinnummerNS International]]. De laatste twee cijfers hiervan verschillen per rit, de overige cijfers duiden de [[:Categorie:Treinserie|treinserieDeutsche Bahn]] aan. Het meeste , [[:Categorie:treinmaterieel|treinmaterieelNMBS]] voor personenvervoer rijdt tegenwoordig op elektriciteit. Slechts op enkele trajecten wordt nog [[dieselmaterieel]] ingezet. In Nederland hebben alle speciale punten van het spoorwegnet (zoals dienstregelpunten) eigen en [[plaatsnaamverkortingenThalys]].
Wanneer er sprake Op deze wiki is van een tevens informatie te vinden over vele [[verstoring van de treindienst]], komt de [[Bijsturen van de treindienst:Categorie:Stations naar land|bijsturingsafdelinghuidige]] van de vervoerder in actie. Bij ernstige en [[:Categorie:Ontsporingen en aanrijdingenVoormalig station|ongevallenvoormalige]] wordt ook de [http://wwwstations in binnen- en buitenland.ilent.nl</ verkeersinspectie] ingeschakeld.div>
Op deze wiki is tevens informatie te vinden over circa 1300 bestaande | width="45%" style="font-size: 95%; background-color: #CADCEB; height: 200px; min-height: 200px; max-height: none; padding: 0.5em; margin: 0.5em; text-align:justify; vertical-align: top" | <div id="mf-overig-mobiele-weergave"> [[Bestand:Categorie:Stations naar landHTM lijn 1 Delft Vrijenbanselaan.jpg|162px|stationsrechts]] in binnen<h4> Bus, tram en metro <small>([[Stads- en buitenland streekvervoer|lees meer]])</small></h4> [[Lijnbus]]sen rijden op vastgestelde routes en over ongeveer 600 stoppen bij vaste [[bushalte]]s. Ze komen meestal samen bij een [[:Categorie:Voormalig station|voormalige stationstrein-]]of [[busstation]] of op een centrale plaats in de stad.
== In [[Bestand:Bus blauw.svgConcessie Stadsvervoer Amsterdam|30pxAmsterdam]], [[Concessie Haaglanden stad|link=Den Haag]] Lijnbus ==en [[Bestand:Lijn66 AsdConcessie Rail Rotterdam|Rotterdam]] is veel vraag naar openbaar vervoer.JPG|thumb|rechts|Daarom rijden hier in hoge frequenties, naast bussen, ook [[VDL Citea:Categorie:Tramlijnen|stadstrams]] stadsbus van het en [[GVB:Categorie:Metrolijnen|metro's]] in . In Amsterdam., Rotterdam en Utrecht rijden tevens [[sneltram]]s.
[[Lijnbus]]sen rijden in heel Nederland op vastgestelde routes. Onderweg stoppen ze bij vaste [[bushalte]]s, maar alleen als Verder is er passagiers in- of uit willen stappen. Veel [[:Categorie:Buslijnen|buslijnen]] komen samen bij een [[station|treinstationlightrail]], op centrale plaatsen in netwerk onder de stad of bij speciale naam [[busstationRandstadRail]]sdat de steden Den Haag, Delft, Rotterdam en Zoetermeer verbindt.
De [[stadsbus]] rijdt tussen de wijken binnen een stad en de [[streekbus]] rijdt tussen steden en dorpen. In bepaalde plattelandsgebieden gingen vanaf 1977 diverse [[buurtbus]]projecten van start. Buurtbussen worden gereden door vrijwilligers met 8-persoonsbussen. Meestal gelden Op deze wiki is daarnaast aandacht voor de buurtbus afwijkende vervoerbewijzen en tarieven. In 1998 droeg de rijksoverheid het beheer van het Nederlandse stads- en streekvervoer over aan [[OV-autoriteit:Categorie:Grensoverschrijdende lijnen|regionale overhedengrensoverschrijdende lijnen]]. Door de invoering van de en lijnen in [[Wet Personenvervoer 2000]] zijn zij verplicht om [[concessie]]s voor het busvervoer middels een [[aanbesteding:Categorie:Lijn in België|openbare aanbestedingBelgië]] exclusief aan een vervoerder toe te kennen. Alleen Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht mogen het stadsvervoer ook onderhands gunnen. De laatste drie steden besloten het busvervoer toch aan te besteden. De concessietermijn voor personenvervoer per bus is maximaal 10 jaar. Indien de concessie ook nog spoorvervoer bevat en