Spoorlijn Boxtel - Wesel

Uit OV in Nederland Wiki
(Doorverwezen vanaf DB 2515)
Ga naar: navigatie, zoeken
Spoorlijn Boxtel - Wesel
Naam Spoorlijn Boxtel - Wesel
Lengte 92,9 km
Geopend 1874 - 1878
Gesloten 1945 - 2005
Huidige status Grotendeels opgebroken
Geëlektrificeerd niet geëlektrificeerd
Aantal sporen 1
Vervoerders NBDS, MESS, NS

De Spoorlijn Boxtel - Wesel, bijgenaamd het Duits Lijntje, was de spoorverbinding tussen het Nederlandse Boxtel en het Duitse Wesel. Het Duitse deel staat bekend als DB 2515. In Duitsland had de spoorlijn als bijnaam "Boxteler Bahn".

Opening en sluiting

Opening van het traject:

  • Büderich - Wesel: 31 december 1874
  • Goch - Büderich: 1 juli 1878
  • Boxtel - Goch: 15 juli 1878

Opheffing personenvervoer:

  • Uden - Hassum: 17 september 1944
  • Uedem - Wesel: 10 maart 1945
  • Hassum - Goch: 15 mei 1949
  • Boxtel - Uden: 1 augustus 1950
  • Goch - Uedem: 26 mei 1963

Sluiting van het traject:

  • Uedem - Wesel: 10 maart 1945
  • Goch - Uedem: 1 november 1966
  • Hassum - Goch: 1 maart 1967
  • Beugen - Hassum: 24 mei 1971
  • Uden - Beugen: 1978
  • Veghel - Uden: 1986
  • Boxtel - Veghel: 29 maart 2005

Het grootste deel van het traject is opgebroken; het traject Boxtel - Veghel is in verval.

Traject

  Station
Route 0sr.svg Boxtel
Route AtnLv.png lijn naar Maastricht  
Route VViWb.png A2  
Route vBrug.png Dommel  
Route gsr.svg Liempde  
Route gsr.svg Olland  
Route gsr.svg Schijndel  
Route gsr.svg Eerde  
Route VViWb.png A50  
Route vBrug.png Zuid Willemsvaart  
Route vAtvLv.png Havenspoor  
Route vBrug.png Aa  
Route gsr.svg Veghel  
Route gsr.svg Uden  
Route gsr.svg Zeeland  
Route gsr.svg Mill  
Route gsr.svg Haps  
Route KruisO3.png Kruising met spoorlijn Nijmegen - Venlo  
Route gsr.svg Kruispunt Beugen (laag)  
Route vAtvRv.png lijn van Nijmegen  
Route gsr.svg Oeffelt  
Route vBrug.png Maas  
Route gsr.svg Gennep  
Route vAtvRv.png Gennep Aansluiting  
Route grsGr.png grens Nederland - Duitsland  
Route vBrug.png Kendel  
Route gsr.svg Hassum  
Route gsr.svg Asperden  
Route vBrug.png Niers  
Route AtvRv.png lijn van Kranenburg  
Route rsr.svg Goch
Route brug.png Niers  
Route AtnLv.png lijn naar Köln Hbf  
Route gsr.svg Vornick  
Route vBrug.png Niers  
Route gsr.svg Kalbeck  
Route gsr.svg Buckholt  
Route gsr.svg Uedem  
Route gsr.svg Uedemerfeld  
Route gsr.svg Uedemerbruch  
Route gsr.svg Labbeck  
Route gsr.svg Xanten West  
Route KruisO3.png Kruising met spoorlijn Rheinhausen - Kleve  
Route gsr.svg Birten  
Route gsr.svg Menzelen-Ginderich  
Route AtvLv.png lijn van Venlo en lijn van Alpen  
Route vEindGes.png Büderich  
Route gsr.svg Büderich Ost  
Route vBrug.png Rijn  
Route AtvLv.png Industrie-aansluiting  
Route AtvR.png lijn van Emmerich  
Route AtvR.png lijn van Bocholt  
Route rs0.svg Wesel