dit minimaal 50 procent van het contract beslaat, dan geldt een maximale looptijd van 15 jaar. Steeds meer [[:Categorie:BusmaterieelLijn in Duitsland|busmaterieel]] rijdt niet meer op diesel, maar maakt gebruik van een [[alternatieve aandrijvingDuitsland]]. Met name aardgas-, elektrische- en hybride bussen verschijnen steeds meer in het straatbeeld. In [[:Categorie:Stadsdienst ApeldoornLijn in Frankrijk|Apeldoorn]] wordt al enige jaren een proef gedaan met de [[Whisper]]. Tussen [[Rotterdam Kralingse ZoomFrankrijk]] en bedrijvenpark Rivium in Capelle aan den IJssel rijden volautomatische elektrische busjes onder de naam [[Parkshuttle]]. [[Arnhem]] heeft als enige stad :Categorie:Lijn in Nederland een [[trolleybus in ArnhemLuxemburg|trolleybusnetwerkLuxemburg]]. </div>|}Buslijnen zijn nogal aan veranderingen onderhevig. Daarom zijn er op deze wiki ook tal van pagina's met informatie over [[{| cellspacing:Categorie"5"; width="100%" | width="100%" style="font-size:Tijdelijke buslijnen|tijdelijke95%; background-]] en [[color:Categorie#CADCEB; padding:Voormalige buslijnen|voormalige buslijnen]]0. Daarnaast zijn er pagina's over [[5em; margin:Categorie0.5em; text-align:Grensoverschrijdende lijnen|grensoverschrijdendecenter; vertical-]] en [[align:Categorie:Buitenlandse buslijnentop" |buitenlandse buslijnen]].<div id="mf-uitgelicht-mobiele-weergave">== [[Bestand:Metro nieuw.svg|18px|link=]] Tram, metro en lightrail = Selectie van categorieën ====[[Bestand:RSG3 Meijersplein.JPG|thumb|rechts|Twee [[SG3Categorie:Treinserie|RSG3Treinseries]] metrovoertuigen naderen - [[Rotterdam Meijersplein:Categorie:Spoorlijn|station MeijerspleinSpoorlijnen]].]] In de grote steden is veel vraag naar openbaar vervoer. Daarom rijden hier in hoge frequenties, naast bussen, ook - [[:Categorie:TramlijnenSpoorwegtechniek|tramSpoorwegtechniek]]- en [[:Categorie:MetrolijnenStation|metrolijnenStations]]. - [[Tram:Categorie:Busstation|StadstramsBusstations]] worden geëxploiteerd in en om - [[Concessie Stadsvervoer Amsterdam:Categorie:Buslijnen|AmsterdamBuslijnen]], - [[Concessie Haaglanden stad:Categorie:Tramlijnen|Den HaagTramlijnen]] en - [[Concessie Rail Rotterdam:Categorie:Metrolijnen|RotterdamMetrolijnen]]. De trams hebben gemiddeld om de 500 meter een halte. [[Sneltram]]s rijden tussen [[Lijn 51 Amsterdam CS - Amstelveen Westwijk|Amsterdam Zuid en Amstelveen]], tussen [[Concessie Regio Utrecht:Categorie:Dienstregeling|Utrecht en Nieuwegein/IJsselsteinDienstregelingen]] en in de Rotterdamse deelgemeente Prins Alexander. - [[Metro:Categorie:Materieel|Metro'sMaterieel]] rijden in - [[Metro van Amsterdam:Categorie:Vervoerder|Amsterdam]] en [[Metro van Rotterdam|Rotterdam]]. Ze rijden zowel boven als onder de grond, vrij van het wegverkeer. De [[RandstadRail]] is een zogeheten [[lightrailVervoerders]]netwerk en maakt reizen tussen Den Haag en Rotterdam en naar Zoetermeer mogelijk zonder over te stappen. In Rotterdam sluit de RandstadRail aan op het metronetwerk en in Den Haag op het tramnetwerk. Alle tram-, metro- en lightraillijnen, behalve de Utrechtse sneltram, zijn onderhands gegund aan het plaatselijke stadsvervoerbedrijf. Zie ook: [[Aanbesteding grote steden]]. Uiteraard is op deze wiki informatie beschikbaar over het [[:Categorie:TrammaterieelConcessie|tramConcessies]]- en [[:Categorie:MetromaterieelTerminologie|metromaterieelVakjargon]]. <!----MOBIELE WEERGAVE: DIV EINDE TEKST----> </div><!----DESKTOPWEERGAVE: DIV EINDE PAGINAOPMAAK-----> </div>
<h4> Uitgelichte artikelen </h4>
[[OV-chipkaart]] - [[Huisstijlen in het openbaar vervoer]] - [[Metro van Amsterdam]] - [[Metro van Rotterdam]] - [[Plaatsnaamverkortingen]]
</div>
|}
[[Categorie:Alles]]
__NOTOC__