Geschiedenis[1]

De spoorlijn is geopend in 1873 door de Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatschappij (NBDS) als hoofdspoorlijn. De lijn vormde een schakel in het internationale treinverkeer door een directe verbinding te vormen tussen Berlijn en London. Met het oog op deze doorgaande verbinding is de lijn zo recht mogelijk aangelegd en met zo min mogelijk hellingen. Voornamelijk in Duitsland zijn hiervoor relatief veel spoordijken en ingravingen aangelegd. De lijn liep van Boxtel naar Gennep waar de trein de grens overging. Bij Büderich werd aangesloten op de spoorlijn Büderich - Venlo (Venloer Bahn).

De NBDS kreeg het zwaar te verduren in de Eerste Wereldoorlog door het ontbreken van internationaal treinverkeer, mede doordat de lijn de enige verbinding voor de maatschappij was. Concurrentie tussen andere bedrijven op internationale verbinding vormde de doodsteek. In 1925 ging de NBDS failliet. De exploitatie werd overgenomen door de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (MESS). Aan beide kanten van de grens werd de lijn gedegradeerd tot lokaalspoorlijn.

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog speelde de spoorlijn een belangrijke rol. De Maasbrug bij Gennep werd niet vernield en Nederlandse troepen lieten het na het spoor te blokkeren. Hierdoor kon een Duitse trein doorbreken door de Peel-Raamstelling bij Mill en troepen uitladen bij Zeeland. Op de terugweg ontspoorde de trein bij Mill alsnog doordat Nederlandse troepen inmiddels het spoor met een zogenaamde aspergestelling hadden geblokkeerd. In 1944 werd de spoorbrug bij Gennep opgeblazen door het zich terugtrekkende Duitse leger. Bij Gennep werd een aansluiting op de Hommersum Junction gebouwd, een tijdelijke spoorlijn voor de invasie van Duitsland. Deze werd later weer opgebroken. In 1945 werd ook de Rijnburg bij Wesel opgeblazen.

De spoorbrug bij Wesel keerde niet terug na de oorlog en hiermee kwam een einde aan de internationale verbinding. De spoorbrug in Gennep werd wel hersteld. Het reizigersverkeer tussen Uden en Gennep werd gestaakt in 1945. In 1950 werd ook het reizigersvervoer tussen Boxtel en Uden gestaakt. In Duitsland reden nog treinen tussen Goch en Uedem, nadat eind jaren 40 het verkeer tussen Hassum en Goch stilgelegd werd. De laatste dienst in Duitsland werd in de jaren 60 gestaakt waarna de opbraak began. Vanaf 1970 is de lijn in Nederland grotendeels afgebroken. In 1971 werd de spoorbrug in Gennep afgebroken. Alleen tussen Boxtel en Veghel bleven nog tot 2001 regelmatig goederentreinen rijden. In 2008 is de spoorlijn formeel opgeheven nadat al enkele jaren geen trein meer had gereden. De aansluitwissel in Boxtel werd verwijderd.

Sindsdien raakt de lijn in verval. Bij verbreding van de Zuid-Willemsvaart is de monumentale spoorbrug in Veghel verplaatst naar een andere locatie. Wegens de monumentale status kon deze niet gesloopt worden. In Mill is een klein stukje spoor herbouwd met een aspergestelling ter herinnering aan 10 mei 1940. In Duitsland is de spoorlijn geheel opgebroken maar er zijn nog enkele resten van de lijn te vinden. Spoordijken en ingravingen zijn nog te vinden eveneens als enkele tunneltjes en resten van bruggenhoofden. In Uedemerbruch heeft men op de funderingsresten van het oude stationnetje de vroegere halte geconstrueerd met een klein stukje spoor. In 2017 liggen de sporen in Nederland tot aan Veghel er nog steeds verwilderd bij.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties:
  1. Lansink, V.M., Broek, J.M. ten (2016) Atlas van de verdwenen spoorlijn in Nederland. Zwolle: WBOOKS.